Þjóðviljinn - 05.03.1963, Blaðsíða 6

SlÐA
ÞJOÐVILJINN
Enn um skiptingu fiskimi
/ veiðisvæði
Þriðjudagur 5. marz 1963
'\K~ , ' "A ' CP
Út af skrifum mínum í síð-
asta þætti Fiskimála, hafa
ýmsir hringt til mín, og spurt
hvaða gildi þaö hafi að skipta
fiskimiðum innan landhelginn-
ar á milli veiðiaðferða. Það
sem ég hygg að fleiri en hringt
hafa vilji fræðast nokkuð um
þessi mál, þá vil ég hér í þætt-
inum taka þetta fyrir að nýju.
Þegar svo er komið eins og
nú er, að megin hluti allrar
veiði innan landhelginnar, er
orðin veiði með netum, og þetta
er ekki aðeins hér sunnan-
lands á gamalkunnum þorska-
netamiðum, heldur má segja
að þetta sé orðin gildandi
veiðiaðferð umhverfis allt land.
þá er áreiðanlega orðið tíma-
bært að athuga þessi mál
gaumgæfilega og gera viðhlít-
andi ráðstafanir, ef koma á i
veg fyrir mikinn skaða.
Fiskurinn þarf að fá
aðgang að grunnmiðum
í síðasta þætti benti ég á
hættu sem stafar af því þegar
netaveiðar eru stundaðar meira
af kappi en forsjá. Hin svo
kölluðu drauganet, sem skilin
eru eftir á hafsbotni bóla- og
umhirðulaus, halda áfram að
veiða fisk mánuðum saman eft-
ir að þau hafa týnzt. Þessi
fiskur deyr og rotnar í netun-
um með þeim afleiðingum, að
lifandi fiskur sem að staðnum
kemur flýr hann í ofboði. Þessi
hætta er ekki hvað sízt fyrir
hendi hvað þorskinum viðkemur
þar sem sá fiskur er mjög iykt-
næmur.
En þetta er ekki
eina hættan
Þó að í því sem ég hefi Iýst
hér að framan, sé mikil hætta
fólgin þá er það engan veginn
FISKIMÁL - Eftir Jóhann J. E. Kuld
svo að þetta sé eina hættan
sem af þessu stafar. Ekki
minni hætta er í því fólgin að
girða. af grunnmiðin með sam-
felldum netatrossum sem litlar
geilar eru á, eins og gert hefur
verið sumstaöar hin síðari ár.
og er þá Faxaflói, ein hin allra
þýðingarmesta fiskuppeldisstöð
hér við Island, ekki undan
skilinn. Gildi þess að skipta
miðunum innan landhelginnar
í veiðisvæði er ekki sízt í
því fólgin, að með þvf fær
göngufiskurinn greiðan aðgang
að grunnmiðunum en ella.
Þegar búið er að löghelga eitt-
hvert veiðisvæði eingöngu fyr-
ir Hnu og færi svo að girðirjgar
með netum eru þar útilokaðar
þá er um leið opnaður vegur
fyrir þorskgöngurnar upp á
grunnmiðin, en það er ein hin
mesta lífsnauðsyn, ef við ætlum
okkur að stórum hluta að hafa
lífsframfæri af fiskveiðum i
framtíðinni.
Það er kominn tími til þess
að við á þessu sviði látum vit-
ið fá hlutdeild í stjórninni, i
stað þess að láta græðgina eina
ráða ferðinni, því að hún er
oftast blind á báðum augum
þessum efnum.
Hinsveaar ráðum við
ekkí öllu
Með því að gera það sem er
á okkar valdi til að viðhalda
fiskstofnum sem brauðfæða okk-
ur og klæða, þá má segja að
stefnt sé í rétta átt. Hinsvegar
skulum við gera okkur það
ljóst að þessi mál eru ekki að
öllu leyti á okkar valdi. Ýms-
ar sveiflur verða innan fisk-
stofnanna, sumar þekktar og þó
fleiri ennþá óþekktar, eða or-
sakir þeirra. Ef við skoðum sög-
una eða þá annála sem helzt
segja frá þessum hlutum, þá
kemur í ljós, að löngu fyrir
daga neta og togveiða, komu
hér fiskileysisár á grunnmiðum
svo að til vandræða horfði. Við
höfum enga vissu fyrir, hver
var orsök þessa, því að margt
getur komið til greina. Ennþá
höfum við þessi mál aðeins að
litlu leyti á okkar valdi. En
fiskveiðiþjóð sem okkur, ber
tvímælalaust skylda til þess að
auka þekkinguna með ríflegu
framlagi til fiskirannsókna, og
að gera það sem við vitum að
er á okkar valdi, og getum
stuðlað að aukinni fiskigengd
á okkar miðum.
Uppeldisstöð íyrii
borskaseiði
Samtök sjómanna og útgerð-
armanna í Sogni og Fjörðum
í Noregi, „Sogn og Fjordane
Höíum breytt tilhögun nám-
skeiða. skólans-
Nú geíst stúlkum tækifæri að
sækja sérstök námskeið, sem
aðeins eru ætluð tilvonandi
sýningarstúlkum.
Hin margeftirspurðu fram-
haldsnámskeið verða
á fimmtudögum kl. 9 til 11
eftir hádegi.
Snyrtinámskeið briðjudaga
og fimmtudaga
kl. 6:45 — 8:45 e. h.
tízku -
skólinn
Laugaveg 133. Sími 20743
KONUR A ÖLLUM ALDRE
Erum að byrja með ný
tveagja mánaða kvöldnám-
skeið, sem verða þrisvar í
viku.
Margar nýungar.
UpDlvRí^rr^r í síma 20743.
lÆKUSKðLINN.

Fiskarlag" vinna nú að því að
komið verði upp uppeldisstöð
fyrir þorskaseyði í þessum
landshluta Noregs. Bíða þeir
nú eftir svari frá fiskimála-
stjóra Noregs til stuðnings mál-
inu, en að því fengnu hyggjast
þessi samtök sækja um styrK
til þessarar starfsemi til ým-
issa sjóða sem hafa það á
stefnuskrá sinni að styrkja
þjóðþrifafyrirtæki. :
Tveir litlir norskir
skuttogarar á
íslandsmið
Nálægt 10. febrúar s.l. héldu
tveir litlir norskir skuttogarar
á íslandsmið. Meiningin er að
þeir stundi togveiðar djúpt
undan Austurlandi og flytji afl-
an heim til vinnslu. Þetta eru
skuttogarai-nir Máretrál 1 og
Máretrál 2. Að öllum líkindum
munu þessi skip leggja aflann
á land í Kristiansund eða Ála-
sundi.
Grikkir auka Atlanz-
^afsútgerð sína
Grikkir hafa nú stóraukið
Atlanzhafsútgerð sína eða úr
tveimur skipum í átján. Ötl
eru þessi skip búin frystivélum.
Sagt er að grísk stjórnarvöld
hafi veitt lán að sextíu hundr-
aðshlutum til þessarar aukning-
ar. 1 Grikkiandi eru nú starf-
andi kringum 80 saltfiskverk-
unarstöðvar og eru ársafköst
þeirra talin nálægt 5000 tonn-
Góð veiði á Nýfundna-
landsmiðum
Frysti- og verlcsmiðjutogarinn
Sorgva frá Álasundi sem hélt
á miðin við Vestur-Grænland
fyrir nokkru, stöðvaðist þar
ekki vegna erfiðleika af ís-
reki á miðunum. Hélt togarinn
því á Nýfundnalandsmið, og
þaðan bárust fréttir frá hon-
um kringum 12. febrúar, þar
sem sagt er að togarinn fengi
ðgætis afla.
^ardínuframleiðsla
^anadamanna
Samkvæmt heimildum í jan-
úarhefti „Canadian Fisher-
man“, voru ýmsir erfiðleikar
á sölu á kanadiskum niöur-
soðnum sardínum, bæði órið j
1960 og 1961. Þessi ár er sagt
að framleiðslán hafi farið niður
í 700 þús. kassa, hvort árið. A
s.l. ári lifnaði svo aftur yfir :
bessari framleiðslu og varð hún .
árið 1962 1 milljórr og 200 þús
kassar. Sagt er að tveir þriðj.i
hlutar sardínuframleiðslunnar
frá s.l. ári séu seldir til Austur
ríkis og Ástralíu, en einn þriðii
hluti seldur á markaöi í Banda-
ríkjunum og heima í Kanada.
^Uraunatogveiðar
'T-nQndinaa
Frá þvf er sagt 'í erlendum
Möðum að Hollendingar hygg-
>st senda bráðlega togara cil
veiða á eftirtalin mið tii
reynslu. Norður í Hvítahaf og á
fiskigrunnin vestur af Eófót f
Noregi, einnig á fiskimið við
Færeyjar og Tsland. Þrjú
stærstu fagfélög sjómanna f
Hollandi hafa hinsvegar skora'
á meðlimi sína að neita ráðn
ingu á þessa togara. þar se""
aðbúð skipshafnanna uppfvl'
ekki lágmarkskröfur ef veið.-n
eru stundaðar á fjarlægum mið
unt

/1
Myndirnar eru af tveim nýjum, norskum skuttogurum; þeir
eru báðir af minni gerðinni og svipar til Mörcstrá'-skipanna.
Skiipin sem myndirnar eru af bera nöfnin Myrefisk og Vágtind.
Ævarandi friður
Framhald af 5. síðu
sænskur maður var kosinn eft-
irmaður hans, þó að auðséð
væri að Sovétríkin stæðu næst
sem annað mesta kjarnorku-
veldið, en með þessu var fram-
kvæmdamáttur stofnunarinnar
lamaður. Annað dæmið var
þetta: Sovétríkin leggja hindr-
anir í veg bandarískra ferða-
manna þar í landi, og Banda-
ríkin eru farin að gjalda líku
líkt. Bæöi þetta og ótalmargt
annað, þó að smátt megi þykja
hvað fyrir sig, er vatn á myllu
hins viðurstyggilega kalda
stríðs.
Lokatakmarkið,
kjarni málsins
.... Bandaríkin mundu engu
tapa þó að þau lýstu því yfir
að þau mundu alls ekki hefja
árásir á rússncskar borgir eða
herstöðvar að fyrra bragðii, og
með engu móti nema því að á
Bandaríkin yrði ráðizt cða citt-
hvetr bandalagsríöki þeirra að
tilefnislausu.
Kennedy hefur verið spurður
hvort það muni geta komið til
mála að hann láti varpa atóm-
sprengjum að fyrra bragði, og
svaraði hann því, að vel gæti^.
svo farið að hann léti varpa
þeim í Sovétríkjunum svo fremi
að þetta ríki réðist með stór-
heri inn yfir Vestur-Þýzkaland,
Þessu svarar Szilard svo, að
auðvelt sé að vera fullkomlega
við öllu búinn ón þess nokkur
grur.ur þurfi að falla á um það,
að friðarviljinn sé ekki einlæg-
ur.
.... Bandaríkin gætu greitt
fyrir afnámi kabla stríðsins
með’ því að lýsa því yfir, að
atómsprengjur yrðu aldrci hafð-
ar nema til varnar, aldrei ti!
þcss að vinna sigra i óvina-
landi eða Ieggja undir sig lönd.
Þetta verður skiljanlegra ef
haft er í huga að nú eru uppi
tvær stefnur um meðferð og
hagnýtingu slíkra vopna, c-r
önnur sú, að miöa framleiðslu
beirra við árásir á tiltölulega fáa
stáði, og auöhitta, en það eru
borgir eða fleiri staði og vand-
hittnari. — hinar duldu her-
stöðvar.
Hættulegast íyrir
heimsfriðinn
Hættuíegust fyrir heimsfrið-
inn af öllu er sú aðferð sem
Bandaríkin hafa valið. Sam-
kvæmt henni skulu þau ætíð
vera á undan í kjarnorkuvfg-
búnaðarkapphlaupinu og hafa
fjölda herstöðva dreifðar um
allar jarðir.' En kappið sem á
betta er lagt lyftir undir og
eykur vígbúnaðaræðið, unz það
er komið í þann algleyming.
íem erfítt virðist að stöðva.
"zilard segir svo: ... Þcssari
'efnu handarískra hernaðar-
"firvalda hljótum víð að móí-
mæla. Það er henni að kenna
hve taumlaust vígbúnaðarkapp-
híaupið cr né orðið, bæði hér
og í Sovctríkjunum. Ef við fær-
um að dæmi Rússa, kæmumst
við af með miiklu minna af her-
gögnum og hcrstöðvum. Þó það
sýndi sig að Rússar héldu fram
sömu stefnu þó að við beygðum
af, er cngu spillt, því að ekk-
ert væri hægara en að snúa við
og taka aftur til óspilltra mál-
anna.
En hingað til hafa Sovétrík-
in aldrei fengið tækifæri til að
hægja á sér, þau hafa nauðug
viljug orðið að þreyta keppn-
ina.
Nú sem stendur er ekki unnt
að ganga lengra. En lokatak-
markið og kjarni málsins er sá
að stofna til ævarandi friðar
og jafnframt að afmá öll vopn,
allan vígbúnað.
Szilard starfar nú að því að
skipa tíu manna nefnd hinna
tærustu vísindamanna til að
finna lausn á vandamáli þessu,
sem hingað til hefur virzt svo
torvelt viðfangs.
— Þegar sú lausn er fundin,
munum við útrýma styrjöldum,
segir Szilard.
— Lauslega samantekið og
þýtt úr Politiken 24. febrúar
1963. Höf. greinarinnar er Niels
Blædel.
Grikkland
Framhald af 4. síðu.
Heilbrigðisástandið meðal
fanganna er hræðilegt. Meðai
fanganna 430 í Aegina-fangels-
inu hafa komið fram 2200 veik-
indatilfelli á síðasta ári, eða
4—5 mismunandi sjúkdómar á
hvern fanga að meðaltali!
Læknishjálp er skorin við nögl.
Á árinu 962 létust 262 fangar.
Á kistu eins þeirra var fest til-
kynning um að hann yrði lát-
inn laus.
Alþjóðlegar aðgcrðir
I mánuðinum sem leið Komu
saman í París nokkrir lögfræð-
ingar frá ýmsum Evrópulöndum
og ræddu um hvað unnt væri
að gera stjórnmálaföngunum
grísku til hjálpar. Þeir sömdu
skjal þar sem hvatt var til al-
þjóðlegrar ráðstefnu ó breiðum
grundvelli sem fjalla skyldi um
málið. Skal sú ráðstefna hald-
in í París 23—24 þessa mánaðar.
Áskoruninni 'hefur verið vel
tekið og hafa fjölmargir þekkt-
ir rithöfundar. listamenn. vís-
mdamenn og stjórnmálamenn
frá ýmsum löndum og úr ólík-
”m flokkum ritað undir hana.
Ekkert getur orðið hinum
hrautpínclti Grikkjum til hjálp-
ar annað cn öflug og alþ.ióðleg
krafa um að þeir verði látnir
'ausir. Hvort við fslendingar
orðum menn til að rétta hjáíp-
'rhönd skal ósagt látið. En ó-
"nnilcgt cr að Guðmundur f.
Guðmundsson utanríkisráðherra
færi þessi mál í tal næst hegar
hann fer á NATÓ-ráðstefnu í
Aþenu.
i
i