Þjóðviljinn - 06.03.1963, Blaðsíða 3

Miðvikudagur 6. marz 1963
Þ.TÓÐVTL.TINN
SUDURLANDSSiDA
Eina leiöin til bættra þjóðfélags-
hátta er ai efla AlþýðubandalagiÍ
\
Það leynir sér ekki þegar lit-
ið er í dagblöðin að kosningar
eru framundan og þegar kom-
inn þó nokkur glímuskjálfti i
kappana sem þeim stýra, eða
öllu heldur hetjumar, sem að
baki standa, stjómmálamenr-
ina. í Morgunblaðinu og Tím-
anum er þegai- farið að æfa af
kappi hina vinsælu kosninga-
sniðglímu um hvort íhaldið eða
Framsókn hafi unnið oftar og
meira með kommúnistum.
Æfinlega er þessi hundflata
kosningaherferð sett á svið,
þegar sú stund nálgast að kjós-
endur geti haft áhrif á gang
mála með atkvæði si'nu á kjör-
degi, svo og til að fela í mold-
roki áróðurs og blekkinga öll
þau óþurftarverk, sem íhaldið
og Framsókn hafa unnið á liðn-
um tímum sitt í hvoru lagi og
sameiginlega. Reynsla og saga
liðinna ára hefur þó sýnt og
sannað að í samstarfi hafa
þessir flokkar reynzt íslenzku
Þess sjást nú greinilega merki
á ýmsum blöðum, sem út eru
gefin í Suðurlands-kjördæmi.
að kosningar nálgast.
Einkum hafa EYJABLAÐIÐ
og FRAMSÖKNARBLAÐIÐ i
Eyjum átt í hnippingum út af
væntanlegu framboði Fram-
sóknarflokksins í Suðurlandi
því þótt hvorki hafi Framsókn
né Alþýðubandalagið birt lista
sína, þykjast þó hvorir vita,
hvað öðrum líður í þeim efnum.
Blaðið ÞJÓÐÓLFUR á Selfossi
hefur einnig dregizt inn í þær.
Af því að hnippingar þessar
eru dálítið sérstæðar þykir rétt
að endursegja þær efnislega hér
á Suðurlandssíðunni.
EYJABLAÐIÐ birti 13. febr.
grein sem hét Það er búið að
senda þeim draug. Þar sagði
frá því að þrátt fyrir kosninga-
sigur Framsóknarmanna í bæj-
arstjórnarkosningunum í Eyj-
um s.l. vor hafi þeir engu feng-
ið ráðið um uppstillingu á
Framsóknarlistanum. Frá upp-
stillingarfundi segir EYJA-
BLAÐIÐ svo:
„Sigurvegararnir í Vcst-
mannaeyjum höfðu auðvitað f
huga, að gera þar kröfu til
þess, að Vestmannaeyjamaður
skipaði eitt af vonarsætum
framboðslistans við næstu kosn-
ingar. Ekki mun hugur þeirra
þó hafa stefnt hærra en á
þriðja sætið.
En þar var blásið á þá.
Þar var settur Helgi Bergs.
kontóristi úr Reykjavík, maður-
inn, sem glutraði því sæti síð-
ast, þótt fyrri kosningatölur
segðu það sæti öruggt.
Sigurvegararnir úr Vest-
mannaeyjum tóku við aftur-
göngunni þegjandi og hljóða-
laust. En svo svelgdist þeim á
frammi fyrir draugnum, að þeir
gcrðu ekkert tilkall til 4. sæt-
isins. I það var settur kaupfé-
lagsstarfsmaður á Selfossi, Ósk-
ar Jónsson.
Þá vöknuðu hetjurnar o a
heimtuðu 5. sætið.
En í þeirri orustu vegnaði
sigurvegurunum héðan úr Eyj-
um eins og þrek þeirra stóð tii
Þeir voru barðir niður, og sæt-
ið afhent öðrum starfsmanni
Kaupfélags Árnesinga, apótek-
aranum Matthiasl Ingibergs-
syni.
þjóðlífi, þjóðrækni og sjálf-
stæði óþarfastir.
Má í því sambandi minna á
gerðardómslögin 1942, aðildina
að hernaðarbandalagi stórveld-
anna og hersetuna, sem stefnir
lífi og tilveru þjóðarinnar í
beinan voða ef til hemaðará-
taka kæmi í heiminum. Eins
má minna á gengisfellinguna
1950 og allt tímabihð frá 1947
til 1956, en það tímabil
sátu þessir flokkar nær óslitið
saman í ríkisstjóm.
Munu trúlega fæstir óska
eftir að lifa slíkt stjómartíma-
bil upp aftur.
Enda er það snemma á því
herrans ári 1956, sem þrýsting-
urinn er orðinn svo mikill inn-
an Framsóknar að ráðherrar
flokksins sjá sér ekki annað
fært en hysja upp um sig og
biðjast lausnar.
Síðan hafa þeir leynt og ljóst
horft vonaraugum til Ihaldsins,
þó gjaman aldrei meir en þeg-
Hvort einhver Eyjamanna
verður settur þarna neðan við
apótekarann ér ekki vitað, en
ef marka má, hver ja Framsökn-
arblaðið hefur helzt að leiðar-
stjörnum um þessar mundir
næst á eftir draugnum, þá er
líklegt, að annaðhvort Þorsteinn
Víglundsson eða Sigurgeir lög-
regluþjónn gætu komið sem
frambjóðendur Framsóknarlist-
ans þar sem starfsmannaskrá
kaupfélagsins á Selfossi lýk-
ur.“
Við þessi ummæli hitnaði
þeim Framsóknarmönnum held-
ur betur í hamsi og skömmuðu
þeir Karl Guðjónsson mik-
ið i næsta FRAMSÓKNAR-
BLAÐI, enda eignuðu þeir hon-
um grein þessa. En svohljóð-
andi skýringu gefa þeir á röð-
un Framsóknarlistans:
Á listanum eru 12 nöfn, en
gömlu kjördæmin, sem mynda
Suðurlandskjördæmi voru fjög-
ur. Nú var einfaldlega deilt
með 4 í 12 og komu þá 3 fram-
bjóðendur í hlut hvers hinna
gömlu kjördæma. Síðan var
fulltrúum gömlu kjördæmanna
raðað á listann eftir því, sem
bezt var vitað um fylgi flokks-
ins á hverjum þeirra og varð
þá röðin þessi: Árnessýsla.
Rangárvallasýsla, Vestmanna-
eyjar og Vestur-Skaptafells-
sýsla, og þessi sama röðun ó-
breytt þrisvar. Síðan tilnefndu
fulltrúar hvers byggðarlags
sína menn á listann, og var
sú tilnefning að sjálfsögðu Iát-
in afskiptalaus af fulltrúum
hinna byggðarlaganna.
Á þcnnan hátt kom þriðja
sæti listans í hlut Vestmanna-
eyinga og það voru fulltrúarnir
héðan og þeir einir, sem til-
nefndu Helga Bergs í þetta sæti
á Iistanum. Aðrir fulltrúar
Framsóknarmanna í Eyjum
vcrða svo í 7. og 11. sæti.
Það má eflaust deila um það,
hvort þessi regla hafi verið sú
eina rétta eða bezta, en eftir
einhverri reglu varð að fara og
meirihluti uppstillingarnefndar
valdi þessa. Hitt er ekkert
ieyndarmál, að við héðan úr
Eyjum töldum ekki rétt að
binda sig algerlcga við þessa
röðunarrcglu frá 1. til 12. sæt-
is, en við vorum í minnihluta
með þá skoðun og urðum að
Framhald á 6. síðu
Guðmundur Jóhannsson.
ar þeir afneita því hæst fram-
an í kjósendur fyrir kosningar.
Það talar t.d. sínu máli að í
byrjun gormánaðar 1958, þegar
vinstri stjómin enn sat að völd-
um, héldu forystumenn Fram-
sóknarflokksins stjórnmálafundi
víðsvegar útum land. Hér í
Vestur-Skaftafellssýslu og víð-
ar munu margir minnast þess
enn, svo undarlega sem það
kom stuðningsmönnum stjóm-
arinnar fyrir sjónir, að þá var
ekki verið að deila á stjórnar-
andstöðuna, Sjálfstæðisflokkinn.
heldur ráðizt heiftarlega á sam-
starfsflokkana, Alþýðuflokkinn
og þó sérstaklega Alþýðubanda-
lagið. Mikið var talað um
kaupkröfupólitík kommúnista
og annað í þeim dúr, sem von-
legt þótt, að vel gengi í hausinn
á þreyttum og íhaidssömum
bændum. Sá málflutningur all-
ur kom að minnsta kosti þá
mörgum saklausum Framsókn-
armönnum kynlega fyrir sjónir.
Máske hefur þá þegar verið
búið að hugsa vinstri stjóm-
inni ákveðið banadægur, en að-
eins beðið eftir tækifæri og á-
tyllu til að koma sökinni á
aðra.
Áherzla var lögð á að allt
væri í óvissu, málin réðust
fyrst og fremst og eingöngu á
væntanlegu Alþýðusambands-
þingi. Sem mörgum þótti skrít-
ið.
En að forustumenn Fram-
sóknar héldu fundi og flyttu
langar ræður, eins og gert var
haustið 1958, án þess að hafa
í miklu að sakast við stjórnar-
andstæðuna svo purkunarlausa,
sem Sjálfstæðisflokkurinn þó
rak hana á tíma vinstri stjórn-
arinnar, sýnir og sannar að
Framsóknarmenn eru ekki eins
miklir íhaldsandstæðingar og
látið er í veðri vaka þegar fisk-
að er á mið vinstri manna eft-
ir atkvæðum fyrir kosningar.
Þessu er mönnum skylt að
gera sér rækilega grein fyrir,
sérstaklega þegar líður að
þeim degi að menn hafi að-
stöðu til áhrifa á framvindu
r
þjóðmála með atkvæði sínu i
kjörklefanum.
Skyldi það ekki bögglast neitt
fyrir brjóstinu á þeim vísu
stjórnmálamönnum Ólafi Thors
og Hermanni Jónassyni, þessi
eilífi kattarþvottur af öllu sam-
starfi við kommúnista, sem breið-
ir sig yfir síður blaða þeirra
dag eftir dag?
Báðir hafa þessir flokksfor-
ingjar af slíku samstarfi þó
nokkra reynslu, og hafa í
mörgum tilfellum ekki staðizt
reiðari en heyra deilt á þær
ríkisstjómir, sem þeir hafa
staðið að og myndað einmitt
með sósíalistum og Alþýðu-
bandalaginu. Bæði nýsköpunar-
stjórnin á árunum 1944 til 1947
og vinstri stjómin á árunum
1956 til 1958 hafa á skömmum
tíma valdið meiri og betri
þáttaskilum í íslenzku þjóðlífi
en nokkrar aðrar stjómir hafa
borið gæfu til, hvort heldur er
fyrr eða síðar.
Það sannar endurnýjun og
uppbygging framleiðslutækj-
anna, bæði til lands og sjávar
í tíð nýsköpunarstjórnarinnar,
sömuleiðis landhelgismálið og
uppbygging atvinnulífsins útum
landsbyggðina á tímum vinstri
stjómarinnar, svo aðeins séu
fá dæmi nefnd.
Þegar vinstri stjórnin tók við
völdum eftir nær áratugs óslitið
samstarf íhalds og Framsóknar
var þannig um að litast víða
útum land að fólkið hafði flúið
heimili sin og byggðarlög en
hópazt í atvinnuleit í kringum
hermangsgarganið við Faxaflóa.
Nú hafa menn búið við ó-
mengaða íhaldsstjórn allt síðan
vinstri stjómin lét af völdum
og afleiðingar þess blasa ömur-
lega við hvers manns augum.
Tvær gengisfellingar með
stuttu millibili, samfara skött-
um á skatta ofan og gífurlegu
vaxtaokri, enda allt verðlag
hækkað um 20 til 100% og þar
yfir, jafnt neyzluvara, sem
framleiðslutæki landsmanna.
Það er því áreiðanlega vilji
meirihluta þjóðarinnar að endir
verði bundinn á það ófremdar-
ástand, sem nú ríkir.
Þess vegna verða menn að
gera það upp við sig á hvern
hátt hægt sé að stuðla að
breyttum stjómarháttum með
atkvæði sínu á komandi vori.
Það er vissulega umhugsun-
arvert á hvern hátt hægt sé að
nota sjálfum sér og þjóðarheild-
inni til hagsbóta þann rétt, sem
að öllu jöfnu gefst aðeins á
fjögra ára fresti, kosningarétt-
inn.
Af margfenginni reynslu lið-
innan ára hljóta augu æ fleiri
að ljúkast upp fyrir því, að
það er ekki leið til bættra lífs-
kjara að kjósa Sjálfstæðisflokk-
inn.
Eins er ekki raunhæft til úr-
bóta að gína við vinstriblíðu
Framsóknar.
Það sannar síðast en ekki
sízt klofningsbröltið innan
verkalýðshreyfingarinnar með
framboðinu í Iðju.
Framhald á 8. síðu.
A hvað trúir hann?
Sigurður Haukdal prestur á Bergþórshvoli skriíaði
á dögunum slíka lofgerðarrollu um Ingólf Jónsson í
blaðið Suðurland, að mörgum fannst fremur mega kall-
ast dýrkun en aðdáun.
í tilefni þeirrar greinar var þessi vísa kveðin:
Ánægður klerkur við amstur og puð
og íhaldsins þrotlausa dellu
við tíðir í kirkjunni talar um guð,
en trúir á Ingólf á Hellu,
Draugur eða
ekki draugur?
Kosningahnippingar í léttum tón
SlÐA 3
Útgefandi: Sameiningarflokkur alþýSu — Sósíalistaflokk-
urinn. —
Ritstjórar: ívar H. Jónsson. Magnús Kjartansson, SigurS-
ur Guðmtmdsson (áþ)
Fréttaritstjórar: Jón Bjarnason. Sigurður V. Friðþjófsson.
Ritstjórn. auglýsingar. prentsmiðja: Skólavörðust. 19.
Sfcni 17-500 (5 línur). Áskriftarverð kr. 65 á mánuði.
r)
Urelt hugtök?
Oitthvað fer að verða úrelt á íslandi. Einn dag-
^ inn reynir menn'tamálaráðherra landsins
að leiða rök að því, að það sé raunar að verða
úrelt hugtak hjá íslendingum að vera sjálfstæð
þjóð. Mun ekki laust við að ýmsir hafi hrokkið
við, enda þótt sá skilningur sé rökrétt framhald
af aðgerðum hernámsflokkanna. Og hugmynd-
in um sjálfs'tætt ísland hlýtur að vera orðin
meira en lítið þokukennd í kollinum á ráðherr-
um Alþýðuflokksins og Sjálfstæðisflokksins sem
verið hafa eins og útspýtt hundskinn um allar
jarðir að reyna að selja ísland eða gefa inn í
Efnahagsbandalag Evrópu, og hafa svo sannar-
lega ekki gefizt upp við þá hugmynd, enda þótt
allar þeirra áætlanir um það mál liggi í rúst
í svipinn vegna utanaðkomandi atburða. Mestur
hluti þjóðarinnar mun þó enn á þeirri skoðun
að sjálfstæft ísland sé síður en svo úrelt hug-
tak, aldrei fyrr hafi íslenzk þjóð átt aðra eins
möguleika á því að vera sjálfstæð og búa öll-
um börnum sínum góð lífskjör, búa vel í haginn
fyrir margfaít fjölmennari þjóð en íslendinga
sem á eftir að lifa í landinu.
IVTæsta dag finnst svo þingmönnum Sjálfstæð-
^ ' isflokksins og öðru aðalblaði hans það orð-
ið með öllu „úrelt“ að verkalýðshreyfingin á
íslandi skuli njóta lögverndaðs frelsis og rétt-
inda svo sem verið hefur um sinn. Gróðahítun-
um í Vinnuveitendasambandi íslands hefur
lengi þótf sem reynandi væri að skerða það
frelsi. Óskoruð völd íhaldsins í núverandi rík-
isstjórn og misbeiting hennar á ríkisvaldinu til
árása á verkalýðshreyfinguna hefur ýtt undir
þá hugmynd að nú væri rétti ííminn að undir-
búa frekari árásir. íhaldsmenn hafa ekki farið
dult með þá löngun að breyta ætti vinnulög-
gjöfinni í þá átt að skerða rét'tindi og starfsfrelsi
verkalýðsfélaganna. í þeim tilgangi virðist flutt
þingsályktunartillaga þriggja íhaldsmanna um
endurskoðun vinnulöggjafarinnar, og í gær gerð-
isf það broslega atvik á Alþingi, að út kom ný
útgáfa af tillögunni og hafði verið bætt við
tveimur íhaldsmönnum í viðbót sem flutnings-
mönnum, rétt eins og þeir Jónas Pétursson og
Gísli Jónsson hafi óðir og uppvægir viljað vera
með, þegar undirbúa átti árás á verkalýðshreyf-
inguna og réttindi hennar! Vísir ymprar á því
að helzt vaki fyrir Sjálfstæðisflokknum með til-
lögu þessari að ráðast á verkfallsréttinn. Það
skuli gert til að forðast ofbeldi! En hvað er of-
beldi í verkföllum? Meira að segja Vísir hlýtur
að vita sitthvað um þá ofbeldissögu, sem geymd
er en ekki gleymd í sambandi við kúgunarbar-
áttu afturhaldsins gegn verkfallsmönnum. Og
Sj álfstæðisflokknum er hollara að gera sér það
ljóst nú þegar, að vinnulöggjöfinni verður ekki
breytt svo framkvæmanlegt sé nema í þá át'f,
að auka réttindi verkalýðsfélaganna og rýmka
starfssvið þeirra. —- s.