Þjóðviljinn - 09.03.1963, Blaðsíða 2

2 SÍÐA
ÞJÓÐVILJINN
Laugardagua: ð. marz 1963
islendingur hlýtur æðstu Vtín Citt
menntagrá&u Frakklands 'fj.!!,"!",'
Eins og frá er sagt á 1. síðu
bláðsins í dag lauk ungur ís-
lendingur nýverið doktorsprófi
við Svartaskóla í París og fara
hér á eftir nokkrar upplýsingar
um nám hans og viðfangsefni.
Sigruður Jónsson kom til
Niósnamál
hjá ráðu-
neytinu
Við hér á Þjóðviljanum
höfum orðið þess varir, að
marga fýsir að vita meir
lim rannsókn njósnamáls
Ragnars Gunnarssonar en
fram kom í ráðuneytistil-
kynningu frá 26. febrúar sl.
— ntenn velta því gjarna
fyrir sér hvort lögreglu-
eða dómsrannsókn sé með
öllu lokið og málið komið
til saksóknara, eða hvort
málsmeðferð vcrði yfirleitt
að hætti annarra sakamála.
1 leit að upplýsingum um
þetta datt okkur fyrst í hug
að hringja í Loga Einars-
son, yfirsaksóknara, en hon-
um skýrði Ragnar Gunn-
arsson fyrstum íslenzkra
5'firvalda frá því að hann
hefði þá á þríðja ár stund-
að upplýsingasöfnun fyrir
sovézka sendiráðsstarfs*
menn og myndatökur. Vfir-
sakadómari svaraði blaða- !
manni greiðlega: — Það er
dómsmálaráðuneytið sem
hefur aðgerðir í þessu máli:
það veítir ailar upplýsingar
um það og bezt að snúa srð- j
ur þangað.
Þegar samband var haft
við dómsmálaráðuneytið.
kom í Ijós að ráðuneytis-
stjórinn Baldur Möller lá
sjúkur af inflúcnzu, en full-
trúi, staðgengill hans,
kvaðst ekki hafa haft nein
afskipti af málinu og þess-
vegna ekki geta gcfið nein-
ar upplýsingar. — Þetta
gerðist í gær; kannski verð-
ur okkur betur ágengt ■
fréttaöfluninni i næstu viku!
Frakklands hausíið 1948 og inn-
ritaði sig þá þegar í raunvís-
indadeildina í París. Vorið 1954
lauk hann kandídatsprófi í nátt-
úruvísindum — licence d’enseig-
nement. — Veitir það réttindi
til kennslu í menntaskólum, en
t:l prófsins þarf, auk undirbún-
ingsnáms, stig í jarðfræði, dýra-
fræði og grasafræði.
Upp úr því fór Sigurður að
vinna að þörungarannsóknum.
Fékk hann veturinn 1954—55
vinnus'. ofu í deild þeirri, sem
stjómað er af hínum þekkta
grasafræðingi Lucien Plantefol.
Hefur hann síðan stundað þar
rannsóknir sínar, auk lang-
dvala á hafrannsóknar'töðvum
við strendur At’anzhafsins og
suður við Miðjarðarhaf. Til
þessara rannsókna hefur hann
notið styrkja frá Centre Nation-
al de la Recherche scientifique,
Rannsóknarstofnun franska rík-
isins, og frá Vísindasjóði ís-
lands
Aðalritgerð Sigurðar fjallar
að mes’u um ætt.liðask’pti meðal
grænþörunga j Norðurhöfum, þ.
e.a.s. hvernig ættliðimir. gró’ið-
ur og kynliður. taka við hvor
af öðrum í lífi þörungsihs. hinn
fyrmefndi eftir frjóvgun, hinn
Setjarar i
New York fá
iaunahækkun
NEW YORK 8/3. I dag náðist
samkomulag f kjaradeilunni mílli
setjara og blaðaeigenda í New
Vork. Undanfama þrjá mánuði
hafa engin dagblöð komið út þar
i borg vegna verkfalla.
Robert Wagner borgarstjóri
lagði fram málamiðlunartillög-
una sem báðir aðiljar féllust
á. Samkvæmt henni munu setj-
arar fá sem svarar 525 krón-
um í launahækkun á viku. Enn
er þó ekki víst hvenær blöðin
fara að koma út áftur þar sem
enn er ósamið við þá sem ann-
ast dreifingu þeirra og fleiri að-
ila.
Slæm
reynsla
Elnn kunnasti athafnamað-
ur SjálfStæðisflokksins, Ein-
ar Ásmundsson í Sindra,
skrjfaði nýlega Srein um j
stofnun Heimdallar 1927. |
Hefur greinin verið birt tví-1
vegis í Vísi, því í fyrra |
skiptið felldí blaðið niður;
einmitt það atriði sem grein-
arhöfundur taldi kjama boð-
skapar síns. Hann lýsir i
grein sinni hinum göfugu
hugsjónum um gróða ein-
staklingsins sem hafi verið
aflvakinn að stofnun Heim-
dallar og segir svo um ár-;
angurinn: „Heillaríkasta tíma-
bil félagsins var að mínu á-
liti fyrsti áratugurinn. Það
tímabil var sá flokkur sem
félagið studdj að mestu i
stjórnarandstöðu", en eftir
það „fjnnst mér að ekkí hafi
tekizt svo vel sem var ætl-
azt um að varðveita hinn
upphaflega tilgang með stofn-
un félagsins.“ Og nú kemur
kaflinn sem Vísir felldi út í
fyrra skiptið sem greinjn birt-
ist — að eigin sögn „vegna
rúmlevH s“ Einar Ásmunds-
so^ svo um störf Sjálf-
stæðisflokksins undanfarinn
aldarfjórðung:
„Þegar flokkurinn sem
studdur var, var kominn í
stjórnaraðstöðu, hefur hann
verið með í að framkvæma
þjóðnýtjngarplön | svo ríkum
mælj að helzt verður að
sækja fyrirmyndirnar til
hinna svokölluðu „alþýðu-
lýðvelda". Þessi mikla þjóð-
nýting hér hefur verið að
sHga þjóðarbúið, gert góðæri
að móðuharðindum, og okk-
ur að bónbjargarmönnum
gagnvart vinaþjóðum okkar,
sem hafa kostað þessa sósíal-
istísku tilraunastarfsemi sem
hér hefur verið rekin.“
Hvað má nú til varnar
verða? Þam,a er komið í ljós
að Sjálfstæðisflokkurinn er
sjálfur forustuflokkur komm-
únismans á íslandi. sækir
fyrirmyndir sínar austur fyr-
ir jámtjald og hefur vænt-
anlega verið handbendi Rússa
í einu og öllu undanfarin 25
ár. Það er sannarlega ekki
að undra þótt Einar Ás-
mundsson komizt að þeirri
niðurstöðu að „heillaríkast“
sé fyrir þjóðina að hafa því-
líkan flokk í stjómarand-
stöðu. — Austri.
síðamefndi eftir rýriskiptingu.
Slík ættliðaskipti eru reyndar
einkenni allra kynjaðra vera og
sérstaklega tiltækilegt rannsókn-
arefni meðal þörunga. þar sém
æt'.liðirnir eru þar vemjulega að-
skildir,
Tegundir þær sem rannsókn;r
Sigurðar snerust aðallega um,
er af ættkvíslunum Acrosip-
honia oig Spongomorpha sem al-
gengar eru við íslandsstrendur.
Meðal þessara þörunga fara
ættliðaskipti yfirleitt fram milli
eins útlítandi ættliða, en með
rækunartilraunum ó rannsókn-
arstofu hefur Sigurðj tekizt að
sýna fram á. nð regluleg ættliða-
skipti eiga sér hins vegar st.að
hjá fyrmefndum ættkvíslum
milli gersamlega ólíkra ættliða.
Ættliðimir eru svo frábrugðnir
að útli-i. að þéir hafa ekki að-
e;ns verið taldir til sérstakra
tegunda, héldur skipað í alveg
ó-kyldar ættir meðal grænþör-
unganna. — Rannsókn þessara
einkennilegu ættliðaskipta hef-
ur leitt til þess, að tveimur teg-
undum er nú færr i jurtarikinu.
Enn fremur hafa rannsóknjr
Sigurðar snúízt um frumubygg-
ingu þessara þörunga, einkum
mólekúlbyggingu frumuvéggj-
anna, grænuberakerfið og frumu-
sk’ptinguna. svo og byggingu
annarra hluta frumunnar. Einn-
ig hafa rannsóknirnar tekið til
uppvaxtarmáta þalsins. og
margra annarra merktle.gra
vandamála í sambandi við þess-
ar lífverur. sem of langi vrði
að rekja hér
Rannsóknir Sigurðar hafa
leitt í Ijós nýja ætt méðal sræn-
börunganna sem hann hefur
nefnt AcrosiphonSaeeae. Hefur
þessum þörungutn hingað til
vérið ruglað satnan við Cladop-
horáceae-aettina sakir áþékkra
útlitseinkenna sem eru ekki
komín til af öðru en líkri þró-
un tveggja einstaklinga við
svipuð skilyrði. Er hér um mjög
merk'legt þróunarfyrirbæri að
ræða sem er sérsmklega áber-
i andj hjá ýmsum dýrum. t.d.
■ hvölum og fiskum. leðurblökum
og fuglum o.s.frv., og kalla
mætti á íslenzku samlíkingarfyr-
irbærið.
Aukaritgerð Sigurðar fjallar
um nýjungar i finbyggin.gu á-
kveðinna hluta plöhtufrumunn.
ar. sem komið hafa fram á síð-
ustu árum í rafeindasmásjánni.
en geymísmjkil þekking hefur
siglt í kjö'lfar notkunár þessa
undratækis.
Andmælendur við vörnina
voru prófessor Lucien Plantefol,
úr frönsku vísindaakademíunni,
og þeir Feldmann og Chadefaud.
nrófessorar við Svartaskóla. Hin-
ir tveir síðarnefndu eru með
fremstu þörungafræðingum i
heimi.
1 upphafi vamarinnar flutti
Sigurður snjalla vamarræðu, en
síðan tóku andmælendur til
máls. Luku þeir Feldmann og
Chadefaud miklu lofsorði á verk-
ið, og kváðu það vera fyrirmynd
rannsókna á þessu sviði. Lögðu
þeir áherzlu á það. að með hinni
frumlegu samanburðaraðferð
siunj hefði Sigurður lagt nýjan
grtmdvöll að þörungarannsókn.
um. Prófessor Plantefol Iagðj
sérstaka áherzlu á gildi þessara
ra-nnsókna fyrir þekkingu á
sjávarlífinu i Norðurhöfum,
einkanlega við íslandsstrendur.
þar sem allt væri enn lítt kann-
að á þessu sviði.
Eftir að andmælendur höfðu
borið sig saman, tilkynnti pró-
fessor Plantefol úrslitin: Sieurð-
ur Jónsson var sæmdur heiðurs-
nafnbótinni Docteur és Sclences
með æðstu viðurkenningu. sem
veitt er í Frakklandi: mention
trés honorablp avec les félieit-
ations du jurý
WfiafnfirSíiigíír!
Soilakvöld Alþýðubandalagsins
í Hafnarfirði er í kvöld kl.
8.30 í GT-húsinu. Kaffi og kvöld-
verðlaun. — Nefndin.
★★★ Þeir eru snúningalipr-
ir kollegarnir á VÍSI. Á mið-
vikudaginn skýrðu þeir frá því
í blaði sínu, að bifvélavirkjar
á Akureyri hefðu fyrir nokkru
samið um 20% kauphækkun.
Daginn eftir hnippti Vinnuveit-
endasambandið í þá og bcnti
þeim á að sambandinu kæmi
illa að skýrt væri frá þessu
samkomulagi. Vísismenn brugðu
strax við og báru fyrrj frétt
um samkomulagið — sem var
ag öl!u leyti sannleikanum sam-
kvæm — til baka í blaði sínu
í fyrradag. f gær birfir VÍSIR
enn frétt um málið — nú frá
fréttamanni sínum á Akureyri
— og þá er ekki verið að draga
neina dul á að samið hefði ver-
ið um 20% kauphækkun bif-
vélavirkja nyrðra. Orðalagið er
eins ótvírætt og hugsast getur,
Nú er bara að bíða eftir Vísi
í dag og sjá hvaS þar verður
sagt um málið.
Jóhannes
Stefánsson
fimmtugur
I dag, 9. marz, er Jóhanncs
Stefánsson framkvæmdastjóri í
Neskaupstað fimmtugur.
Jóhannes hefur um árabil ver-
; ið framkvæmdastjóri Samvinnu-
1 félags útgerðarmanna í Neskaup-
1 stað. Hann er einn af aðalfox'-
ustumönnum sósíalista í Nes-
kaupstað og er nú formaður sósí-
alistafélagsins. Hefur hann oft
verið í framboði fyrir flokkinn.
Jóhannes er nú forseti bæjar-
stjómar Neskaupstaðar og hef-
ur skipað margar trúnaðarstöð-
ur.
Finnskur
fyrirlesari
hér á ferð
1 fyrsta skipti er finnskur fyr-
irlesari á ferð hér á landi á
vegum Norræna félagsins, heitir
hann Per Erik Lundberg og hef-
ur dválizt hér síðustu viku og
flýgur heimleiðis í dag. Hann
hefur heimsótt Búnaðarskólann
á Hvanneyri og Samvinnuskólann
x Bifröst, Borgarfirði og Reyk-
holtsskóla og í fyrrakvöld hélt
hann fyrirlestur í Glaumbæ og
í gærkvöldi í Hafnarfirði.
Per Erik Lundberg er skóla-
stjóri einkaskóla fyrír sænsku-
mælandi Finna í Imatra, lítilli
borg í tveggja kílómetra fjar-
lægð frá austurlandmærunum
og er jaframt magister í sögu
og sögukennari.
Hann er jafnframt áhugamað-
ur um íþróttir og fjölluðu fyrir-
lestrar hans um finnska íþrótta-
hreyfingu og skyndimyndir úr
finnskri sjálfstæðisbaráttu. Hann
lét í Ijós mikla ánægju með
dvöl sína hér á landi.
Breki skaddaði
togarann
I blöðum hefur verið tölvert
skrifað um þýzka togarann
Tráve, sem talinn var hafa
strandað á Faxaskeri við Vest-
mannaeyjar.
Við sjópróf hefur komið í ljós
að togarinn liafði ekki strandað
á Faxaskeri eins og fyrst var
haldið, heldur tók hann niður á
blindskeri sem Breki heitir,
norður af Bjamarey. Þar brotn-
aði stýri skipsins og skrúfa, og
rak það síðan fyrir suðaustan-
vindi norður fyrir Faxasker, en
þar bjargaði varðskipið Albert
og hafnarbáturinn Lóðsinn skip-
Kjaradeilurnar í Frakklandi
Verkfallsmenn
hæta vígstöiu sína
PARÍS 8/3. Verklýðsleiðtog-
arnir í Lorraine-héraði í Aust-
ur-Frakklandi ákváðu í dag að
gera tvennt til að styrkja að-
stöðu verkfallsmanna gagnvart
ríkiisstjórinni. Þeir samþykktu að
skora á járnbrautarverkamenn að
gera allt sem í þcirra valdi stæði
til þess að hindra að kol væru
flutt til landsins frá útlöndum.
Ennfremur urðu þeir sammála
um að halda fund seint í kvöld
taka þá ákvörðun um hvort hef ja
skyldi alsherjarverkfall á Mos-
elle-svæðinu í Lorraine.
Um það bil 50 borgarstjórar og
þingmenn frá Lorraine komu í
dag saman til fundar og skoruðu
á forsætisráðherra landsins að
hefja þegar samninga við verk-
fallsmenn mað það fyrir augum
að bæta lífsafkomu þeirra.
í dag hélt Pompidou forsætis-
ráðherra útvarps- og sjónvarps-
ræðu. Hann viðurkenndi að laun
námamanna væru of lág en sagði
Merkjasöludagur
Ekknasjöös fs-
lands á morgun
Hinn árlegi merkjasöludagur
Ekknasjóðs Islands er á morgun.
sunnudag. Er þá fé safnað til
starfsemi þessa sjóðs, sem stofn-
aður var fyrir nokkrum árum.
Stofnframlag sjóðsins var frá
sjómannskonu, sem lagði fram
áhættufé það er maður hennar
hefði fengið, en hann var sjó-
maður og hafði stundað sigling-
ar öll styrjaldarárin. Nokkur
undanfarin ár hefur fé verið
veitt úr sjóðnum til ekkna og
barna þeirra, en mjög skortir
þó á að sjóðurinn hafi fjárhags-
lega bolmagn til að -sinna verk-.
efnum sínum eins og þörf væri.
Þessvegna vill blaðið hvetja
lesendur sína til að kaupa merk-
in og foreldra jafnframt til að
leyfa börnum sínum að selja
þau á morgun, en merkin verða
afhent frá kl. 9 í fyrramálið
i Sjálfstæðishúsinu uppi.
SÓSÍALISTAR
REYKJAVÍK
Deildafundir næst komandi
mánudagskvöld.
Formannafundur í dag kl. 6
síðdegis.
SðlQ
tUlHBSTAl
LAUGAVEGI 18®- SfMl 19113
TI L SÖLU’
Járnvarið timburhús 45
ferm. í Holtunum, ón
Ióðarréttinda. Utb. 60 þús.
3. herb. kjallaraíbúð við
Kjartansgötu, nýstandsett
90 ferm. 1. veðr. laus.
3 herb. íbúðir £ Hlíðunum,
við Kaplaskjólsveg, Engja-
veg, Digranesveg. Utborg-
anir frá kr. 150 þúsund.
4. herb. íbúðir við Miklu-
braut, Kleppsveg, Lyng-
haga, Sörlaskjól
Raðhús við Skeiðarvog,
endahús með fallegum
garði.
f smíðum:
4. herb. íbúð við Safamýri.
fullbúin undir tréverk.
2. herb. íbúð á jarðhæð við
Safamýri
Höfum kaupendur að öllum
stærðum íbúða mcð miklar
útborganir.
Hafið samband við
okkur ef þið þurfið
að selja eða kaupa
fasteignir.
þó að ókleift væri að hækká
þau. Sagði hann að verkfalls-
menn yrðu þegar að hveríá aft-
ur til vinnu sinnar ef efnahags-
ur landsins ætti ekki að bíða
alvarlegt tjón.
ÞjéðleikhúsiS
Framhald af 12. síðu.
styrjöldina varð hann aðal-
leikstjóri við Alþýðuleikhús-
ið í Vín. Þá hefur hann í
mörg ár veríð fastráðinn leik-
stjóri við hið þekkta Vínar-
leikhús Theater in der
Jasefstadt. Hann varð pró-
fessor í leiklist við Lista-
háskólann x Vín 1949.
Walter Firner er einnig af-
kastamikill rithöfundur og
hefur skrifað 26 leikrit.
Einnig hefur hann gefið út
margar bækur um leiklist og
er álitinn einn af fremstu
leiklistarmönnum í heima-
landi sínu. Er Þjóðleikhús-
in umikill fengur að því að
fá hann hingað til að stjóma
sýningunni á Andorra.
Aðalhlutverk í Andoira
leika Gunnar Eyjólfeson, Val-
ur Gíslason, Lárus Pálsson«
Bessi Bjamason og Guðbjötg
Þorbjamardóttir en Þorgrímur
Einarsson gerir leiktjöldin.
Nýr landhúnaðar-
ráðherra íSovét
MOSKVU 8/3. 1 dag tók
Ivan Volovtsénkó, 46 ára gam-
all landbúnaðarfræðingur, við
stöðu landbúnaðarráðheira Sov-
étrikjanna, Kontstatin Pysin, sem
áður gegndi þeirri stöðu, mun
taka við öðru embætti.
Átíð 1962 var komframleiðsl-
an í Sovétríkjunum meiri en
nokkru sinni fyrr. Hinsvegár var
framleiðsla á kjöti, smjöri og
mjólk minni en áætlað hafði
Verið.
Sýrland
Framhald af 1. síðu.
er vitað um afdrif Nazem Kufsi
forseta né annarra stjómar-
meðlima. Taljg er að margir
þeirra hafi verið ’handteknir.
Byltingarráðið hefur skipað
nýjan yfirmann hersins og er
það Louai el Atassi ofursti. I
fyrra var Atassi dæmdur tií
dauða in absentia. fyrir að hafa
gtrt tilraun til að steypa stjóm
landsins.
Útvarpið í Tel Aviv hefur
skýrt frá þvi að barizt hafi ver.
ið skammt frá landamærum Sýr-
lands og fsraels. Þessu hefur
Damaskusútvarpið neitað.
Byltingarráðið hefur tilkynnt
að það muni fara með völd í
Sýrlandi um skeið en síðar munl
lýðræðisleg stjórn taka við.
Mál flka
Framhald af 12. síðu.
undirritaður í ráðuneytinu, og
vitundarvottar eru Brynjólfur
Ingólfsson ráðuneytisstjóri og
Gunnar Vagnsson fulltrúi.
Allshcrjar rannsókn
Eins og áður er sagt fara
hæstarréttarlögmennimir fram á
að saksóknari ríkisins rannsaki
fyrir dómi alla þætti þessa máls,
haga Áka Jakobssonar, fram-
komu embættismanna og annað,
meðal annars til þess að það
skýrist hvemig Gunnar Ásgeirs-
son á að reka réttar síns og
hvert hann á að beina skaða-
bótakröfum sínum. Er þess
einnig krafizt í bréfi lögman.n-
anna að þeir sem sekir reyn-
ast verði látnir bera fulla á-
byrgð gerða sinna, m.a. að því
er varðar réttinn til að gegna
opinberum störfum.