Þjóðviljinn - 09.03.1963, Blaðsíða 10

Dómsrannsóknar krafizt vegna
framkomu Aka Jakobssonar
Laugardagur 9. marz 1963 — 28. árgangur — 57. tölublað.
Þjóðleikhúsið sýnir
Andorra eftir Frisch
i
!
!
Uni næstu mánaðamót írum-
sýnir Þjóðleikhúsið leikritið
Andorra eftir Max Frisch.
Leikrit þetta var frumsýnt
í Ziirich fyrir rúmum tveim
árum og hefur síðan farið
mikla sigurför um öll helztu
leikhús Evrópu. Viðfangsefni
höfundarins í þessu leikriti
er sinnuleysi og skortur á
ábyrgðartilfinningu hjá þjóð-
félagsþegnunum og það, hve
hörmulegar afleiðingar for-
dómar geta haft. Ungur mað-
ur er ofsóttur og hrakinn út
í dauðann af því að hann er
öðruvísi en aðrir að áliti sam-
borgaranna. Allir eru sekir
sem horfa á ofbeldi framið
á saklausum manni án þess
að rétta honum hjálparhönd.
Max Frisch er fæddur i
Ziirich árið 1911. Hann hóf
ungur að skrifa leikrit og
hafði ritað þrjú leikrit áður
en hann lauk stúdentsprófi
en þessi byrjandaverk höfn-
uðu í bréfakörfunni. Fyrsta
skáldsaga hans kom út árið
1943 en næsta verk hans var
leikritið Santa Cruz. Helztu
leikrit hans eru: Nú syngja
þeir aftur (1945), Kínverski
múrinn (1946), Oderland greifi
(1951) og Biedermann og
brennuvargarnir (1956) en það
leikrit gerði hann heims-
frægan á skömmum tíma. 3á
leikur var sýndur á sl. vetri
í Tjarnarbæ af leikflokkn-
um Grímu. Eru Andorra og
síðast talda leikritið talin
merkustu leikrit Frisch.
Þekktustu skáldsögur hans eru
hins vegar Stiller og Homo|
Faber, sem báðar hafa veriðfc,
þýddar á fjölda mála.
Leikstjórinn við Andorra'
verður Austurríkismaðurinn
Walter Firner sem kunnur cr!
hér á landi fyrir sviðsetningu
sína á Don Camillo og Pepp-
one í Þjóðleikhúsinu fyrir!
nokkrum árum. Hann er!
ættaður frá Vínarborg, Firner,-
var leikari á yngri árum ogB
lék m.a. í leikhúsum í BonnV
Hamborg og hjá ríkisleikhús-B
inu í Berlín þar sem hannfc!
varð síðar leikstjóri.
1933 stofnaði Firner eigin'
leikflokk í Austurríki og
varð með þeim fyrstu að
kynna nýjar leiklistarstefnur1
í Vín á þeim árum. Eftir
Framhald á 2. síðu.
Hver sem aflar blaðinu
5 nýrra áskrifenda getur
valið sér bók, eina þess-
ara úrvalsbóka:
Byltingin á Kúbu
Tuttugu crlend kvæði
Óljóð
f Unuhúsi
Vegurinn að brúnni
Blakkar rúnir
Andlit Asíu
Grískar þjóðsögur
Tvær kviður fornar
Vort land er í dögun
Ræður og riss
Skriftamál uppgjafaprests
Á fslendingaslóðum
Hetjuleiðir og landafundir
Við elda Indlands
Hin hvítu segl
Minningar Vigfúas Guð-
mundssonar, Þroskaárin
Að duga cða drepast
fslenzkt mannlíf
Fullnuminn
Ferðaroila Magnúsar
Stephensen
Vefaradans
Þvj gleymi ég aldrel
Fortíð og fyrirburðir
Sonur minn og ég
Þjóðsögur og sagnir.
F. Hóim.
Prjónastofan Sólin
Saltkom i mold
500 nýir
kaupendur
Takmarkið er 500 nýir áskrifendur fyrir
1. apríl og er þegar kominn góður skriður
á þessa áskrifendasöfnun.
Þýðingarmesta verkefni hvers góðs
flokksmanns er þetta átak til eflingar og
útbreiðslu blaðsins, og höfum í huga, að
tíminn líður óðfluga: Vinnið líka til
verðlauna-
Fyrir 1. apríl
I
Tveir hæstaréttarlögmenn,
Haukur Jónsson og Þorvald-
ur Þórarinsson, hafa sent
Baksóknara ríkisins bréf og
farið fram á að rannsökuð
verði fyrir dómi framkoma
Áka Jakobssonar og ýmissa
embættismanna í sambandi
við lóð og fiskvinnslustöð í
Njarðvík, sem Áki fékk upp-
haflega réttindi yfir ásamt
Gunnari Ásgeirssyni en hef-
ur síðan sölsað undir sig
einan með einkennilegum
aðferðum. Valdimar Stefáns-
son, saksóknari ríkisins,
skýrði Þjóðviljanum svo frá
í gær að honum hefði borizt
erindi þessa efnis, en ekki
kvaðst hann enn hafa tekið
ákvörðun um hvernig á því
yrði haldið.
Þjóðviljinn hefur áður skýrt
frá ýmsum helztu málavöxtum.
Þeir Áki Jakobsson og Gunnar
Ásgeirsson í Keflavík höfðu
bundið það fastmælum að koma
sameiginlega upp fiskverkunar-
stöð í Njarðvík og reka hana
í sameiningu. Höfðu þeir sam-
eiginlega fengið lóð í þessu skyni;
undirritaði Gunnar lóðarsamn-
ing óg greiddi leiguna að sínu
leyti, en Áki skrifaði ekki undir
og greiddi ekki. Jafnframt vann
Gunnar að teikningum að fisk-;
vinnsluhúsinu. En um þær mund-
ir varð Gunnar var við að Áki;
hafði hug á að sölsa undir sig
einan allt hið væntanlega fyrir- j
tæki. Hóf Áki framkvæmdir |
á lóðinni án nokkurs samráðs j
við Gunnar og neitaði jafnframt
að gera formlegan félagssamn- |
ing. Fór Gunnar þá fram á lög-1
bann við þessum framkvæmdum
Áka og var orðið við þeirri
kröfu. En degi síðar felldi sýslu-
maðurinn í Gullbringu- og
Kjósarsýslu sinn eiginn dóm um
lögbannið úr gildi á nýjan leik!
Fjármálaóreiða
Um þessar mundir komu í
ljós að fjármál Áka Jakobsson-'
ar væru í hinni mestu óreiðu.'
Fjárnámi var lýst í hinni sam-j
eiginlegu lóð vegna vanskila-
skulda Áka. Engu að síður fékk
Áki um sömu mundir 400.000
kr. lán úr Atvinnuleysistrygg-
ingasjóði og veðsetti þessa sömu
eign. Einnig hefur komið í ljós!
að um sömu mundir skuldbatt
hann sig til þess að veðsetja
eignina ekki öðrum en Vöru- j
bílastöð Keflavíkur, jafnframt
því sem hann skuldbatt sig til
þess að veðsetja hana ekki öðr- i
um en Útvegsbanka Islands!
Þrátt fyrir þessa málavexti sem
sönnuðu að fjármál Áka voru í
algerri óreiðu fékk Áki ríkis-
ábyrgð fyrir 400.000 kr. láninu
— en það var veitt út á hina
sameiginlegu aðstöðu hans og
Gunnars Ásgeirssonar!
Áki nær lóðinni
En jafnframt hélt Áki áfram
að koma því í kring að ræna
hlut Gunnars Ásgeirssonar. 1
nóvemberlok sl. tilkjmnti stjórn
landshafnarinnar í Njarðvik
þeim Áka og Gunnari að þeir
væru sviptir umráðarétti yfir
lóðinni, þar sem Áki hafi ekki
fengizt til að undirrita samn-
inginn. Þarna voru vanefndir
Áka notaðar sem tilefni þess að
svipta einnig Gunnar rétti, þótt
hann hefði uppfyllt allar skuld-
bindingar. Einum virkum degi
síðar gcrast svo þau tiðindi að
landshafnarstjórnin samþykkir
að leigja Áka einum lóðir þær,
sem þeir félagar höfðu verið
svilptir vegna vandefnda Áka!
Virðist atvinnumálaráðuneyti
Emils Jónssonar, flokksbróður
Áka, hafa haft milligöngu um
þessi sérstæðu viðskipti, því
lóðarsamningurinn virðist vera
Framhald á 2. síðu.
Ljóðasöngvari hér
frá Tékkóslóvakíu
Hingað til lands er kominn
á vegum Tónlistarfélagsins tékk-
neski söngvarinn Jiri Koutný
og mun hann halda hér fvenna
tónleika (ljóðakvöld), n.k.
mánudúg og þriðjudag kl. 7
e.h. í Austurbæjarbíói, fyrir
styrktarfélaga Tónlistarfélagsins.
Á efnjsskrá tónleikanna eru
þessi verk: „Liederkreis" op.
39 eftir Robert Schumann.
Söngvarinn syngur öll lögin í
þessum ljóðaflokki. en þau eru
tólf að tölu. Fjögur lög úr
,,Schwanenges.ang“ eftir Franz
Schubert. ,,Am Meer“, „Der Átl-
as“, „Ihr Bild“ og „Das Fisch-
ermadchen". Þá koma 4 sígauna-
söngvar eftir Antonín Dvorák.
Söngvar þessir eru gerðir við
ljóð úr samnefndum kvæðaflokki
etfir skáldið Adolf Heyduk.
Þej'r fjalla urn líf sígaunans í
blíðu og stríðu, um ástir hans
og þrár, og er sígaunin.n. hinn
hrjáði en frelsisunnandi sonur
náttúrunnar, í hugum beggja
höfunda tákn ánauðugrar þjóð-
ar þeirra.
Þá syngur Koutný 3 lög eftjr
Hugo Wolf, „Verschwiegene
Liebe“, „Verborgenheit“ og „Der
Rattenfá;nger“ Loks syngur
hann 3 lög eftir Tsjaíkofskí,
„Hvers vegna?“. „Sá einn er
þekkir þrá“ og lag úr „Don
Juan“ eftir sama tónskáld.
Jirí Koutný er baritónsöngv-
ari fæddur árið 1930. Hann
5tupdaði,1í3<mguám 4 Xópljstar-
Jirj Koutný
háskóíanum í Prag og lauk
þaðan burtfararprófi. Árið 1958
hlaut Koutný fyrstu verðlaun í
„Haydn-Schubert söngkeppni“ í
Vínarborg, og tveimur árum síð-
ar hlaut hann viðurkenningar-
skjal fyrir frábæra frammistöðu
í söngkeppni í Berlln, helg-
aðri Robert Schumann.
Jirí Koutný hefur komið fram
á tónleikum víða um lönd. Hann
er nú fastráðinn einsöngvari við
Karlin-söngleikahúsið í Prag.
Árni Kristjánsson píanóleik-
ari annast undirleik með þess-
um söngvara á tónleikum Tón-
listarfélagsins.
Verzlunarbankinn
opnar útibú í
Kefiavík ámorgun
Verzlunarbanki fslands h.f.
mun opna útibú í Keflavík í
dag, laugardaginn 9. marz.
Verður bankinn til húsa að
Hafnargötu 31.
Útibú Verzlunarbankans í
Keflavík mun annazt alla inn.
lenda bankastarfsemi, en bank-
inn hefur eigi heimild til er-
lendra viðskipta enn sem komið
er.
Björn Eiríksson hefur verið
ráðinn bankastjóri Verzlunar-
bankans í Keflavík.
Björn Eiríksson
Agsetur afli
Rvíkurbáta
Reykjavíkurbátarnir veiddu vel í gær. Afli neta-
bátanna var jafnari en í fyrradag, fjöldinn með
10—20 tonn, en hæstur var Skagfirðingur með 26
og Helga var með 20.
Þeim bátum, sem veiða þorsk í hringnætur, gekk
heldur erfiðlega. Þrír rifu næturnar, Akraborg,
Pétur Sigurðsson sem náði 6 tonnum og Hafrún,
sem náði 7 tonnum. Ólafur Magnússon EA fékk
14 tonn og Guðmundur Þórðarson 18 tonn. Mikil
ýsa var í afla þessara síðasttöldu báta.
í fyrradag komu á land í Reykjavík um 400
tonn af fiski af nóta- og netabátunum. Einhverju
af því magni var skipað upp í öðrum verstöðvum,
einkum Sandgerði og því síðan ekið til Reykja-
vikur.
*