Þjóðviljinn - 21.03.1963, Blaðsíða 4

4 SlÐA
ÞJÓÐVILHNN
Fimrntudagur 21. marz 1963
Cigeíandi:
Ritstjórar:
Sameiningarílokkur aiþýðu — Sósíalistaflokk-
urinn. —
ívar H. Jónsson. Magnús Kjartansson. Sigurð-
ur GuSmundsson (áb)
Préttaritstjórar: Jón Bjarnason. Sigurður V. Friðþjófsson.
Ritstjórn auelýsingar. orentómiðia: Skólavörðust. 19
Sími 17-500 (5 línur). Áskriftarverð kr. 65 á mánuðl
Alþingi
A uðséð er að kosningar eru. Iramundan. Á
alþingi peðrar ríkisstjórnin frá sér einu
stórfrumvarpinu af öðru um tryggingamál,
bókasöfn, tónlistarskóla, loftferðalög, höfund-
arétt o.s.frv. o.s.frv., og boðuð er breytipg á
tollskrá og sjálf framkvæmdaáætlunin mikla
sem erlendir og innlendir menn hafa unnið að
fyrir erlent og innlent fé árum saman. Öll þessi
margvíslegu frumvörp eru samin af sérfræð-
ingum, ekki sízt dómurum hæstaréltar sem
þannig hafa fengið sjálfsagðar uppbætur á kaup,
en valdir þingmenn úr stjórnarflokkunum eru
einnig taldir meðal höfunda og hafa auðvitað
einnig fengið elju sína goldna úr ríkissjóði. En
öll dynja þessi frumvörp á alþingismönnum eins
og skæðadrífa örfáum vikum áður en þing verð-
ur sent heim.
f»essi vinnubrögð sýna að sú er ekki ætlun
* stjórnarflokkanna að frumvörpin verði öll
samþykkt; þau eru sum flutt til þess eins að
sýnast vegna kosninganna. Ef alþingi hefði
átt að fjalla um frumvörpin á eðlilegan hát’t,
þingmenn að kynna sér málavexti og afla sér
vitneskju, hefðu jafn umfangsmikil og flókin
frumvörp þurft að liggja fyrir í þingbyrjnp. eða
í síðasta lagi um áramót. Nú verður þorri þess-
ara frumvarpa látinn daga uppi, og það er mjög
undir hælinn lagt hvort öll þeirra sjá dagsins
ljós á nýjan leik — þegar kosningar eru af-
staðnar. Önnur verða hespuð gegnum þingið
með afbrigðum og margföldum afbrigðum á
örfáum dögum, kvöldum og nóttum í þinglok,
en alþingismenn munu verða að leggja í það
mikið erfiði eftir að þingi er lokið að kynna sér
hvað þeir hafa verið að samþykkja, ef þeir láta
sig það þá nokkru skipta.
f»að eru vinnubrögð af þessu fagi sem valda
* því hversu mjög alþingi hefur sett ofan í
huga almennings á undanförnum árum. Fólki
er ljóst að það er ekki lengur á alþingi íslend-
inga sem hinar raunverulegu ákvarðanir eru
teknar, heldur hafa „sérfræðingar“ og áhrifa-
menn utan veggja þingsalanna tekið völdin af
Alþingi. Ríkisstjórnin leggur ekkert mál fyrir
þing nema fyrirfram sé búið að ákveða örlög
þess, og þingmenn stjórnarflokkanna eru svo
dauðir úr öllum æðum að þeir eru meira að segja
hættir að flytja persónuleg frumvörp um
rjúpu og sterkan bjór. Þingflokkarnir eru orðn-
ir að atkvæðavélum í svo ríkum mæli að af-
greiðsla mála myndi naumast haggast nokkuð
þótt aðeins sæti á þingi einn fulltrúi fyrir hvern
þinsflokk með atkvæðisrétt í hlutfalli við fylgi
flokkanna.
f^essi niðurlæging alþingis er mjög hættuleg
* heilbrigðri stjórnmálaþróun á íslandi. Hún
takmarkar lýðræðið og trú almennings á gagn-
semi þess að beita lýðréttindum sínum. Ef
almenm'ngur gáir ekki að sér getur afleiðingin
fljótlega orðið valdstjórn af svipuðu tagi og nú
er til að mynda í Frakklandi. — m.
Athuganir hjá Dyrhólaey og í Þykkvabæ
Hafnarframkvæmdir möguleg-
ar, rannsóknir hafa legið niðri
ÞINCSIÁ ÞjÓÐVILJANS
• Karl Guðjónsson lagði
fyrir nokkru fram fyrir-
spum á Alþ. til ríkisstjóm-
arinnar um árangur rann-
sókna á hafnargerð við Dyr-
hólaey og í Þykkvabæ.
• Fyrirspurnin er svo-
hljóðandi: „Hvað líður fram-
kvæmd þingsályktunar um
athuganir á hafnarfram-
kvæmdum við Dyrhólaey í
Vestur-Skaftafellssýslu og í
Þykkvabæ í Rangárvalla-
sýslu, sem samþykkt var á öndverðu ári 1961?“
• Fyrirspurn þessi var til umræðu á fundi
sameinaðs þings í gær og kom í ljós að ríkis-
stjórnin hefur ekki látið vinna að þessum at-
hugunum á þeim tveim árum sem liðin eru frá
samþykkt tillögunnar.
Fyrirspyrjandi, Karl Guð-
jónsson, minntj á, að tillaga
þessi hefði verið samþykkt a
öndverðu ári 1961 og væri þess
því að vænta að fyrir lægju
niðurstöður af þeim rannsókrr-
um, sem Alþingi hefði falið
ríkisstjórninni að framkvæma.
Það væri alkunna, að menn
hefðu lengj brotið heilann um
möguleika á því að koma upp
höfn á suðurströndinni og hefði
einkum verið rætt um Dyr-
hólaós og Þykkvabæ í því sam
bandi. Áherzla hefði verið lögð
á það er tillagan var samþykkt
1961 að rannsókn yrði hraðað
sem mest. Mætti því telja lík-
legt að niðurstöður lægju nú
fyrir. Vitað væri einnig, að ár-
ið 1952 hefðu farið fram
rannsóknir á hafnargerð við
Dyrhólaey á vegum hersins, en
ekki væri kunnugt um að nið-
urstöður af þeirri rannsókn
hefðu verið lagðar fyrir Al-
þingi eða aðra opinbera stofn-
un.
Emil Jónsson, sjávarútvegs-
málaráðherra, kvað fyrirspurn
þessari hafa verið vísað til
vitamáiastjóra til umsagnar og
hefði hann sent bréf um mál-
ið. Vitamálaskrifstofunni var
falin rannsókn
á möguleikum
á hafnargerð
með bréfi
ráðuneytisins
16. marz 1961.
Nokkrar rann-
sóknir hefðu
þó farið þarna
fram áður á möguleikum hafn-
argerðar við Dyrhólaey. At-
huganir beiitu til þess að
hafnargerð væri möguleg, en
væri hins vegar mjög erfið og
kostnaðarsöm. Þetta væri fyrir
opnu hafi og auk þess væri
sandburður mjög mikill með-
fram ströndinni. Hefði það
komið í ljós í athugunum dr.
Trausta Einarssonar 1950 og
væri einmitt það atriði sem
nákvæmrar rannsóknar þyrfti,
en dr. Trausti taldi sandburð-
inn með ströndinrni nema
hundruðum þúsunda rúmmetra
árlega. Einnjg hefði hann séð
brotsjóa allt að 100 metra út
frá ströndinni í tiltölulega
litlu brimi. — Árið 1957 hefðu
verið gerðar dýptarmælingar
þarna úti fyrir ströndinni. Eft-
ir 1961 hefðu aðeins farið fram
nokkrar mællngar á ströndinni
hjá Dyrhólaey og boranir, en
niðurstaðan hefði verið hin
sama og áður.
f Þykikvabæ hefðu engar
frekari rannsóknir verið gerð-
ar og væru til þess tvær á-
stæ~ur: Skortur sérfræðinga, og
va?ri kunnugt um að banda-
ríski herinn hefði gert áætlan-
ir um hafnargerð á þessum
stað Qg hefði þvi ekki verið
talin ástæða tii frekari rann-
sókna. En allt bendi til þess
að hafnargerð væri möguleg á
þessum slóðum en hins vegar
erfið og kostnaðarsöm sem fyrr
segir. Vitamálastjóri lét einnr
ig í Ijóg það álit sitt. að ekki
væri hagrænn grundvöllur fyr-
ir hafnarframkvæmdum.-á þGfvs-
um stöðum, en það gæti þó
breytzt t.d. ef upp kæmi stór-
iðja á Suðurlandi. — Sjávarút-
vegsmálaráðherra kvaðsl taka
undir þessar skoðanir. Hann
gat þess ,að lokum að eitt meg-
inviðfangsefni rannsókna á
þessum stöðum væri varðandi
sandburð með ströndinni og
væri nýlega kominn til lands-
ins danskur maður. Per Brun,
sem væri sérfræðingur í þess
háttar rannsóknum og mundi
hann verða vitamálaskrifstof-
unni til ráðuneytis í þessu í
sumar. — En ráðherrann lagði
áherzlu á að hafnarfram-
kvæmdir á þessum stöðum
mundu kosta „hundruð millj-
óna“. eins og hann orðaði það
og teldi hann engan hagrænan
grundvöll fyrir þeim sem stend-
ur.
Karl Guðjónsson taldi að
Ijóst væri af máli ráðherrans,
að lítið hefði verið afrekað í
þessum efnum. frá því að
þingsályktunin var samþykkt.
En ástæða væri þó til að
þakka ráðherra þá hxeinskilni
að viðurkenna. að ríkisstjórn-
in hefði ekki séð til þess að
sú rannsókn færi fram, sem
hennj var falin samkvæmt
þingsályktunartillögunni. Það
væri vitanlega ekki svar
við því, hvaða rannsóknir
hefðu farið fram samkvæmt
tillögunni að lesa gömul bréf
um þær rannsóknir,, sem búið
var að framkvæma áður en
tillagan var samþykkt.
Þá kvaðst Karl vilja láta í
ijósi sérstaka óánægju með
eitt atriði í svari vitamála-
stjóra. Hann hefði tekið frarri
að hann jæi engan hagrænan
grundvöll fyrir hafnir á þessum
slóðum og þá miklu þýðingu
sem þær gætu haft. Væru þó
ýmsir aðrir á annarri skpð-
un. Það væru raunar sljóir
menn, sem ekki hefðu heyrt
eða séð, að milljónaverðmætum
hefur verið ausið upp úr haf-
inu á þessum sióðum eins og
sildaraflinn á þessum vetri
sannaði. En óhætt væri að
fullyrða. að milljónaverðmæti
hefðu farið og færu forgörðum
vcgria þess hve langt væri til
hafna og ekki unnt að koma
aflanum óskemmdum í verk-
un. Og með sama siumpareikn-
ingi og ráðherra hefði talað
um að hafnargerð við Dyrhóla-
ey myndi kosta „hundruð
milljóna“ mætti senrriicga full-
yrða að þannig glö>iðust
hundruð milljóna. — Karl
kvaðst að lokum vænta þess,
að farið ýrði' út í raunhæfa
rannsókn á hafáarafcilyrðum
á þessum slóðum, og yrði vita-
málaskrifstofunni gert ljóst að
henni væri ialið að vinna að
þeim þætli málsins, en ekki
hinum „ha<græna grundvelli“.
Óskar Jónsson (F) kvaðst
vilja taka undir það, að hér
væri um eitt mesta hagsmuna-
mál Sunnlendinga að ræða.
Hann teldi einnig að hagrænn<g>
gruridvoliúr fyrir hafnargerð
við • Dyrhólaey væri með því
bézta sem gerðist á landinu,
gjöful fiskimið í grenndinni og
læ;gi. bpinast við siglipgum til
landsiris. Með hinum stórvirku
sanddæluskipum mundi líka
öll tæknileg aðstaða stórum
breytt til bóta.
Emil Jónsson taldi ummæli
ÓJ styðjast að mestu við ósk-
riyggju. Sín skoðun væri að frá
hagrænu sjónarmiði væri 'hafn-
argerð þarna mjög erfið og
tæknilega séð teldi hann Þor-
lákshöfn eina staðinn á Suður-
landi, sem til greina kæmi til
hafnargerðar. Málflutning
Karls Guðjónssonar kallaði ráð-
herrann „áróðursmálflutning“.
Ströndin hjá Dyrhólaev bef-ðl
verið mæld, en samkvæmt
rannsóknum dr. Trausta Ein-
arssonar frá 1950 væri sand-
burðurinn með ströndinni
stærsta vandamálið og það at-
riði, sem væri grundvöllur
allra ákvarðana. (En engar
rannsóknir hafa farjg fram á
þessu eftir samþykkt tillögunn-
ar 1961). — Ráðherrann sagð-
ist einnig telja sjálfsagt, að
fram hefði komið sú skoðun
vitamálastjóra, að enginn
„hagrænn grundvöllur“ væri
fyrir hafnarframkvæmdum á
þessum stöðum.
Karl Guðjónsson benti ráðherr-
anum á, að það gæti engan
veginn talizt framkvæmd á
þingsályktun frá 1961, að lesa
upp bréf um rannsóknir dr.
Trausta Einarssonar á sand-
burði við ströndina árið 1950.
Þá kvaðst Karl ítreka það, að
það væru vítaverð vinnubrögð
hjá vitamálastjóra, að segja að
enginn hagrænn grundvöllur sé
fyrir hafnarframkvæmdum
sunnanlands í stað þess að
framkvæma rannsókn á mögu-
leikum til hafnargerða. — Að
lokum minnti Karl ráðherrann
á. að hann væri hér að spyrja
um framkvæmd á tillögu ,sem
borin hefði verið fram af tveim
stuðningsmönnum núverandi
stjómar, og tillagan hefði hlot-
ið samþykki Alþingis. Ef hér
væri um „vítavert áróðursmál“
að ræða eins og ráðherrann
vildi vera láta, væri því við
aðra að sakast um það.
Emil Jónsson tók enn til máls
og vildi meina að rannsóknir
dr. Trausta Einarssonar frá
1950 væru frambærilegt svar
við fyirspuminni, en þó væri
það „fyrst og fremst rannsókn
á sandburðinum við ströndina",
sem nú þyrfti að gera. — Guð-
laugur Gíslason (f) minnti á að
hann hefði verið annar flutn-
ingsmaður tillögunnar 1961; og
teldi hann að hér væri mjög
mikilvægt mál á ferðinni.
Mokafli við
Breiðafjörð
Framhald af 12. síðu.
fóru þessir átta bátar 93 róðra
með net og fengu 1208,2 tonn
og fer hér á eftir afli hinna ein-
stöku báta það sem af er marz-
mánaðar:
Valafell 192,360 kg. í 12 róðr-
um, Jökull 174,370 kg í tólf róðr-
um, Steinunn 164,030 kg í 13
róðrum, Jón Jónsson 157,420 kg.
i 13 róðmm, Sæfell 156,570 kg í
12 róðmm, Hrönn 150,780 kg í
12 róðmm, Bárður Snæfellsás
129,710 kg í 11 róðmm og Freyr
83,020 kg í 8 róðram.
Mestan afla frá áramótum
hafði Hrönn, 420,6 tonn, en mest-
an afla í einstökum róðri fékk
Valafell þann 16. marz, 41,2 tonn.
Skipstjóri á Valafelli er Jónas
Guðmundsson.
Svo mikið berst nú að af fiski
að vinnslustöðvar hér hafa hvergi
nærri undan. T.d. varð Kirkju-
sandur að send- ° -f sínum bát-
um til R i' ’ ’ær. Hrað-
frystihús "ur tekið
á leigu 1 a Hróa,
eign Víglur
1 kvöld er von á miklu magni
hingað.
Bátamir halda sig mest í
Norðurkantinum svokallaða í
Jökuldjúpi og einnig inni á Brot-
um. Annars virðist vera nógur
fiskur um allan sjó og mikið
af síli.
Ólafsvíkurbátar hafa ekkert
átt við þorsknótina. Botn er hér
slæmur til þeirra veiða, misdýpi
mikið og hraun. — EV.
Sendisveinn óskast nú þear
Skipaútgerð ríkisins.
V0NDUÐ
FALLEG
ODYR
Sjgurþórjonssotí&co
Jiajharstnvfi b
4
i