Þjóðviljinn - 27.03.1963, Blaðsíða 4

Þjóðviljinn - 27.03.1963, Blaðsíða 4
4 StBA ÞIÖÐVILIINN Miðvikudagur 27. marz 19*63 Útgefandl: Sameiningarflokkur altýðu — Sósíalistaflokk- n-rÍTvn — Ritstjórar: ívar H. Jónsson, Magnús Kjartansson, Sigurð- ur Guðmundsson (áb) Fréttaritstjórar: Jón Bjamason. Sigurður V. Friðþjófeson, Ritstjóm. afpmjðsla auplýsingar. prentsmiðja: Skólavörðust. 19 Sáni 17-500 (5 línur). Áskriftarvprð kr. 65 á mánuðL Brugöizt trúnabi Ý^sar 'fregnir utan úr heimi setja hroll að ís- lendingum vegna þess hve ólíkt er tekið þar á málum því sem við eigum að venjast. Þannig virðist yíðast hvar gerðar meiri kröf- ur til þess að opinberir trúnaðarmenn þjóðar- innar og þjóðfélagsins misnoti ekki aðstöðu sína í fjáröflunarskyni fyrir sjálfa sig. Til munu ríki sem leggja dauðarefsingu við slíkum trúnaðar- brotum, og skal ekki benf á það til fyrirmynd- ar, við erum svo 'fámennir íslendingar og þar að auki þannig hugsandi, að ekkert þykir okkur fjarstæðukenndara og óeðlilegra en fara að fækka löndunum viljandi. En minna má gagn gera en líflátshegning. Hér þykir mönnum það líka nærri því óskiljanlégt ef háftsettur embætt- 'ismaður í skikkanlegu grannlandi verður að láta. af embætti vegna þess að hann varð uppvís að því að hnupla vínflösku í opinberri veizlu, eða að það geti verið brottrekstrarsök ráðherra að kjafta frá vissum atriðum í fjárlagafrumvarpi áður en það er lagt fyrir þingið. Hér þykir það viðeigandi að skipaðar séu nefndir stjómarflokk- anna einna til að undirbúa vandasama og víð- ’taeka lagasetningu, og það þykir 'f.d. viðeigandi af núverandi ríkisstjóm að láta kaupmanna- samtökin þvæla í hinum nýju breyttu tollskrár- fillögum sem stjórnarfl. hyggjast samþykkja, löngu áður en alþingismenn fá að líta þær, og það þykir sjálfsagt ekki brottrekstrarsök ráð- herra sem það ætti að þykja, að einkamálgagn hans er látið vita um væntanlegar tillögur áður en þær eru lagðar fyrir Alþingi. JJæmin um grófa misnotkun trúnaðar í opinberu lífi eru ekki vandfundin hér á landi. Lengi mun frægt dæmið um einn af máttarstólpum Sjálfstæðisflokksins og alþingismann og ráð- herra um skeið, sem beðinn var á sfríðsárunum að fara í sendiför fyrir ríkisstjórnina til Banda- ríkjanna. Hlufaðeigandi setti það að skilyrði að hann mætti nota ferðina til að afla sér um- boða, og notaði tækifærið að skjóta keppinaut- um sínum hér heima ref fyrir rass og hremma bandarísk umboð, sem síðan hafa gerf hann að margföldum milljónara. Þetta er beinlínis gangstersiðferði, siðferði bófans sem hikar ekki við að setja þjóðfélaginu þau „skilyrði“ að hann fái að notfæra sér opinbera erindisferð 'til að skapa sér sjálfum auðsöfnunaraðstöðu. Og þetta er aðeins eitt dæmi. Makkið með nýju tollskrána í höndum manna sem margvíslegra gróðahags- muna hafa að gæta í sambandi við vitneskjuna um fyrirhugaðar breytingar er reginhneyksli, og eins hitt að fjármálaráðherra skuli rjúka með frumvarpið til framsögu og útskýringa í flokksfélagi íhaldsins áður en Alþingi vinnst tóm til að taka málið til fyrstu umræðu og hlýða á þær skýringar sem ráðherrann hefur fram að flýtja. — s. Frumvarp um stjórnarskrárbreytingu Tryggir óskorub yfirráð Islem&nga yfir fasteignum og náttúruaubæfum mega taka á leigu atvinnu- sem kynnu að vera slíks sinn- ; 1 tæki eða íslenzk náttúruauð- is, hleypt erlendum aðilum inn . æfi. Undanþegin þessu á- í landið, og þótt þeim lögum ■ríf kvæði eru þó flutningaskip væri breytt á einu þingi til ff iá&ý og flugvélar. Að því er snertir batnaðar, mætti breyta þeim Mpfll erlenda menn búsetta hérlend- aftur til hins verra, svo að fWmM' *** is, skal mæla fyrir um þessi segja að þjóðinni forspurðri. SMW áprlSffi lii§§ r' atriði með lögum. Aðeins með stjórnarskrár- * " ff r Enginn útlendingur getur breytingu er öruggt, að reist- • _ E? ý í fengið ríkisborgararétt nema ar verði rammar skorður gegn Há JL M ,,£•« \Jmff P með lögum. enda hafi hann því. að útlendingar eignuðust ifl|| haft búsetu í landinu í 10 ár. fasteignir hér, og stjómar- %állÉÉi fe’* ■HSP1.--- ’ Þó geta Norðurlandabúar skránni er ekki hægt að v' ^ImW fengið ríkisborgararétt eftir breyta að þjóðinni forspurðri. pýi 'MMlÉf- * *** vSIHBk. a|; 5 ára búsetu í landinu. Menn Því er frumvarp þetta borið wLÍIi + ’v ** 'wfiP'" JiiIsH af íslenzku bergi brotnir geta fram, og felst einnig í því að fengið rikisborgararétt fyrr tryggja algerlega rétt íslend- samkvæmt sérstökum lög- inga einna til þess að eiga Hannibal Valdimarsson hafa lagt fram á Alþingi frum- varp til stjómskipunarlaga um breyting á stjómar- skránni. Frumvarpið felur í sér breytingu á 68. grein stjómarskrárinnar. sem fjall- ar um rétt manna til að eign- ast fasteignir og náttúruauð- æfi hér á landi, svo og á- kvæði um ríkisborgararétt er- lendra manna. Flutningsmenn leggja til að 68. grein stjóm- arskrárinnar orðist á eftir- taldan hátt: • Fasteignir og náttúruauð- æfi hér á landi skulu fs- lendingar einir eiga, eða stofnanir, sem íslendingar eiga einir. Sendiráð erlendra ríkja mega þó eiga hér hús- eignir samkvæmt ai’pjóða- vfmjum, sem um það gilda. Alþjóðlegar sterfnanir, sem fs- land er aðili að. mega og eignast fasteignir til menn- ingar- og heilbrigðisstarfsemi, þó þarf lög um það hverju sjnni- Engir nema íslendingar fslandi. Jafnframt þykir nauð- synlégt að tryggja rétt íslend- inga einna til að taka á leigu atvinnutæki og náttúruauð- æfi. með þeim undantekning- um. er þar greinir". ★ í frumvarpinu er einnig gert ráð fyrir að reistar verði ákveðnar skorður við því í stjórnarskránni. að akki sé unnt að veita erlendum mönnum ríkisborgararétt án ákveðinna takmarkana eða jafnvel að taka inn í milli- ríkjasamning ákvæði um slíkt. I niðurlági greinargerðarinnar segia flutningsmenn orðrétt: „Flutningsmertn álíta. eigi sízt með - tilliti til ýmissa samkomulagsumleitana við erlend ríki og samsteypur. svo sefn Efnahagsbandalags Evrópu 1 o.fl., er fram hafa farið undanfarin ár. eða fram kunna að fafa á komandi ár- . v um. að óhjákvæmnest sé* 8ð*,v gera þegar á þessu þingi þessa ' stjómarskrárbreytihgu, þar sem alþingiskosnin.gar verða. f greinargerð fyrir frum- varpinu benda flutningsmenn á að gildandi ákvæði 5 lög- um um þetta efni séu úrelt orðin, enda sett 1919 og þvi sniðin eftir ákvæðum sam- bandslagann.a. Og stjómar- skrájn setur ekki þær skorð- ur í þessum efnum, sem taka af öll tvímæji um það, að einungis íslenzkir menn eða stófnanir skuli hafa ótvíræð- an eigna- og umráðarétt yf- ir náttúruauðlindum og fast- ■ eignum hér á landi. ★ Þá benda flutningsmenn á það, að það hafi komið í ljós ,.við ýmsar þær athuganir um samnjnga við erlend ríki, sem fram hafa farið undanfarið, að mikil hætta gæti fyigt því fyrir yfirráð vór íslend- inga yfi.r fasteignum og nát.t- úruauðæfum í landi voru, ef ekki væru reistar ramm,arr« skorður við því, að 'utlending- ’ ar gætu eignazt fasteignir og náttúruauðæfi á íslandi. Sam- _____ ________________ _______ kvæmt núgildahdi lögúm ’gætÚ'^^lí^rt sém 'érT'súrriar. og's’amt?’' meðal annars stjórnarvöld. þykkja síðan frv. attur í þar með. að hluta úr stjórnar- skipunarlögum vorum“. ★ Hér er um mjÖg mikilvægt mál að ræða. eins og flutn- ingsmenn benda á. i greinar- gerð sinni. Það er kunnugt, að Danir t.d. hafa álitið nauðsynlegt að eildurskoða löggjöf sina um þetta efni, vegna hættu.á, að érlendir.að- ilar, reyndu að ná tangar- haldi á dönsku landi. Hefur þetta gerzt einkum 'í sam- bandi við samningaumleitan'- ir um inngöngu Dana í Efna- hagsbandalagið. ★ Þess er einnig skemmst að minnast, að sl., sumar kom: upp hér á landi mál, sem er sama eðlis. þ.e. Sandlióla-. ferjumálið svokallaða. — Þ.ióðviljinn benti þá . á að á- kvæðum íslenzkra laga um eigna- og afnotarétt erlendr.a manna. af fasteignum og nátt- úruauðæfum landsins væri mjög áþótavant, og nauðsyn- legt. að taka þau ti] endur- ‘ skoðunar þegar á þessu þingi. Launþegum ber stærri hlutur þjóðarteknanna • Stjórnarsinnum ber ekki santan • Hækkun- in 50—100% eða 120—350%? Lauþegar bera oí lítið úr býtum • Bandarískir verkfræðingar með kr. 1.075,00 á tímann hér á landi • Híkis- stjómin þarf erlendan „stimpil" til þess að fá lán. í gær var haldið áfram um- ræ2um í efri deild um stað- f'estingu bráðabirgðalaganna um hámarksþóknun fyrir verk- fræðistörf, og beindi Alfreð Gís'ason læknir m.a. nokkrum spurningum til Ingólfs Jóns- sonar, iðnaðarmáiaráðherra, um kjör erlendra verkfræðinga, sem vinna hér á landi á vegum rikistjórnarinnar. Fór ráðherr- ann undan í flæmingi, er hann átti að svara þessum spuming- um. Ólafur Björnsson (f) kvaðst viðurkenna, að kjör sérmennt- aðra manna hérlendls væru ekki góð og þyrfti að bæta úr því. En þetta mál væri að- eins angi af því þjóðfélagsvanda- máli í heild og taka yrðí tillit til þess, hvað „íslenzka þjóðfélagið hefði efni á“. Mál þetta yrði að leysa um leið og kjaramál opinberra starfsmanna. enda væri erfitt fyrir ríkisstjómina að semja við verkfræðinga meðan samn- ingar stæðu yfir við BSRB. Ríkisstjórnin hefði ekki átt aðra leið en að setja bráða- birgðalögin. — Þá vék Ólafur að gjaldskrá verkfræðinga og taldi að hún hefði yfirleitt þýtt 50—100% hækkun á kaupi og væri það meira en „venja væri til“ að Verkkaup hækkaði í einu. Að lokum beindi Ólaf- ur þejrri fyrirspurn til Alfreðs Gíslasonar, hvort hann teldi að aðrir hópar sérmenntaðra manna ættu að fá svip- aðar hækkanir og verkfræðing- ar fóru fram á. — og þá einn- ig aðrar launastéttir. Alfreð Gíslason (Alþ.bandal.) kvaðst fúslega geta svarað þessum spurningum Ólafs. IHann værj þeirrar skoðunar. að all- ar þessar stéttir ættu rétt á því að fá verulegar kjarabætur. og hann kvaðst vona að ríkis- stjórnin værj einnig á sömu skoðun, enda hefðí það verið látið í ljós i sambandi við samningamál opinberr- "+arf«- manna. Hve mikil sú hækkun ætti að vera, gat hann ekki sagt um á þess- ari stundu, en ef staðnæmst væri víð þá tölu, 50%, sem ÓB hefði m.a. nefnt þá teldi hann það ekki fráleitt. En það vaeri athyglisvert hve mikjð þeim bæri á milli ÓB o.g Ingólfj •Jónssyni. Ráðherrann hefði full- yrt að kröfur verkfræðinga þýddu a.m.k. 120—350% hækk- un á launum en ÓB teldi hækkunina aðeins nema 50 til 100%. Alfreð kvaðst vilja ’egg.ia rérstaka áherzlu á, að hann teldi launbega landsin? yfirleitt bera o.f lítið úr býtum við skiptingu þióðarteknanna. eða fleiri bandariskir verkfræð tre.ysti sér tll þess að sanna hið gagnstæða. Þjóðin hefui- ekki efni á því að leika verk- fræðingastéttjna svo hart sem gert er með bráðabirgðalöeun- um. Framfarir í atvinnumálum og framleiðni eru að veruiegu leytj komin undir st.arfi beirra. og þar með leggia störf beirra um leið grundvöll fyrir bætt- um kjörum þióðarinnar í heild. — Þá kvað-t Alfreð að ’okum vil.ia beina tveim fyr- irspumum til Ingólfs Jónssona - ráðherra. Kunnugt væri að und- anfarið hefðu starfað hér einn ^a fleiri bandarfskir verkfræð- íngar. Það hefði komið fram. að þeir hefðu kr. 1.075.00 á tímann og væri ástæða til að fá það upplýst. Einnig væri æskilegt. að vita hvort ætla mætti að tala erlendra verk- fræðinga hérlendis mundi fara vaxandi á næstunni. I öðru lagi væri æskilegt að fá álit ráðherrans á því. hvað þessi þráðabirgðalög ættu að gilda’ lengi. Yrði það i vikur, mán- uði, eða jafnvel ár. Ingólfur Jónsson kvaðst ekk- ert geta sagt um þsð, hve lengi.. lög þessi yrðu i gildi. Það væri ekki síður und- ir samningsvilja verkfræðinga r en ríkisstiórnarinn- ar komiðl' Varð- and; bi't atrið-v' sagði ráðhérr- ann !>ð hér fiéf^i verið star.fatidi verkfræðingur frá barlóárfskú firma ' sambandl við ’.mdi •*-' búnins rafo’'kuframvvftámdsí.l' En erfit* væri að seaiá f-i’ úm ’ Hmakaim hFÍrra. bar i'Pirt bfff J vnnu að nnkki-u í ðkvæði'-. - vínnu! Fn ekki væri unnf að rá lán til framkvæmda nema bekkt firma e’n- f»«- b-ð a«rn rrorVfræðinsarni- r+n-f-ðn biá, befðí =ambvkkt vind’rhón:ni;s- áoptlnnir og lagt * tjl '„stimp- il“ sinn. Jón Þorstejnsson (Albf’ t kvað=’ Tb'fn ’ð íkv-r>'r: bríðr. bireðn'aggnna féllu úr gildi. beaar kiaradðmur fellir úr=k»irð sinn um kjör opinþerra starf.s- manna — þó að því tilskyTdu að hann t.eldi bað- mal b°yra undir sig. enda kæmi bað at- -iði fyrir dóminn '■amkvæmt ‘i'löaum ríkisstíórnarinnar. Ó’.afur Jóhannesson fFv kvað her um nýja túlkuii laganna að ræða og væri ástæ'ða til að fá fram yfir’.ýsinear ríkisstjórnar- innar um þetta. y

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.