Þjóðviljinn - 28.03.1963, Blaðsíða 7
Fimmtudagur 28.
marz 1963
ÞIÚ9VI1IINN
Sovézkir flugvélasmiðir-
Merkar nýjar flugvélar til
starfa
Sovézka flugfélagið Aeroflot
hefur mjög faert út starfsemi
sína á síðari árum. Nú í ár er
gert ráð fyrir því, að flugvélar
þess flytji 35 millj. farþega. For-
ystumenn í flugmálum segja,
að nú sé í höfuðatriðum búið
að ganga frá fullnægjandi þjón-
ustu á lengri leiðum, milli
stasrri borga. Nú sé komið að
því þróunarstigi flugmála að
skipuleggja sem skyldi styttri
flugleiðir, flugsamgöngur við
litla bæi og sveitaþorp,
En þetta er hægara sagt en
gert, segir Olég Antonof, einn
helzti flugvélasmiður Sovétríkj-
anna. Ef nota ætti til þessara
hluta þær flugvélar sem nú eru
helzt í notkun, þá myndi þetta
krefjast gífurlegrar fjárfesting-
ar, sem einkum færi í að
byggja nýja flugvelli.
Þessvegna leggjum við nú
alla áhérzlu á að smíða flug-
vélar sem geta lent ekki aðeins
á steyptum flugvöllum heldur
og á moldarvöllum. Ennfr. er
léitazt við að gera slíkar flug-
vélar þannig úr garði, að þær
þurfi sem stytztar brautir til
lendingar og flugtaks.
Antonof lýsti nýrri flugvél
Sém hann hefur gert og nefnist
AN—24. Þetta er þrýstilofts-
skrúfuvél sem þarf ekki nema
taépa tvöhundruð metra langa
lendingarbraut. Vél sem á að
vinna við slík skilyrði — stutt-
ar brautir á moldarvöllum —
verður að vera áreiðanlegri en
nokkur flugvél önnur. Enda
hafa margar flugvélar verið
prófaðar ,,upp til agna“, þar
sem venjulega er látin nægja
ein slík af nýrri tegund, og
alls hefur AN—24 verið reynd
77 þúsund sinnum, og segist
Antonof ekki vita til þess að
nein flugvél önnur hafi verið
látin ganga undir svo alvarlega
prófun.
AN—24 er ætlað að duga til
30 þúsund klukkustunda flugs,
það er að vera í notkun tíu
til fimmtán ár.
Antonof segir að þessi nýja
flugvél verði ágætt spor í fram-
faraátt, en þó sé margt ógert;
það þurfi til dæmis fjölda enn
smærri flugvéla sem geti lent
og tekið sig upp af akri, sveita-
vegi eða í skógarrjóðri. Og von-
ar hann að AN—14, sem verk-
fræðistofa hans hefur einnig
teiknað, geti komið þar í góð-
ar þarfir. En þessi flugvél, sem
hefur verið uppnefnd „býflug-
an“ þarf ekki nema um 60
metra flugbraut, og með dálitl-
um mótvind getur hún látið
sér nægja helming þessa stutta
spalar.
Það er einnig mikið rætt um
vélar sem fljúga lóðnétt upp —
þ. e. a. s. um allskonar þyrl-
ur og vélar sem eru sambland
af þyrlu og venjulegri flugvél,
en Antonof er ekki ánægður
með þann árangur sem hefur
náðst á þessu sviði — einkum
telur hann hinar ýmsu þyrlur
skorta öryggi, þegar skipt er
af lóðréttu flugi yfir í lárétt.
Hinsvegar er þyrlusmiðurinn
Mikhaíl Míl nokkuð annarrar
skoðunar og segir að flugvéla-
smiðir séu alltaf að opna nýja
möguleika í þyrlugerð.
Flugvélin AN—14 hefur marga þá eiginleika sem setja hana í flokk einhvcrsstaðar milli þyriu og
léttra flugvéla. Hún þarf ekki nema 60—90 metra braut til flugtaks og 70—110 metra braut til
lendingar. Hún er þannig úr garði gerð, að hún getur lent og tekið sig upp af allskonar óvönd-
uðum brautum — þar á meðal af sandi og snjó. Vélin gengur fyrir tveim 300 hestafla hreyflum,
og getur vel flogið á öðrum, hún tekur sjö farþega, flýgur með 190—210 km. hraða og hefúr 600
kílómetra flugradíus. Auk allra þessara ágætu kosta er flugvéMn tryggð með útbúnaði gegn ísingu.
SÍÐA J
Þyrlur Míls eru víða notaðar til hverskonar flutninga.
Hann segir að þær séu nú
þegar mjög þýðingarmikið
flutningatæki til staða þar sem
flugvélum verði ekki komið við
— þannig flytja þær 200 þús-
und farþega á ári milli Bakú
og olíuþorpsins sem reist er á
stöplum úti i Kaspíahafi. Þyrl-
ur hafa komið því til Ieiðar
að skógareldar eru nú tvisvar
sinnum sjaldgæfari en áður.
Mörg mikil málmasvæði í Síb-
eríu og Miðasíu hafa verið upp-
götvuð með þeirra hjálp. Þær
eru þar að auki nokkurskonar
fljúgandi kranar sem ferma og
afferma fljótabáta, leggja olíu-
leiðslur og ^asleiðslur. Hver
hefði til dæmis getað búizt við
því, að lítil þyrla eins og V—2,
sem vegur um tvö tonn, gæti
lyft bíl sem vegur meira en
tonn. Þyrla getur lyft sýnu
þyngri farmi en flugvél sem
eyðir miklu meira eldsneyti.
Míl álítur að í náinni fram-
tíð verði þyrlur aðaltæki til
fólksflutninga á allt að 300 km
ferðalögum. Það er nú þegar
hægt að slá því föstu, segir
hann, að ferð í 25 manna þyrlu
af gerðinni V—8 kostar álíka
mikið og ferð í áætlunarbifreið
(miðað við um 200 km vega-
lengd).
Og dagur fjölskylduþyrlna er
ekki langt undan, bætir hann
við.
Þar hefur AN-14 lent úti á engi.
1 fljótu bragði virðist sem þessá
flugvél Antonofs væri mjög
heppileg við íslenzkar aðstæð-
ur.
I
fyrirbrigði
þessari
Undir alúminíumhimni
Ég held þaö þurfi
hvorki ýkjamikla sögu-
þekkingu né neitt frá-
bært ímyndunarafl til að
sjá að kapítalisminn sé
orðinn ekki aðeins úrelt,
heldur lifsfjandsamlegt
kjarnorkuöld og hljóti að
hafna í skefjalausum
auðhringafasisma sem
mannkynið neyðist að
lokum til að sprengja ut-
an af sér ef það á að
bjargast.
Allar þjóðir — þar á
meðal íslendingar —
hljót? fyrr eða síðar að
gera það upp við sig
hvort þær vilji láta kaf-
færa sig í einstaklings
bundinni stríðsgróða -
hyggju heimskapítalism
ans ellegar reyna að
draga dæmi af því já-
kvæðasta í samfélagslegr
nýsköpun heimskomm
únismans. Þrýstingur
þessara tveggja megin
afla er slíkur að hann
verður ,?kki með nokkru
móti umflúinn. Hver
hugsandi maður hlýtur
að taka afstöðu — um
bæði öflin gildir hið forn-
kveðna: sá sem ekki er
með mér hann er á móti
mér.
Hin hatrömmu átök at-
ómstórveldanna hafa leitt
til þess að íslenzk þjóð-
málabarátta hefur að
ærnum hluta lent í dæg-
urpexi um það hvorir séu
meiri glæpamenn, rússar
eða kanar. Slíkt pex reyn-
ist auövitaö heldur ófrjótt
til langframa og er til
þess eins falliö að breiða
yfir hinn djúpstæða eðlis-
mun kapítalisma og
kommúnisma. Hitt væri
stórum tímabærara; að
skeggræða hvernig við
sjálfir getujh helzt komið
í veg fyrir glæpi beggja
í okkar liþjóðfélagi.
Enda þótt enginn sem
hugsar u«m heimsmál eöa
bjóðmál geti vprið hlut-
laus gagnvT-irt. grundvall-
arkenningum kapítalisrrv
og kommúnisma. gfrtur-'
við í einum ';k;iniri
kappkostað hlutleysi. Við
getum kappkostað virkt
hlutleysi í glæpum — og
þá ekki sízt þeim glæpn-
um sem hroðalegastur er:
styrjaldarundirbúningi.
Kj arnorkustórveldi n
standa vetnisvædd hvort
gagnvart ööru og fyrir
lítið kemur aö rífast
endalaust um það hvoru-
megin glæpurinn sé
meiri — staðreyndin
blasir við, ægileg, óbifan-
leg. Eins og sakir standa
er brýnasti kommúnismi
íslendinga sá að afneita
þessári glæpsamlegu þró-
un á báða bóga. Hitt er
aftur á móti dauðadæmd-
ur kapítalismi að ganga
öðru atómveldinu á hönd
og fela líf sitt í einu og
Öllu „vernd“ sjálfra tor-
tímingaraflanna — eins
og gert hefur verið hér á
íslandi.
Nú er svo málum kom-
iö að íslenzkir valdhafar
virðast ekki áræða að
stíga eitt einasta spor án
bess. að spyr.ja stórkanít-
alista tveggja heimsálfa
hvernig þeir eigi að bera
til löppina. Atlanzhafs-
bandalag, efnahags-
bandalag, fríverzlunar-
bandalag, evrópuráð,
norðurlandaráð — hver
kann nöfnin á öllum
þessum klíkum erlendra
pótintáta sem binda fyrir
augun á leiðtogum okkar
í flóknum skollaleik
„hins frjálsa heims“?
Leiðtogarnir gleðjast eins
og spenntir strákar þegar
þeir eiga að fá hæsta
stríðsmiðunarturn álf-
unnar inn í landið sitt og
vilja ólmir fá vestrænan
alúminíumhimin yfir.
Aftur á móti verkar það
á þá líkt og óvænt fleng-
ing þegar dyntóttur karl-
skröggur suður í Frans
stekkur út undan sér og
vill ekkert með brezka
ljónið hafa, né heldur ís-
lenzka apaköttinn ser»'
hangir aftan í halani
á því.
Allt sem fréistar
nndæfp bessari hnndflö' .
ifr'
undirgefni við heims-
kapítalismann heitir
kommúnismi á kanversku
og telst til rússneskra eða
kínverskra glæpa. En
þennan kommúnisma
verða róttækir menn á ís-
landi að þora að boða og
efla, ef þeir meina nokk-
uð með hjali sínu. Eigi ís-
lenzka smáþjóðin að
halda áfram aö vera til,
verður hún að sníða sér
stakk eftir vexti, standa
á eigin fótum, taka sjálf
allar ákvarðanir um
framtíð sína. Ekkert er
að vísu nauðsynlegra en
að hún fylgist skörpu
auga meö heimsþróun-
inni, jafnt austan tjalds
sem vestan. Hún hlýtur
auðvitað að halda uppi
víötækum samböndum
við umheiminn bæði í
andlegum og efnahags-
iegum skilningi. En jafn-
framt og um alla hluti
fram verður hún að reisa
sér meriningarlegan varn-
argarð gegn hverskonar
aðsteðjandi hættum — úr
hvaða átt sem þær koma
— með pví að móta sér
skúro nri trausta mann-
gildishugsjón og velja og
hafna í samrœmi við
hana.
Við höfum nú lifað eft-
ir amerískri formúlu
heimskapítalismans í tvo
áratugi. Þetta hefur gert
okkur að snurfusuðum
betlitíkum og attaníoss-
um stríðsdýrkenda í þeim
mæli að við sendum pels-
klæddar maddömur vorar
og kábojmenntuð böm
suður á völl til að skoða
þar hina vestrænu há-
menningu dauðans. Ekk-
ert annaö en eldheitur
kommúnismi getur upp-
rætt þessa svívirðu lands
og þjóðar. Ekki kommún-
ismi samkvæmt rúss-
nesku eða kínversku ritú-
ali, heldur því ritúali ís-
lenzkrar lífsvitundar sem
krefst þess að sögueyjan
verði um aldur og ævi ó-
krenkjanleg sameign okk-
ar allra. Því til lítils tórð-
um við þá í sex hundruö
sumur undir dönsku ask-
loki, ef við eigum nú að
kafna undir amerískum
alúminíumhimni með öll
vitin full af blóðflekkuð-
um dollurum.
-xp'jasrjmr.