Þjóðviljinn - 06.04.1963, Blaðsíða 6
W
g SÍÐA
Vaninn er vitinu sterkari
ÞIÓÐVILTINN
Laug'ardagtir 6. apríl 1963
Flestir kæra sig kollótta
um skaðleg áhrif reykmga
Fyrir rúmu ári var birt í
Bretlandi skýrsla vísindamanna
sem rannsakað höfðu samheng-
ið á milll sígarettureykinga og
lungnakrabba og koinjist þeir
að þeirri niðurstöðu að ekki
léki nokkur minnsti vafi á því
að sígarctturcykingar yllu
krabbamcini í Iungum, og
spilltu reyndar hcilsu manns á
margan annan hátt. Mikið var
gert úr skýrslu þessari í brezk-
um blöðum og útvarpi og haf-
inn öflugur áróður gegn sígar-
ettureykingum. Sá áróður hef-
ur þó ekki borið tilætlaðan
arangur.
1 marzmánuði í fyrra, eftir
að skýrsla Royal College of
Physicians hafði verið birt, dró
stórlega úr sölu á sígarettum
í Bretlandi og minnkaði hún
um 12 uppi 20 prósent í hin-
um ýmsu landshlutum. Þetta
hafði í för með sér að hluta-
bréf í tóbaksverksmiðjum hröp-
uðu ‘ í verði á kauphöllinni í
London, þar sem menn töldu
sig vita að ágóði fyrirtækj-
anna myndi stórminnka með
minnkandi sölu. En þetta hefur
farið á aðra leið.
...........................
Fylgi de Gaulles
dvínar verulega
Vinsældir de Gaulle forseta
meðal frönsku þjóðarinnar dvín-
uðu óðum meðan á verkfalli
kolanámumannanna stóð. Þettd
kom i ljós í dag er Gallup-
stofnunin birti niðurstöður síð-
ustu skoðanakönnunar sinnar.
Samkvæmt niðurstöðutölun-
um voru 42 prósent þcirra er
spurðir voru ánægðir með for-
setann, 40 prósent voru óánægð-
ir en 18 prósent tóku ckki af-
stöðu. Verkföllin hófust 13.
marz og þá voru 55,27 prósent
ánægð með de Gaulle cn 13
óánægðir. 1 janúar voru tölur
þesaar 64,22 og 14 prósent.
Um það bil 79 prósent þeirra
^er spurðir voru töldu að sam-
'þykkja ætti launakröfur náma-
Fréttir í
stuttu máH
Átök í Venezuela
CARACAS 4/4 — Stjórnar-
völdin í Venezuela tilkynntu
í nótt að komið hefði til á-
taka milli herliðs stjórnarinn-
ar og skæruliða í Core-fjöll-
um í Falconíhéraði á þriðju-
daginn var. Sagt var að 17
skæruliðar^ hefðu fallið cn
ekki var getið um manntjón
stjórnarliðsins. — Ennfrcmur
hefur verið skýrt frá því að
flugher stjórnarinnar hefði
varpað sprengjum á bæki-
stöðvar uppreisnarmanna um
síðustu helgi.
Taka aftur upp
stjórnmálasamband
PARlS 4/4' — Frakkland og
Sameinaða , Arabalýðveldið
hafa orðið sammála um að
taka aftur upp stjórnmála-
samband sín á milli, en það
var rofið eftir Suez-deiluna
árið 1956. Bretland og Sam-
einaða Arabalýðveldið tóku
upp stjórnmálasamband þegar
í desember 1959.
Ekki i EBE meðan
de Gaulle ríkir
TÓKÍÓ 4/4 — Home Iávarðr.r
utanríklsráðherra Brctlands.
cr um þcssar mundir staddur
í Tókíó. í dag hélt hann
al annars að sýnt væri að
Brctland kæmist ckki í Efna-
hagsbandalag Evrópu meðan
núverand! Frakklandsstjórn
værf við völd.
\
\
mannanna. Tölur varðandi aðra
verkfallsmenn voru sem hér
segir: Járnbrautai'verkamenn 52
prósent, póstþjónustumenn 52,
starfsmenn við rafmagns- og
gasiðnaðinn 45, starfsmenn vJð
jarðgasstöðvarnar 40 og starfs-
lið flugfélagsins Air France 20.
72 prósent aðspurðra töldu ekki
nauðsynlegt að leggja á nýja
skatta eða hækka vöruverð
vegna kauphækkananna.
HneyksUst
á ummælum
Það hefur vakið hneykslun
Bandaríkjunum og mikiö
umtal bcggja. vegna Atlanz-
hafsins að Hailsham lávarður,
k vísindamálaráöhcrra í íhalds-
Hstjórn Macmillans, hcfur sagt
k um Bandaríkjamcnn að „þeir
®lifi sem sníkjudýr á gáfum
bannarra þjóða“. Lávarðurinn
" var að kvarta yfir því að
S mjög margir efnilcgustu vís-
" indamcnn Breta Ieita ti!
■ Bandaríkjanna að loknu námi
Ssínu við brczka háskóla og
" vísindastofnanir með því að
Hbjóöa þeim miklu betri kjör
cn þcir geta fengið hcimafyr-
■ ir. Það cr ckki cinungis í
J Bandaríkjunum, scm mcnn
■ hafa hneykslazt á þessum um-
Jmælum. Þannig hafði Cam-
■ bridgeháskólt ákveöið að sæma
jkHaiIsham heiðursdoktorsnafn -
H bót og hafði tilkynnt honum
k bað. Ilailsham hcfur nú feng-
H ið að vita að hann fái enga
k nafnbót, þvi að ástæðan ti!
Hþess að brczkir vísindamcnn
Lflýi land sé cinfaldlcga sú að
H stjórn hans búi þeim svo slæm
akjör. Sökin sé hennar, en ckki
™ Bandarik jamanna.
Aðeins 2 prósent hættu
Nú ári siðar hefur verið at-
hugað hversu margir þeirra
sem ákváðu að hættu sígarettu-
reykingum í fyrra hafi staðið
við það fyrirheit og kom í ljós
að þar er aðeins am að ræða
tvö prósent.
Staðfesta reykingamannanna
sem skýrsla læknanna hafði
skotið skelk í þringu reyndist
ekki mikil. Þegar í lok maí i
fyrra hafði sala á sígarettum
aftur aukizt talsvert og var að-
eins um 5 prósent minni en
á sama tíma árið áður og nú
er hún aðeins 2 prósentum
minni en hún var fyrir birt-
ingu skýrslunnar. 1 fyrra voru
seldar 109.900.000.000 sígarettur
í Bretlandi (um 2.000 sígarett-
ur á hvert mannsbarn), en ár-
íð áðtir 113.400.000.000.
Hafa grætt á hræðslunnl
En þótt nokkuð hafi dregið
úr sölunni hefur gróði sígar-
ettuframleiðenda ekki minnkað,
heldur þvert á móti aukizt.
Það stafar af því að 1 mjög
margir hafa farið að reykja
filtersígarettur í þeirri trú að
þær veiti einhverja vöm gegn
skaðlegum áhrifum-tóbaksreyks-
ins, en tilraunir hafa sýnt að
því fer mjög fjarri og eru slík-
ar sígarettur jafnvel enn hættu-
legri en hinar, þar sem menn
reykja þá allt tóbakið sem í
þeim er, en kasta síður frá sér
óreyktum stubbum. Á hinn bóg-
inn seljast filtersígarettur á
allmiklu hærra verði en hin-
ar, þótt lítill sem enginn mun-
ur sé á framleiðslukostnaði, og
þess vegna hefur gróði þeirra
vaxíá, þott nokkuð hafi dreg-
ið úr sölunni.
Vcrkfall kolanámúmanna í Frakklandi stóð í rúman mánuð og knúðu þeir fram mjög verulegar
kjarabætur, 6,5 prósent strax og 6 prósent síð-i r, en höfðu krafizt 11 prósenta strax. Auk þess
er orlofið lengt um cina viku og viðræður munu halda áfram um styttingu vinnutímans. Ekki hafa
allir námumenn sætt sig við sanmingana og í sumum námum heldur verkfallið áfram til að
knýja fram kröfu um að öll kauphækkunin komi til framkvæmda strax. — Myndin er tekin á
fundi námumanna í Merlebach.
Minnkaði um milljón lestir á einu árí
Bandaríski kaupskipaf lofinn
veriur minni með hverju ári
I fyrrasumar töldust vera f
bandaríska kaupskipaflotanum.
auk þeirra skipa sem að stað-
aldri liggja bundin í höfnum.
890 skip og var samanlögð
stærð þeirra 12,4 millj lesta
Árið áður töldust vera í flotan-
um 954 skip að samanlagðri
lestartölu 13,3 milljónir. Hafði
þannig fækkað í fiotanum utn
hvorki meira né minna en 64
skip og hann minnkað um næ’
eina milljón lesta.
Þetta er ekkert stundarfyrir-
bæri, segir forseti bandarfskra
skipasmiða, Edwin M. Hood. því
að kaupskipaflotinn hefur farið
stöðugt minnkandi síðan árið
1954, þegar í honum voru 1.142
skip að lestartölu 14,4 milljón-
ir.
Slæmar horfur
Ekki eru heldur horfur á því
að bandaríski kaupskipaflotinn
stækki aftur á næstu árum,
hfeldur er þvert á móti öll á-
stæða til að ætla að hann muni
Sovétríkin gera Dönum gott boð
Bjóðast til að kaupa átta
kæliskip fyrir 1200 millj.
i
Danskar skipasmíðastöðvar
hafa átt í miklum kröggum
að undanförnu vegna skorts
á vcrkcfnum. Það hefur
kvcðið svo rammt að þcssu
að á aðalfundi Burmcisters
og Wains sem haldinn var
nýlcga krafðist einn hluthaf-
anna að þessi nafntogaðasta
skipasmíðastöö á Norðurlönd-
um hætti að smíða skip.
Annað dæmi um hina miklu
erfiðleika sem skipasmíða-
stöðvar i Danmörku eiga við
að stríða er að forstjóri Od-
ense Skibsværft fór þess á
leit viA verkamenn sína nú
fyrir skömmu að þeir féllust
á kauplækkun til að stöðin
I
k
Sovézkir iæknur hufu
vakiS 3.500 tii lífsins
1 Sovétríkjunum hefur nú venið komið, upp sjötíu stöðv-
um sem sérstaklcga eru gerðar fyrir að vekja til lífsins
látið fólk, þ.e. fólk scm dáið cr svoncfndum klínískum
tlawða og myndi áður hafa verið scnt bcint i líkhúsið.
A læknaþlngi í Alma Ata í Kasafcsían var írú því skýrt
fyrir nokkrsm oögmn að sovézkir læknar befðu á síðustu
árum hcimt úr helju hvorki mcira né minna en 3.500
manns. Sovézku lacknarnir hafa uppgötvað að hægt er að
vekja menn frá klinískum dauða miklu oftar en áður
hefur verið talið og hefur þeim jafnvel tekizt að blása
lifsanda í fólk sem hafði verið dáið í heilan klukkutima.
1
1
!
gæti boðið væntanlegum
kaupendum hagstæðari kjör
en ella. Þeirri tillögu var að
sjálfsögðu hafnað, en verka-
mennirnir sögðust aftur á®'
móti vera fúsir til samráðs
við stjóm stöðvarinnar um
betri vinnuhagræðingu og
annað sem gæti orðið til að
gera hana samkeppnisfærari.
Nú hefur hins vegar held-
ur rofað til, því að Sovét-
ríkin, sem leggja nú höfuðá- j
herzlu á að stækka kaup- |
skipaflota sinn, haía farið j
þess á leit við Burmeister og
Wain að smíða fyrir sig átta ^
kæliskip, sem hvert um sig I
myndi kosta 25 milljónir |
danskar krónur og því sam-,
anlagt rúmlega 1.200 milljón- I
ir íslenzkra króna. í gildandi 1
viðskiptasamningi Danmerkur
og Sovétríkjanna er gert ráð
fyrir smíði fjögurra slíkra |
skipa og nú hafa Sovétríkin
boðizt til aö kaupa önnur
fjögur.
1 þessu sambandi er það
rifjað upp að fyrir áratug
hlauzt af því allmikið milli-
ríkjamál þegar Burmeister og
Wain samdi um smíði tveggja
kæliskipa íyrir Sovétríkin.
Baodarí> jasíióm tók þá í
' taumann re tilkynnti dönsku
stjóminni að ef staðið yrði
við þessa samninga gæti hún
átt á hættu að missa af
lirncöwr1’ - «ýj iztrrV»i'in_
aðar. Það var þá staðið við
gerða samninga, en dönskum
skipasmíðastöðvum síðan
bannað að smíða skip fyrir
Sovétríkin. Nú er annað upp
á teningnum og leggur danska
stjómin mikla áherzlu á að
samið verði við Sovétríkin
um smíði þessara átta skipa.
Fréttir í
stuttu máii
10.000 hafa verið
látnir lausir
VÍN 4/4 — Um það bil 10.000
ungverskir fangar hafa nú
verið Iátnir Iausir samkvæmt
ákvörðun stjórnarvaldanna um
sakaruppgjöf, sem Janos Kad-
ar forsætisráöherra skýrði frá
fyrir hálfum mánuði. Um það
bil þriðjungur þessara manna
voru pólitískir fangar.
Spánverji í tólf
ára fangelsi
MADKID 474 — i mið^IKu-
daginn d.«*»»di iierrettnr í
Madrld ir.ani’ að naini Manu-
cl Aranntre i tólf ára
ýist fyrir að hafa leynt Julian
C'imjn Garria. cn falanvista-
stjórnin grunar hann um að
vera kominúnisía.
María kona Araustre var
ákærð fyrir sama glæp og
dæmd f eins árs fangclsi.
stórminnka. Þannig er mál með
vexti að mjög verulegur hluti
flotans er byggður á stríðsár-
unum og nú er komið að bvf
að þau skip séu orðin tuttugj
ára og hafi bannig náð hag-
kvæmum rekstursaidri sínum.
Þessi skip munu verða úreit svo
að segja samtímis og myndi
þurfa geysimikið átak til að
endurnýia flotann.
Um síðustu áramót voru 92
prósent bandarískra kaupskipa.
að olíuflutningaskipum undan-
teknum. 15-19 ára gömul.
Skipasmíðastöðvum lokað
En bótt horfurnar séu svo1 í-
skyggiiegar eru bess engin
merki. segir Hood. að stiórnar-
völdin geri sér grein fyrir
hvaða hætta er á ferðinni Það
kæruleysi hefur m.a. haft í för
með sér að um tuttugu ski.na-
smíðastöðvum hefur verið lok-
að í Bandaríkiunum undanfar-
in misseri vegna bess að t>ær
fengu engin verkefni. baj
handarísk skinafðiög snrv hqfa
látið smíða nv ski.n hafa held-
ur knsið að láta smíða han er-
,"ndis. t.d í .Tanan. veena hoso
~ð bandprfslcar skinasm’rða_
•töðvar eru okki samkeppnis-
’war um verð.
ilðru máli gegnir um her-
skipin
En samtímis bvf sem handa-
ríski kaupskinaflotinn rýrnar
og verður úreltur evkst ör efl-
ist herskinaflotinn. Þannie hef-
ur nýlega verið veit.t fé tji
smíði á 63 nýium herskirmm.
Þetta er hörmuleg bróun. seg:T"
Hcod.
{Atvinnuieysi^
! / Danmörku \
Atvinnuleysi hefur verið
mikið í Danmörku í vetur
og mun meira en í fyrra. 1
janúar voru þannig skráð
ir 73.600 atvinnulauslr af
þeim sem njóta hlunninda
atvinnuleysistrygginganna
en það samsvarar 9.6 prós-
entum þeirra. I deremher
var þessi hiuKanst’ála 5.3
cn í janúnr í fyrra 6,5. O
faglærðir verkamenn og iðn
vcr!;ammn voru siærsti
hðourinn, eða 54.500. 3.811
múr»T'ai; voru atvinnu.laus’r
Hinum miklu kuldum er
kennt um þessa aúkningu
h ivmtiuieysisi ns c-0
dráttur gerir eintlig vart
við síg í dönsku atvinnu-
lífi.
1
i