Þjóðviljinn - 19.04.1963, Blaðsíða 4

4 SlÐA
M6ÐVILHNN
Föstudagur 19. apríl 1963
Ctgefandi:
Bitstjórar:
SósialistaflokK
Sameimngarflokkul alþýðú
urinn
ívar H. Jónsson Magnús K.iartansson. Sigurð
ur Guðmundsson íáb)
Fréttaritstjórar: Jón Bjarnason Sigurður V Friðbjófsson
Rits' " "'veinpsi orpntsrmð’á : Skólavnrðust 19
Simi 17-500 (5 línurl Áskr’ftarvprð kr B5 á mánuði
Samstaöa
y^lbýðubandalagið og Þjóðváínarflokkurinn
hafa náð samkomulagi um sameiginleg fram-
boð í nafni Alþýðubandalagsins í öllum kjör-
dæmum landsins við þingkosningarnar í sumar.
Boðið er fram á grundvelli stefnuyfirlýsingar
um starf samfylkingaririnar á næsta kjörtíma-
bili. Fregnin um samkomulagið. sem skýrt var
frá í útvarpsumræðunum frá Álþingi á miðviku-
dagskvöld og Þjóðviljanum í gær, hefur vakið
mikla athygli, enda ætti árangur samstöðnnn-
ar að geta haft veruleg áhrif á úrslit kos' »g-
anna, ekki sízt kosningaúrslit í Reykjavík.
^rangur af samstöðu Alþýðubandalagsinsv og
Þjóðvarnarflokksins ætti þó ekki að miðast
við það eitt, að menn hugsuðu sér lagðar sam-
an atkvæðatölur Alþýðubandalagsins og Þjóð-
varnarflokksins; það eitt ynnist að fylgi vinstri
manna sem kosið hafa Þjóðvarnarflokkinn í
■síðustu kosningum vrði þannig.. nýtt til : áhrifa
á skipun Alþingis. Hitt ætti einnig að koma til,
að fleiri vinstri menn fylktu sér um framboð
Alþýðubandalagsins nú en beggja áður, í þeirri
von að með samstöðunni í þessum kosningum
væri hafið samstarf vinstri mánna sem ætti .eft-
ir að þróast og verða síváxandi afl 'í islenzkum
stjórnmálum.
• cV f r*r7
gun’rung vinstri manna hefut' verið vatn á
myllu afturhaldsins. Framsóknarflokkurinn,
sem jafnan er mjög „vinstrisinnaður" í kosn-
ingabaráttu, hefur hvað eftir. annað misnotað
fylgi sitt til þess að kaupa sér valdaaðstöðu
hjá íhaldinu, ekki einungis að Framsókn hafi
tímum saman setið í ríkisstjórn með Sjálfstæð-
isflokknum, heldur beinlínis verið samsek um
afturhaldsstefnu þeirra ríkisstjórna. Alþýðu-
flokkurinn hefur hingað til haft talsvert vinstra
fylgi, vegna fortíðar sinnar, en sá flokkur hef-
ur rækilega gerzt íhaldshækja undanfarið kjör-
tímabil og ber ábyrgð á fjögra ára afturhalds-
stjórn, árásum hennar á verkalýðssamtökin og
lífskjörin. Og með enn einni skiptingu vinstri
manna í landinu, milli Alþýðubandalagsins og
Þjóðvarnarflokksins hefur það gerzt, að þúsund-
ir atkvæða hafa fárið til einskis, og einnig hitt
að sundrungin hefur dregið úr afli vinstri
manna í baráttunni við afturhaldsöflin og ár-
angri þeirrar baráttu.
gamríaða Alþýðubandalagsins og Þjóðvarnar-
flokksins í kosningunum í sumar er mikil-
væg ákvörðun. En slík samstaða verður ekki til
og verður ekki traust á einum degi. Til þess
verða báðir þeir aðiiar sem til samstarfs ganga
að leggja fram alla orku sína til úrlausnar hinu
sameiginlega verkefni, ganga heils hugar að
samstarfi um þau stóru mál og meginatriði sem
þeir eru sammála um, en láta ágreiningsefnin
þoka. Með samstöðu Alþýðubandalagsins og
Þjóðvarnarflokksins gefst færi á nýrri sókn
vinstrí aflanna í stjórnmálum íslands, og veltur
á miklu fyrir alþýðu landsins að þess verði
ne v i: -- s.
Til sóknar og sigurs undir
merki Alþýðubandala gsins
ÞINGSJÁ ÞJÓÐVILJANS
Kaflar úr ræðu
Hannibals Valdimars-
sonar við útvarpsum-
ræðurnar í gærkvöld.
í upphafi ræðu sinnar kvað
Hannibal eðlilegt að líta nokkuð
á loforð núverandi stjörnan
flokka fyrir kosningarnar 1959
og efndir þessara loforða nú við
lok kjörtímabilsins. Sjálfstæðis-
flokkurinn hét því að bæta lífs-
kjör alls almennings og aöal-
kosningaloforð Alþýðuflokk.sins
var stöðvun dýrtíðarinnar að
fullu og öllu. Um efndir þessara
glæstu loforða má í stuttu máli
segja það að loforðin hanga á
klakk annars vegar. en hinum
megin hryggjar eru svík þessara
sömu loforða.
Það er alkunn staðreynd. að
allar launastéttir þjóðfélagsins
þúa við stórskert lffskjör frá þvi
sem var i upphafi þessa kjor-
tímaþils, enda þótt síðustu ár
séu einhver mestu góðæri til
lands og sjávar, Þetta er að
vísu ófagur vitnisburður, en
sannur engu að; síður, og til
staðfestingar því nægir að vitna
til nýlegra ummæla eins af rit-
stjórum málgagna ríkisstjómar-
innar þess efnis, að hver sá sem
létl sér nægja að vinna aðeins
átta stundir á dag, hlyti að verða
hungurmorða eins og nú er
háttað verðlagsmálum hér á
landi.
Afleiðingar viðreisnarinnar
þlksa. við hvarvetna; Kæktun og
mannvirkjagerð dregs;t saman í
sveitum landsins. Það er óhugs-
andi að byrja búskap nema hafa
fullar hendur fjár. og jarðir og
jafnvel heilar byggðir leggjast
í eyði. — Þannig biómgast Iand-
búnaðurinn undir viðreisn.
Undanfarin ár hefur verið sér-
stök árgæzka til sjávarins. En
meðalfiskiskip kosta nú 7—10
milljónir króna. Geta menn því
ímyndað sér aðstöðu mánna tiJ
þess að eignast nýja báta, enda
er staðreyndin sú. að fiskiskipa-
stóll landsmanna hefur gengið
saman undanfarið. Þannig er bú-
ið að aðalatvinnuvegi lands-
manna, sjávarútveginum, undir
viðrelsnarstjóm.
AUar launastéttir landsins, allt
frá hinum lægst launuðu til
hæstlaunuðu. hafa orðið að
standa f linnulausri baráttu fyr-
ir Íífskjörum sínum. Um það
vitnar fjöldi verkfalla, kennara-
deilan, læknadeilan. verkfræð-
ingadeilan og flótti fjölmargra
sérfræðinga úr landi. Þannig
hefur launastéttunum vegnað
undir viðreisn.
Eina stéttin sem lætur sér
þetta ástand vel líka, er kaup-
sýslustéttin. Þetta er sú heildar-
mynd, sem við blasir og geta
allir séð. hvort bað hefur leitt
til bættra lífskjara að trúa á
loforð Sjálfstæðisflokksins við
síðustu kosningar.
nokkru sinni fyrr á svo skömm-
um tíma. En á vísitölunni er
einnig annar mæli, sem sýnir
hækkanir á vöru og þjóhusta.
Sá mæli var líka stillur á 100
í marz 1959. Nú sýnir hann 149
stig. Þetta era efndirnar á stöðv-
un verðbóigunnar.
Þá vék Hannibal. að þeim mál-
flutningi Ölafs Thors f útvarps-
umræðunum í fyrrakvöld. að allt
væri það vinstri stjóminni og
verkalýðssamtökunum að kenna
að ekki hefði tekizt að stöðva
dýrtíðina. Þétta lætur forsætis-
ráðherrann' sér um' murin' íara
eftir að núverandi stjórnarflokk-
ar hafa farið með völd í meira
en eitt kjörtímabil og haft alla
stjómartaumana í sínum hönd-
um. Helzt má líkja þessum mál-
flutningi við aðferðir illa uppal-
inna götustráka, sem hlaupa frá
porum sínum, bótt staðnir séu að
verki og æpa: Ekki mér að
kenna! Ég gerði það ekki! Það
var hann.
Það var þó virðingarvert við
félagsrnálaráðherra, Emil Jón»-
son, að hann viðurkenndi hrein-
lega að mistekizt hefði að ráða
við verðbóíguna. Hins vegar var
hann mjog drjúgur yfir farsætu
st.jórnarsámstarfi. Dómur fólks-
ins mun þó reynast þyngri a
metunum í því efni. og má að-
eins minria á urslit síðustu bæi-
arstjórnarkosninga í Hafnarfirði
og víðar. Þá gumaði félagsmála-
ráðherra mjög af afrekum
tryggingamálum. , Bætur haf-i
aukizt nokkuð að krónutölu, rétt
er bað. En verðgildi peninganna
hefur minnkað svo mjög, að bæt-
ur munu vart geta talizt meiri
en við upphaf trygginganpa. Það
er einnig rétt að afnumin hafa
verið skerðingarákvæðin og
skipting landsins í verðlagssvæði.
F,n því máli hefur fyrst og
fremst verið bokað fram veona
brotTausrar baráttu Albýðo-
bandalagsins.
Ráðherrann gat þess ekki held-
ur, að þær breytingar. sem nú
er verið að gera á tryggingalög-
unurri eiga ekki að koma til
framkvæmda fyrr en í ársbyrjun
1964. Og hann gat þess ekki
heldur að þegar hann steig i
pontuna var hann að koma beint
frá því að drepa nokkrar breyt-
ineartillögur, sem þingmenn Al-
býðubandalagsins báru fram við
tryggingalögin.
Háðherrann taldi það mesta
A ,?,ír.ek AlþýðuflofekSl.n?.,að„vjþna
að nokkrum breytíngum á
tryggingunum. En flestir munu
telja það miklu einstæðara af-
rek af Alþýðuflokki, að lækka
kaup með lögum. banna lögleg
verkföll og setja gerðardóms-
lögin gegn sjómönnum, svo
eitthvað sé nefnt.
Stjórnárflokkarnir óttastmjög
þann dóm sem yfir þeim vofir
í komandi kosningum og á af-
staða þeirra til Efnahagsbanda-
lagsmálsins. sá augljósi ásetn-
ingur þeirra að innlima Island
í það, ekki sízt sinn þátt í því.
Þjóðin hefur skilið þá hættu,
sem þar er á ferðum. og þess
vegna reyna stjórnarflokkarnir
nú að afneita ölium sínum orð-
um og gerðum í þessu máli.
En bað mun þeim ekki takast.
Framsóknarflokkurinn reynix
nú mjög að villa á sér héim-
idir og rekur ákafan vinstri
áróður. En hvað verður eftir
kosningar? Ætlaf Framsókn að
reyna að veiða vinstri atkvæði
til þess að komast í stjórn
með Sjálfstæðismönnum eftir
kosningar, eins og Bjami Bene-
diktss. lýsti yfir á Alþingi ný-
lega. Og Ólafur Thors talaði
um það í þessum umræðum.
að fá þá Eystein og Þórarinn
í „viðreisnardansinn".
Er það útilókað með öllu að
Framsóknarflokkurinn fari í
stjórn með Sjálfstæðisflokknum
■eftir, kosningar? Þeirri spurn-
ingu verða Framsóknarmenn að
svara. Geri þeir það ekki, mega
kjósendur eiga það víst að þeir
fara: þeint í viðreisnardansinn
að loknum kosningum. Það er
sigur- Alþýðubandalkgsins. í
kosningunum, sem einn getur
tryggt vinstra samstarf eftir
kosningar.
I lok ræðu sinnar fórust
Hannibal orð á þessa leið:
„Við höfum orðið síðbúnari
en hinir flokkamir með fram-
boðslista okkar, — satt er það.
En það er vegna nauðsynlegra
viðræðna um grundvöll vinstra
samstarfs á breiðara-grundvelli
en áður. Nú sprettum við upp
eins og stálfjöður og kveðj-
um alla andstæðinga Innlimun-
ar og afturhaids til hildar und-
ir merki Alþýðubandalagsins.
Drögum ekki áf okkur. Sækjum
fram til sigui-s þann 9. júní“.
Hvemig hefur svo tekizt til
um stöðvun verðbólgunnar? Um
það er vísitölumælir. sem nú-
verandi stjóm útbjó sjálf án efa
raunhæfur mælikvarði. eða að
minnsta kosti má treysta því. að
hún ofmæli ekki dyrtíðina. í
marz 1959 var vísitalan sett (
100 stig. Nú er hún komin í 130
og er það Brarl hækkun en
Rsia Lúðvíks Jósefsscr.»r
Framhald af 1. síðu.
1 öllum þessum’ málum hefur
það komið ótvírætt í Ijós, að
Framsóknarflokkurinn hefur ó-
ljósa og hikandi afstöðu, þótt
hann hafi nú um skeið barizt
í stjómarandstöðu harðri bar-
áttu gegn kjaraskerðingarstefnu
stjómarflokkanna og gegn aðild
lslands að Efnahagsbandalaginu.
Fortíð Framsóknar er í meirs
lagi gruggug í öllum þessum
málum.
Og enn hikar Framsóknar-
flokkurinn í einu - grundvailar-
máli komandi kosninga. Hvað
ætlar hann að gera að kosning-
um loknum? Ætlar hann að taka
saman við íhaldið og ganga i
stjóm með því, eða vill Fram-
sóknarflokkurinn lýsa því ótví-
rætt yfir fyrir kosningar. að
hann vilji vinstri stjóm í sam-
ræmi við þá afstöðu til mála,
sem hann hefur tekið ásamt Al-
þýðubandalaginu undanfarið.
Hvað á Framsókn við með þvi.
að hún vilji fella ríkisstjórnin„
til þess að fá þá afstöðu að ekki
verði gengið fram hjá henni?
Gefur það til kynna að Fram-
sókn ætli að semja sig inn í
afturhaldsstjóm eftir kosningar7
„Stefna Alþýðubandalagsins er
skýr“, sagði Lúðvík í niðuriagi
ræðu sinnar: „Alþýðubandalagið
skorar á aiia vinstri menn að
sameinast um vinstri stefnu. mri
unubyggingu atvinnuiífsins úm
ailt land, um bætt launak.iör,
um verndun sjálfstæðis þjóðar-
innar og baráttu gcgn öllum er-
Ie"d>im yfirráðum f iandinu.
Nú hefur Albýðubandaiap-ið
breikkað gmndvöll sirin í knm-
andi kosningum. Hafa Þjóðvam-
armenn skipað sér í sameigin-
Iega liðssveit með okkur Alþýðu-
bandalagsmönnum. Astæðurnar
til þess eru m.a. þau alvarlegu
viðhorf, sem bla.sa við þióðinni
ef núverandi ríkisstjómarfiokkar
halda áfram meirihlutavaldi
sínu.
Vinstri menn finna þðrfiná, á
því að þjappa sér saman ,og láta
ekki minni háttar áeTeinÍp'rsmál
tvfstra sér. — Hægri öflin standa
saman; núvcrandi st.iórnarflokk-
ar hafa iýst yfir að þeir ætU
sér að halda áfram st.iórppr-
stefnu sinni eftir knsp'ír»ppr. fái
beir meirihluta. Siík yfirlýsitig
kallar á samstarf vinstri mariria.
Kosningabaráttan er hafin.
Þclrri baráttu verður að iiúka
með faiW íkisstjórnarinnar ,ng
stórsókn vinstri manna og mikl-
umsigri Alþýðubandaiagsins".
Ræða Einars Olgeirssonar
Framhald af 1. síðu.
ingar mumi reyna á . VIT ÞITT,
REISN og MANNDÓM sem eng-
ar aðrar.
Níðhöggur auðvalds og her-
náms hefur nú í 20 ár nagað
rætur þjóðarerfða þinna og þjóð-
arstolts. Það attðvaldsskipulag,
sem mtt hefur sér til rúms á
fslandi og eflzt í skjóli erlends
hervalds, er að þurrka burt þús-
und ára bændaþjóðfélag vort og
vinnur að því að gegnsýra þjóð
vora af auðhyggju og lágkúru
og breyta manngildi fslendinga
í peningagildi.
íslenzka þjóð.
Rístu upp gegn þessu auðvaldi
og hernámi og feyktu þvf
af þér. Láttu það ekki iengttr
kúga þig og lítillækka. Þú hef-
ur vcrið stórþjóð andans f þessu
eylandi, sem ljómi hefur stafað
af um víða veröld að forau og
nýju. Láttu ekki gora þig að
skóþurrku erlends auðvalds og
hervalds!
Rís upp og greiddu auðvald-
inu utanlands og innan og öll-
um þess efnahags- og hemaðar-
bandalögum slíkt högg i komavdi
kosningum, að það nái aldrei
aftur því valdi, sem það hefur
kúgað þig með. — Fram M1
sigurs fyrir fsland og alþýð-
una“.
*