Þjóðviljinn - 19.04.1963, Blaðsíða 8

w
g SÍBA
MÖÐVIUINN
Föstudagur 19. apríl 1963
Skúli Guðjónsson á Ljótunnarstöðum skrifar um útvarpsdagskrána:
Réttlætinu var ekki fullnægt
Ég gat þess í síðasta þætti,
að rödin væri komin að Al-
þýðubandalaginu með að ræða
um dag og veg. svo framar-
lega réttlætinu yrði fullnægt.
Eilífðarspursmál
Gunnlaugur Þórðarson varð
fyrir valinu og talaði síðast-
liðinn mánudag, en hann var
að því er mig minnir í kjöri
fyrir Alþýðuflokkinn við síð-
ustu kosningar. Þó má vera að
hér hafi ekki verið um neina
pólitíska hlutdrægni að ræða,
heldur hafi doktor Gunnlaugur
mætt téðan dag sem fyrsti
apríl-gestur útvarpsins. Að
minnsta kosti bar ræða hans
vott um, að hann hafi ekki
átt neitt brýnt erindi að hljóð-
nemanum. Fjallaði ræða hans
um vandamál æskunnar, þetta
útjaskaða eilífðarspursmál.
Væri nú mál. að leggja orð-
ræður af þessu tagi í salt um
sinn og reyna heldur að leita
uppi einhverja lausn málsins í
kyrrþey og bak við tjöldin.
Ekkert er aúðveldara en
eyðileggja gott málefni með því
að fjasa og bollaleggja um það
í tíma og ótíma.
Allir þeir, sem hafa köllun
til að siðbæta heiminn með
prédikunum, skyldu varast að
flytja sama boðskapinn mjög
oft. Áheyrendur og hvað helzt
þeir, sem prédikunin á að betr-
umbæta, verða furðu fljótt ó-
næmir fyrir prédikaranum, og
verður ef til vill nánar vikið
að þessu síðar. hér í þættin-
um. .
Viðtalið við Vilhjálm útvarps-
stjóra var að því leyti skemmti-
legt, að maður fékk enn eina
sönnunina fyrir því, hve okkar
ágæti útvarpsstjóri er óhaggan-
legur í sínum óbreytileika.
Hlustandinn getur ailtaf reikn-
að út, næstum með stærðfræði-
legri nákvsemni. hver viðbrögð
hans og svör muni vera í
hverju tilviki.
Dæmi: Hvenær kemur sjón-
varpið? Sjónvarpið kemur
bráðlega. Hvað kallið þér bráð-
lega? Það kemur alveg á næst-
unni. Og hvað kallið þér al-
veg á næstunni? Ja, það er
ekki svo gott að segja, við
skulum segja hálft ánnað ár.
Margt gott
Annars hefur margt verið
gott í útvarpinu undanfarna
daga. Guðni Þórðarson hefur
lokið erindaflokki sínum frá
hnattferð sinni. Þetta voru góð
og fróðleg erindi, prýðilega
flutt og hefðu gjarna mátt
Íþróttir
Framhald af 5. síðu.
tímamót í sögu skíðagöngunnar.
Síðar stofnaði Peter þessi verk-
smiðju, sem framleiddi skíðaá-
burð.
Til gamans má geta þess, að
fyrr meir mátti enginn kepp-
endanna vita hvernig göngu-
brautin leit út. Allir urðu að
koma að henni ókunnugir, og
hvíldi því mikil leynd yfir því
hvemig hún var lögð. Sama
var að segja um þann sem
lagði brautina. Nafn hans mátti
enginn vita. Nöfn þeirra finn-
ast heldur ekki í skýrslum fra
þessum árum.
Nú er þetta breytt. Göngu-
mennirnir meiga fara eftir
brautinni og kynna sér hana
áður en gangan hefst. Hinir
eldri Norðmenn segja að með
þessu sé farinn hinn mikli
„sjarmi" sem fylgdi 50 km
göngunni.
En þrátt fyrir allt, er það
öruggt, segja þeir, að 50 km
gangan hefur haft ákaflega
mikla þýðingu fyrir þróun
göngunnar hér á landi og þá
um leið allsstaðar þar sem
skíðaganga er iðkuð.
Osló, 21. marz. — Frímann.
Sigurður A. Magmisson.
ið okkar við að glíma.
Hið skemmtilegasta við þessa
reimleikasögu var þó það, að
sögumaðurinn virtist trúa henni,
eins og nýju neti.
Ja, hverju getur maður ekki
trúað um kommúnista. Það
er jafnvel hægt að trúa þvi
svona rétt fyrir kosningar, að
þeir geti breytt sálinni í svart-
an kött.
Deilumal
Friðjón Stefánsson
verða fleiri. Nanna Ölafsdóttir
flutti ágætt erindi í vikunni,
er hún nefndi Gersemar vors
föðurlands, og fjallaði um for-
vígismenn sjálfstæðisbaráttunn-
ar á síðustu öld, borna uppi
af ‘alþýðunni, en oft í and-
stöðu við embættismannalýð
síns tíma. Mátti víða finna
skyldleika þeirrar baráttu við
þjóðfrelsisbaráttu okkar tíma,
þó ekki væri með berum orð-
um sagt.
Þá vil ég minna á ágætan
ijóðaþátt Baldurs Pálmasonar,
þann er hann nefndi Al-
þýðufólk, Einkum mun mér
verða minnisstæð túlkun Gerð-
ar Hjörleifsdójtur á kvæði Jó-
hannesar úr Kötlum: Þegnar
þagnarinnar. Þetta er, sem
kunnugt er, lokakvæðið í Ijóða-
bók Jóhannesar: Hrímhvíta
móðir, og hefur mér jafnan
fundizt það vera með beztu
kvæðum skáldsins. Túlkun
Gerðar var svo látlaus, en þó
innileg, að tæpast er hægt að
hugsa sér að lengra verði kom-
izt.
Þá hafa þeir Sherlock Holm-
es og Watson læknir kvatt okk-
ur og horfið á brott um sinn.
Ber að þakka þeim fyrir góða
skemmtan r'r' senda hlýjar
kveðjur.
Rannsóknarefni
Þá er þess að minnast, að
þeir Efst á þaugi brugðu á leik
í síðasta þætti og tóku að segja
draugasögur. Er þetta góð og
virðingarverð tilþreytni. Auð-
vitað voru draugasögurnar rúss-
neskar, því að annars hefði
ekkert verið gaman að segja
þær.
Sinn er siður í hverju landi.
Hér norður á Islandi breytt-
ust hjnar fordæmdu og villu-
ráfandi sálir i móra og skottur,
sálin, þótt aum væri og ve-
sæl, hélt þó þrátt fyrjr allt
þeirri reisn, að íklæðast manns-
mynd, þó afskræmd væri.
En austur í Rússía, undir
ógnarstjórn kommúnjsmans,
nær niðurlægingin út fyrjr
gröf og dauða. Þar breytist hin
vesæla fordæmda sál í svart-
an kött . . .
Þama væri athyglisvert verk-
efni fyrir Sálarrannsóknarfélag-
Á Pálmasunnudagskvöld var
enn spurt og spjallað í út-
varpssal. Var þar á ferð miklu
viðkvæmara deilumál en messi-
asardómur Krists. er síðast var
þar á dagskrá. Umrasðuefnið
að þessu sinni var um afskipti
ríkisvalds af listum. Lentu um-
ræður þessar þegar í öndverðu
allmjög af leið og einkennd-
ust af of miklum tilfinninga-
hjta. Jafnvel stjórnandi um-
ræðnanna. Sigurður Magnússon,
brá út af vana sínum og gerð-
ist taugaóstyrkur, og blandaði
sér í sjálfar umræðurnar í staö
þess að leiða þær á hlutláusan
hátt, hvað hann hefur þó oft-
ast gert með mikilli prýði.
Frumræða nafna hans, Sigurð-
ar A. Magnússonar, var flutt
af slíkum tilfinningahita, að
jaðraði við fullkomið ofstæki,
og því líktust, að klippt hefði
verið út úr Morgunblaðinu.
Arnór Hannibalsson flutti
mál sitt af minnstum ástríðu-
hita, en fór nokkuð með lönd-
um.
Friðjón Stefánsson tók sér
fyrir hendur, að skýra hin ó-
líku siðrænu sjónarmið. er
gilda austan tjalds og vestan.
Þótt honum tækist þetta mjög
vel og það hefði átt að geta
orðið ágætur umræðugrundvöll-
ur, var reyndar fyrirfram vit-
að, að verða myndi algerlega
vonlaust verk og aðeins til að
hleypa illu blóði í mannskap-
inn. Það sem menn vilja ekki
skilja, skilja þeir ekki, þótt
fyrir þeim sé skýrt. Ef menn
vilja endilega hafa einhverjar
ákveðnar skoðanir á einhverj-
um fyrirbærum. einhversstaðar
úti í heimi, hversvegna ekki að
lofa þeim að lifa og deyja með
sínar skoðanir? Og vilji Sig-
urður A. Magnússon endilega
trúa því, að sósíölsk list geti
aldrei orðið barn í brók, hvers-
vegna ekki að lofa honum að
hafa þá skoðun? Og vilji hann
líta á listina, eins og nokkurs-
konar piparmey, sem lifir fyrir
það að nostra við sjálfa sig,
látandi sig engu skipta önn og
örlög annarra, þá hann um
það.
Skal svo útrætt um listina
og afskipti stjórnarvaldanna af
henni, enda mál að iinni, því
að ég hef víst aldrei kunnað
að meta þá dýrmætu guðs gjöf,
sem menn kalla list, að minnsta
kosti ekki þá list sem sagt er
að hafi engan tilgang annan
en þann að þjóna sjálfri sér.
Trúarmálefnin
Að lokum skal svo vikið til
hinna trúfræðilegu málefna.
Á boðunardag Maríu prédik-
aði séra Jón Auðuns í Dóm-
kirkjunni. og háði enn sem fyrr
sína baráttu gegn íhaldsöflum
þeirrar stofnunar, er hann þjón-
ar. Að þessu sinni varð hon-
um alltíðrætt um grein, er
birtzt hafði f víðlesnasta blaði
landsins, það «;r Morgunblaðinu.
Sá sem þar lét ljós sitt skína,
hafði kallað prestskosningar
smánarblett á kirkjunni, er
brýna nauösyn bæri til að af-
má. að því er presturinn sagði.
Sami höfundur vildi láta reka
þá klerka úr embættum, er
leituðust við að finna vísinda-
legar sannanir fyrir eilífu lífi.
Þetta þótti prestinum að vonum
æfið beizkur biti og hefur ef-
laust fundizt, sem að nærri
sér væri höggvið. Varð presti
síðan tíðrætt um þá miður
æskilega þróun, er hann taldi
að ætti sér stað innan þjóð-
kirkjunnar og hann hefur svo
oft áður gert að umtalsefni
í ræðum sínum.
Og sennilega fer presturinn
nærri hinu rétta.
Margt virðist benda til þess
að í okkar litla landi muni
kirkjan verða lítið samfélag
rétttrúaðra, stjórnað frá ljtlu
Vatikani, af litlum páfa.
Á föstudagskvöld, fyrir pálma,
flutti séra Jakob Jónsson er-
indi um kirkjulega prédikun.
Var þetta sögulegt yfirlit um
það hvernig þessi listgrein,
skulum við segja, hefur þróazt
gegn um aldimar.
Kom i ljós við þessa skýrslu
prestsins, að kirkjulegir pré-
dikarar, eru býsna bundnir við
hin hefðbundnu form og eiga
fárra kosta völ með að gefa
andríki sínu og hugdettum
lausan taum, svo fremi þeir
vilji ekki brjóta allt of mikið
í bága við hin hefðbundnu pré-
dikunarform.
Sé það svo haft í huga, að
hver sá, er gengur undir prest-
lega vígslu verður að loía þvi
með eiði að prédika guðs orð
hreint og ómengað, þá jafngild-
ir slíkt í raun og veru því,
að láta aldrei frumlega hugs-
un út úr sér í prédikunarstól.
Sú saga hefur verið sögð, að
ungur og gáfaður prestur hafi
látið orð liggja að því í pré-
dikun, að Kristur kunni að
hafa verið ástandsbarn. því
að rómverskt herlið hafi verið
í Gyðingalandi í þann tíð. Það
fylgdi sögunni, að féykilegt
veður og fjaðrafok hafi orðið
út af þessari frumlegu og
hnyttilegu tilgátu.
Séra Jakob varpaði því svo
fram í lok ræðu sinnar. að
gaman væri að fá umsögn á-
heyrendanna um prédikunar-
starfið.
Já. svo er nú bað.
Prédikunarform
Að bessu sinni skal ekki far-
Arnój Hannjbalsson
ið langt út í þé sálma. Þó
langar mig til að benda á eitt
atriði.
Hið hefdbundna. fastmótaða
form kirkjulegrar prédikunar,
hefur mótað meir en margan
grunar flest svið þeirrar pré-
dikunar, sem er af veraldleg-
um toga. Allt er þetta í raun-
inni sami grautur í sömu skál,
hvort sem tilgangur prédikar-
ans er kristilegur eða ókristi-
legur, hvort sem prédikarinn
Framhald á 2. síðu.
NITTO
ERUM NYBONIR AÐ FÁ HJÓLBARÐANA SEM LENGI
HEFUR VERIÐ BEÐIÐ EFTIR, — HINA ÖDYRU EN
STERKU JAPÖNSKU
NITTO
HJÓLBARÐA
U T
Selfossi.
Stærð Str.l. Munstur
650x20 8 NT-6 Rayon
700x20 10 NT-60 —
750x20 10 NT-60 Nylon
750x20 10 NT-68 Rayon
750x20 12 NT-60 Nylon
825x20 12 NT-60 —
825x20 12 NT-66 —
825x20 14 NT-60 —
825x20 14 NT-150 Rayon
900x20 12 NT-66 Nylon
900x20 14 NT-60 —
1000x20 12 NT-63 —
1000x20 14 NT-63
1100x20 14 NT-63 —
s ö L U S T A Ð I R 8
FUSÁ TÓMAS EYÞÓRSSON BJÖRN GUDMUNDSSON
Veganesti. Akureyri. Brunngötu 14, ísafirði
; N D U M U M A L L T L A N D.
Gúmmívinnustofan hf.
Skipholti 35 — Reykjavík — Sími 18955.

I
I
l
l