Þjóðviljinn - 24.04.1963, Blaðsíða 4

SIÐA
ÞJðÐVÍLJINN
Ctgefandi:
Ritst.iórar:
Rréttaritst.iórár
Rití'
Samemmgarflokkur alþýðu — Sósíalistafiokk
urmn —
ívar H. Jónsson Magnús Kjartansson.. Siaurð
ur Guðmundsson (áb)
Jón Bjarnason Sigurður V F'riðbjófsson.
•ri'ýsingaf orentsmiðia' Skólavðrðúst. 19
Sí-rrh 17-500 (5 íínOr) Áskriftarverð kr 65 á mánuði
Verkin tala
JTramsóknarflokkurinn heldur þing um þessar
múildir, og Tíminn birtir í gær meginéfnið úr
ræðu sem formaður flokksins, Eysteinn Jónsson,
hélt í upphafi þings. í ræðú þessari leggur Ey-
steinn megináherzlu á nauðsyn þess að íslending-
ar berjist af alefli gegn því að erlent fjármagn
nái tangarhaldi á íslenzku atvinnulífi; öll fram-
tíð þjóðarinnar velti á árangri þeirrar baráttu.
JJöksemdir Eysteins eru skýrar og afdráttarlaus-
ar eins og heyrir til nokkrum vikum fyrir
kosningar, en stefna flokksins hefur því miður
verið á aðra lund. Ekki eru ýkjamörg ár síðan
Framsóknarf] okkurinn hafði forustu fyrir þeim
áróðri að koma þyrfti upp erlendum stórfyrir-
tækjum á íslandi. Sérfræðingur flokksins í því
efni var Steingrímur Hermannsson, núverandi
formaður Félags ungra Framsóknarmanna, og
hann lét sér ekki nægja áróðurinn. Hann komst í
beiht samband við erlenda alúminíumhringa,
fékk sérfræðinga þeirra til_að koma til ísland$Bpg(
sémja áætlanir um erlenda alúminíumverksmiðju
á ísíahdi. Þær áætlanir eru enn tiltækar, og kostn-
aðurinn við þær var greiddur úr ríkissjóði'—• af’
Eýsteini Jónssyni fjármálaráðherra! Barátta
Framsóknarflokksins fyrir því að erlendir alúm-
iníumhringar næðu tangarhaldi á íslandi var í
samræmi við aðrar athafnir flokksforustunnar.
Þegar er stríði lauk var tekin upp sú stefna að
tengja saman fjármagn samvinnuhreyfingarinn-
ar og erlends og innlends einkaauðvalds með
stofnuh hlutafélaga. Leiðtogar Framsóknarflokks-
ins stofnuðu sérstakt umboðsfélag fyrir Standárd
Oil, voldugasta og ósvífnasta olíuhring heims, og
Olíufélagið h.f. hefur þegar skilið eftir sig sérstæð
spor í ísíenzku efnahagslífi — og réttarfari. Með
leigu Hvalfjarðar komst FramsóknarforuStan í
mjög náin tengsl við hernámið, og stofnaði önnur
gróðafélög til þess að hagnast á afsali sjálfstæðis
— plægja hemámsgróðann inn í Samvinnuhreyf-
inguna líkt og einn af áróðursmönnum hennar
orðaði það. Þessi tengsl við erlent auðmagn mörk-
uðu síðan stefnu forustunnar í hernámsmálum,
gegn vilja mikils meirihluta flokksmanna. Eftir
þessar langvinnu athafnir var sannarlega ekki að
furða þótt Erlendur Einarsson, framkvæmda-
Stjórnarmaður Framsóknarflokksins, samþykkti
hiklaust í ágúst 1961 að ísland skyldi &ækja um
inngöngu í Efnahagsbandalag Evrópu og Tíminn
styddi þá afstöðu mánuðum saman á eftir.
JJáeða Eystéins Jónasonar lýsir ekki stefnu Fram-
sóknarforustunnar heldur mati hennar á stefnu
almennings. Það er óttinn við kjósendur sem hef-
ur taumhaldið á tungu formannsins. Því aðein''
mun hann halda áfram að tala á sama hátt ö**
ótti hans réni ekki á kosningadaginn. — m.
r, Af rek" Emils í
tryggingamálum
í útvarpsumræðum þeim,
sem nýafstaðnar eru, gum-
aði Emil Jónsson, félags-
málaráðherra mjög af
frammistöðu flokks síns í
tryggingamálum og taldi
þær breytingar sem nú
hafa verið gerðar á trygg-
ingalögunum „mesta afrek
Alþýðuflokksins“. Hannibal
Valdimarsson vék. nokkuð
að drýldni ráðherrans í
þessum efnum og minnti á,
að ýmsar helztu breyting-
arnar hafa margsinnis ver-^
ið bornar fram af þing-
mönnum Alþýðubandalags-
ins, en Álþýðuflokkurinn
jafnan streitzt á móti, þar
til nú að hann reynir að
þakka sér framgang þess-
ara tillagna.
Auk þess láðizt Emil Jóns-
synj að greta um það, að breyt-
ingrarnar sem hann var að
guma af eiga ekki að koma
til framkvæmda fyrr en i árs-
byrjun 1964. — Og ekki nóg
með það. Þegar ráðherrann
f'utti ræðu sína, kom hann
beint frá því að fella á Al-
bingj eftirfarandi breytingar-
tillögur frá þingmönnum AI-
býðubandíalagsins ýið trygg-
ingarlagafrumvarpið um:
■ að lifeyrir hjóna verði jafn
hár lífeyri tveggja ein-
staklinga
/idi .. jujLAJfjJ 'lt»! '*'
■ aá réttur varailegra ör-
yrkja til örorkubóta verði
rýmkaður verulega frá því,
sem gert er ráð fyrir í
löguriitm
Ip$bÍ
Emil Jónsson
■ að árlegur barnalifeyrir
nemi helmingi af einstak-^,
lingslífeyri
■ að barnsfararköstn. miðist
á hverjum tima við ful’a
greiðslu sjúþrahússkostn-
aðar
■ að slysadagpenjngar verði
minnst kr. 86 fyrir kvaént-
an mann og giftar konur.
sem eru aðalfyrirvinna
heimilis og kr. Í6 fyrir
aðra.
■ að niður falli 6 mánaða
biðtimj vegna faérslu milli
sjúkrasamlaga.
— Miðvikudagur 24. aþrii. 1963
B að sjúkradagpeningar verði
ekki lægri en kr. 68 á dag
B að ailar bótagreiðsiur
trygginganna séu grunn-
fjárhæðir, sem hækki í
samræmi vj2 vísitölu fram-
færslukostnaðar.
Állar Þessar tillögur ti! end
urbóta á tryggingalqgurium,
var Emil Jónsson, félagsmála-
ráðherra og formaður Alþýðu-
flokksins að ljúka við að fel'á
þegar hann stcig i stóíinn til
þess að guma af afrékúm síu-
um i tryggingamálunum.
Hallveigarstöðum
gefnar 10 þús. kr.
Ragnheiður Runólfsdótlir kaup-
kona. tíafnarstræti 16, sem afiJ-
aðist hér í bænum þann 6.
marz 1963, arfleiddi Hal’.veigar-
staði að 10.000 krónum. >
Framkvæmdastjófln Híallveig-
aretaða er mjög bakklál fyrir
þessa höfðjnglegu gjöf sem
mætti verða öðrum til fyrir-
myndar.
Fullgerður vegur
ti.l Haganesvíkur
Hofsós 18/4 — Nýi vegur-
inn í Fljótum og til Haga-
nesvíkur var opnaður í haust
og hefur aldrei teppzt í vet-
ur og hefur mjólk verið fldtt
tvisvar i viku frá Haganes-
vík til Sauðárkróks. Þá hafa
verið reglulegap ásétlunarferð-
ir til Haganesvikur. V.B.
GERIÐ BETRIKAUP EF ÞID GETID
Svo segir í Larldnámu: „Bárð-
ur, sonur ■ Heyangurs-Bjarnar.
kom skipi sínu í Skjálfanda-
fljótsós og nam Bárðardal allan
upp frá Kálfborgará og Eyjar-
dalsá og bjó að Lundarbrekkú
um hríð.
Þá markaði hann að veðrum.
að landviðri vóru betri en haf-
viðri, og ætlaði af því betri
lönd fyrir sunnan heiði. Hann
sendi sonu sína suður um gói.
Þá fundu þeir goibeytla og ann-
án gróður. En annað vor eftir
þá gerði Bátður kjálka hverju
kykvendi. því er gengt var, og
lét hvað draga sitt fóður og
fjárhlut. Hann fór Vonarskarð.
þar er síðan heitir Bárðargata.
Hann nam síðan Fljótshverfi og
bjó að Gnúpum. Þá var hann
kallaður Gnúpa-Í3árður“.
Um þessa merkilegu og tor-
færu auðnarleið verður næsta
árbók Ferðafélags íslands sem
von er á innan skamms. Höf-
undur hennar er dr. Haraldur
Matthíasson á Laugarvatni. eri
hann og kona hans hafa hvert
sumarið eftir annað lagt leið'
sína um þessa lítt kunnu trölla-
stigu og munu þekkja þá beíur
en nokkrir aðrir Islendingar fyrr
ög síðar.
Þetta kom skýrt í ljós í er-
índi sem dr. Matthías flutti á
kvöldvöku Ferðafélagsins í Sjálf-
stæðishúsinu við mikla, aðsókn
fimmtudagskvöldið að var. Þetta
erindi var hið gagntnerkasta og
flútt af slíku fjörj og kar.l-
mannlegri innlifun að maður
gleymdi stund og stað og barst
með fyrirlesaranum í einskonar
furðuljósi alla götuna hina löngu
frá Lundarbrekku að Gnúpum
Ekki spillti þáð fyrir skýrleika
lýsingarinnar að Gísli Gestsson
sýndi iafnframt ágætar skugga-
myndir úr mikilli rannsóknarför
sem Ferðafélagíð efndi til á
síðastliðnu sumri og var hún
lokaundirbúningurinn að bókar-
ritun doktorsins. Var bar margt ;
nýstárlegt að sjá, eri þó held
ég að ógleymanlegust sé and-
litsmynd af: jörpum gæðingi •
bárðdælskum, reiðskjóta dr. ;
Haralds — einhverjum fagur- j
stoltasta persónuleika sem ég j
minnist að hafa augum litið af j
beirri þjóð. j
Það er ekkert efatnál að dp.
Haraldur og frú hans hafa unn-
ið þrékvirki í ferðum sírium um j
þessar fáförnustu slóðir Islands |
og mætti þess lengi minnast.
Hins skyldi og jafnframt getið
oftar og víðar en gert er, hví-
líkt þjóðmenningarstarf Ferðafé-
lag Islands hefur innt af hönd-
um um áratugaskeið. Segja má
að á sama tíma og meistárar
málara’listarinnar háfa oþnað
þjóðínni óendanlega og óskil-
greiriilega fegurð ættjarðarinnar.
þá hafi þetta vökula og yfir-
lætislausa félag veitt henni tæki-
færið til að líta sjálfa þessa 1
fegurð ’eigin augum — ög mtín
séint metin til Verðs öll sú
unun ög sálubót sem herini bar
með hefur hlothazt. Verður þeim
mönnurri ráúnar aldrei fuliþákk-
að söm tékið Háfa á sig for-
göngu um svo dýrmætt kynn-
ingarstarf, ekki sízt þar sem
ærinn hluti þess hefur verið
unninn án annars endurgjalds
en þeirrar ánægju sem slík þjón-
usta veitir.
Á fyrrnefndri kvöldvöku lét
forseti félagsins. Sigurður Jó-
hannsson vegamálastjóri. þess
getið að-Lá'rus Ottesen, s.eajt, ver-
ið hefur óiaunaður framkvæmciá-
stjóri Ft í tólf ár samfleytí. léti
nú af því starfi. en við tæki
annar ágætur félagi. Einar Guð-
johnsen. Var Lárus hylltur af
furidargestum með langvarandi
lófataki. endá hefur (lann i.nnt
af hendi þessa löngu begnskvldu
af frábærri samvizkusemi og
ósérp'lægni.
Það má óhætt fullyrðá að hin
nýja árbók, Bárðargata dr. Hár-
alds Matthíassonar, verði hverjum
góðum ísíendingi mikill aufúsu-
gestúr. Og víst ætt.i það að vera
eitt mesta efni metnaðar og
fagnaðar landsmanna allra að
efla Férðafélág Islands til sí-
frjórra viðfangsefna. Það er
ekki eínungis beint hagsmuna-
mál þúsunda. heldur eitt stærsta
menningarmál þjóðarinnar. J.
<S>-
fékk hirtingu
skráéinnar
Við aðra uniræðu um tolí-
skrána i neðri déild reyndi
fjármálaráðherra loks að bera
af sér blak vegna vinnubragða
sinna við undirbúning To'I-
Kvað hann bað
hin sjálfsögð
u«íu vinnubrögð
að hann hefð'
faljð sérfræð-
inguní að und-
irbúa frrimvarp
ið s.jálfsagt
hefð'i verið að
látn samtök
kaunmanna og iðnrekenda fá
•nálið til atbugunar bar sem
burft hefði að gera bað á ein-
hverju stigi og Ipk^ væri ekk-
eit athueávert við bað. að
hann hefðj gert grein fyrir
tol’skránni á Varðarfundl áð-
ur en hanri mælti fvrir henni
á Alhingi. har setn hnnn hefði
'agt frumvarpið s.iálft fram
áður Hér væri bvj ekkert
fordæmanleet né vítavert.
I.úðvík Jósefsson kvað bað
sýnilesra koma illa við ráðherr-
ann, að hent hefði verið á
vinnuhrögð hans. Entrinn hefði
*>«lrlnr fnndið að bví að sér-
Oeeðingum var falið að vinna
bessu. En liiriirmönnnm hefðt
■afnan verið eefinn kostur á að
‘’vlgiast með stúrmálum sem
hessu. Wáð'herrann hefði hlns
vegar k’anokootað sem mest
bartri mátt! hnUla málino
'•’Vflflll fvrii" Siw m H o o 1 m'
vtieroo r-e oðr;tria,,„o e v f eem-
Sntldi Víð há „ ' ■** 1.......
UIS, eð cnmUÍI. lr„„-„,-n„p
atvinnurekenda hefðu alla vetr-
ana fengið málið til umsagnar
á einhverju stigi, benti Lúðvík
á, að það hefði ekki verið að
því furidið út af fyrir sig. En
bingmönnum stjórnarandstöð-
unnar. sem fjalla áttu um toll-
skrána í nefnd, var neitað um
að fá að sjá þau sömu drög að
tollskrá og kaupmannasamtökin
skýrðu oþinberlega frá að ban
hefðu til meðferðar fyrir ára-
mót. Þingmenn eru kjörnir
fulltrúar álmennings og háfá
vissuícga ekki minni rétt tiJ
bess áð fá að kynna sér jriál
sem hetta, en kaupmerin ' rig
iðprekendur. Þá væri bað að
sjálfsögðu fáránleg afsökun hiá
ráðherranum. bótt hann séeðist
i>afa lagt frumvarpið fram i
Hngi nokkrum klukkitotoodurp
áður en hann bélt ræðu sfna á
Varðarfnudinum. Horintn h»fði
svo saPpnrlega vprth { lófa lag-
ið að haga störfum sfoum
hanníir að kvuna máHð fyrst
fyrir Alhingi.
Aðalatriðið væri. að Altöngi
hefðf ekki feneiá iím, m Ko«s
að at.hnga hetta mál oe af-
greiða á binglegan hátt m-vf
hefði pinn jcioo'1 uoof^t '—: *fl
hess að lesa fi.„„n.an*:i .-c:r
í nðftð'lttðH? — Ou
(rcff þA e i'np Ironn.
IT'Ör'niim f»« í»m'ntrnnrlmM/ |-.-ont)
ITlá.l hA tsc t'ó
ttanrit hafl ÍVn Mtifrmnmi corn
l'orn ólwro'A á
Piármálafá^láorra, sntf? MíóA.

'agðf ekki í að verja mál itt
frekar.