Þjóðviljinn - 24.04.1963, Blaðsíða 7

Miðvikudagur 24 apríl 1963
MðÐVIUINN
- SÍÐA 7
//
Það er að byrja gagnsókn hjá
„Það er að byrja gagnsókn
hjá okkur,'vitið þið i>að?“ Kalli
á eyrinni hafði orðið.
Mundi sjómaður: Hvað mein-
ar þú?
Kalli á eyrinni: Ég meina
það, að við höfum verið á und-
anhaldi í mörg ár en nú hefj-
um við gagnsókn bráðlega.
M. sjóm.: Og hver segir það?
Kalli á eyrinni: Ég segi það,
Og ég hef ýmislegt sem ég get
sagt ykkur þessu til sönnunar.
Þið vitið að í mörg ár, já
eiginlega í tvo áratugi, héfur
lengd vinnudagsins hjé okkur
verið slík smán, að íslendingar
hafa kinokað sér við að nefna
það við stéttarbræður sina. er-
lenda. Það sem þó er enn verra,
er að við höfum sætt okkur við
þetta ástand án þess að mögla
svo teljandi sé. En þetta hefur
verið að breytast í vetur. Skrif
Þjóðviljans um vinnuþrældóm
er eitt af því sem örugglega
boðar sókn til bættra kjara á
íslandi.
Jón kennari: Já, þú segir satt
Kalli. Ég hef ekki hugsað út í
okkur"
<S>
Utför sex þeirra,
er fárust mei Hrím-
faxa geri í dag
í dag verður gerð frá Dóm-
kirkjunni útför sex þeirra sem
fórust með millilandaflugvél-
inni „Hrímfaxa“ við Osló á
páskadag, 14. apríl s.l., áhafn-
arinnar og eins farþega, Mar-
grétar Bárðardóttur.
Hér verður getið nokkurra
æviatiða hinna látnu '
Jón Jónsson
Jón Jónsson flugstjóri var
fæddur að Hlíðarenda í Ölfusi
23. janúar 1918. Foreldrar hans
voru hjónin Þorbjörg Svein-
bjarnardóttir og Jón Jónsson.
Jón fluttist til Vestmannaeyja
með foreldrum sihum, er hann
var 12 ára gamall og ólst þar
upp. Hann lauk gagnfræðaprófi
frá Gagnfræðaskóla í Vest-
mannaeyjum. en árið 1941
réðst hann til Eimskipafélags
íslands og var skipverji á
Dettifossi til ársins 1944.
Ari síðar fór Jón Jónsson til
Bandaríkjanna og hóf flugnám
við flugskóiann í Tulsa, Okla-
homa. Þar lauk hann atvinnu-
flugprófi, prófi í blindflugi og
flugkennaraprófi, auk þess sem
hann lagði stund á vélfræði.
Til íslands kom Jón aftur
snemma árs 1947. stundaði
fyrst flugkennslu en byrjaði að
fljúga hjá Flugfélagi íslands
um haustið. Hann var fastráð-
inn flugmaður hjá félaginu 1.
janúar 1948.
Jón Jónsson hafði flogið
1 flestum gerðum flugvéla er
flugfélagið hafði í notkun.
Hann var mjög reyndur flug-
stjórj og naut trausts- sam-
starfsmanna sinna.
Kvæntur var Jón Jonsson
Fríðu Hallgrímsdóttur. Hann
lætur eftir sig dóttur, ndu ára
gamla.
Ölafur Þór Zoega
Ólafur Þór Zoega flugmaður
var fæddur í Hafnarfirði 20.
apríl 1935, sonur hjónanna
Halldóru og Geirs Zoega for-
stjóra.
Hann ólst upp hjá foreldrum
sínum, lauk landsprófi og
stundaði um skeið nám í
Menntaskólanum í Reykjavík,
en fór síðan til Skotlands. þar
sem hann gekk í verzlunar-
skóla í Glasgow.
Ólafur hóf flugnám í Flug-
stkólanum Þyt, en fór síðan til
Bretlands og hélt áfram námi
í Air Service Training flug-
skólanum í Southampton. Hann
lauk prófum atvinnuflugmanna
og blindflugsprófi vorið 1957.
HjnrTl. maí 1957 réðst Ólaf-
ur til Flugfélags íslands og
starfaði fyrst sem flugmaður á
flugleiðum innanlands, en síðan
í millilandafluginu. Hann var
mjög fær flúgmaður og naut
trausts yfirmanna sinna og
samstarfsmanna.
Kvæntur - var Ólafur Elísa-
betu Magnúsdóttur og eignuð-
ust þau tvö börn, fjögurra og
tveggja ára.
Ingi. G. Lárusson
Ingi G. Lárusson loftsigl-
ingafræðingur var fæddur í
Reykjavík 2. október 1939,
sonur hjónanna Ingibjargar
Láru Óladóttur og Lárusar
Karls Lárussonar, fulltrúa.
Hann lauk gagnfræðiprófi og
stundaði að því loknu um táma
nám í Bretlandj,
Ingi hóf flugnám í Flugskól-
anum Þyt og lauk þaðan prófi
atvinnuflugmanna og nokkru
síðar prófi í siglingafræði frá
Loftsiglingafræðiskóia Skapta
Þóroddssonar.
Hann starfaði í tvö sumur
sem hlaðmaður og síðar í flug-
umsjón Flugfélags íslands. en
« JwU Þ,ÚöU^ tjU 8Í«fa
hjá Rafmagnsveitu Reykjavík-
ur þar sem hann var um rúm-
lega tveggja ára skeið, unz
hann gerðist loftsiglingafræð-
ingur hjá Flugfélagi íslands 15.
mars 1961.
Ingi Lárusson hafði áunnið
sér traust og tiltrú samstarfs-
manna sinna. Hann var kvænt-
ur Álfheiði S. Óladóttur, og áttu
þau tvö börn, fjögurra og
briggja ára.
María Jónsdóttir
Maria Jónsdóttir flugfreyja
er fædd í Reykjavik 1. nóvem-
ber 1932. dóttir hjónanna Sig-
urlaugar Guðmundsdóttur og
Jóns Vigfússonar. Hún stund-
aði nám í Kvennaskólanum i
Reykjavík, en vann síðan við
verzlunarstörf unz hún gerðist
flugfreyja hjá Flugfélagi ts-
lands 1. maí 1956.
María hafði í löngu og giftu-
drjúgu starfi áunnið sér hylli
. farþega og samstarfsfólks. Hún
lætur eftir sig dóttur, þriggja
Helsra Henckell
Helga Henckell flugfreyja
var fædd í Hamborg 9. maí
1937. dóttir hjónanna Maríu
Bjarnadóttur oð Arnolds Hen-
ckell. Hún fluttist með foreldr-
um sínum til íslands ung að
árum. I-Ielga lauk sútdentsprófi
frá Menntaskólanum í Reykja-
vílk vorið 1957.
Hún gerðist flugfreyja hjá
Flugfélagi íslands 1. maí 1962
og hafði á sínum stutta starfs-
tíma i þjónustu félagsins á-
unnið sér traust samstarfsfó’lks.
Margrét Bárðardóttir
Margrét Bárðardóttir var
fædd 28. febrúar 1944 í
Reykjavík. Foreldrar hennar
ar voru Bárður ísleifsson
verkfræðingur og Unnur Arn-
órsdóttir kona hans. Margrét
hafði dvalizt í Danmörku um
nokkurt skeið og hafði fyrir
skömmu heitbundizt dönskum
manni.
þetta í samhengi. En líklega
er þetta rétt. Mörg undanfarin
ár hefur Þjóðviljinn slégið upp
ummælum ýmissa forustu-
manna verkalýðshreyfingarinn-
ar um þennan svívirðilega langa
vinnudag. eins og stórfréttum,
en síðan hefur kannski liðið
víkan og ekki hefur verið
minnzt á ástandið. Síðan í
haust hefur baráttan gegn
vinnuþrælkuninni verið eitt af
meginbaráttumálum blaðsins.
Það er spor i rétta átt.
Kalli á eyrlnnl: Menn eru
líka farnir að leggja raunhæfari
tölur til grundvallar, er þeir
ræða um styttingu vinnudags-
ins. Það þýðir nefnilega ekkert
að viðurkenna útreikninga
þeirra Jónasar & Benjamíns á
skiptjngu þjóðartekna. Ef við
gerum það lendum við örugg-
lega í fullkominni sveltu inn-
an fárra ára, þó við lengjum
vinnudaginn upp í 24 stundir.
Nei, til þess að koma vinnu-
deginum í viðunandi horf þarf
að tvöfalda kaupið eða kaup-
mátt launanna fyrir dagvinn-
una, eða nólægt því, en það
gerist kannski ekki í fyrstu lotu
sóknarinnar.
Mundi sjóm.: Þér finnst þá
ekkí að buddan sé farin að
þenjast neitt út að gagni undan
sóknar-daglaununum?
Kaili á eyrinni: Nei drengur
minn. Sókn alþýðunnar til
bættra lífskjara byrjar aldrei i
buddunni. Hún byrjar nefnilega
hérna (bendir á brjóst sér).
Þaðan flyzt hún svo hingað
(bendir á höfuð sér). Löngu
seinna ber sóknin árangur í
bættum kjörum. 1 sumum þjóð-
félogum hefur þetta sóknar-
tírpabil tekið mannsævir.
Ranglætið sem við erum
beittir með því að deila alþýð-
unni síminnkandi hlut af þjóð-
artekjunum. en byggja sífellt
íburðarmeiri lúxus fyrir yfir-
stétt þjóðfélagsins fyrir það fé
sem tekið er af vinnutekjum
okkar, bað veldur okkur sárs-
auka. Okkur rennur i skap. Og
sú réttlóta reiði knýr okkur til
umhugsunar um orsakir rang-
lætisins og við byrjum að hugsa
og skipuleggja baróttuna.
Ranglæti íslenzka auðvalds-
skipulagsins er nú að komast á
það stig, að það vekur okkur.
Þannig byrjar sókn alþýðunn-
ar til bættra lífskjara, (bætir
hann við eftir andartaks þögn).
Mundi sjómaður: Mér þykir
Kalli vera orðinn hátíðlegur.
Hvar hefur maðurinn lært allt
þetta?
Jón kennari: (lætur sem
hann heyri ekki til Munda).
Líklega hefur Kalli rétt fyrir
sér. Það verður kannski ekki
svo langt að bíða þess að sókn-
in hefjist. (Bætir við með á-
kefð eftir augnabliks umhugs-
un). Það er líka fleira en bar-
áttan fyrir vinnudeginum, sem
bendir í sömu óttina. Þótt hún
sé kannski mikilvægasti þáttur-
inn. Hugsið þið bara um
starfsmenn hins opinbera. Þessa
vesalinga, sem oft hafa verið
einir tryggustu taglhnýtingar
yfirstéttarinnar ' og stundum
verið beinlínis beitt gegn
vérkalýðnum. Nú virðist þetta
fólk ætla að standa sig eins og
menn.
Mundi sjóm.: Kannski íhaldið
sé búið að kenna því nóg í
þetta skipti.
Kalli á cyrinni: Það er óneit-
anlega mikilvægur sigur ef
Bandalag opinberra starfs-
manna gerist bandam. verka-
lýðsstéttarinnar í kjarabarátt-
unni. í stað þess að bíða þar
til verkalýðurinn hefur rutt
brautina eins og oft hefur vilj-
að við brenna.
Mundi sjóm.: Nei nú verðið
þið að hafa mig afsakaðan. En
skrifstofublækurnar yrði það
síðasta sem ég gæti tfúað á.
Þið hafið líklega aldrei þurft að
leita til kontóranna í Reykja-
vík og flækjast ó milli þeirra
dag eftir dag og fá kannski
aldrei afgreitt það erindi sem
þið ætluðuð að reka.
Kalli eyrarkari: Heyrðu fé-
lagi. Við ræðum ekki um skrif-
finnskufarganið í þetta skipti.
Kannski tökum við það seinna
til umræðu. — En ég vil vin-
samlegast benda þér á að það
er ekki Bandalag starfsmanna
ríkis og bæja, sem stjórnar
skrifstofum íslenzka ríkisins,
fremur en við eyrarkarlarnir
verðum gerðir ábyrgir fyri ó-
stjón verksmiðjanna sem við
vinhum við. Nei. Það er hór-
rétt sem hann Jón kennari seg-
ir. Það þarf að koma Upp
traustu bandalagi milli Banda-
lags starfsmanna ríkis og bæja
og verkaiýðssamtakanna, og þið
sjómennirnir þurfið líka áð
mynda þetta bandalag. Þið
þurfið meira að segja að vera
ein höfuðdeildin, eins og þið
hafið raunar alltaf verið, þótt
risið á baráttu ykkar hafi ekki
verið ýkjahátt síðustu órin.
Það er vissulega skömm að því
hvernig þið „HETJUR HAFS-
INS“ hafið látið óhlutvanda
valdabraskara féfletta ykkur.
Mundi sjómaður: Þú meinar
kannski gerðardómslögin á síld-
inni. En svo ég tali í fullri al-
vöru, þá er það skoðun mín að
orsök þess að auðmannastéttin
leyfði sér að stíga það skref,
sé ekki að finna hjá sjómanna-
stéttinni einni, heldur hjá öll-
um samtökum alþýðunnar. Til-
raunin til þess að skerða vöku-
lögin og gerðardómurinn, eru
ekki nema smávegis kjaraskerð-
ing móti því sem tekið hefur
verið af ykkur landverkamönn-
unum. En við, öll alþýðan hefur
verið f vörn um tíma. Hinsveg-
ar er það álit mitt að útgerð-
arauðvaldið hafi skarað svo í
eldinn. með því að beita ríkis-
valdinu gegn okkur eins og þeir
gerðu í sumar leið, að þátttaka
sjómannastéttarinnar í þeirri
sókn sem þið eruð að tala um,
muni þess vegna kannski verða
meiri.
Jón kennari: Að mínu viti eru
eins og Guðmundi sé heldur
ekki sama. En þið voruð að tala
um Þjóðviljann og þá koma
mér í hug prédikanirnar hans
Jóhannesar úr Kötlum. Mikið
djöfull finnst mér þær nú góð-
ar.
Mundi sjóm.: Prédlkanir? Því
þá að kalla þetta prédikanir?
Mér hefur satt að segja fátt
leiðst meira í lífinu en prédik-
anir. En ég hef gaman af pistl-
unum hans Jóhannesar. Mér
fellur orðbragðið.
Jón kennari: Að mfnu viti eru
þetta einmitt prédikanir. Þær
eru kjarnyrtar. Það er satt. En
það hefur komið fyrir í prédik-
unum hjá beztu mönnum. Það
er sagt að okkar gamla meist-
ara Jóni hafi hætt til að nefna
hlutina réttum nöfnum stund-
■um þegar hann var að áminna
þá ríku sem níddust á hinum
fótæku. En þá var rætt um
skiptingu þjóðarteknanna með
öðrum orðum en nú gerist. En
svo kvað Morgunblaðið hafa
lyft prédikunum Jóhannesar í
æðra veldi ....
Mundi sjómaður: Kannski
Mogginn eigi eftir að birta þá
Jóhannes og —sen hlið við
hlið.
Kallj á eyrinni: Ætli það
verði fyrr en eftir endurfæðing-
ina sem Mogginn gerir það. En
Jóhannes vinnur gott verk með
greinum sfnum. Hann segir
okkur sannleikann um ýmislegt
sem við þurfum að heyra, ekki
aðeins um rökrétta mannvonzku
auðvaldsskipulagsins, heldur
líka um okkar eigin hégóma-
skap. Við höfum nefnilegá
hræsnað fyrir sjálfum okkur
í mörg ór. Við höfum reynt að
réttlæta mörg mistök með þvf
að við værum önnum kafnir við
að rétta okkur úr kútnum eftir
aldafótækt og sult. En við
gleymum því að fyrir dag-
launamann eru þeir aurar sem
hann ber í vasanum þýðingar-
minni í kjarabaróttuni en sá
styrkur sem hann á f stéttar-
samtökum sínum, ef hann þarf
að velja á milli.
Framhald á 9. síðu.
Biðröð í roki og
11 stíga gaddi
Mikið ófremdaróstand hef-
ur ríkt f Vestmannaeyjum f
sambandj vjð mjólkuraf-
greiðslu. Eru aðeins 2 mjólk-
urbúðir í Eyjum. sem annast
þessa þjónustu á vegum
Mjólkunsamsölunnar í Reykja-^
vík.
Meðfylgjandi mynd er tekin
af biðröð á laugardag fyrir
páska fyrir utan aðra mjólk-
urbúðina og munu hafa verið
um 100 manns í þessarj biðröð
í norðanroki og tíu stiga
frosti.
A skírdag var svipað fjöl-
menni í biðröö, en veðrið var
öllu verra eða um 10 vind-
stig og 11 stiga gaddur.
Um annatímann fellur það
í hlut húsmæðra með ungbörn
á handleggnum eða gamal-
menna að sækja mjólkina og
standa í þessum biðröðum og
er hver dagur samfelld hrakn-
ingasaga.
önnur mjólkurbúin er stað-
sett í vesturbænum og hin i
austurbænum og er 5 til 6
stúlkum ætlað að afgreiða
mjólk handa 6000 manns.
tveggja daga forða á stórhá-
tfðum, á fjórum klukkustund-
úm.
Á virkum dögum þykir vel
sloppið með um 15 mfnútur
í biðröð og hálftíma á sunnu-
dögum. Fólkið er orðið lang-
breytt á þessú ástandi og há-
værar kröfur eru til bæjarvf-
irvalda að skerast f málið.
Mjólkursamsalan í Reykja-
i
!
vík hefur sýnt lítinn skilning
og lítinn áhuga um úrbætur
og mætti þó benda á þá lág-
markskröfu, að austurbæingar
fái eina verzlun og mjólkur-
búðirnar séu opnar lengur á
sun'nudögum og stórhátfðum,
Mjólkursamsalan f Reykjavík
annast dreifingu mjólkur í
Hafnarfirði og hefur þar 8
mjólkurbúðir og er það ein
mjólkurbúð á tæpa þúsund
íbúa.
Eftir þessu ættum við að
hafa 4 til 5 mjólkurbúðir
starfræktar vfir vertíðina.
Fólk hér f Eyjum sættir sig |
ekki við óbreytt ástand f "
mjólkursölumálum.
Magnús Rjarnason
Vestmannaeyjum.
!
t
!