Þjóðviljinn - 25.04.1963, Blaðsíða 9

ÞJÓÐVILJINN
Fimmtudagur 25. apríl 1963
SlÐA 9
Skúli á Ljótunnarstöðum skrifar um útvarpsdagskrána
Þegar hlustandinn þarf að
hleypa í sig kjarki
Það var ekki laust við, að
okkur fyndist stundum í vet-
ur, að hver fréttatíminn væri
öðrum likur. þegar útvarpið
flutti dag eftir dag frásagnir
af gcðum afla, góðu veðri og
af áhyggjum skiðamanna út
af hinu dæmalausa snjóleysi.
Lægð brast suður
yfír landið
En í Dymbilvikunni skipti
skyndilega um fréttaefni út-
varpsins.
Lægð barst suður yfir land-
ið norðan frá Grænlandsjökl-
um, og af meiri skyndingu en
svo, að spámenn veðurstof-
unnar fengju skynjáð hvert
fimbulveður fylgdi.
Skíðamennirnir, þeir er
mestar áhyggjur höfðu haft
af snjóleysinu, fengu snjóinn
I fangið í slíkum mæli, að þeir
sáu sér þann kost vænstan að
snúa sér undan veðn og halda
til heimkynna sinna, án þess
að komast á sinn ákvörðunar-
stað. En hinir, sem komnir
voru alla leið áður en veðrið
brast á, urðu að biða þrjá
daga áður en þeir fengju
spennt á sig skiðin. Sannaðist
því á okkar ágætu skiðamönn-
um það sem Hallgrímur kvað:
Vér vitum ei hvers biðja ber.
Ættu skíðamenn, sem og
aðrir, að láta sér þetta að
kenningu verða og láta það ó-
gert, hér eftir að bi'ðja um
snjó.
Þetta var nú hið spaugilega
við Dymbilvikuáfellið mikja.
Hið sorglega var svo mann-
tjónið og skipskaðarnir. er
fréttir bárust af dag eftir
dag, og hefur það eflaust ver-
ið ofar í huga margra á
föstudagiinm langa en sjálf
ína Jesú Krists, er minnzt
ar í útvarpinu með venju-
legum hætti. Hjá öðrum hefur
þetta svo ofizt saman og
minnt á nálægð dauðans og
fallvaltleik lífsins.
Á laugardagskvöld var svo
sorg útvarpsins búin, eins og
hjá kerlingunmi, og var flutt-
ur skemmtiþáttur, frekar ó-
viðkunnanlegur þó og endaði
með miklum og langvinnum
fíflahlátri
Á páskadag var svo uppris-
unni fagnað að vanda, en ekki
entist sá fögnuður okkur,
nema til kvölds, því þá flutti
útvarpið okkur enn fregnir af
stórslysi, er „Hrímfaxi“ fórst
á vofeiflegan hátt, með allri
áhöfn.
Of veiðibrátt í
fréttaflutningi
Það er að vísu ekki
skemmtilegt að hlusta á frétt-
ir af sköðum og slysförum.
En fyrst hinir vofeiflegu at-
burðir hafa nú einu sinni
gerzt, er það einhvern veginn
svo að við viljum fá sem
gleggstar og nákvæmastar
fréttir af þeim. En þar finnst
okkur stundum, að nokkuð
skorti á um skilmei-kilega frá-
sögn og nákvæmni í lýsingu á
öllum aðstæðum og málsatvik-
um
Ómerkilegar áróðursfréttir,
erlendar, eru oft endurteknar
æ ofan í æ, jafnvel svo dög-
um skiptir. En fréttir af inn-
lendum sköðum og slysförum
eru venjulega ekki sagðar
nema einu sinmi, og svo end-
urtéknar í stuttu ágripi.
Það hlýtur t.d. oft að vera
hægt að skýra nákvæmar frá
ýmsum málsatvikum síðar, —
þegar allar aðstæður hafa
verið kannaðar, en hægt er
að gera í fyrstu frétt af at-
burðinum.
Svo vikið sé að erlendum
fréttaflutningi, hendir það
býsna oft, að útvarpið gerist
of veiðibrátt. Það hleypur á
sig og birtir frétt sem við
nánari athugun reynást röng
eða hrein áróðurs- og lyga-
frétt. Þegar svo stendur á, er
síðari fréttin sögð eins og hin
fyrri hefði aldrei verið flutt,
og ekki minnzt á ósamræmið,
eða þá að síðari fréttin kem-
ur sem leiðrétting á hinni
fyrri.
Nýjasta dæmið af þessu
tagi er fréttin um manniinn
hennar Þórunnar Jóhanns-
dóttur, sem átti, samkvæmt
fyrstu frétt, að hafa beðið um
hæli í Bretlandi sem pólitísk-
ur flóttamaður, en samkvæmt
annarri frétt. hafði sami mað-
ur fengið dvalarleyfi í landi
þessu, vegna þess að konuna
hans langaði til að dveljast
nálægt pabba og mömmu.
Og hlustandinn spyr:
S'kipti það íslenzka útvarps-
hlustendur nokkru máli. hvort
þeir fengu fréttina um dvalar-
stað þessara ágætu hjóna deg-
inum fyrr éða seinna? Hefði
ekki verið betra, hagkvæmara
og skemmtilegra fyrir frétta-
stofuna, að fá einhverja heila
brú í söguna um dvalarstað
hjónanna, áður en það birti
fréttina ? Það hefði þó að
minnsta kosti getað sparað
sér þá fyrirhöfn, að éta ofan
í sig hina fyrstu frétt.
Stjórnmálaumræður
tvö kvöld í röð
Þegar maður á von á um-
ræðum um stjórnimál tvö
kvöld í röð, er næstum eins
og hrollur fari um mann:
Skyldi maður endast til aö
hlustá á þetta allt saman ?
Og þó; þetta er þrátt fyrir
allt skárra en venjulegar
prédikanir, eða einhliða áróð-
ur, sem seitlar til manns
gegnum hverja smugu, er
komizt verður í hinni almenmu
dagskrá. Og rifurnar eru
margar í fréttum, í rabbi um
dag og veg, í ýmiskonar er-
- indaflutningi, og svo framveg-
is.
Þetta er þó, þegar alls er
gætt, nokkurskonar kappleik-
ur. svona eins og reiptog,
knattspyraa. eða, ef vel geng-
ur, glíma.
Svo leggur maður það á sig
að hlusta, hleypir í sig kjarki
líkt og þegar maður drífur
sig út í fjárhúsin í noráan
garra, enda þótt notalegra
hefði verið að sitja kyrr inni
í hlýjunni.
Ekki reyndist þetta þó neitt
sérlega upplifgandi, og ekki
sérlega spennandi. En þrátt
fyrir allt dálítið fróðlegt. Ým-
Vladímír Asjkenazí og Þórunn Jóhannsdóttir ræða við brezka
blaðamcnn. Vladímír heldur á sovézka vegabréfinu sínu.
islegt liggur ljósar fyrir en
áður og skulu hér rifjuð upp
nokkur atriði.
Það er þá hið fyrsta, að
núverandi stjórnarflokkar
virðast ekki hafa í hyggju
að vera með neinn skrípa-
leik við kosningarnar í vor,
eða hafa uppi tilburði í
þá átt að að mylja tenn-
ur hverjir úr öðrum í kosn-
ingabaráttunni. Þeir villa því
ekki á sér heimildir að þessu
ieyti.
Þeir virðast hafa svarið
hvor öðrum hollustu fyrir
'fullt og fast :og eni' ákveðndr
í að láta eitt yfir sig báða
ganga.
Þá var það hið annað, sem
athygli vakti, að þeim var
báðum stjórnarflokkunium svo
meinilla við að ræða Efna-
hagsbandalagið, að ekki verð-
ur komizt hjá að draga þá á-
lyktun, að þeir hafi meir en
lítið óhreint í pokahorninu
varðandi það mál.
Þá er það hið þriðja, að
Pramsóknarflokkurinn er ger-
samiega óráðin gáta og sýni-
lega til í hvað sem er. að
kosningum loknum sem löng-
um fyrr. Eftir þessar umræð-
ur þarf hann tæplega að
vænta sér fylgisauka frá óá-
kveðnum vinstn mönnum, en
trúlega mun hanin vinna eitt-
hvert fylgi frá stjómarflokk-
Framhald á 12. síðu.
OKKAR
Á MILLI
HVAÐ GERIR MEIRIHLUTINN?
Alþingiskosningar nálg-
ast nú óðum: sú ör-
lagaríka stund þegar
háttvirtur kjósandinn
gengur inn í sérstakan
klefa með lýðræðið sitt
í lófanum og krossar við
lista þess flokks sem
d hann vill fela framtíð
þjóðarinnar í hendur.
Áróðurinn er kominn í
fullan gang og gamla
spurningin leitar á hvern
þann sem lætur sig þjóð-
mál á annað borð nokkru
skipta: hvað skyldi meiri-
hlutinn nú gera?
Bumbuslagarar viðreisn-
arstjójnarinnar ganga
vígreifjr og kotrosknir til
leiksins, enda verður þvi
ekki á móti mælt að nú-
veran&i ríkisstjórn hefur
verið sterk stjórn og sam-
hent. Kratakænan hefur
þrætt samvizkusamlega
í kjölfar íhaldsdrekans
af slíkri íþrótt að enginn
hefur komið auga á
hana .tem sérstaka fleytu
og hefur henni bersým-
lega verið ferðin ljúfari
nú en í vinstristjórninni
sælu. Stefna stjórnarinn-
ar hefur líka verið skýr
og einbeitt: áframhald-
andi viðleitni til að gera
ísland að þægu fóta-
skinni heimskapítalism-
áns á kostnað hinna fá-
tækustu í landinu —
auðvitað meö hið venju-
lega frelsishjal og lýð-
ræðisgaspur á vörunum.
Til slíks brúks hefur
stjórnin reynzt hin hæf-
asta og því haft mikið
vald og afl á bak við sig.
Erlend herveldi og auð-
hringakerfi hafa veitt
henni hverskonar full-
tingi. Innlent fjármála-
vald hefur stutt hana og
magnað á alla lund. Guð
almáttugur hefur gefið
henni góð ár og metafla.
Enn er ein meginstað-
reynd sem gert hefur
viðreisnarstjórnina sterka
og sízt skyldi gleymt:
meirihluti þjóðarinnar
hefur veitt henni stuðn-
mg sinn, ef ekki í hjarta
<dnu. þá með afskipta-
lausri undirgefni. Hvern-
ig má slíkt ske eftir allt
sem á undan var gengið
og þrátt fyrir allt sem
stjórnin hefur leyft sér
að bjóða almenningi
upp á?
Það mál er í rauninni
bæði einfalt og flókið í
senn. Tveggja ái’atuga
brask valdhafanna með
sjálfstæði þjóðarinnar
hefur fært henni mútur
og betlifé í aðra hönd.
peninga og aftur pen-
inga, milljónir á millj-
ónir ofan, sem gert hafa
allt efnahagslíf landsins
að gróðrarstíu auðvirði-
legrar sérhagsmunastreitu
og happdrættishugarfars.
Þetta auðfengna fjár-
magn, ásamt vaxándi
tækni og aflabrögðum,
hefur kallað á mikið
vinnuafl, þrotlausa yfir-
vinnu og baktjaldalaun
— og þar með skapað
ýmsum möguleika til
allstórra vinninga í per-
sónulegri afkomu. Þetta
hefur, meðal annars, ýtt
undir þann hugsunar-
hátt - meirihlutans að
hafa sem hægast um sig,
Sætta sig við hina furðu-
legustu hluti og bíða
færis í þeirri von að hinn
herskái drottinn heims-
kapítalismans uppljúki
sinni hendi og metti að
lokum allt sem lifir meö
náð.
Því hvað er það sem
þessi kyrrláti meirihluti
hefur ekki sætt sig við9
Hefur hann ekki sætt sig
við uppgjöf hlutleysis-
stefhunnar? Hefur hann
ekki sætt sig við innlim-
un í stríðsbandalag? Hef-
ur hann ekki sætt sig
við erlenda hersetu á
friðartímum? Hefur hann
ekki sætt sig við undan-
slátt í landhelgismálinu?
Hefur hann ekki sætt sig
við gengisfellingar og
sparifjárnáfn? Hefur
hann ekki sætt sig við
vaxtaokur? Hefur hann
ekki sætt sig við gerð-
ardómslög?. Hefur hann
ekki sætt sig við síhækk-
andi vöruverð? Hefur
hann ekki sætt sig við
síminnkandi kaupgetu?
Hefur hanri ekki sætt
sig viö síaukna vinnu-
þrælkun til þess að verða
ekki hungurmorða?
Nú er spurningin mikla
hvað þessi meirihluti
gerir í kosningunum ni-
unda júní. Haldi hann
áfram að votta hinni
bíræfnu viðreisnarstjórn
heimskapítalismans traust
sitt í von um falskan og
mannskemmandi stund-
arhagnað getur hann
þurft að sætta sig við
enn ískyggilegri hluti á
næsta kjörtímabili, þvi
hlutirnir gerast með ó-
trúlegum hraða nú á
tímum og svardagar
valdhafanna benda ein-
dregið til nýrra óhæfu-
verka. Er meirihlutinn
til dæmis reiðubúinn að
sætta sig við innlimun í
vestrænt risaveldi sem í
bili hefur hlotið nafnið
Efnahagsbandalag Evr-
ópu? Er hann reiðubúinn
að sætta sig við fjár-
magnsinnrás erlendra
auðhringa? Er hann
reiðubúinn að sætta sig
við opnum landhelginn-
ar að nýju? Er hann
reiðubúinn að sætta sig
við straum erlends vinnu-
afls inn í landið? Er
hann reiðubúinn að
sætta sig við ,,opin hluta-
félög“ undir forustu
frakka eða þjóðverja?
Er hann reiðubúinn að
sætta sig við „auðstjórn
almennings“ undir for-
ustu breta eða banda-
ríkjamanna? Er hann
reiðubúinn að sætta sig
við afsal lands síns og
tungu og menningar í
fávíslegum ótta við ein-
hverja „einangrun“ og
enn fávíslegri trú á eitt-
hvert „öryggi“?
Eða finnst honum mál
til komið að þessu lífs-
hættulega andvaraleysi
linni? Finnst honum má)
til komið að rísa upp og
sýna eiðrofunum frá þvt
á fimmta tug aldarihnat
hvað lýðræðið í lófa ta-
lendingsins gildir?
§rÉL,~ L fá&Lz