Þjóðviljinn - 30.04.1963, Blaðsíða 2

Þjóðviljinn - 30.04.1963, Blaðsíða 2
2 SÍÐA ÞlðÐVILIINN Þriðjudagur 30. apríl 1963 1. mai — avarp Alþýðuscambands Islands Fyrir réttum 40 árum. ninn 1. maí 1923. fór íslenzk al- þýða í fyrsta sinn út á göt- una til að bera íram kröfur sínar um jöfnuð og þjóðfé- lagslegt réttlæti að hætti stétt- arsystkina sinna í öðrum löndum Er margs að minnast, sem áunnizt hefur. En mikið skortir enn á, að íslenzkur verkalýður njóti jafnréttis við ýmsar aðrar þjóðfélagsstéttir. Því skal enn bera merkið fram: Krefjumst frelsis, jafn- réttis, bræðralags. Á þessum hátíðis- og bar- áttudegi verkalýðsins um heim allan er íslenzkum verkalýð áreiðanlega efst í huga þær harkalegu árásir, sem ríkis- valdið hefur um sinn gert á lífskjör og réttindi alþýðu- stéttanna, — nú á síðasta ári alvea sérstaklega á sjómanna- stéttfna. Kaup hefur verfð lækkað með lögum. vísitölugreiðslur á kaup afnumdar, löglega boð- uð verkföll bönnuð, gengis- lækkunum beitt til að ræna aftur umsömdum kjarabótum launastéttanna, kjör hlutarsjó- manna rýrð með lögþvinguð- um gerðardómi, og tilraun gerð til afnáms á mannrétt- indum vökulaga. Rcfjast er við að gera upp við sjómenn að dómum gengnum. Þetta gerist, þegar náttúran hefur verið gjöfulli en nokkru sinni fyrr, þegar þjóðarfram- leiðsla og þjóðartekjur hafa margfaldast. — Á iaunastétt- ur.um er því framið þjóðfé- lagslegt ranglæti. Hlutverk verkalýðssamtak- anna er því tviþætt í dag: Varðstaða um mannréttindi. — Sókn tiil bættra lífskjara. Sverð og skjöldur hins vinn- andi manns í mannréttinda- og kjarabaráttunni eru verka- lýðsfélögin. — Þau eru þeg- ar búin til varnar. Þau eru einnig ráðin til sóknar. Þau bera nú fram kröfur sínar. — Aðalkröfumar eru þessar: Kauphækkun, styttri vinnu- tíma. Burt með vinnuþrælkunina. Dagvinnan verður að tryggja lífskjörin. Verndum félagafrelsið. Verndum sjálfstæði Is- lands. Enga aðild að Efnahags- bandalaginu . Engin hernaðarbandalög. Allsherjarafvopnun. fslenzk aðþýða stendur á verði um sjálfstæði landsins. Hún krefst þess að herínn verði látinn fara af landi burt. Hún berst fyrir því að undan- sláttarsamningunum við Breta um skerta landhelgi og x'hlut- un erlends ríkis og dómstóls um framtíðárákvörðun vora um helgun landgrunnsins, veröi hrundið sem nauðung- arsamningi. En alveg sérstaklega telur Alþýðusamband ísiands sjálf- stæði þjóðax-innar nú hættu búna af ráðagerðum íslenzkra stjórnarvalda um að smeygja íslandi inn í stórvelda- og auðhringasamsteypu Evrópu — Efnahagsbandalagið. Slíkt má aldrei verða. Og slíkt getur heldur aldrei orð- ið, ef íslenzk alþýða lætur ekki blekkjast, en heldur vöku sinni, eins og jafnan áður í sögu þjóðarinnar, þeg- ar mest á reið. Islenzk verkalýðshreyfing er bróðurhöndum tengd verka- lýðshreyfingu Norðurlanda — Evrópu — alls heimsins. Hún er í senn þjóðleg og alþjóð- leg. Vér tökum af alhug und- ir kröfur hinnar alþjóðlegu verkalýðslireyfingar um frelsi og brauð. Og íslenzk alþýðusamtök sameinast í dag stéttarsam- tökum allra þjóðá um þá kröfuna, sem hæst ber í ver- öldinni x dag: Kröfuna um frið í mannheimi, upplausn hernaðarbandalaga og her- stöðva og allsherjarafvopnun. Islenzk alþýða! Láttu éngan sundra röðum þínum. Vertu sterk í vörn og sókn. Fyiktu einhuga liði um mannréttinda- og hagsmuna- kröfur þínar — kröfur verka- lýðsfélaganna . Hátíð til heilla fyrsta maí. Eining er afl! Tryggjum góðum málstað verkalýðssam- takanna sigur. Alþýðusamband íslands. hefur nóg Fyrir skömmu skrifaði rit- stjórj Alþýðublaðsins grejn i málgagn sitt og talaði um útvarpsauglýsingarnar „þar sem lýst er eftir allskyns fólki í allskyns vinnu og at- vinnurekandinn lofar upp á æru og samvizku að vinnu- dagurinn verði bæði langur_ og strangur"! Ritstjóranum fannst þetta „dálítið hlálegt ... og ekki nema mánuður til dagsins þegar þetta sama fólk á að fara í kröfugöngu um bæinn og heimta átta stunda vinnudag. Ég hef gam- an að þessu, að ekki sé meira sagt. Því. . • hinn 1. maí næstkomandi verður farið með spjöld um bæinn og kraf- izt átta stunda vinnudags, og . allir aðilar munu loka augunum fyrir þeirr; stað- reynd að átta stunda vinhu- dagur er óbugsandi á íslandi í dag. hv: =>ð óbreyttur bor". arj sem vnnj átta stund" vinnudag, yrði huneurmorða V Ritstjórinn hafði gaman að Kröfuganga og útifundur verklýisféláganna 1. maí Slll PlOHISUN LAUGAVEGI 18*- SIMl 1 9113 þessu og honum fannst það hlálegt. enda hefur hann aukatekjur af skopskyní síhu. . En hin sérstæða gamansemi ritstjórans virðist hafa kom- ið illa við flokksbræður hans. Viðbrögð þejrra hafa orðið þau að beita sér fyrir því að kröfuganga skuli lögð niður 1. mai; ef þeir mættu ráða fengi rjtstjórinn ekki að sjá nein spjöld þar sem þess væri krafizt að menn fengju óskertar árstekjur fyrir eð!i- legan vinnutíma. sem ætti raunar að vera 40 stundir en ekki 48, ef við fylgdumst með þróuninni umhverfis Qkkur. Og yfirlýsingu hans um að óbreyttir borgarar yrðu hung- urmorða af því kaupj einu sem þeir fá fyrir átta stunda vinnu hafa flokksbræður hans einnig svarað Helzta kjörorð Fulltrúaráðs verklýásfélag- anna í Reykjavík 1 maí hljóðar svo: ..Nægianle" laun“ Þar er auðsiáan’esa v'—fð að endurnýia hina göm’” speki fátæktarinnar á f«- 'andi: „Sá hefur nóg sér nægja lætur". — Austri. Framhald af 1. síðu. manna, Skipholti 19. Aðalkröfur dagsins, sem bom- ar verða í kröfugöngunni, eru þessar: . . . Kauphækkun, styttri vinnu- tíma. Burt með vinnuþrælkunina. Dagvinnan verður að tryggja lífskjörin. Verndum félagsfrelsið. Verndun sjálfstæði íslands. Enga aðild að Efnahagsbanda- laginu. Engin hernaðarbandalög. Allsherjar afvopnun. f.h. 1. maínefndar verkalýðs- félaga í Reykjavík“. Eðvarð Sigurðsson. formaður. Jón Sn. Þorleifsson, ritari. Ávarp Alþýðusambands Is- lands i tilefni dagsins birtist einnig í blaðinu í dag. Ætluðu að legqja niður 1. maí-kröfugönguna Þá barst Þjóðviljanum einnig ávarp frá svokallaðri „stjórn“ Fulltrúaráðs verkalýðsfélaganna ásamt fréttatilkynningu. — I fréttatilkynningunni kemur í ljós. að á 40 ára afmæli fyrstu kröfugöngu, sem farin var hér á landi, ætlaði þessi „stjórn“ Fulltrúaráðsins að leggja niður 1 maí kröfugönguna í Reykjavik, en efna í þess stað til klofnings- fundar á Lækjartorgi, þar sem Eggert Þorsteinsson og Pétur Sigurðsson verða aðalræðumenn. En þeir viðreisnartvíburar hafa líklega ekki þótt líklegir til þess að draga margt vinnandi fólk að fundinum, og tll þess að reyna að vega eitthvað upp á móti því hafa þeir Guðmundur Jónsson, óperusöngvari og Gunn- ar Eyjólfsson. leikari verið fengn- ir til þess að koma fram á þess- um fundi. Ennfremur segir í fróttaUlkynningunni • að meðal „aðaikrafna" dagsins á klofn- ingsfundinum verði: „Hóflegur vinnutími — Næg.janleg Iaun“. Orðalagið mun miðað við það, að viðreisnarliðið kikni ekki und- an svo ströngum kröfum. enda tekið fram jafnframt, að lagð- ar hafi verið „til hliðar þær kröfur, sem á liðnum árum hafa orðið til sundrungar eða valdið deilum“. Varanleg „viðreisn- arkjör" Þessari fréttatilkynningu í- Eining um 1. maí- hátíðahöld á Akureyri Akureyrl í gær. — 1. maí-hátíða- höldin hefjast klukkan 1.30 með útifundi við Verkalýðshúsið. Þar mun Lúðasveit Akureyrar leika undir stjóm Jakobs Tryggvason- ar en ræður og ávörp flytja Jón Ingimarsson formaður 1. maí- nefndar. Númi Adólfsson torm. Iðnnemafélags Akureyrar, 5ig- urður Jóihannesson ritari Félags Verzlunar- og skrifstofufólks, Þorgrímur Starri Björgvinsson bóndi í Garði í Mývatnssveit og Þórir Daníelsson varaformaður Verkalýðsfélagsins Einingar. — Fundarstjóri verður Amfinnur Amfinnsson formaður Fulltrúa- ráðs verkalýðsfélaganna. Að útifundinum loknum verð- ur farin kröfuganga. Síðdegis verður barnaskemmtun í Albýðu húsinu og um kvöldið dansleikur á sama stað. 1. maí-nefndin sténdur einnig fyrir dansleik í Alþýðuhúsinu að kvöldi 30. apríl. 1. maí-nefndin hefur gefið út ávarp í tilefnj dagsins Qg er um það algert samkomulag í nefnd- inni sem skipuð er fulltrúum allra verklýðsfélaga á Akureyri svo og um allt fyrirkomulag á hátíðahöldum dagsins. — Þ.J. haldsins fylgdi einnig 1. maí ávarp, sem „stjóm“ Fulltrúa- ráðsins gefur út í nafni þess. Lýkur því ávarpi með skítkasti og níði um forustumenn þeirra verkalýðsfélaga, sem gengist hafa fyrir 1. maíhátíðahöldum hér á sama hátt og tíðkast hefur Valur: Þróttur 2:2 I gær léku Valur og Þróttur á Reykjavíkurmótinu í knattspyrnu. Leikurinn var jafn og skemmti- legur, og betur leikinn en aðrir leikir í mótinu til þessa. Honum lauk með jafntefli — 2:2. 1 hléi stóðu leikar einnig jafnir — 1:1. Næsti leikur mótsins er á morgun kl. 17. Leika þá Fram og Valur. undanfarin ár. — Þá er á und- an þessu smekklega niðurlagi á það drepið, að „launafólk11 krefjist „varanlegra kjarabóta — sem ekki verði aftur teknar í hækkuðu verðlagi“. Undir þetta „ávarp“ skrifa m.a. Öskar Hallgrímsson og Guðjón Sv. Sigurðsson helztu málpípur viðreisnarinar innan verkalýðshreyfingarinnar og eiga þéir án efa við „varanleika" við- reis.narkjaranna. sem verka- lýðshreyfingin hefur kynnst á undanförnum árum. Fjölmennum í kröfucrönguna Drengur hand- leggsbrotnar Um klukkan 12.30 í gær trarð það slys á Miklubraut nálægt benzínsölu Shell að 4 ára dreng- ur, Óskar Thorberg Traustason, Hvassaleyti 30, varð fyrir bíl. Drengurinn handleggsbrotnaði og meiddist á höfði og var hann fluttur í Landakotsspftala. Siúkrabifreið ienti í árekstri Sjúkrabjfreið var að flytja meðvitundarlausa konu á slysa- varðstofuna í gærdag og lenti þá í árekstri við sendiferðabif- reið á mótum Hverfisgötu og Barónsstigs. Hin meðvitundarlausa kona slasaðist við áreksturinn og sjúkrabifreiðin skemmdist tals- vert. ---r ■■ -----Tý-———ktxtttt, 1. maí-kaffi á Akranesi Kaffiveitingar verða 1, mai í REIN Akranesl frá klukkan 15.30 til klukkan 23.30 og eru menn beðnir að gjöra svo vel og Iita inn. Áfram tifum við. f gær bárust okkur gjafir frá Sósíalistafélagi Hveragerð- is að upphæð 4000.00 kr„ en auk þess fró nokkrum einstaklingum öðrum. Þá fengum við sendingu frá bónda við ísafjarðardjúp, fíá Akureyri og frá göml- um sjóara írá Bolungar- vík, sem nú dvelst á Hrafn- istu. Öllu þessu fólki fær- um við beztu þakkir. í dag þurfum við að fara yfir 300 þúsund og á morg- un fylkjum við liði á bar- áttudegi verkalýðsins. Selfossbúar, þeir sem ekki hafa enn tekið þátt i styrktarmannakerfinu er bent á að umboðsmaður okkar þar er Þormundur Guðmundsson Miðtúni 17. Þangað geta þeir komið framlögum sínum eða beint til skrifstofunnar. Þórs- götu 1 í Reykjavík. Umboðsmaður okkar j Hveragerði er Sigmundur Guðmundsson. Umboðsmaður okkar á ‘’íglufirði er Hannes Bald- ; 'dnsson. Umboðsmaður okkar á 'kureyri er Þorst. Jóna- ‘3nsson. í dag stendur súlan i Íi8%. Herðum sóknina - Náum settu marki. Reykvísk æska mun svara þessu brölti íhaldsins og þjóna tmss í verkalýðshreyfingunni á verðugan hátt á morgun. 1 stað þess að Ieggja niður 1. maí- kröfugönguna mun vinnandi fólk gcra kröfugöngu vcrkalýðsfclag- anna á morgnn stærri og fjöl- mennari en nokkru sinnl fyrr. AHir í kröfugöngu verkaýðs- félaganna og á útifundjnn við MfðbæjarsUóIann á morgun. 1. maí. Farþegi hverfuraf RItSt. Farþega er saknað, sem tók sér far með m.s. Herjólfi síð- astliðið fimmtudagskvöld frá Vestmannaeyjum til Reykjavíkur. Hann mun ekki hafa verið um borð í skipjnu, þegar það Iagð- ist að bryggju í Reykjavík. Farþeginn heitir Þorgeir Frí- mannsson. fyrrverandi kaupmað- ur í Vestmannaeyjum er rak verzhmina Fell en seldi hana kaupfélaginu, í Eyjum skömmu eftir áramótin Hann var fluttur með konu ■síhní,Atir Íteý’fejóvikur og há'fðr- verið í skyndiheimsókn í Eyj- um. Síðast varð vart við Þorgeir heitinn kl. 10 á fimmtudags- kvöldið, þegar stýrimaður tók af honum farseðil og var klefa- nautur hans Engiendingur nokk- ur. Þegar Englendingurinn vakn- aði kl. 6 á fÖstudagsmorgun var Þorgeir ekkj í klefanum. Þorgeirs var Þð ekki sakn- að fyrr en m s. Herjólfur var á bakaleið til Vestmannaeyja á föstudag. Þá fundu skipverjar frakka, gleraugu og sitthvað fleira úr fórum hans í klefan- um og var þá þegar hafin eftir- grennslan. Dánartilkynning var tilkynnt í útvarpinu á laugardag. SELJENDUR ATHUGIÐ: Höíum kaupendur með miklar útborg- anir að íbúðum og einbýlishúsum. TIL SÖLU: 2 herb. kjallaraíbúðir víð Karfavog og í Selási. Litlar útborganir. 3 herb. íbúðir við Engja- veg og Digranesveg. Litl- ar útborganir. 3' herb. kjallanaíbúð við Langholtsveg. 3 herb. íbúð á Seltjarnar- nesi. 3 herb. við Óðinsgötu. 4 herb. góð kjallaraíbúð við Hringbraut. 1. veðr. laus, góð kjör. 4 herb. glæsileg jarðhæð við Njörvasund. 4 herb ný íbúð við Safa- mýri. 4 herb. íbúð við Flpkagötu, bílskúr, 1. veðr. laus. 5 herb. nýleg hæð við Kópavogsbraut. sér inn- gangur, þvottahús og hiti. 1. veðr. laus. 5 herb hæð við Mávahlíð 1. veðr. laus. Góð kjör. 5 hcrb. glæsileg íbúð við Kleppsveg. 5 herb. vönduð hæð við Hringbraut, bílskúr. 1. veðr. laus. 6 herb glæsileg íbúð í Laugamesi. 1. veðr. laus. EINBÝLISHÚS VIÐ: Breiðholtsvcg Heiðargerði Háagerði Suðurlandsbraut Bjargarstig Skeiðavog. Hafið samband við okkur ef þér þurfið að kaupa eða selja fasteignir. Skopleikur Framhald af 12. síðu. Palliser elti Óðinn Þegar skip- stjórinn á Milwood hafði verið 5—6 klst. um borð í Juniper, féllst hann loks á að láta færa sig yfir í Palliser. Nú skyldi maður halda að björninn hefði verið unninn. En það var nú ekki. Herskip henn- ar hátignar, sem að sögn á að vera hér til að sjá um að brezk- ir togaraskipstjórar haldi frið við íslenzku landhelgisgæzluna, neitaði að framselja skipstjór- ann um borð í Óðinn. Skipherr- ann bar það fyrir sig, að hann hefði engin fyrirmæli fengið frá London! Seinnipartinn j gær stóðu málin þannig að togarinn var á ieið til Reykjavíkur, en Óð- inn og Palliser lónuðu uppund- ir land og bitust þar um skip- stjórann Eitthvað mun Óðins- mönnum þó hafa leiðst þófið, því síðari hluta dags í g*r tóku þeir til við að fylgja togaranum til hafnar í Reykjavík. en Pall- iser sneri til hafs með skipstjór- ann. Síðast þegar tii fréttist var Palliser staddur fyrir aust- an Vestmannaeyjar og á austur- !eið. — G.O. Orðsending til allra vinstri manna og verkalýðssinna í Iðju, félagi verksmiðjufólks. Fyrir 77 árum vígði verkalýð- ur Cikagoborgar, með blóði sínu, 1. maí sem baráttudag verkalýðs- Ins. Nær óslitið síðan hefur verkalýðurinn helgað sér þenn- an dag, sem baráttudag. Um 40 ára skeið hefur verkaiýður Reykjavíkur verið í þeim hópi. Nú, 1 maí 1963. telja aftur- haldsöflin, vegna skemmdar- starfa „5- herdeildar" sinnar innan verkalýðssamtakanna sig þess umkomin að ræna verka- lýðinn þessum baráttudegi hans: og snúa honum upp i lofgerð- arsamkQmu um „Viðreisnina". Þetta tilræði við hefðbundinn rétt verkalýðssamtakanna má ekki takast Þó að „stjórn“ Fulitrúaráðs Verkalýðsfé!aganna brjóti allar hefðbundar venjur að undirbúningi dagsins. til að þóknast húsbændum sínum, mun verkalýður þessa bæjar haf» bað að engu og undirbúa hátíða- höldin að venjulegum hætti og gera 1. maí í ár að voldugri baráttudegi en nokkru sinni fyrr Vinstri menn og verkalýðs- sinnar í Iðju, leggið ykkar skerf t!l að varðveita 1. maí sem bar- áttudag verkalýðsins. Það gerið bið með því að mæta i göngu verkalýðsfélaganna em hefst á sama stað off imdanfi*- ’n ár, og skfria yWtur feierki félags vkkar i göosunw,. Aðstandendur A-listans í Iðju, félagi verksmiðjufólks. f

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.