Þjóðviljinn - 03.05.1963, Blaðsíða 10
10 SlÐA
ÞJÓÐVILIINN
GWEN BRISTOW:
I
HAMINGJU
LEIT
degissólin skein á bæinn og það
var haustblær í lofti. Fyrir
austan bæinn gat hún séð ána,
jaðraða tóbaksrunnum og fyrir
austan ána var mesa. fjall með
snubbóttum tindi. Þar fýrir
handan var hæðótt landslag sem
varð hálendara og hálendara unz
það sameinaðist háfjöl'lum langt
í burtu. Hnígandi sólin féll á
fjöllin og Ijós og skuggar skipt-
ust á í margbreytilegum purp-
uralitum. Hjá ótótlegri byggð-
inni sýndust fjöllin fögur og
sterk, eins og virki reist fyrir
tröli.
Garnet leit við og horfði á
andlit sitt í speglinum. Hún var
hraustleg að sjá, nógu hraust til
að finna sér atvinnu, ef hún að-
eins vissi á hvern hátt. Eftir
veikindin hafði hún aftur fengið
hinn hraustlega litarhátt sinn.
Svart hárið og rjóðar kinnarnar
rifjaði upp fyrir henni þegar
hún og Florinda höfðu staðið
fyrir framan spegilinn í New
Orleans og Florinda hafði hróp-
að í hrifni yfir andstæðunum:
— Eg vildi óska að við gætum
útbúið sameiginlegt skemmti-
atriði.
Hún hrökk við og gekk nær
speglinum. — Við gætum það,
sagði hún upphátt. — við gæt-
um unnið saman á barnum.
Hugsunin orkaði á hana eins
og högg. TJppeldi og siðakenn-
ingar heillar ævi snerust gegn
henni. Það fór um hana hrollur
þegar hún heyrði ölæðishlátur
að neðan. — Eg get það ekki,
hrópaði hún. En jafnvel um leið
og hún sagði þetta, vissi hún að
það var ekki satt. Hún gat það
vel.
HárcpreiS^Iasn
P E R M A Garðsenda 21.
sími 33968 Hárgreiðslu. oe
snyrtistofa
Dömur, hárgreiðsla við
allra hæfi.
TJARNARSTOFAN,
Tjamargötu 10. Vonarstræt-
ismegjn Sími 14662.
Hárgreiðslu- og snyrtistofa
STEINE OG DÓDÓ.
Laugavegi 11 sími 24616.
Hárgreiðslustoían
S Ó L E Y
Sólvallagötu 72
Sími 14853.
Hárgreiðsiustofa
AESTURBÆJAR
(María Guðmundsc'óttir)
Laugavegi 13 simi 14656
Nuddstofa á sama stað
Garnet minntist þess hvemig
hún hafði brugðizt við þeim
múrum sem foreldrar hennar
höfðu reist kringum hana. Hún
minntjst forvitni sinnar um
Skartgripaskrínið og gieðistað-
ina umhverfis City Hall garð-
inn og þær götur sem hún mátti
ekki ganga. Hún mundi hversu
mjög hana hafði langað til að
sjá heiminn eins og hann var.
Og hún brosti beisklega og
skildi þetta. Lífið gaf hverjum
það sem hann sóttisf eftir. En
lífið var eins og kaupsýslumað-
ur sem setti uPP skilti sem á
var letrað: „Kaupið nú borgið
seinna", og freistaði manna til
að kaupa og stofna sér í skuld-
ir.
Barnið sparkaðj eins og það
vildi andmæla. Gamet lagði
hendurnar undir brjóstið. — Fyr-
irgefðu, sagði hún við bamið,
— en hvað viitu að ég geri? Ég
get lifað á náð og miskunn eða
ég get látjð Charles gera þig
að rnannleysu eða ég get unnið
á bamum. Og það ætla ég að
gera.
Allt í einu fannst henni þetta
léttir, Henni leið betur. Hún
fann til skyndilegrar svengdar
og hún tók klútinn ofanaf bakk-
anum Pg borðaði kvöldmatinn
sinn
— Já. En Gamet, hrópaði Flor-
inda. — Það er alger óþarfi fyr-
ir þig að vinna á bamum!
— En ég vil gera það. endur-
tók Garnet ákveðin.
— En það verður ekkert
skemmtilegt fyrir þig, vina mín.
— Ég ætlast ekki heldur til
þess.
— En Garnet, þú þarft ekki
að borga mér fyrir gistinguna
hjá mér Þú mátt vera hér eins
lengi og þig lystir.
— Það veit ég líka, sagði
Garnet. Hún sat á rúminu og
horfði á Florindu sem stóð við
servantinn og plokkaði burt
vaxbletti eftjr kertið. — En ég
vil ekki að þú haiciir mér uppi.
Það varð þögn Loks sneri
Florinda sér við. *— Heyrðu,
sagði hún. — Þú hefur sjálf
fundjð unp á þessu?
— Auðvitað.
— Ég hef ekki stungið upp á
þvi?
— Auðvitað ekkj.
— Ég hef meira að segja
reynt að hafa þig ofanaf þvi.
— Hvað ertu eiginlega að
fara. Florinda?
— Horfðu beint í augun S
mér.
Gamet horfði i augu henni.
— Halelúja, sagði Flprinda.
— Mér finnst ég vera syndlaus
manneskja. Ég held þetta sé í
fyrsta sinn á ævinnj sem ég
hef reynt ærlega að fá ekki það
sem ég óska mér aí heilum
hug.
— Áttu við að þú getir not-
að mig?
— Garnet mín, hvort ég get!
Hugsaðu þér okkur tvær. Tvær
bandarískar stúlkur *— þeir
ferðast landshomanna á milli til
að sjá okkur! Hver einasti kani
í Kaliforníu, hver einasti gjó-
maður sem kemur í land i San
Diego kemur vaðandi með laf-
andi tungu.
Hún hló af gleði og hélt á-
fram að masa
— Þú átt að vera rauðklædd
og ég bláklædd, og þú átt að
vera í bleiku og ég í grænu.
Við þurfum að fá okkur fallegar
spennur í hárið —
— Ég geng ennþá i sorgar-
búningi, andmælti Gamet.
— Það færðu ekki að gera
á bamum. Það er enginn sem
neyðir þig til að að gera þetta,
en ef þú gerir það, þá verð-
urðu að gerá það á réttan hátt.
Skilmálarnir — þú skalt fá
prósentur, ég skal ræða það mál
vjð Silky. Bíddu bara þangað
til ég segi Silky frá þessu! Hann
verður alveg stórhrifinn. Hve-
nær geturðu byrjað?
— Ég vonast eftir barninu í
ágúst. Eins fljótt og unnt er
eftir það.
— Ég verð að segja honum
þetta undir eins. Florinda þaut
til dyra og bætti við á leiðinni.
— Hann Charles, hann er svo
sannarlega svín og kvikindj o'g
tvífætt rotta. en — Hún skellti
á eftir sér og hljóp niður stig-
ann. — Siiky! Silky! Komdu
strax inn í eldhús. Já, nú á
stundinni. Ég þarf að segja þér
dálítið merkilegt!
Bamið fæddist rétt fyrir dög-
un eina nóttina. Texas hafði
haldið loforð sitt, verið ódrukk-
inn og hann var til taks. Strax
og Florinda áttaði sig á því
hvað var að gerast, skri.faði hún
skilaboð og sendi Mikka heim
tjl hans og Texas kom á vett-
vang eins fljótt og haltur mað-
ur gat gengið. Hann sagði Flor-
indu að fara aftur niður á bar-
inn. Hann skyldi annast þetta
, allt saman.
Florinda fór niður, en hún
var ekki lengi. Hún hellti í
fáein glös og svo bað hún vika-
Piltinn að gera upp við gest-
ina. Hún lofaði að koma aftur
eins fljótt og hún gæti og fór
upp til Garnetar. Hríðirnar voru
byrjaðar. Florinda settist hjá
henni og sá, hvemig Gamet læsti
tönnunum í ullarteppið til þess
að reka ekki upp hljóð. Þegar
aftur dró úr verkjunum, laut
Florinda niður að henni og sagði
mjúkum rómi:
— Garnet. ég ætla að segja
óér dálítið. Hlustaðu nú á. Hún
strauk votan hárlokk frá enni
Garnetar. — Þú mátt ekki bæla
svona niður sársaukann. Þetta
geturðu ekkj glímt við þegjandi,
vina mín Ég veit hvað ég er
að tala um.
Hún brosti. — Auðvitað veit
ég um hvað þú ert að hugsa.
Þú ert svo feimin, að þú mátt
ekki til þess hugsa að bytturnar
niðri á bamum fái hugboð um
hvað er að gerast hér uppi á
loftjnu. Er það ekki réft hjá
mér?
Garnet kinkaði kolli. Flor-
inda hélt áfram:
— Hafðu ekki áhyggjur af
því. Ég skal skemmta þeim. Ég
hélt ágæta leiksýningu i Santa
Fe upp á eigin spýtur og ég get
gert það aftur. Ég skal syngja
hverja einustu tvíræða vísu sem
ég kann. Ég skal syngja ejns
hátt og ég get og þeir taka
undir viðlagið. og þú mátt
treysta þvi, ljúfan, að ég kann
svo margar vísur að ég get lát-
ið þá garga af hrifningu fram
á þriðjudaginn kemur.
Garnet stundi. — Florinda, þú
kemur mér til að hlæja á ótrú-
legustu tioaum.
— En skilurðu hvað ég er
að fara? Prýðilegt. Ég fer nið-
ur undir eins og læt hendur
standa fram úr ermum. Og þeg-
ar hriðirnar koma. þá skaltu
æpa af hjartans lyst. Það heyr-
ir enginn til þín. Ég get gert
miklu meiri hávaða weð mín-
um barka en þú getur með þín-
um.
Hún kyssti mjúklega á enni
Garnetar og þaut niður stig-
ann. Þau heyrðu hana hefja
upp raust sína. Eftir fáeinar
mínútur kváðu við hlátrasköll
og kollum var skellt saman og
hávaðinn varð eins mikill og
hún hafði lofað. Hún gaf enga
skýringu á þessu. sagðist bara
vera sérlega vel fyrir kölluð og
einmitt í skapi til að skemmta
mannskapnum. Og hún var svo
bráðskemmtileg og allir kom-
ust í svo gott skap að enginn
spurði neins. Hún hélt þessu
áfram þangað til Texas opnaði
dyrnar allt i einu, rak höfuðið
inn um gættina og hrópaði:
— Nú er nóg komið. og skellti
á eftir sér. Þá var Florjnda orð-
in hás og þreytt og rennvot af
svita. Hún lauk við lagið og
sagði: — Jæja, góða nótt pilt-
ar mínir. Nú lokum við.
Þeir andmæltu. en Silky kom
Ræða
Eðvarðs
Framhald af 7. síðu.
um árum hétu stjómarfloKk-
amir því að stöðva dýrtíðar-
og verðbólguþróunina. Reynsl-
an hefur orðið sú, að aldrei
hefur dýrtíð og verðbólga
magnazt jafn ört og á þessum
árum. Auðmenn og braskarar
hafa grætt á þessari þróun en
launþegamir hafa orðið fátæk-
ari.
Það er aðallega tvennt sem
hefur gert auðmannastéttinni
fært að framkvæma bessa
stefnu. Hið fyrra er, að stjóra-
arflokkamir hafa treyst bví að
erindrekum þeirra í verkalýðs-
hreyfingunni hafi tekizt að
lama hana svo, að hún væri
ekki viðbúin til andsvara og
það verður að játast, að í þessu
efni hafa þeir náð allt of mikl-
um árangri. Hin ástæðan er sú,
að áhrif verkalýðshreyfingar-
innar á löggjafavaldið er allt
of lítil. Þess vegna er hægt
með stjómarathöfnum að ræna
sífellt aftur árangrinum af öll-
um kauphækkunum.
En munum. að það er hægt
að beita kjörseðlinum sem
vopni í hagsmunabaráttunni og
til þess höfum við tækifæri á
næstunni. Ef alþýðan notar það
tækifæri rétt er hægt að
tryggja að árangrar kaupgjalds-
baráttunnar verði ekki að engu
gerðir.
Reykvísk alþýða!
Mikil verkefni bíða nú úr-
lausnar. Við verðum að efla
samtök okkar og verja frelsi
þeirra. Verkalýðsfélögin verða
að búast til baráttu fyrir hækk-
uðu kaupi, styttri vinnutíma
og afnámi vinnuþrælkunarinn-
ar. Markið er að dagvinnan ein
tryggi góð lífskjör.
Látum þann baráttuanda,
sem einkennt hefur þennan 1.
maídag fylkja okkur áfram í
baráttunni sem framundan er
og þá er okkur sigur vís.
Hvað er norðurljósin, Lúðvík
frændi. Sólarorkan brýst í
gegnur- • íií=ku beltin tengd
se"- n jarðar. . . Er
Farður yfir þctta aftur frændi.
Sérðu til .Inn í þessum skáp
eru mölfiugur.
Við segjum að mölfiugurnar
séu jónarnir og sjónvarpið
segulskautið. Já, nú skil ég.
Ég hélt að möifiugurnar fiygu
ekki svona hátt.
Föstudagurinn 3. maí 1963
SKOTTA
Þú hefur ekki sagt henni i gær áætlun mína að nota símann
ki 7 í kvöid.
Ræða Hannibals
Framhald af 4. síðu.
kveða ein og sjálf, hverjir séu
meðlimir samtakanna á hverj-
um tíma.
Félagsdómur var til bess
settur að skera úr deilumálum
milli atvinnurekenda og verka-
manna. En hitt var aldrei hans
hlutverk að ráða innri skipu-
lagsmálum verkalýðssamtak-
anna.
En meira stendur til. Marg-
boðað er af núverandi stjórnar-
flokkum, að vinnulöggjöfinni
skuli breytt. Ekki ttl að gefa
verkalýðssamtökunum meiri
réttarvemd. Nei, heldur til hins
að þrengja og skerða rétt
verkamanna, og þá fyrst og
fremst þau dýrmætustu mann-
réttjndi, sem grundvöllinn skapa
að afli og styrk allra verka-
lýðssamtaka hvar í heiminum
sem er.
Munum því, að hlutverk vort
nú er ekki sízt: Varðstaða um
mannréttindi.
Og þá verður oss í fram-
haldi af þessu fyrst og fremst
hugsað til þess frelsismálsins.
sem hæst gnæfir nú í íslenzk-
um stjórnmálum: Efnahags-
bandalagsmálsins.
Vill nokkur ykkar. áheyrenda
mjnna, sjá á eftir íslandi inn
í Efnahagsbandalag Evrópu?
Hyggið að verkamenn! Getið
þið tekið í mál að samþykkja
að erlent vinnuafl — t.d. frá
þeim Evrópulöndum sem kaup-
gjald er lægst — verði tálm-
ana- og takmarkalaust flutt
inn á hinn fámenna íslenzka
vinnumarkað? Slíkt yrði ein
fyrsta afleiðing af inngöngu Is-
lands í Efnahagsbandalag Ev-
rópu. Þetta er eitt af grund-
vallarákvæðum Rómarsáttmál-
ans.
Fleira skal ekki nefnt af
hundruðum atriða Rómarsátt-
málans, sem fjölmörg gætu bó
orðið til að tortíma frelsi og
sjálfstæði kotríkis, eins og Is-
lands, ef undir þau væri geng-
izt.
Ég veit þið segið: Nei og aftur
Nei. Slíkt skal aldrei verða.
Og það verður líka aldrei, ef
alþýðustéttirnar og verkalýðs-
samtökin gera skyldu sína og
hafna ákveðið fomstu þeirra
stjómmálaleiðtoga, sem halda
að oss þeirri fáránlegu kenn-
ingu, að helzta og bezta ráðið
til að efla sjálfstæði þjóðar. sé
að fóma sjálfstæði hennar!.
En fleira kemur til. — Get-
ur nokkur ykkar hugsað sér að
samþykkja, að ofurvald erlends
fjármagns megi frjálst hreiðra
hér um sig, stofna og starf-
rækja, og þar með kaupa upp
hin arðbærustu atvinnufyrir-
tæki, og setjast að öllum auð-
lindum Islands með fullu jafn-
rétti við Islendinga sjálfa? En
slíkur allsherjar réttur fjár-
magnsins er tryggður innan
Efnahagsbandalags Evrópu.
Ég held áfram: Getur nokkur
ykkar, sem mál mitt heyrið.
samþykkt það í hjarta sínu, að
erlent stórútgerðarvald öðlist
fullt jafnrétti við Islendinga
sjálfa til hagnýíingar landheig-
innar á öllum fiskimiðum Is-
lands?
Kæna smárxkisins Islands á
að fá að sigla sinn eigin sjó og
getur það vel. — Það eru sjó-
hræddir menn sem vilja telja
oss trú um, að kænan okkar sé
bezt komin um borð í risahaf-
skipi Efnahagsbandalags Ev-
rópu.
Festum oss í minni næstu
vikurnar, að ein af höfuðkröf-
um dagsjns er: Verndum sjálf-
stæði Islands. Enga aðild að
Efnahagsbandalagi Evrópu. —
Þann 9. júní næstkomandi get-
ur þú átt þinn hlut í að bjarga
eða tortíma sjálfstæði íslands.
Skopleikurinn á hafinu við
ísland, þar sem brezkur land-
helgisbrjótur lék eitt aðalhlut-
verkið seinustu daga, leiðir
hugann að landhelgismálinu —
Oss dylst ekki að þar býr eitt-
hvað óheilt undir.
Munum ávallt, að það er eitt
af baráttumálum íslenzkra al-
þýðustétta að fá undansláttar-
samningnum við Breta um
skerta landhelgi, hrundið. Þeir,
sem hann gei-ðu. væru vísir tjl
að framlengja hann, ef þeir
hefðu valdaaðstöðu til.
Islenzk alþýða hefur aldrei
getað tileinkað sér þau fræði,
að við þyrftum erlendan her á
friðartímum oss til vemdar. En
hún elur ugg í brjósti um, að
herstöð stórveldis í landi bjóði
tortímingarhættunni heim i
kjamorkustórvelda. — þeirri
tortímingarhættu verði aðeins
bægt frá dyrum vorum með
því, að herinn fai'i úr landi. —
Það er því jafnan rökstudd
krafa vor að setulið Banda-
ríkjanna á Keflavíkurflugvelli
víki úr landi, hverfi af ís-
lenzkri grund.
Vér beinum hugum vorum
í dag til hinnar stríðandi verka-
lýðshreyfingar úti í heimi.
Kúgaðar þjóðir berjast fyrir
frelsi sínu. Allstaðar er verka-
lýðshreyfingin þar í fylkingar-
brjósti ofsótt af handhöfum
valdsins, kúgumnum. — Og
skýrslur Sameinuðu þjóðanna
bera oss þau sannindi, að mitt
í heimi allsnægtanna búi þó
þriðjungur mannkynsins við
hungur og skort. — Vér tökum
því af alhug undir kröfu hinn-
ar alþjóðlegu verkalýðshreyf-
ingar um frelsi og brauð. —
Það eru því miður engin inn-
antóm orð.
Og að síðustu:
íslenzk verkalýðshreyfing
sameinast í dag stéttarsamtök-
um allra þjóða um þá kröfu
sem nú ber hæzt allra krafna
— kröfuna um frið í mann-
heimi, upplausn hernaðar-
bandalaga og hersiöðva og fyrst
og síðast um eyðingu kjam-
orkuvopna og allsherjar af-
vopnun.
Reykvísk alþýðá!
Með vori vaknar og eflist.
þróttur í allra hjörtum. Lyftum
orku samtaka vorra í æðra
veldi með órofa 'samstöðu. en
vísum sundrungú bænarskrár-
manna á bug. Hlxftverk vort er:
Varðstaða utnf marmréttindi
— Sókn til bættrá lífskjara. —
Gleðilega hátíð!
I
t