Þjóðviljinn - 08.05.1963, Blaðsíða 8

g SlÐA
ÞIÓÐVIUINN
Miðvjkudagur 8. maí 1963
GWEN BRISTOW:
I
HAMINGJU
LEIT
alveg eins auðveld og búizt
hafðj verið við.
í fyrstu sýndist allt ósköp
einfalt. Stockton sjóttiðsforingi
sendi Frémont norður til að afla
nýliða meðal bandaríikiamann-
anna þar og í Ix>s Angeles var
allt fullkomlega rólegt. Stook-
ton fór sjálfur til Yerba Buena
þar sem haldin var hátíð hon-
um til heiðurs. Hann skildi
Gillespie kaptein eftjr með val-
ið lið fimmtíu sjóliða.
Gillespie kapteinn hefði getað
ráðfært sig við kanana sem rek-
ið höfðu viðskipti í Los Angeles
árum saman.
Ef hann hefði gert það, hefðu
þeir getað sagt honum að hann
þyrfti ekki að búast við mót-
spymu frá angelenóunum. Þeir
voru friðsamasta fólk í heimi.
Stundum kom það fyrir að villt-
ir diggarar brutust inn í af-
skek-kt hús og vopnaðir menn
veittu þeim eftirför til að ráða
niðurlögum þeirra. Stundum
börðust tveir karlmenn út af
stúlku eða maður tók hnakk
traustataki og gleymdi að skila
honum. En svona smámál voru
til lykta leidd hjá alcaldjnum
sem var eins konar borgarstjóri.
Það voru ekki nema um það
bil þúsund manns sem áttu heima
í bænum árið um kring. Éri
þama var mikil athafnasemi,
þama var markaður fyrir ranc-
óin fyrir sunnan, endastöð
vörulestarinnar frá Santa Fé og
miðstöð birgðakaupa fyrir skipin
P E R M A Garðsenda 21.
sími 33968 Hárgreiðslu- og
snyrtistofa
Dömur, hárgreiðsla vjð
allra hæfi.
T.TARNARSTOFAN,
Tjamargötu 10. Vonarstræt-
ismegin Sími 14662.
Hárgreiðslu og snyrtistota
STEIND OG DÓDÓ
Laugavegi 11. simi 24616.
H á r greið slu stof an
S Ó L E Y
Sólvallagötu 72
Sími 14853.
Hárgreiðslustofa
ADSTURBÆJAR
(Maria Guðmundsc'óttir)
Laugavegi 13 sími 14656
Nuddstofa á sama stað
sem fluttu húðirnar. Megnið af
þessari verzlun var í höndum
bandarískra manna. Að mestu
leyti fóru heimamenn sínar eigin
leiðir, værukærir og glaðlyndir.
Þeir höfðu ekki yfir miklu að
kvarta. Nýtt kjöt var svo ódýrt
að, það var alltaf á borðum.
Fátækt var naumast til. Flestir
höfðu ekki einu sinni lás fyrir
dyrunurn hjá sér. Lífið í Los
Angeles var dálitil vinna, mikil
tónlist, vín og dans og angele-
nóarnir litu á þetta sem hinn
eina rétta máta að lifa lífinu á.
Kanarnir hefðu getað sagt
Gillespie kapteini — já, þeir
reyndu það meira að segja —
að hann hefði fengið yfirráð
yfir geðgóðu fólki sem myndi
halda áfram að vera í góðu
skapi ef það fengi aðeins að vera
i friði.
En Gillespie spurði engan náða
og hlustaði ekki á þau heilræði
sem honum voru gefin. Hann
fór að gefa fyrirskipanir sem
í fyrstu vöktu undrun hjá fólki
og fylltu það síðan reiði og
gremju.
1 þessum bæ gleðinnar bannaði
Gillespie allan gleðskap. Hann
leitaði að vopnum á heimilum
manna. Hann gaf skipun um
að áfengi skyldi aðeins afgreitt
þegar og þar sem hann heimilaði..
Landar hans sögðu honum, að
byssur væru nauðsynlegri í
Kaiiforníu en skór. Þeir sögðu
horium, að Kalifornilibúar ýrðu’
jafngramir yfir skömmtun á
rauðvíni og' amerí-sku innflytj-
endumir hefðu verið yfir teskatt-
inum.
En hann sinnti þessu engu.
Hann hafði fengið ráðin í hend-
ur hinn síðasta ágúst. Um
miðjan september var kominn
kurr í fólkið og það snéri baki
við bandaríkjamönnum þegar
það mætti þeim á götu. Það
kom ekki í verzlanir banda-
ríkjamanna nema tilneytt. Inn-
fæddu barþjónarnir hættu vinnu
já Silky.
Silky sjálfur hafði ekki sloppið
við höftin. Spilasalurinn var
lokaður og veitingastofan fékk
aðeins að vera opin frá kl. 12
til sex síðdegis og þetta dró mjög
úr hagnaðinum. Silky og Florinda
voru jafngröm og heimamenn.
En þau sættu sig við þetta. svo
að Gillespie lokaði ekki staðnum
fyrir fullt og aUt.
Gamet var sammála því að
kapteinninn væri fífl. En í og
með var hún fegin því að geta
vanizt því að vinna á barnum
að degi til, I stað þess að byrja
á þessum hávaðasömu kvöldum,
í sem hún hafði hlustað á uppi
I á loftinu. Meðan barinn var
opinn gætti Isabel Stefáns
litla. Isa-bel dáðist ekki beinlínis
að GiBespie, en Gamet og
og Isabel sagðist heldur vilja
vinna fyrir kana en að gif-ta sig.
Florinda hafði ekki farið með
neinar ýkjur, þegar hún tal-
aði um gildi Garnetar fyrir bar-
inn. Sjóliðarnir höfðu aðset-
ur í Mazatlán, og þeir voru
orðnir vanir mexikönsku stúlk-
unum, en ivær bráðlifandi
bandaríkjastúlkur voru allt
annað. Piltamir dvöldust eins
lengi hjá Silky og yfirmaðurinn
framast leyfði. Þetta var hávær
en góðlátlegur hópur og Gamet
komst að raun um, að starfið
var ekki eins hvimleitt og hún
hafði óttazt. En þó kom fyrir
að samtölin gerðu hana hrædda.
Það var dag nokkurn síðla
í september. Gamet stóð bakvið
-borðið og hejlsaði tveimur
sjóliðu-m, sem voru nýko-mnir
inn. .,Hvað má bjóða ykkur
herrar mínir?“ spurði hún.
Þeir horfðu á hana brosandi
og með aðdáun í svipnum. „Þú
ert falleg i dag,“ sagði gestur-
inn sem var kallaður Bill.
„Alveg Ijómandi", sagði sá
sem kallaður var Pete. „Rósirnar
á kjólnum þínum - og augun
— hvemig eru augun lit?“
„Sumir segja grá aðrir brún.
Hvað viljið þið fá? Það er orðið
býsna áliðið."
Gestimir tveir komu sér
saman um að panta hressing-
una strax. „Þessi þama jarð-
skjálftadrykkur sem mexíkanar
drekka,” sagði Bill. „Eg kann
ekki að bera fram nafnið“.
„Er það aguardiente, sem þú
átt við?”
„Nei heyrirðu bara, hún talar
eins og innfædd. Er þetta rétt
aggadenty?“
Gamet hellti í glösin. „Af
hverju segirðu ekki einfaldlega
mexíkanskt brennivín?" spurði
hún brosandi. „Það skiljum við“.
”Þú hefur peruna í lagi,“
sagði Bill, ”Hún er ekki mexi,
við erum ekki mexsir og því
skyldum við tala mexíkönsku?
Enska skal það vera, það nægir
mér. Heyrðu mig, Garnet".
”Já“ sagði hún. Henni fannst
það enn undarlegt að ókunnugir
karlmenn skyldu kalla hana
skírnamafni, en hún var að
byrja að venjast því.
„Þú ert augnayndi. Málarðu á
þér kinnarnar?"
Gamet sagðist ekki gera það.
Hún þurrkaði vínblett af borð-
inu og Iét sem hún heyrði ekki
næstu athugasemdir sem voru
um vaxtarlag hennar en ekki
andlitið. Þegar þeir spurðu hana
hvað hún ætlaði að gera eftir
lokun. svaraði hún því til,
að hún þyrfti að annast barn-
ið sitt. Hún reyndi að gera svar-
ið ekki of hranalegt. En þótt
hún gerði sitt ýtrasta, var hún
ekki eins leikin í því og Flor-
inda að halda þeim í hæfilegri
fjarlægð án þess að móðga þá.
Innar í bamum fóm fram orða-
skipti milli nokkurra gesta og
Forindu.
.......svona stúlka eins og
þú, Florinda, á hjara veraldar!
Hvernig komst þú hingað?"
„Ég? Ég hef alltaf verið hér.
Ég var fyrsta stúlkan sem fædd-
ist hér í byggðinni. Nei, þetta
er ekki nóg þú skuldar mér
ennþá sjö sent. Æ, hvaða vand-
ræði“, sagði hún með samúð, þeg-
ar hann hellti víni niður á
jakkann sinn.
„Þú ýttir á handlegginn á
mér,“ sagði hann.
„Já, en þú ættir ekki að vera
að reyna að klípa mig. Hagaðu
þér eins og maður, annars verð-
ur uppistand. Já. sergent?
Whiský? Eins og skot“.
Við barborðið hjá Gametu
stóð Texas og hallaði sér fram
á olnbogann. Texas var nú aftur
allsgáður. Hann hafði tekið
skefilegan túr en Gamet lét sem
hún vissi það ekki. Texas hafði
sagt að sér þætti leitt að hann
hefði yfirgefið hana þennan dag
— hann hefði bara ætlað að
fá sér einn gráan; skildi ekk-
ert í þvi hvemig hann hefði
orðið svona fullur. Gamet fór
að ráðum Florindu og tók af-
sökun hans vel.
„Já, góði bezti, Texas, allir
drukku of mikið þann daginn.
Isabel kom upp til mín og hjálp-
aði mér, enda fór ég á fætur
daginn eftir".
Enda þótt Texas drykki ekki
þessa dagana, kom hann oft og
stóð við borðið, hann stóð þama
eins og lífvörður Garnetar. Henni
þótti gott að hafa hann hjá sér.
Hann bað um glas af vatni og
þegar hún færði honum það,
leit hann í kringum sig í bam-
um og hristi höfuðið.
„Það er ekki gaman að sjá
yður héma, ungfrú Gamet",
sagði hann.
„Mér líkar þetta ágætlega,
Texas, ágætlega".
„Finnst yður ekkert hvimleitt?"
„Ekki tiltakanlega. Ég er óð-
um að læra að umgangast þá“.
„Ungfrú Garnet", sagði Texas.
„Ég vildi óska, að þér væruð
komnar burt úr bænum. Það
verða óeirðir hérna. Þessi bölv-
aður auli hann Gillispie —“
„Uss. Texas, ekki hér inni“.
Enginn mátti tala um Gillispie
á bamum. Silky stóð svo sem
á sama þótt slegizt væri útaf
Gillispie, en það mátti bara ekki
gerast í veitingastofunni hans.
Hann fékk að stunda veitingar
með því skilyrði að allt gengi
skikkanlega fyrir sig. Texas
yppti öxlum en hann sagði ekki
meira. Bugs McLane kom inn
ásamt Collins, búðarmanni hjá
Abbott. Gamet hellti í krúsir
handa þeim og lét sem hún væri
stórhrifin af tilraunum gestanna
til að misþyrma mexíkönsku lagi
sem þeir höfðu lært í Mazatlán.
Meðan þeir sungu, heyrði hún
hljóð framanúr eldhúsinu.
„Stefán er vaknaður", sagði
hún við Florindu. „Ég kem aft-
ur strax og ég get“.
Florinda brosti og kinkaði kolli
og Gamet brosti og kinkaði kolli
Karfan stóð á veggbekknum.
Isabel var búin að taka dreng-
inn upp. Meðan Gamet settist
til að gefa honum brjóst, fór
Isabel að eldavélinni og fékk sér
baunir úr pottinum.
Garnet þrýsti litla kroppnum
upp að barmi sér. Hún var svo
undurfegin því að eiga hann.
Stundum fann hún til nístandi
einstseðingskenndar og fannst
hjarta si-tt bert og eyðilegt eins
og eyðimörkin. Án barnsins hefði
þetta verið miklu verra. Þegar
Stefán var búinn að fá fylli sína,
gekk hún að borðinu og drakk
bolla af súkkulaði með Isabel.
Hún og Florinda og Silky voru
vön að borða kvöldmat eftir lok-
tm. Gamet hellti súkkulaði f
annan bolla og fór með hann
fram handa Texas.
Silky var að færa eitthvað inn
í kladda og Florinda var að
sinna Collins og McLane. Þegar
Gamet setti frá sér bollann,
heyrði hún slegið í borðið og hún
leit við. Henni krossbrá. Upp
við borðið stóð Charles og hélt
báðum höndum um krús af
whiský.
Hann var sorgarklæddur.
Hann var í fínni, hvítri skyrtu,
© 1962 t
w»lt Disoey Productiona
Worid Rights Reserved
— Sérðu bara Fékk þrjú — Þetta er splúnkunýtt.
stykki fyrir krónu hvert. — Hversvegna svona ódýrt?
Venjulcga kostar stykkið 10 — Þetta er Iíka nýtt. En
krónur. framleiðandinn telur þetta
úreit.
— Hvað er þetta eiginlega? — Þetta eru hú'.a-hopp-
gjarðir.
SKOTTA
/U____

Jú, þetta eru allt saman miklir stærðfræðingar. KnHn
fótboltahetja.
Lyfsala og viðreisn
Framhald af 5. síðu.
inu Lancet 26. janúar 1963. Þar
er greint frá tillögu stjórnskip-
aðrar nefndar til heilbrigðis-
málaráðuneytisins um stofnun
sérfræðingaráðs, er hafi það
hlutverk að ganga úr skugga
um skaðleg áhrif nýrra lyfja.
Á ráðið að láta uppi álit sitt
um lyf, áður en tilraunir með
það hefjast á mönnum, og aft-
ur skal leitað álits þess að til-
raunum loknum, áður en al-
menn sala þess hefst.
Þessari tillögu fagnar brezka
læknablaðið að sjálfsögðu og
veitir henni eindreginn stuðn-
ing.
V iðreisnarþáttur
Á meðan frumvarp til lyf-
söluleyfa var til umræðu á
þingi, var rækilega á það bent,
að tímabært væri að setja í lög
ákvæði, sem torvelduðu sölu
lítt reyndra lyfja, og var flutt
breytingartillaga, er miðaði í
þá átt. Var hún á þá leið að
ekki mætti hefja hömlulausa
sölu nýs lyfs hér á landi, fyrr
en „reynsla er fengin um, að
hættulegar aukaverkanir lyfsins
í tiigreindum skömmtum komi
ekki til greina,“ að dómi lyfja-
skrámefndar.
Þessa breytingartillögu felldi
stjómarliðið í efri deild eins
og það lagði sig, auðvitað í
samráði við æðstu heilbrigðis-
yfirvöld landsins.
Hversvegna var þessari til-
lögu um aukið aðhald hafnað
á Alþingi? Eru íslenzk stjóm-
arvöld svo hirðulaus um vel-
ferð almennings, að þau láti
fella slíka tillögu fyrir það
eitt, að stjórnarandstæðingur
ber hana fram, eða eru hags-
munir lyfjasala ekki taldir
tryggðir nógu vel með ákvæði
eins og því, sem í tillögunni
fellst? Þessu skal ekki svarað
hér, en hitt er augljóst, að
löggjafinn ætlast til þess, að
ný lyf megi setja á markaðinn,
enda þótt reynsla sé ófengin
um hættulegar aukaverkanir
þess í verjulegum skö' nilum.
Sú meining fellst í þeim verkn-
aði að fella breytingartillögu
um hið gagnstæða.
Kaldrifjað vald
Margur mun viðurkenna
þann sannleika, að Mammons-
valdið sé miskunnarlaust. Menn
vita einnig, að það er öflugt
í okkar heimi og að það teygir
sína anga víða. Hitt hlýtur að
vekja undrun, þrátt fyrir allt,
að ekki skuli umyrðalaust fást
skotið inn í íslenzka löggjöf á-
kvæði um sjálfsagða varúðar-
ráðstöfun, — ákvæði, sem byggt
er á sárri reynslu síðustu ára.
Núverandi stjómarvöld höfðu
ekki reynzt með neinum ágæt-
um og því ástæðulaust að
vænta mikils af þeim, en þó
varð ég agndofa á viðbrögð-
um þeirra í því máli, sem hér
er um fjallað. Ég vil gjarna
finna heilbrigðisstjóminni af-
sökun og trúa því, að hún geti
fleira gert en að misnota vald
sitt við embættaveitingar. Ef
til vill gaf hún sér aldrei tóm
til að athuga þetta mál, enda
tilhneigingin alltaf rikust til
að fella tillögur andstæðings
umhugsunarlaust.
Lyfsölulögin nýju eru óneit-
anlega mjög hagstæð lyfja-
kaupmönnum, en marga galla
hafa þau í augum þeirra, sem
líta fyrst og fremst á hag og
heill almennings. Væntanlega
koma þeir tímar, að umbætur
á þeim fáist fram, þótt enginn
viti nú, hvenær það verður. Þá
ætla ég að vona að Læknablað-
ið íslenzka fagni heilshugar,
líkt og hið brezka gerði, jafn-
skjótt og það eygði aukna
vemd almennings fyrir ofur-
valdi lyfjaframleiðenda og
lyfjasala.
Þökkum auðsýnda samúð og aðstoð við andlát og jarð-
arför
FILIPPÍU JÓNSDÓTTUR
Stjúpböro os fjölskyldur.