Þjóðviljinn - 09.05.1963, Blaðsíða 3

HðÐVILJINN
SlÐA 3
Kynþáttaóeirðirnar í Bandaríkjunum
Búizt við að Kennedy neyðist
að senda her til Birmingham
BIRMINGHAM og WASH-
INGTON 8/5 — Lítið lát
er á kynþáttaóeirðunum í
Birmingham í Alahama, en
þar hafa undanfama viku
verið stöðugir árekstrar milli
lögreglu og þeldökkra manna
og hafa 2.500 þeirra verið
handteknir og eru þúsund
hinna handteknu börn og
unglingar. Allar horfur
þykja á að Kennedy forseti
muni neyðast til að senda
herlið til Birmingham til að
skakka leikinn, einkum eftir
að George Wallace, fylkis-
stjóri í Alabama, hefur stefnt
þangað vopnuðum sveitum
úr fylkislögreglunni.
Foringjar svertingja í Birm-
ingham tilkynntu að vísu á há-
degi i dag eftir staðartíma ad
þeir myndu gera hlé á mótmæl-
um sínum gegn kynþáttaofsókn-
um í einn sólarhring og ætti að
nota þann tíma til að draga úr
viðsjám. Haft var eftir einum
þeirra að þeir hefðu trú á því
að það gæti tekizt, ef báðir legðu
sig fram við það.
Ötrúlegt er þó talið að stjóm-
arvöld fylkisins fallist á nokkrar
kröfur svertingja um jafnrétti og
því búizt við að óeirðimar hefjist
þegar aftur að loknu þessu sól-
arhrings hléi.
Herlið sent til Birmingham?
Adam Clayton Powell, svert-
inginn sem á sæti í fulltrúadeild
Bandaríkjaþings fyrir Harlem í
New York, ræddi í dag við Ro-
bert Kennedy dómsmálaráðherra.
um ástandið í Alabama, en ráð-
herrann hefur verið þar syðra
undanfarið. Powell kvaðst hafa
beðið Kennedy um að beita
Miklar kynþáttaóeirðir hafa verið undanfamar vikur í bandarísku fylkjunum Georgia og Alabama.
Um daginn fór hópur hvítra og þeldökkra manna í hópgöngu frá Georgia tii Alabama til að mót-
mæla kynþáttaofsóknunum og þó sérstaklega morði póstmannsins William Moore sem skotinn var af
svertingjahörurum á þeirri sömu Ieið sem einnig hann ætlaði að ganga í mótmælaskyni. Moore var
hvítur maður. Þeir göngumenn voru allir handteknir þcgar þeir fóru yfir fylkjamörkin sem sjást
hér á myndinni.
heimildum í lögum til að binda
endi á ofsóknir lögreglunnar í
Birmingham á hendur friðsömu
fólki, sem ekki hefði annað til
saka unnið en að krefjast þess
að landslögum væri hlýtt.
Fyrr um daginn hafði Powell
sagt í sjónvarpsviðtali að ákvörð-
un Wallace fylkisstjóra að stefna
vopnuðum sveitum lögreglu-
manna til Birmingham hefði
spillt voninni um að takast
mætti að leysa deiluna á frið-
samlegan hátt og myndi hann
(Powell) fara þess, á þ;it,. við Ro-
bert Kennedy að sambands-
stjómin í Washington sendi lið
vopnaðra manna til borgarinn-
ar.........* “ — ~ -------“ ‘—
40—50 handteknir, 12 særðir
Allt fór friðsamlega fram í
gær þegar mótmælaganga svert-
Wynneneyddurtil
að stunda njósnir
MOSKVU 8/5 — Brezki kaup-
sýslumaðurinn Greville Wynne
sem nú er fyrjr rétti í Moskvu
ásamt sovézka vísindamarnnin-
um Oleg Penkovskí, en þeir hafa
báðir játað á sig njósnir, skýrði
réttinum frá því i dag að brezka
leyniþjónustan hefði tætt sig til
njósnanna og hótað sér öllu illu,
ef hann héldi þeim ekki áfram.
Yfirheyrslur bafa leitf i ljós
að Wynne sem hefur oft komið
til Sovétríkjanna á síðustu ár-
um í kaupsýsluerindum var falið
af brezku leyniþjónustunni að
vera milligöngumaður milli
hennar og Penkovskí, sem lét
henni í té ýmsar upplýsingar
varðandi visindarannsóknir og
vigbúnað Sovétrikjanna, einkum
um eldflaugar.
Wynne heldur því íram að
hann hafi í fyrstu ekki gert sér
neina grein fyrir því að um
njósnir væri að ræða, enda hafi
honum verið talin trú um að
svo væri ekki, heldur væri hann
að vinna í þágu góðrar sambúð-
ar Bretlands og Sovétrikjanna.
Þegar það rarin upp fyrir hon-
um til hverrar iðju hann hafði
verið fenginn reyndl hann að
'osna úr henni, en var þá hótað
811 u illu, m.a. að fyrirtæki hans
mvndi fá að kenna á því.
Frarríburði þeirra Penkovskí
og Wynne ber ekki að öllu leyti
saman. Þá greinir m.a. á um
ingja í Birmingham hófst, en
von bráðar hafði lögreglan beint
slökkvidælum sínum að mann-
f jöldanum og sigað á hann hund-
um sínum. Særðust tólf manns
í þeim átökum, en 40—50 manns
voru handtekin.
Þúsund börn í fangelsi
öll fangelsi borgarinnar eru
nú yfirfull, svo að lögreglan
neyddist til að byrja að hleypa
nokkrum svertingjum út í dag.
Hún hefur samtals handtekið
2.500 þeirra þessa síðustu daga
Kekkonen fer,
Ú Þant kemur
BELGRAD 8/5 — 1 dag fóru
Kekkonen Finnlandsforseti og
kona heimleiðis eftir að hafa
dvalizt þrjá daga í Belgrad í
opinberri heimsókn. Tító forseti
hefur þegið boð Kekkonens að
koma til Finnlands.
Skömmu eftir að Kekkonen fór
frá Belgrad kom þangað O Þant,
famkvæmdastjóri SÞ, með flug-
vél frá Búkarest. Hann kvaðst
hafa átt mjög gagnlegar viðræður
við rúmenska leiðtoga.
Castro fer til Tasjkent
MOSKVU 8/5 — Fidel Castro,
forsætisráðherra Kúbu, fór í dag
með flugvél frá Volgograd (áður
Stalíngrad) áleiðis til Tasjkent,
höfuðborgar Orbekistans.
og af þeim hópi eru talin vera
um þúsund böm og unglingar
undir lögaldri.
Ekkert aðhafzt að sinni.
Búizt hafði verið við því að
Kennedy forseti myndi boða ein-
hverjar aðgerðir sambandsstjóm-
arinnar á fundi sem hann hélt
með blaðamönnum í kvöld, en úr
því varð þó ekki. Hann sagði að
stjómin í Washington gæti ekk-
ert aðhafzt meðan ekki væru
brotin sambandslög annað en þá
að reyna að miðla málum milli
deiluaðila. Hann neitaði að svara
spurningum um hvort hann
teldi að lögreglan í Birming-
ham hefði rétt lögum samkvæmt
til að haga sér á þann hátt sem
hún gerði.
Ctrefandi: Sameiningarflokkur alþýðu — SóslalistEiflokk-
urinn. —
Bitstjórar: tvar H. Jónsson. Magnús Kjartansson, Sigurð-
ur Guðmundsson (áb)
Fréttaritstjórar: Jón Bjamason. Sigurður V. FriðþjófSson.
Ritstjórn - auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðust. 19.
9ími 17-500 (5 línur). Áskriftarverð kr. 65 á mánuðL
Nasser farinn
heim frá Alsír
ALGEIRSBORG 8/5 — Þúsundir
Algeirsborgarbúa kvöddu Nasser,
forseta Egyptalands, þegar
snekkja hans lét úr höfn þar í
dag. Hann fer nú til Kaíró, en
þaðan í opinbera heimsókn til
Júgóslavíu 12.—16. maí.
I sameiginlegri yfirlýsingu
þeirra Ben Bella forsætisráðherra
segjast þeir munu berjast áfram
gegn heimsvaldastefnunni og öll-
um afturhaldsseggjum og tæki-
færjssinnum sem séu til trafala
uppbyggingu hins nýja þjóðfé-
lags.
Ben Bella mun fara í opin-
bera heimsókn til Kaíró 18. maí,
þegar Nasser er kominn heim
frá Júgóslavíu.
Bandaríkjaþegnar
fluttir frá Haiti
Greville Wynne
2.000 rúblur sem Penkovskí seg-
ist hafa endursent til London í
hendur Wynne, en sá kveðst
ekkert kannast við. Mótsagna
hefur gætt í framburði Pen-
kcrvskís varðandi þetta atriði.
Réttarhöldunum heldur áfram
á morgun og föstudag og verða
þau þá fyrir luktum dyrum.
Búizt er við að dómar verði
kveðnir upp fyrir helgina.
PORT-AU-PRINCE 8/5 — Byrj-
að var í dag að flytja burt
bandaríska þegna og fjölskyldur
þeirra frá Haiti, en Bandaríkja-
stjóm ákvað í gær að það skyldi
gert vegna hins viðsjárverða á-
stands f Iandinu
Flestir hinna bandarísku
þegna sem búsettir eru í land-
inu, en þeir munu vera um
1.200, munu verða við tilmælum
stjórnar sinnar að halda burt
þaðan, en brezkir borgarar munu
fæstir ætla að verða við sams
konar tilmælum sinnar stjórnar.
öryggisráð SÞ átti að koma
saman á fund í New York í
kvöld til að fjalla um ástandið
á Haiti, en fundi þessum var
frestað um hálfa aðra klukku-
stund, og er ekki vitað hvemig
stendur á þeirri frestun.
Ráð Ameríkuríkjanna sam-
þykkti að veita rannsóknarnefnd
sinni heimild til að reyna að
miðla málum milli Haiti og
Dóminíkanska lýðveldisins.
Skorað var á bæði ríkin að
forðast a-llt sem torveldað gæti
friðsamlega lausn á deilu þeirra.
Þrálátur orðrómur gengur um
að einvaldur Haiti, Francois
Duvalier, sé að búa o'q undir
að flýja land.
Gerðardómsflokkarn-
ir óttast hirtingu
rl
Tslendingar eiga óumdeilt heimsmet: Fiskaíli á
hvem íslenzkan sjómann er miklu hærri en
annars staðar þekkist. Morgunblaðið hefur fregn-
að þetta frá utlöndum, þó auðvelt hefði verið fyrir
fyrir blaðið að fá þessa vitneskju úr Þjóðviljanum
á undanförnum árum. Segir Morgunblaðið að
fregnin um að íslenzkir sjómenn séu „fremstir
allra fiskimanna í veröldinni“ sé „vissulega
ánægjuleg“. Á hvern íslenzkan sjómann komi 115
tonn af fiski á ári, en í Bandaríkjunum 25 tonn,
„og þykir það mikið“ bætir blaðið við.
T^að er auðvitað „ánægjulegt“ að Morgunblaðið
skuli viðurkenna heimsmet íslenzkra sjómanna
í aflabrögðum. En hvernig er „viðurkenningunni“
háttað af hálfu flokks Morgunblaðsins, Sjálfstæð-
isflokksins? Og hvemig hefur ríkisstjórn Ólafs
Thors og Emils Jónssonar, Gunnars Thoroddsens
og Guðmundar í. Guðmundssonar, Gylfa Þ. Gísla-
sonar og Ingólfs Jónssonar og Bjarna Benedikts-
sonar, me'tið afrek íslenzkra sjómanna í aflabrögð-
um? Hvernig hafa samtök útgerðarmanna, svo sem
Félag íslenzkra botnvörpuskipaeigenda og Lands-
samband íslenzkra útvegsmanna brugðizt við
þeirri staðreynd að afrek íslenzkra sjómanna hafa
aldrei verið meiri en á undanförnum árum?
T^að er alþjóð kunnugí, að ríkisstjórn Ólafs Thors
- og Emils Jónssonar, ríkisstjórn Sjálfstæðis-
flokksins og Alþýðuflokksins, hefur átt í sam-
felldu stríði við sjómenn undanfarin ár, og hefur
ríkisstjórnin og Morgunblaðsmennirnir í LÍÚ og
FÍB gert hverja stórárásina annarri svívirðilegri
á sjómennina. Það fókst að vísu að afstýra því að
Thórsaramir og aðrir auðsafnarar í Félagi ís-
lenzkra botnvörpuskipaeigenda berðu gegnum Al-
þingi að eyðileggja vökulögin. En þeir reyndu að
framkvæma þá hótun að leggja niður togaraútgerð
með því að neiía í 131 dag á s.l. ári að verða við
sjálfsögðustu lagfæringum á kjörum 't'ogara-
manna. Og hernaður Morgunblaðsmanna gegn
bátasjómönnum, undir forystu frambjóðanda Sjálf-
sfæðisflokksins, Sverris Júlíussonar form. L.Í.Ú.
og með beinu samspili við ríkisstjórnina sem náði
hámarki í gerðardómslögum Emils Jónssonar, er
enn ferskur í minni sjómönnum og vandamönnum
þeirra. Kjaraskerðingarherferð Landssambands
íslenzkra útvegsmanna á hendur bátasjómönnum
á síldveiðum einmitt þessi ár þegar útgerðarmenn
hafa skóflað í sinn vasa milljónum og milljóna-
tugum vegna hins stóraukna afla, er eitt ömur-
legasía dæmið um misnotkun atvinnurekendasam-
taka sem um getur. Auvirðileg framkoma Rafn-
kelssfaðafeðga sýnir hve langt er gengið til að
svína á sjómönnum.
Qjómenn
^ skilja
og vandamenn þeirra, allir þeir sem
hvers virði þjóðinni allri er starf ís-
lenzku sjómannanna, geta þakkað gerðardóms-
flokkunum fyrir sig 9. júní. Þeir meta einskis kjör
og rétt sjómanna, Morgunblaðsmenn, en þeir
skilja mál kjörseðilsins, líka Emil ger^’dómsráð-
herra og Sverrir Júlíusson. — s.