Þjóðviljinn - 11.05.1963, Blaðsíða 7

Laugardagur ll'. maí 1963
ÞJOÐVILIINN
SlÐA 'J

KOSNINGARNAR ERU EINNIG
Vinnuþrælkunin verður að hverfa
Þoð verður að koma ó raunverulegum átta tíma vinnudegi með a.m.k. 10 st. kaupi
Vinrmþrældómur
verkalýðs og annarra
launþega er orðinn ó-
þolandi. Þorri verka-
manna er sviptur raun-
verulegu fjölskyldulífi,
félagsstarfsemi þeirra
meira eða minna eyði-
lögð, enginn tími orð-
inn afgangs til menn-
ingariðkana. Heilsu
margra manna er of-
boðið, gamlir menn
brotnir af löngum
vinnutíma, heilsu ung-
linga stofnað í voða.
Tsland er orðið land
vinnuþrældómsins: 58
tíma vinnuvika er með-
altal hjá verkamönnum
samkvæmt rannsókn
8 tíma-nefndarinnar, 72
tíma vinnuvika er víða
og hjá sjómönnum
lengri. Á sama tíma er
vinnuvikan í Sovétríkj-,
unum, Bandaríkjunum
og Frakklandi 40 tímar,
í Vestur-Þýzkalandi og
Englandi 42—44 tímar,
í Svíþjóð 45 tímar. Og
það þykir dæmi um
slæm kjör að í Frakk-
landi skuli allmikið af
verkamönnum verða að
vinna eftirvinnu vegna
lágra launa og þannig
verði vinnuvika þeirra
allt að 48 tímum.
Orsök vinnuþrseldómsins er
kaupránið mikla. Nú er kaup-
máttur tímakaups íyrir al-
mennan Dagsbrúnartaxta 84,
móts við 104 í desember 1958
eða 20% lægri en þá. (Og þá
er 1945 = 100!) í staðinn fyr-
ir að hækka nm t.d. 4—5% á
ári undaníarin 5 ár, hefur
kaupið iækkað um 20% á fimm
árum, einungis fyrir aðgerðir
ríkisvalds auðmannastéttarinn-
ar.
Ríkisstjórn auðvaldsins hef-
ur með þessari harðstjóm
kaupránsins gert sitt iil þess
að sannfæra verkalýð og alla
launþega um að kaupgjaldsbar-
áttan er síður en svo einhlít,
lieldur verður stjómmálabar-
átta verkalýðsins gegu auðvald-
inu að vera önnur hliðin á
lifs- og hagsmunabaráttu verka-
manna og allra launþega. Þeg-
ar lítil embættismannaklíka
eins og seðlabankastjórn dirf-
ist að hóta vcrklýðshreyfing-
unni mcð gengislækkun að
loknum kosningum, þá er
greinilegt að tími er til kom-
inn að sópa burt frá völdum
þeim klíkum. sem álíta vitlausa
aðrir lauþegar hæglega gert,
ef þeir aðeins standa sa'man.
Verkalýðurinn er helmingur is-
lenzku þjóðarinnar og aðrir
launþegar um fjórðungur. 75%
íslendinga eiga hagsmuna að
gæta gegn auðvaldinu, ríkis-
stjórn þess og óviturri emb-
ættisklíku. Ef þessi yfirgnæf-
andi meirihluti sameinast í
kosningum um þá stefnu, sem
Eftii
EINAR 0LGEIRSS0N
efnahagspólitík og skcfjailausa
þjónustu við afturhald og auð-
vald æðsta boðorð sitt.
Atvinnulíf fsiands ber vel
8 tíma vinnudag með óskertu
heildarkaupi. Atvinnuiífið er
tij fyrir alþýðuna og þjóðina.
Og stjómi einstakir atvinnurek-
endur svq illa og láti siæmar
ríkisstjómir og skammsýna
embættismenn þjaka atvinnu-
iífinu með okurvöxtum og ó-
stjórn, þá verður alþýðan að
skakka leikinn og breýta
rekstri og stjóm atvinnulífsins
eins og nauðsynlegt er til að
fullnægja lífshagsmunum laun-
þega og tryggja þeim mann-
sæmandi tilveru.
Þetta geta verkamenn og
Sósíalistafiokkurinn og sam-
herjar hans marka í Alþýðu-
bandalaginu og er í samræmi
við hagsmuni verklýðshreyf-
ingarinnar og kröfur Alþýðu-
sambandsþings, þá er endir
bundinn á kaupránspólitík auð-
valdsins og vinnuþrældóm
verkalýðsins.
★
Kosningabaráttan, sem fram-
undan cr, er barátta um kaup-
gjald alveg eins og kaupdei’-
urnar og verkföllin. Þogar auð-
mannastéttin bejtir rikisvald-
inu tþ þess að ákveða kaup-
gjald og afnema kaupgjalds-
samninga, þá verða launþeg-
arnir að berjast við auðmanna-
stéttina og flokka hennar um
áhrifin á ríkisvaldið. Þegar
íhaldið. Alþýðuflokkurinn og
Framsókn taka höndum saman
um að afncma með lögum vísi-
töluna úr kaupsamningum og
taka þar með úr stifluna fyrir
dýrtíðarflóðinu, þá er ljóst að
allij- launþegar verða að sam-
cinast um Alþýðubndalagið í
kosningum, eins og þeir standa
saman um Dagsbrún og A’-
þýðusambandið í kaupdeilum
og verkföllum. Auðvaldið hefur
nú í fjiigur ár háð aðalkaup-
kúgunarbaráttu sína með lög-
um í krafti meirihlutavalds á
Alþingi Alþýðan — alfjr laun-
þegar fslands — verða að
heyja sina kauphækkunarbar-
áttu á sama hátt, ef þeir ætla
að sigra: Það cr: ná í kosn-
ingum slíkri aðstöðu — og að
lokum meirihlutaaðstöðu á AI-
þingi, — þannig að stjórnað
sé með hagsmuni alþýðu fyrir
augum.
Þetta er það sem auðvaldjð
hefur verið að kenna alþýðu
íslands síðasta kjörtímabil með
framferði sínu. Og launþegar
íslands þurfa að sýna það i
komandi kosningum að þeir
hafa lært til fullnustu, hvern-
ig svara skuli auðvaldinu með
þeim vopnum, er Það sjálft
beitir.
Verkföllin eru nauðsynleg
vopn verkalýðnum, en þau eru
fómfrek og dýr. Þó tjáir eigi
í það að horfa, þegar hagsmun-
ir alþýðunnar liggja við.
En atkvæðaseðiliinn er einn-
ig gott vopn verkalýðnum og
öllum launþcgum, ef honum er
bejtt rétt. Og hann er vopn,
sem kostar enga fóm, — ekk-
ert vinnulcysi vikum saman,
— heldur aðeins hugsun, —
hleypidómalausa, rökrétta hugs-
un um þjóðfélagsástandið og
eigin hagsmuni allra launþega
sem einnar heildar.
Ríkisvaldið er á síðustu
fjórum árum orðið einkavald
auðmanna til kaupkúgunar í
ríkara mæli en nokkru sinni
fyrr. Þð verður að svipta
kaupræningjana þessu valdi, til
þess að geta tryggt raunveru-
legar kauphækkanir og afnám
vinnuþrældómsins. Og til þess
þarf alþýðan að sameinast um
sitt eigið Alþýðubandalag gegn
þjónsflokkum auðvalds og aft-
urhalds.
Næstu Alþingiskosningar
verða því prófsteinn á hugsun
íslenzkrar alþýðu og skilning
á eigin hagsmunum.
A tkvæðaseðillinn er vopn eins og verkfollin
—og krefst engra fórna, — aðeins hugsunar
Dæmið. sem tekur öllu fram
í þelrri eymdardagskrá. sem
skósveinar ríkisstjórnarinnar
voru látnir setja á svið 1. maí
s.l. í nafni verkalýðs á fslandi,
var eitt. sem þeir fóru heldur
en ekki flatt á.
Það kom berlega í Ijós, að
ein meginkrafan, sem fram var
borin fyrir 40 árum, var 8
stunda vinnudagur. Þá, 1923,
setti fátæk og réttindalítil al-
þýða fram þá kröfu og það
stefnumark. að lifa mannsæm-
andi lífi af kaupi 8 stunda
vinnudags.
Síðn eru liðin fjörutíu ár.
Hvernig standa svo málin í
dag? Ættu i annan tíma að
vera betri og hagstæðari skil-
yrði til að ná þessu marki en
nú? Aldrei í allri sögu þjóð-
arinnar hafa önnur eins verð-
mæti borizt á land sem «.l.
tvö ár. Verkalýðurinn hefur
dregið þessa björg í bú, aflað
hennar, unnið úr henni, komið
henni í verð og flutt hana á
markað. Aldrei hafa þeir, er
þjóðarbúi stýra, hlotið nándar-
nærri þvílíkar fjárhæðir tii
ráðstöfunar sem þessi ár.
Til viðbótar þessu hafði svo
islenzk alþýða lyft í stjórnar-
stólana þremur ráðherrum af
sjö til þess að tryggja sigur
hinni fjörutíu ára gömlu hug-
sjón og heitstrengingu um að
mega og geta lifað eins og
mönnum sæmdi af launum
átta stunda vinnudags. Hér
urðu þrenn skilyrði fyrir
tryggðum sigri í því máli: For-
sjónin hafði gefið hagstæðara
árferði og meiri aflamöguleika
en dæmi þekktust til. Vinnandi
fólk hafði dregið þennan ein-
stæðan afla á land og unnið
hann til sölu. í þriðja lagi átti
hið vinnandi fólk við sjávar-
síðuna fúlltrúa í ríkisstjórninnj
einmitt til þess kjörna, að hinn
mikli en efnalitli vinnandi
fjöldi fengi að njóta ávaxt-
anna af iðju sinni, sköpun verð-
mætanna, sem hin starfandi
hönd átti mestan þáttinn í.
Hafa ekki ráðherrar al-
þýðunnar efnt heit sín við
hana. Hafa þeir ekki goldið
fólkinu íylgið og traustið?
Hafa þeir ekki efnt loforðin,
sem gefin voru fyrir siðustu
kosningar?
Er ekki átta stunda vinnu-
dagurinn nú nægjanlegur til
mannsæmandi lífs, svo ekki sé
einungis talað um til lífsfram-
dráttar í einföldustu merkingu?
Ekki er vitað um nokkurt
umtalsvert ágreiningsefni inn-
an rikisstjórnarinnar, svo þess
vegna hefði ekki þurft að
standa á uppfylling ærubund-
inna loforða.
Einu sinni starfaði ungur
maður við Alþýðublaðið. heið-
virður og hreinlyndur jafnað-
armaður. Hann hætti þar inn-
an skamms. Hann undi ekki
vinnúbrögðunum. Ástæðuna til
brottfarar sinnar kvað hann
þá. að hann hefði ekki mátt
Frá útifundi verkalýðsfélag-
anna 1. maf s.l.
segja satt í blaðinu.
Núverandi ritstjórar Alþý-ðu-
blaðsins þykja hæfa Eínu
blaði mjög vel. En stundum
hrökkva upp úr þeim í ógáti
þung og sár ólánsorð. sem mik-
ið hefði verið til gefandi að
aldrei heíðu verið sögð.
Rétt fyrir hið merka 40 ára
afmæli verkalýðsfélaganna —
afmæli hugsjónarinnar um átta
stunda vinnudaginn — lýsti
ritstjóri að öðru aðalmálgagni
ríkisstjórnarinnar, Alþýðublað-
inu, yfir þvi, að sá verka-
maður. sem nú, i mesta afla-
ári þjóðarinnar og undir al-
Framhald á 3. síðu.
Mannsœmandi líf alþýðunnar iafngiidir
hungurdauða undir núvera ndi stfórn,
segir einn ritstjóri Alþýðublaðsins