Þjóðviljinn - 26.05.1963, Blaðsíða 3

HÖÐVILHNN
StÐA 3
Sunnudagttrtnn 26. maí 1963
Á
HVÍLDAR-
DACINN
EINU ALMANNAVARNIRNAR
Hernámsstefnan
Mörgum hefur hætt við að
líta á deilumar um hernáms-
stefnuna eins og hvert annað
stjómmálalþras, líkt og pex um
g j aldeyrisstöðu, sparifjársöfn-
un eða íbúðarhúsabyggingar.
Menn hafa talið aðildina að
Atlanzhafsbandalagiriu vera
eins og hvert annað fjölskyldu-
samkvæmi þar sem við sýnd-
um nágrönnum okkar og
frændum vinsemd. Ýmsum
hefur fundizt meinlaust þótt
við ieyfðum nokkmm dátum
að athafna sig á útkjálka-
svæðum; meira að segja var
hægt að hafa af því nokkum
ábata. En allt tal um styrj-
öld og lífsháska og lortímingu
var aðeins marklaus orð, dæmi
um ofstæki kommúnista. fjarri
hinum hversdagslegu viðfangs-
efnum raunveruleikans.
í>essu fólki hefur brugðið í
brún við skýrslu dr. Ágústs
Valfells um afleiðingar her-
námsstefnunnar. Það hefur allt
í einu fengið að vita að rik-
isst.iórnin hefur haft hóp sér-
fræðinga á launum til þess að
reikna út hvcrsu margir muni
farast á íslandi ef til styr.i-
aldar komi. hversu margir
yrðu blindir í Reykjavík ef
þeir horfðu af tilviljun í átt
til Keflavíkur um leið og
kjarnorkusprenging yrði,
hversu margir myndu farast á
svipstundu af völdum höggs og
hita, hversu margir myndu
brenna, hvernig helrykið
myndi grúfast yfir landið,
hversu mörg börn gætu fæðzt
vansköpuð á Akureyri af völd-
um erfðagalla vegna geislunar.
hvemig alþýða manna gæti
helzt dregiff úr háskanum með
því að liggja á gólfinu í kjö'l-
urum sínum í nokkra daga —
meðan ríkisstjórnin og yfir-
menn Almannavarna hefðust
við í rammgerðu niðurgröfnu
byrgi fjarri háskanum.
Seinasta
röksemdin
Ágúst Valfells hefur sannað
það í skýrslu sinni með ljós-
um rökum að allur þessi háski
er AFLEIÐING hernámsstefn-
unnar. Því aðeins getur ísland
orðið skotmark í styrjöld að
hér eru bandarískar herstöðv-
ar; enginn styrjaldaraðili hefði
að öðrum kosti neitt við ís-
lendinga að sakast. Svo alvar-
legt er ástandið að sérfræðing-
arnir hafa reiknað út að fyr-
ir því séu 75% líkur að Kefla-
víkurflugvöllur yrði skotmark
þegar í upphafi styrjaldar.
Hernámsblöðin hafa ekki
borið við að mótmæla þessum
staðreyndum, enda eru þær
sannaðar fyrir atbeina Bjama
teenediktssonar dómsmálaTáð-
herra. Því hafa röksemdir
hernámsmanna sundrazt ger-
samlega síðustu vikumar. líkt
og þær hafi orðið fyrir and-
legri kjarnorkusprengingu; og
þess er að vænta að á næst-
unnj dirfist englnn að orða
það að okkur sé vöm og ör-
yggi að hemáminu ef til styrj-
aldar komi. í rauninni má
segia að eftir sé aðeins ein
málsvöm. og henni hefur ver-
ið hampað feimnlslega síðustu
dagaria, sú aff Atlanzhafs-
bandalaglð og hemaðarviðbún-
aður bess koml í veg fyrlr að
styrjöld skelli á og því sé
okkur vernd að því að taka
þátt í þelm viðbúnaðl.
Hvernig fær þessi síðasta
röksemd hernámsmanna stað-
izt?
Það ólíklegasta
í trúnaðarskýrslu sinni um
afleiðingar hemámsstefnunnar
segir Ágúst Valfells og styðst
þá við niöurstöður íremstu /
sérfræðinga erlendis;
-Nú er svo komið að hemað-
artæknin meýnar samfélagsein-
ingunum, þ.e. þjóðfélögunum, þá
gagnkvæmu hegðun, sem tíðk-
azt hefur milli þeirra frá alda
öðli, þegar valdbeiting er end-
anlega aðferðin til að útkljá
öll deilumál þeirra. Með öðrum ]
orðum hefur tækniþróunin, og
þá um leið þjóðfélagsstærð og
hernaðartækni, myndað eins-
konar mótsagnarástand. Öll
frekari þróun verður að ske
á annan hátt en verið hefur
(þ.e.a.s. með ófriði), ef ekki
á að koma sá afturkippur í
þróunina, sem óhjákvæmilega
myndi leiða af ella. Meiri-
háttar kjamorkustyrjöld i dag
gæti valdið 100 ára afturkipp,
eða jafnvei meir í þróun
menningarinnar. Þannig mætti
ætla, að stríðshættan sé minni
en áður, þar eð enginn aðili
getur lagt út í meiriháttar
styrjöld, án þess að bíða af-
hroð sjálfur."
„Eins og áður hefur verið
rætt um, yrðu afleiðingar af'
meiriháttar kjamorkustyrjöld
svo óhugnanlegar, að næstum
er óhugsandi, að nokkur að-
ili muni vísvitandi Ieggja út í
slíka styrjöld að fyrra bragði.“
„Styrjöld að yfirlögðu ráði
er það ólíklegasta eins og' sak-
ir standa nú.“
Þetta eru niðurstöður Ágústs
Valfells og hinna erlendu sér-
fræðinga. Þær hnekkja ger-
samlega hinum venjulegu rök-
semdum hemámsblaðanna um
að Sovétríkin hyggi á árásar- p ' ''
styrjöld, að fslendingar gætu t'
orðið fyTÍr hernaðarárás og í •
hemámi hvenær sem væri, ef S
hér værj ekkert lið til varn- r\
ar. I
Hætturnar
En af
háskinn?
Ágúst Valfells
hverju staiar þá
telur
ar lítil eins og er, mun aukast
er fleiri og fleiri þjóðir öðl-
ast kjarnorkuvopn og eld-
flaugar.“
Allar þesgar ástæður eru
AFLEIÐING af vígbúnaðar-
upp
þrjár aðalástæður. Sú fyrsta :
er SLYSNI, „mapnleg eða vél-
ræn bilun“, þ.e. að stjómmála-
menn eða hermenn missi vitið
eða tæknileg mi'stök geti
hrundið styrjöld af stað.
„Jafnvel þótt líkurnar á mann-
legri og vélrænni bilun séu
litlar í hverju einstöku til-
felli“, segir hann, „aukast
samt heildarlíkumar eftir því
sem vopnafjöldinn eykst. Að
áliti sumra mun eldflauga-
fjöldinn í heiminum árið 1975
verða orðinn allt að 50.000, og AflGIOinCI
þá getur verið, að heildarlík- ^
urnar fyrir slysasprengingu
eða jafnvel eyðileggipgu ó-
vinaborgar einhvers aðila,
vegna slysni, verði hvergj^
nærri hverfandi.“
Önnur ástæðan sem Ágúst
Valfells nefnir er RANGT
MAT Á AÐSTÆÐUM. Hann
bendir á að í kjarnorkustyrj-
öld sé talið mikilvægast að
verða á undan, ef styrjöld sé
álitin vofa yfir. og ráðamenn
stórveldanna geti ekki verið
ömggir um fyrirætlanir and-
stæðinga sirina. „Við þessar
aðstæður gæti það ástand
myndazt“, segir Ágúst, „að
annar aðilinn álíti sig hafa á-
stæðu til að ætla, að hinn sé
að undirbúa árás, og geri því
sinn árásarflota reiðubúinn
sem gagnráðstöfun. Hinn aðil-
inn kann svo að öðlast vitn-
eskju um hinn aukna viðbún-
að, og þannig auka gagnverk-
unaráhrifin spennuna, þar til
annar hvor skýtur fyrst til þess
að tTyggja sér fyrsta höggið."
Þriðju ástæðuna nefnir
Ágúst Valfells ÞRIÐJU ÞJÓÐ-
INA og segir: „Þar er átt við
þann möguleika, að minni
þjóð, sem ef til vill er í
bandalagi við stórveldi, geti
komið af stað stríði. Annað
hvort gæti þetta skeð vegna
gagnverkunaráhrifa, eða, það
sem ólíklegra er, vísvitandi.
Þessi hætta, þótt hún sé eink-
kapphlaupinu sjálfu, hern-
aðarbanda’öguni, herstöðva-
stefnu og æ stórfelldari vopna-
búnaði. Hættan á slysni magn-
ast með auknum vopnabúnaði;
rangt mat á aðstæðum er
mannlegur breyskleýki þegar
taugarnar eru þandar til hins
ýtrásta og hver mínúta er tal-
in geta ráðið úrslitum; þegar
tortimingarvopnum hefur ver-
ið dreift um jörðina alla þarf
ekki nema einn vitfirring til
að hleypa öllu í bál og brand.
Hættan er AFLEIÐING af
vigbúnaðinum. Með þátttöku
okkar á Atlanzhafsbandalaginu
erum við fslendingar að leggja
fram okkar skerf til þess að
MAGNA hættuna á slysnj og
röngu mati og dreifingu tor-
tímarvopna. Með hernáminu
er verið að TRYGGJA það
að afieiðingar styrjaldar bitni
þegar í upphafi á íslendingum
með þeim afleiðingum sem lýst
er í trúnaðarskýrslu Ágústs
Valfells til Bjama Benedikts-
sonar dómsmálaráðherra. Ut-
anríkisstefna hernámsflokk-
anna þriggja, Sjálfstæðis-
flokksins, Fram'sóknarflokks-
ins og Alþýðuflokksins er
þannig tilræði við lífshagsmuni
íslenzku þjóðarinnar, með
henni er reynt að magna allan
þann hásba sem yfir Islend-
ingum getur vofað.
Eina leiðin
En hverjar eru þá leiðimar
til að bægja háskanum frá ís-
lendingum og mannkyninu
öllu? Ágúst Valfells ræðir þær
einnig í skýrslu sinni. Hann
bendir á „að stríðshættan
muni aukast. eftir þvi sem
fleiri þjóðir öðlast kjarnorku-
vopn“ og heldur áfram;
„Margir telja, að stríðsbætt-
an muni vissulega aukast,
nema hvi aðeins, að einhvrs
konar samkomulag náist milli
stórveldanna um takmörkun
vígbúnaðar og rástafanir til að
hefta útbreiðslu kjarnorku-
vopna. Hætt er þó við að það
verði ekki ráð nema í tíma sé
telcið. f stuttu máli: Styrjöld
virðist ólíkleg en þó möguleg.
Búast má við, að styrjaldar-
hættan fari vaxandi, nema að
stórveldin sjái sér hag í að
ná, og geti náð. einhvers kon-
ar samkomulagi. áður en það
er um seinan.“
Leiðin til að bægja háskan-
um frá er þannig sú og sú
ein að binda endi á vígbúnað-
arkapphlaupið, sundra hern-
aðarbandalögum og afmá her-
stöðvar. Við íslendingar erum
ekki miklir bógar á aiþióða-
vettvángi. en okkur er ekkert
annað sæmandi en að láta
skynsemi og mennskar ti’finn-
ingar stjórna athöfnum okkar,
gera það sem við getum til
þess að tryggja öryggi okkar
sjálfra og mannkynsins alls.
neita að framkvæma þá
stefnu sem magnar háskann
og gerir hann örugglega að
hlutskipti okkar ef stcfnan
ber árangur. Myndi það ekki
vera verðugra verkefni fyrir
ríkisstjórn fslands en að miða
athafnir sínar vjð þær fram-
tíðarvonir að lóta gera eitt
öruggt skýli á íslandi. bað-
an sem ráðherramir geti að
loknum skriðið til að horfa yf-
ir fallna bjóð og helbrunnið
land? — Austri.
Stefna „viireisnarinnar": Eyðslulán
í stað framkvæmdalána
Málgögn stjórnarfloklianna
eru allt í eimr farin að rif ja
upp að nýju fyrri áróður sinn
um erlenda skuldasöfnun
vinstri stjórnarinnar M.a. tók
forsætisráðherra sig til nýlega
og lýsti því bæði í út\'arpsum-
ræðum og á sirkussýningu í
Háskólabíói á dögunUm að er-
lendar lántökur vinstri stjórn-
arinnar hefðu verið stórhættu-
legar.
Það er því vert að rifja upp
til hvers vinstri stjómin not-
aði að miklu leyti þau lán, sem
hún tók erlendis. Vinstri
stjómin tók m. a. erlend lán:
★ vegna stofnkostnaðar við
Sementsverksmiðjuna
★ vegna stofnkostnaðar \ið
nýja Sogsvirkjun
it vegna stofnkostnaðar nýrra
virkjana á Austfjörðum og
Vestfjörðum
it vegna stofnkostnaðar við
stórfellda endurnýjun fiski-
skipaflotans
Ar vegna stofnkostnaðar nýrra
fiskiðjuvera víða um land.
Viðreisnar-postularnir telja,
að öll þessi lán liafi verið þjóð-
hættuleg og stefnt lánstraUsti
þjóðarinnar í voða. En einn
kunnur hagfræðingur ríkis-
stjórnarinnar, dr. Benjamín Ei-
ríksson, sá sig þó knúinn til
þess að mótmæla þessum áróðri
strax í upphafi. Hann benti á,
að vegna þeirrar framleiðslu-
aukningar, sem skapast við
aukningu framleiðslu- og at-
vinnutækjanna, stæði þjóðin
mun betur að vígi en áður tii
þess að standa undir afborg-
unum af erlendum lánum.
Öll ár viðreisnarinnar hafa
einkennzt af framkvæmdaleysi
á þessum sviðum. Það mátti
ekki taka framkvæmdalán er
lendis. Hins vegar mátti taka
þar EYHSLULÁN til þess að
reyna að sýna hagkvæmari
greiðslujöfnuð við útlönd.
Loks við lok kjörtímabilsins
kemur ríkisstjórnin svo með
plagg, sem hún nefnir „fram-
kvæmdaáætlun“. Og uppistaða
hennar er sú, að allar meiri
háttar framkvæmdir, sem ráð-
ast á í samkvæmt áætluninni
skuli gera fyrir erlent lánsfé.
Það sem við upphaf viðreisnar-
innar var fordæmt, er þannig
sáluhjálparatriði hennar, þeg-
ar komið er að kosningum.
Fylkingin
Fy lkingarf élagar!
Munið fundinn í Há-
skólabíói kl. 2 e.h. í dag.
Félagsheimilið í Tjarn-
argötu verður onið eftir
fundinn
t