Þjóðviljinn - 29.05.1963, Blaðsíða 6

6 SÍÐA
HÓÐVILIINN
Midvikudagurirn 29. maí 1963
Gullþjófanna
er leitað um
a/la London
Hinna bíræfnu þjófa, er stálu
um hálfri Iest af gulli að verð-
mæti um 30 milljón krónur í
London í síðustu viku er nú
Ieitað um alla stórborgina.
Komið hcfur á daginn að þjóf-
amir höfðu viku áður reynt að
brjótast inn í gullgeymslu í
Hertfordshire til að stela þar
gulli að verðmæti um 360 millj.
króna, en urðu að hætta við
það áform, þegar þjófabjalla
sagði til ferða þeirra.
Talid er að Scotland Yard
hafi enn ekki í höndum nein
gögn sem gætu komið upp um
þjófanna, en þúsundir óein-
kennisklæddra lögreglumanna
eru á stjái um alla borgina að
leita þeirra og vörður hefur
verið settur við alla flugvelli
og mikil leit gerð í bátum og
skipum í höfninni.
Sérfræðingar segja að þjóf-
unum muni veitast auðvelt að
fela gullið. Enginn vandi er að
bræða upp gullstengumar og
auðvelt er að saga þær í sund-
ur í smámola. Það ætti að vera
haegðarleikur fyrir þá að koma
sh'kum molum úr landi og
miklu hægara en það var að
stela gullinu.
Þjófnaðurinn var greiniiega
vel skipulagður og ólíklegt að
sá sem fyrir honum stóð geri nú
slíkt glappaskot að komist upp
um hann. Heitið hefur verið
2,5 milljónum króna fyrir upp-
lýsingar sem leitt gætu til
handtöku þjófanna.
„Hlýjar
móttökur"
Gina Lollobrigida fékk „hlýj-
ar móttökur“ þegar hún kom
til Teherans í Iran á föstudag-
inn ásamt manni sínum. Mörg
hundruð karlmanna flykktust
að henni þegar hún kom út úr
flugvélinni og gerðust svo nær-
göngulir að lögreglan varð að
beita kylfum sínum til að koma
henni undan. Hún komst við
illan leik og í sundurtættum
fötum inn í bifreiðina sem ók
henni til borgarinnar. Hún lét
það ekki á sig fá, enda veitir
henni ekki orðið af því að fá
kynþokka sinn auglýstan.
/Ilaveiði
Álaveiði er byrjuð í Skafta-
fellssýslum og í Lóni, nemur
aflinn tvær lestir í vor. Fjórir
Hollendingar stunda þessar veið-
ar og hafa vitjað tíu sinnum í
gildrunum í vor.
Tilraunaverksmiðja SÍS í
Hafnarfirði kaupir þessar af-
urðdr og kostar kílóið kr ee
cif.
I
I
i
I
I
I
I
I
!
i
i
I
Marina Vlady í „L’Ape rcgina” Burt Lancaster I „II Gattopardo”
„Hlébarði" Viscontis hlaut
Richard Harris í „The Sporting Life”
Gullpálmann
Þeir Luchino Visconti og Burt Lancastcr við töku „II Gatto-
pardo”. Þetta er í fyrsta sinn sem Visconti, einn snjallasti
kvikmyndahöfundur sem nú er uppi, hlýtur fyrstu verðlaun á
kvikmyndahátíð. Oft hefur munað litlu, myndir hans, eins og
taldar bcra af öðrum á kvikmyndahátíðunum i Feneyjum, en af
,La terra trema’, Senso’ og Rocco e 1 suoi fratelli’ hafa verið
pólitiskum ástæðum hefur hann
Sextándu kvikmynda-
hátíðinni í Cannes lauk
rétt fyrir helgi og var þá
úthlutað verölaunum. Að
venju var verðlaunaveit-
ingin mjög umdeild, jafn-
vel mera nú en endranær.
Minni ágreiningur var þó
í dómnefndinni en oftast
áður, en hún var skipuð
ellefu fulltrúum, þar af
sex frönskum. Dómnefnd-
in var þannig algerlega
sammála um að veita nýj-
ustu kvikmynd ítalska
leikstjórans Luchino Vis-
conti fyrstu verðlaun
(Gullpálmann), en hún er
byggð á og samnefnd
hinni víðfrægu skáldsögu
di Lampedusa „II Gatto-
pardo” („Hlébaröinn”).
Gagnrýnendur sem við-
staddir voru hátíöina voru
þó margir á öðru máli
og töldu að aðrar myndir,
t.d. rúmenska myndin
„Codin” hefði fremur átt
verðlaunin skilið.
önnur verðlaun sem veitt
voru hafa einnig sætt gagnrýni.
Þannig þótti mörgum sem
franska leikkonan Marina
Viady hefði ekki unnið til verð-
launanna íyrir bezta leik í
kvenhlutverki, en þau íékk hún
fyrir leik sinn í ítölsku kvik-
myndinni „Ape regina” („Bý-
drottningin"). Sérstök heiðurs-
verðlaun sem sovézka kvik-
myndin „Bjartsýnn harmleik-
ur“ og sú bandaríska „To Kill
a Mockingbird" („Að granda
söngfugli“) hlutu voru einnig
gagnrýnd, og það á þeirri for-
sendu að þeim hefði verið veitt
verðlaunin vegna þess hvar
þær voru gerðar, en ekki vegna
eigin verðleika. Sovézka mynd-
in fékk verðlaun fyrir „beztu
lýsingu á hetjutímum bylting-
arinnar“, en sú bandaríska
fékk verðlaunin sem kennd eru
við Gary Cooper og veitt eru
þeirri kvikmynd sem „bezt
túlkar hugsjónir mannúðar".
Gagnrýnendum í Cannes þótti
flestum lítið til beggja þessara
kvikmynda koma, enda þótt sú
bandaríska hlyti hvorki meira
né minna en þrjú Oscarsverð-
laun í Hollywood í vor. Ein
þeirra voru þá veitt Gregory
Peck fyrir bezta leik í karl-
hlutverki. Það þótti gagnrýn-
endum í Cannes stórfurðulegt
og sagði einn þeirra að menn
yrðu ekki afbragðsleikarar með
því einu að setja upp gleraugu
og hafa vald á femum svip-
brigðum í stað einna.
Verðlaun sem til var unnið
Að öðru leyti voru flestir
gagnrýnendur sammála dóm-
nefndinni. Það á þannig við
um verðlaunin fyrir bezta leik
í karlhlutverki, en þau fékk
brezki leikarinn Richard Harris
fyrir leik sinn í myndinni „This
Sporting Life" eftir Lindsay
Anderson.
Almenna viðurkenningu
höfðu þær tvær kvikmyndir
fengið sem hlutu önnur verð-
laun, sú japanska „Harakiri”
(„Kviðrista”). sem ýmsir töldu
að hefði unnið til fyrstu verð-
launa og sú tékkneska „Það var
einu sinni köttur“, sem gagn-
rýnendur báru mikið lof á. All-
ir voru einnig sammála um að
rúmenska kvikmyndin „Codin“
sem áður var nefnd -hefði unn-
ið til verðlauna fyrir bezta
tökuritið, en töku hennar
stjómaði franski leikstjórinn
Henri Colpi. Margir voru þeir
sem töldu hana eiga skilið
Gullpálmann fyrir „dýrlegan
lofsöng til vináttunnar", eins og
einn gagnrýnandinn komst að
orði.
önnur verðlaun
Yms önnur verðlaun eru veitt
á hátíðinni í Cannes en þau
sem hin opinbera dómnefnd út-
hlutar. Verðlaun félags kvik-
myndahöfunda hlutu þannig
tvær franskar kvikmyndir:
„Les Abysses" („Undirdjúp-
in") Grikkjans Papatakis, og
„Le Joli Mai“ („Hinn fagri
maí“) Chris Markers. Sú síðar-
nefnda hlaut einnig gagnrýn-
endaverðlaunin ásamt „The
Sporting Life“ og alþjóðleg
nefnd æskumanna verðlaunaði
tékknesku myndina sem áður
var nefnd. Hún hlaut einnig
verðlaun fyrir bezta tækni í
upptöku bæði mynda og hljóðs,
en búlgarska myndin „Codin“
var verölaunuð fyrir bezta lit-
kvikmyndun.
Það vekur athygli hve vel
kvikmyndahöfundar Austur-
Evrópu stóðu sig að þessu sinni
(að þeim sovézku undanskild-
um) og höfðu þó að margra á-
liti unnið til enn fleiri verð-
launa, t.d. fyrir pólsku mynd-
ina „Að elskast” og aðalkven-
hlutverkið f henni. sem Bar-
bara Krafftowna lék.
Viseonti er kommúnisti.
Eins og oft áður þótti lítið
koma til bandarísku kvikmynd-
anna sem sýndar voru í Cannes
og þá minnst til þeirrar sem
hátíðin hófst á, en það var síð-
asta mynd Hitchcocks „Fugl-
arnir". Allir voru hins vegar á
jafnan verið sniðgenginn þar.
einu máli um framúrskarandí
leik Burt Lancasters í „Hlé-
barðanum" og hefði hann að
líkindum hlotið verðlaun. ef
ekki væri fyrir þá sök, að leik-
verðlaun eru ekki veitt ef rödd
leikarans er „dúbleruð".
Frá Sovétríkjunum
Mönnuð geimför af nýrri
gerð bráðum send á loft?
Allar líkur benda til þess
að Sovétríkin hafi þegar
gert tilraunir með nýja
gerð af geimskipum, sem
eru stærri og fullkomnari
en Vostok-förin fjögur, og
aö þau muni flytja sov-
ézka geimfara á braut um-
hverfis jörð innan skamms,
segir brezki geimferðasér-
fræðingurinn Kenneth
Gaitland í Sunday Tele-
graph.
Hann bendir á að Sovétríkin
hafi sent á loft hvert Kosmos-
tunglið af öðru undanfama
mánuöi. Þau voru orðin sextán
þegar hann ritar greinina en
tvö hafa bætzt við síðan hún
birtist 19. maí.
Lítið hefur verið á hinum
opinberu tilkynningum um
Kosmostunglin að græða, en
Gaitland segir að fljótt hafi
komið í Ijós að þau hafi verið
af tveimur gerðum. Sum tungl-
anna hafa verið send á braut
sem hallar 49 gráður frá mið-
baug og allt bendir til þess að
þar sé um að ræða venjuleg
athuganatungl til vísindarann-
sókna í geimnum.
Tungl af nýrri gcrð
öðru máli gegni um þau
tunglanna sem send hafa ver-
ið á braut sem hallar 65 gráð-
ur frá miðbaug, en það er sami
brautarhalli og Vostokförin
höfðu og reyndar líka fyrstu
spútnikarnir. Greinilegt er,
segir Gaitland, að þar er um
að ræða stærri geimför sem
ætluð eru sérhæfðari verkefni
en þeim fyrmefndu. Talið er
að fjögur þessara Kosmos-
tungla hafi verið látin lenda
aftur á jörðinni.
A braut í viku
Og hann segir alla ástæðu
til að ætla að tunglin af þeirri
gerð séu geimskip sem ætluð
séu til að flytja menn um-
hverfis jörðu og þá sennilega
fleiri en einn í hveriu geim-
fari. Þessi geimför ættu að
geta verið á braut í viku eða
lengur.
Stefnumót í geimnum
Það er mjög sennilegt að
þessum nýju geimförum verði
ætlað að taka upp þráðinn frá
ferðum þeirri Nikolaéffs og
Popovitsj í ágúst í fyrra, en
geimför þeirra komust svo ná-
lægt hvort öðru að þeir sáu
hvor til annars og skiptust á
kveðjum um útvarp. Eðlilegt
framhald af því væri að gera
tilraunir með „stefnumót í
geimnum", þ.e. að tengia sam-
an tvö geimför á sömu braut,
en slík tenging er eitt frum-
skilyrðið fyrir því að hægt
verði að senda menn til tungls-
ins.
Gagarín aftur á loft?
Frá Moskvu hefur spurzt að
gerðir hafi verið sérstakir heið-
ursborðar sem veittir verða
þeim geimförum sem farið
hafa eina, tvær eða þrjár ferð-
ir út í geiminn. Haft hefur
verið eftir hinum ónafngreinda
foringja geimfaranna að „mað-
ur sem kemur út í geiminn í
annað sinn mun eiga miklu
auðveldara með að átta sig á
umhverfinu en sá sem fer sína
fyrstu geimferð". Þetta á eink-
um við um nákvæmni í stjóm
geimfarsins, því að mikið er
undir því komið, þrátt fyrir
allan hinn sjálfvirka útbúnað.
Það ætti því ekki að koma á
óvart þótt Gagarín eða Titoff
ættu eftir að bregða sér aftur
út í geiminn — og þá sem eins
konar „ökukennarar" fyrir ó-
reyndari félaga sína.
I
i
I
t
J