Þjóðviljinn - 30.05.1963, Blaðsíða 12

Mæiast til að islendingar
kaupi ekki frá S-Afríku
I gær héldu tveir af forystu-
mðnnum Æskulýðssambands Is-
lans fund með blaðamönnum og
akýrðu þeim frá fyrirsetlunum,
sem sambandið hefur á prjónun-
um tál að mótmæla kynþátta-
kúguninni í Suð-Afríku. Ólafur
Egilsson formaður sambavidsins
skýrði hvað fyrir því vaksti og
Einar Hannesson sagði frá, ráð-
stefnu, sem haldin var i \Sví-
þjóð um þessi mál.
SkoðuSu NATO-
völl, slepptu
; Þingvöltum
Nemendur úr unglingaskóla
úti á landi fóru nýlega í skóla-
ferðalag með kennurum sínum.
Þeir komu hingað til Reykjavík-
ur og skoðuðu merkisstaði höfuð-
borgarinnar á mánudaginn og
eyddu svo þriðjudeginum öllum
suður á Keflavíkurflugvelli! 1
gær var ætlunin að skreppa til
Þingvalla og dveljast þar hálfan
dag, en ákveðið var að hætta
við þá för.
Að sjálfsögðu hafa þessi skóla-
böm verið undir leiðsögn og
stjóm kennaranna og ekki við
þau að sakast. En hversvegna
ekki að taka upp fræðslu um
NATO, sem skyldunámsgrein við
alla unglingaskóla landsins?
Hvítasunnu-
f erð ÆFR
er að þessu sinni austur á Síðu.
Lagt verður af stað kl. 2 e.h.
laugardaginn 1. júní frá Tjarn-
argötu 20. Þann dag verður ek-
ið að Kirkjubæjarklaustri og
gist þar. Á Hvítasunnudag verð-
ur litazt um á Síðunni og um
kvöldið ekið í Vík í Mýrdal og
gist þar. Á mánudag verður m.
a. gengið á Reynisfjall og farið
í Dyrhólaey. Komið í bæinn um
kvöldið. — Nánari upplýsingar
á skrifstofu ÆFR, sími 17513.
Rein, Akranesi
Akumesingar. Kaffisala í hús-
inu á hverju kvöldi til ágóða
fyrir kosningasjóð Alþýðubanda-
lagsins.
1 Svfþjóð. Noregi og Danmörku
var þegar 1. marz hrundið af
stað allvíðtækum aðgerðum gegn
S.-Afríku fasistunum. M.a. geng-
ust Æskulýðssamböndin fyrir
viðskiptabanni á vörur frá S.-
Afríku og festu upp í verzlun-
um miða og plaggöt, þar sem
taldar eru upp suðurafrískar
vörutegundir og fólk hvatt til
að kaupa þær ekki.
Æskulýðssamtökin hafa notið
ágætrar aðstoðar Verkalýðssam-
takanna og Samvinnuhreyfingar-
innar, einkum í Svþjóð, og einnig
\hafa ýmis önnur félagasamtök
veitt þeim aðstoð sína. svo sem
húsmæðrafélög. 1 Svíþjóð hafa
þesssar aðgerðir þegar borið svo
góðan árangur, að S.-Afríka af-
pantaði nýlega stóra pöntun á
sænsteum vélum. Á Norðurlönd-
um erí ætlunin að halda þess-
um aðgerðum áfram að minnsta
kosti í ár, en hafi stjómin í
S.-Afríku ekki slakað neitt á að
þeim tíma liðnum, verður þeim
haldið áfram .
21% íbúanna fá 75%
þjóðarteknanna
Ástandið í Suður-Afríku þarf
ekki að kynna fyrir nokkrum
manni. svo oft hefur það komið
fram í fréttum útvarps og blaða.
Hinsvegar er rétt að taka hér
til athugunar nokkrar tölulegar
staðreyndir.
Hvítir menn eru aðeins
21% íbúanna, þessi minnihluti
hirðir í sinn hlut 75% þjóðar-
teknanna og hvergi í heiminum
eru kjör hvítra manna eins góð
og einmitt þar.
Meðalaldur hvítra manna í
lýðveldinu er 70 ár, meðalald-
ur blökkumanna er 35 ár.
Helmingur hinna blökku íbúa
landsins deyr innan 16 ára ald-
urs og 20—30% blakkra bama
deyr áður en þau ná 1 árs aldri.
S.-Afríka mun vera eitt auð-
ugasta land í heimi. Þar eru
miblar gull- og demantanámur
og auðug landbúnaðarhéruð
Island meðal viðskipta-
landa S.-Afríku
Island hefur átt nokkur við-
skipti við S.-Afríku, m.a. keypt
þaðan ávexti fyrir u.þ.b. 5
milljónir á ári. Hér hafa ekki
hingað til verið framkvæmdar
neinar aðgerðir í þá átt að koma
í veg fyrir þennan innflutning.
Við erum því síðastir Norður-
landanna til að taka þátt í
þessum aðgerðum gegn hinni
viðbjóðslegu grimmd suðurafr-
ísku fasistanna. Æskulýðssam-
bandið hefur hugsað sér að fara
tiltölulega hægt í sakimar. T.d.
á ekki að beita þeirri aðferð
Svíanna að festa upp áróðurs-
miða í verzlunum og ekki á að
setja einstakar vörutegundir á
bannlista, hinsvegar á að belta
sér fyrir áróðri og kynningar-
starfsemi í blöðum og útvarpi.
S.-Afrískar appelsínur
1 vetur var mikið magn af
suðurafrískum appelsínum til
Framhald á 2. síðu.
rmTBtiAiííii ■£
í P.eykJavíJi.
EoyJrjavíi:, 20. Dal 19G3.
af MÍfiTpramsókna'rfloktalns íg koitafcista er'ÖBca bípT
atiik tíhersla & a» vlnna fylgl of jajiýauflokkmim, jannlg as
hann lialdi ekkl klut eínun frá eíouotu AlÞinsleko'aningum
og fái ekki neaa einn rnnn kjörina hír i Eeykjavik. £n þaS
telja Pransdknarmena og komnánistar Sruggustu loiöina tiZ
ísss aö koma náveranSi rikisatjim írá vSliua. Af J>v£
munai leisa oö rransíknarflokknum'vœri tiyggt esrti í ríkis-
stjðm. ' ‘ “
Kaö flokkskveöju
f.h, yulltráaráös' Alþýöufloktair.
»ví. Beykjavík .
Kafli úr bréfi Óskars Hallgrímssonar til trúnaðarmanna
Alþýðuflokksins.
Fimmtudagur 30. maí 1963
28. árgangur — 120. tölubiað
Fóstbræður halda
þrenna samsðngva
Karlakórinn Fóstbræður efnir
til hjnna árlegu samsöngva sinna
fyrjr styrktarfélaga í Austur-
bæjarbíóS dagana 4., 6. og 7.
júní n.k., undir stjórn Ragnars
Björnssonar.
Á efnisskránni eru að þessu
sinni 7 íslenzk og 7 erlend lög,
er fæst hafa verið flutt áður
hér á landi. Af verkefnum má
nefna m.a. 3 lög eftir Jónas
Tryggvason. 2 lög eftjr Sigfús
Halldórsson. auk laga eftjr Pál
ísólfsson og Ragnar Björnsson,
söngstjóra Fóstbræðra. Lag
Ragnars er samið við Jjóð Hall-
dórs Kiljan Laxness „Únglíngur-
inn í skóginum“. mjög nýstár-
legt að byggingu. og má segja
að með flutningi þess leggi
Fóstbræður út á nýja braut í
íslenzkum karlakórssöng.
Þá syngur kórinn og lög eft-
ir Selim Palmgren, Olav Kiel-
land og Erik Bergman, söng-
stjóra hins þekkta finnska karla-
kórs, „Muntra Mugikanter“. er
heimsóttu ísland í fyrrasumar.
Ragnar Björnsson
Sex einsöngvarar koima fram
með Fóstbræðrum að þessu
sinni. m.a. Eygló Viktorsdóttjr,
Erlingur Vigfússon og Þorsteinn
Hannesson. Undirleik á píanó
annast Carl Billidh.
Samsöngvarnir verða í Aust-
urbæjarbíói sem fyrr segir.
hinn fyrsti þriðjudaginn 4, júní
kl. 19:15
Hversvegna býður Alþýðuflokkuriim fram!
Hvers vegna býður Alþýðu-
flokkurinn fram í Alþingiskosn-
ingunum?
1 kosningabaráttunni allt til
þessa hefur EKKI komið fram
eitt einasta ágreiningsatriði,
hvorki stórt né smátt, milli
Sjálfstæðisflokksins og Alþýðu-
flokksins. Frambjóðendur Al-
þýðuflokksins hafa hagað sér ná-
kvæmlega eins og frambjóðendur
Sjálfstæðisflokksins í einu og
öllu, og Alþýðublaðið hefur birt
nákvæmlega sama málflutning
og Morgunblaðið og Vísir. Það
virðist vera alger tvíverknaður
að bjóða frambjóðendur sama
flokksins fram á tveimur listum.
Ekkert málefni
Þessi staðreynd hefur vakið al-
menna athygli. Það er ekki nýtt
að flokkar vinni saman á ís-
landi þótt þá greini á, en þegar
til kosninga kemur leggja þeir
ágreiningsmál sín undir kjósend-
ur og skora á þá að styðja sig
til þess að ná betri samningum
eftir kosningar. En Alþýðuflokk-
urinn bendir ekki á eitt einasta
ágreiningsmál, ekki eitt einasta
málefni sem valdi þvi að stuðn-
ingsmenn ríkisstjómarinnar eigi
að kjósa Alþýðuflokkinn frekar
en Sjálfstæðisflokkinn.
Trúnaðarbréf
Hvers vegna býður Alþýðu-
flokkurinn þá fram í kosningun-
um? Einn af fyrrverandi áhuga-
mönnum flokksins kom með
svarið inn á ritstjómarskrifstof-
ur Þjóðviljans í gær. Það var
trúnaðarbréf frá Óskari Hall-
grímssyni, formanni fulltrúaráðs
Alþýðuflokksins, til valinna Al-
þýðuflokksmanna. Þar er kvein-
að um að mikil hætta sé á því að
Alþýðuflokkurinn tapi stórfylgi,
og afleiðingin geti orðið sú að
ráðherrar Alþýðuflokksins verði
að víkja úr stólunum í stjómar-
ráðinu en valdamenn Framsókn-
ar setjist þar í staðinn. Tilgang-
urínn' með framboði Alþýðu-
flokksins er þannig sá — og sá
einn — að tryggja Emil, Gylfa
og Guðmundi 1. ráðherrastóla!
Valdastreita
Nákvæmlega sama afstaðan
kemur fram í viðtali við Emil
Jónsson í Alþýðublaðinu í gær;
hann segir í stórri fyrirsögn:
„Baráttan stendur um áhrif Al-
þýðuflokks eða Framsóknar.
Vilja kjósendur Framsókn í sam-
starf við Sjálfstæðismenn?" Frá
sjónarmiði hans er þannig barizt
um ÞAÐ EITT hverjir eiga að
hjálpa til að stjóma landinu,
hvort aðstoðarráðherramir eiga
að heita Emil og Gylfi eða Ey-
steinn og Þórarinn! Málefni eru
engin til, aðeins persónuieg
valdastreita.
Hverjir vilja hjálpa?
Það er einnig athyglisvert að
fá það staðfest frá Alþýðuflokkn-
um, sem Bjarni Benediktsson
hefur áður lýst yfir og Eysteinn
Jónsson játað, að eini tilgangur-
inn með kosningabaráttu Fram-
sóknar sé að safna vinstriatkvæð-
um í því skyni að taka þátt í
hægri stjórn að kosningum lokn-
um. Hvaða vinstrimenn vilja
hjálpa Framsóknarflokknum —
eða Alþýðuflokknum — í þvílíkri
„málefnabaráttu" ?
I
Um hernámsmál og okei-íhaldsmenn
ÚR
NJÓSNASKÝRSLUM
BANDARÍSKA
SENDIRÁDSINS
Hugleiðingar bandarísku
njósnaskýrslnanna um íslenzk
stjómmál eru síður en svo
allar gáfulegar, en alltaf bera
þær með sér sérstaka um-
hyggju fyrir Ihaldsmönnum
(Conservatives) en huglsemin
nær líka til manna eins og
Guðmundar 1. Guðmundsson-
ar og Eysteins Jónssonar, sem
stundum er vitnað til í slík-
um vinsemdartón að óþarft
þykir að föðu'rnafn fylgi með,
þeir heita þá bara Guðmund-
ur 1. og Eysteinn!
Skyldi nokkur trúa þvi ef
minnt er á að Alþýðuflokkur-
inn fiutti einu sinni tillögu á
Alþingi, að vísu rétt fyrir
kosningar 1956, um að Banda-
rlkjaherinn skyldi hverfa á
brott? Alþýðuflokksmaður-
inn Guðmundur 1. Guðmunds-
son fékk svo tækifæri til að
vinna að þessu máli sem ut-
anríkisráðherra.
I sýnishomi úr njósna-
skýrslu sem hér fylgir og er
frá haustmánuðum 1956 er
m.a. fullyrt að Halvard Lange
utanríkisráðherra Noregs hafi
leitt Guðmund 1. í allan sann-
leika varðandi brottför banda-
risks hers af íslandi, I einni
af heimsóknum Guðmundar
til Noregs.
Og fyrirskipun utanríkis-
ráðherra frændþjóðarinnar
hafi veríð á þessa leið: Hald-
ið Bandaríkjahemum á ls-
landi eða þið fáið tætings-
lið frá Atlanzhafsbandalaginu.
Og skýrsluhöfundur bætir við
að ekki þurfi að orðlengja
það að Bandaríkjaher sé
miklu æskilegri en sundurleit-
ur her úr ýmsum áttum, og
„fólk“ viðurkenni það, en
hins vegar segi „fólk“:
„Bandaríkjamenn munu aldrei
sleppa þessu landi við Atlanz-
hafsbandalagið, á því er eng-
in hætta. Þetta mál hef-
ur komið á dagskrá hvað eft-
ir annað og mun halda áfram
að koma á dagskrá“.
Hins vegar telur einn
skýrsluhöfundur við annað
tækifæri óafsEikanlegt að nota
málþóf á þingi til að reyna að
ná jafn vafasömum ávinningi
og þeim að herja út úr Guð-
mundi 1. og Eysteini viður-
kenningu á því að þeir hafi
í rauninni aldrei viljað að
Bandaríkjaherinn færi! Þó
þeir geri það ekki, muni fylgj-
endur þeirra einungis spyrja:
Hvers vegna ganga Ihalds-
menn snögglega fram sem
„þjóðernissinnaðir‘, eins og
þeir reyna að sýnast sem
stendur.
Svo kemur þessi forkostu-
lega klausa um íhaldið:
„Ihaldsmenn eru að reyna
að skinna upp álit sitt hjá
þjóðinni og það er ekki ein-
ungis skiljanlegt heldur lika
eðlilegt. Þeir hafa verið að
reyna að endurskoða aðferðir
sínar og gerðir og hafa gagn-
rýnt baráttuaðferðimar. Þetta
hefur komið þeim til að full-
gera eins mikið og þeim er
unnt af opinberum fram-
kvæmdum í Reykjavík, með-
an enn er tirni til. þvi íhalds-
menn eru skiljanlega smeykir
um að missa meirihluta sinn
í Reykjavík, í kosningum á
komandi ári. Þeir ætlaaðfull-
gera eins mikið og þeir geta
af opinberum framkvæmdum
og láta framtíðina um skuld-
imar. Ef þeir sigra eru þeir
OKEI og sigri þeir ekki eru
þeir samt OKEI því hinir
munu þá erfa skuldimar og
gætu sjálfir engar opinberar
framkvæmdir hafið. Það er
eðlilegt og skiljanlegt að I-
haldsmenn vilji ekki micea
Reykjavík".
Ttm l*at* war* ýuUlnod to Ondnusdnr. I. (qtdnundnon tgr Hnlmrd. enga, itbo I«W|len,
«A Ue. T*«ant Tleit ln Jtwy* Helptein ieericen troope in leolend. or pt e
odnjloaorrta tetob pf eoldlort frsa XiT0» 3t soe* vittont Mjrinc ttat the Amorlcant
ere eeetly jreforelln to « tnooh of eonclonoreta troope fron avsryvhare. Jhia coea
vithont ••d’ince ud tta poojla fullj adnlt thiaj oiilr* tho jeoplo meyt .Ihe Amorleena
vilj SXTS3 jtra ttla countiy up to HATOj thara ia na .dangor of ttat. Thi». queotion
het repeetediy «ona xij and >ill taaj ,on eenlng up. alttaousH tha ieeue* vill ta
it la toaxouaaUa to reeort to fUibuatariqc teotloe in order to geia ee queetloe-
eút a gela aa aa adniaaiaa fttm Oadamdwr X., and Xjataiáoe ttat ther nmr reellp
vantad tha inarioena tó ga. »<> Vhet* if tbwj dld oat, thair eupportere ,111 mrt
vhy era the OonaarretlTta ell of e anddaa turing et 'neUawUetia* m ttmj tir ta
•eea at tba asaaste
fha OoBMmtlva* ara tiying xo gtin •feoa* vith tha oetloo, ood thie lt Mt oxly
undaretendehlo but aeturel. They here been tpripg to roaeooto their nethodj tad
aadaa of pperetion, and ber* boen queetloolng thoir ovu taatioo. Thi* i* vhet hea
1,1 tta« t* oo^lata M anoh of PuUio. *orta ln Bojtjerik aa'thar poeiihly oee, vhUe
thar* 1« etill tiaa to.de it* haaatwo tha 0ooaarratlT>a ara mderataadehij afnli *
loelng tholr wjóritj la Bqrhjntth tha oleetiene to ha beld tat a.joar henaa.
Thoj intand to oooqlote ea aooh ef Puhllo Vorka ea ttaj oen, aad l«»r* the 4eht t*
thafatara. If thej vin*. thoj- era 01, *nd. Jf. nat,.thoj,«r« etlll or, he.oauea th*.
Othwa aill tata anr tha daM*.aad oeull not jotrlhlv tapa.to. rtert.eur pa>Uo ao*a
thaanlTM. Jt ta mtoai end vadarateadeUa thet tbe OeoeorreUT** da aat »wt ta
S^kjerita^
■ .díc: