Þjóðviljinn - 20.06.1963, Blaðsíða 4

- HÖÐVILJINN
Fimmtudagur 20. júní 1963
4 SfÐA
Útgefandi: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokk-
urinn. —
Ritstjórar: Ivar H. Jónsson, Magnús Kjartansson (áb.),
Sigurður Guðmundsson.
Fréttarltstjórar: Jón Bjamason, Sigurður V. Friðþjófsson.
Ritstjóm. afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðust. 19.
Sími 17-500 (5 línur). Áskriftarverð kr. 65 á mánuði.
Breytt stefna
17"innustöðvunum þeim sem yfir vofðu víða um
* land hefur nú verið afstýrt með þeirri 7V2%
kauphækkun, sem samkomulag varð um til bráða-
birgða. Og enda þótt ýmsar 'tilfærslur hafi einnig
verið gerðar á töxtum, er þessi kauphækkun ekki
nema lítill hluti af þeim kröfum, sem verkalýðs-
félögin báru fram og töldu nauðsynlegar til þess
að rétta hlut launþega að nokkru, vegna þeirrar
skerðingar á lífskjörum almennings, sem stefna
ríkisstjómarinnar hefur skapað á undanförnum
árum. Þjóðartekjur íslendinga hafa vaxið gífur-
lega síðustu ár, og stenzt sú aukning fyllilega
samanburð við það sem verið hefur hjá öðrum
þjóðum. Hér á landi hafa launastéttirnar samt
sem áður orðið að lengja vinnutíma sinn stöðugt
til þess að halda nokkum veginn svipuðum lífs-
kjörum — og hefur þó ekki hrokkið til — á sama
tíma og aðrar þjóðir keppa markvissí að því að
stytta vinnutímann og bæta jafnframt kjör launa-
fólks. Hér hefur því átt sér stað öfugþróun mið-
að við aðrar menningarþjóðir, og það er einmitt
sjálf stjórnarstefnan sem er undirrót þessarar öf-
ugþróunar.
V/"firlýsing ríkisstjórnarinnar fyrir síðustu helgi
um að hún telji að „vaxandi þjóðartekjur beri
að nota til að tryggja láúnþegum' séfn mfestar
kjarabætur" er því væntanlega ánægjulegur vott-
ur þess, að ^tjórnin geri sér ljóst að stefna hennar
hefur verið röng. Samninganefndir verkalýðsfé-
laganna lögðu líka sérstaka áherzlu á þetta í svari
sínu við orðsendingu ríkisstjórnarinnar, en þar
segir: „Samninganefndin fagnar þeirri yfirlýs-
ingu um stefnubreytingu, sem í fyrstu málsgrein
orðsendingarinnar felst, en þar er lýst þeirri
skoðun ríkisstjórnarinnar, að hún felji, að vaxandi
þjóðartekjur beri að nota til að tryggja laun-
þegum sem mestar kjarabætur og einnig að varð-
veita beri verðgildi gjaldmiðilsins“. Á það mun
nú reyna á næsfunni, hvort hér er um raunveru-
lega stefnubreytingu að ræða hjá ríkisstjórninni.
Verkalýðsfélögin hafa í trausti þessa frestað frek-
ari aðgerðum af sinni hálfu, meðan fram fer hag-
fræðileg athugun, sem greitf gæti fyrir nýjum
kjarasamningum. Og sú athugun þarf að leiða í
ljós, hvemig unnt er að skapa launastéttunum
mannsæmandi lífskjör, ekki með auknu stri'ti,
heldur með því að mæta kröfu verkalýðsfélag-
anna um styttan vinnutíma, jafnframt því sem
kaupmáttur launanna verði tryggður.
Samninga viS skipasmiði
rn
Isambandi við lausn kjaradeilnanna fyrir norð-
an hlýtur það að vekja athygli, að ekki örlar á
hinum minnsta áhuga atvinnurekenda að semja
við eitt félag hér í Reykjavík, enda þótf verk'fall
hafi nú staðið yfir í rúman mánuð hjá því. Er
þar um að ræða Sveinafélag skipasmiða. Þetta er
þeim mun furðulegri afstaða, sem skipasmiðim-
ir fara einungis fram á að fá sömu kjör og félag-
ar þeirra í sömu iðngrein í skipasmíðastöðvum
hér 1 næsta nágrenni. Það er því lágmarks krafa
að þegar i stað verði gengið að krö'fum skipa-
imiða um sömu kjör og félagar þeirra hafa. — b.
,ÞEIR HELDU NORDUR
Síðastliðinn sunnudag birtist
í Þjóðviljanum grein og mynd-
ir undir fyrirsögninni „Þeir
héldu norður". Þar sést að ver-
ið er að búa skip á síldarver-
tíð, enda er þetta sá timi árs,
þegar högg skipasmiða og jám-
smiða hljóma án afláts allan
hinn bjarta sólarhring og það
er hin eina uppgripavertíð
þessara starfsgreina, sem að
jafnaði bregzt aldrei. En nú
vill svo til, að þeir sem að
þessum störfum vinna um
þennan tíma, þégar hundruð
skipa eru að halda í norður,
eru ekki með sína hamra og
sagir um borð í bátunum, held-
ur bíða eftir að gengið sé til
samninga við þá um svipuð
laun og starfsbræður þeirra í
næsta nágrenni og allt til
nyrztu annnesja hafa þegar
fengið.
Við lestur greinarinnar í
Þjóðviljanum skaut upp í huga
mér myndum af mönnum, sem
klyfjaðir eru tjöruhampi, stál-
biki og ýmsúm verkfærum við
starf sitt í bátunum, enda velt-
ur allt á því, þegar bátarnir
eru drekkhlaðnir að hvergi sé
glufa opin fyrir sjó. Þessir
menn með þessar klyfjar eru
síldarsjómenn, hraustir strákar
með glampa tilhlökkunar í
augum. Þeim líkar vel hin
nýja undirbúningsvinna fyrir
síldarvertíðina — að kalfakta
með styttum og fleiri stöð-
um, sem mikið reynir á
að þéttir séu, þegar á hólm-
inn er komið og sjór flæðir
inn á dekk. Og trúað gæti ég
því, að „karlinum" likaði ekki
siður að sjá strákana sína kýla
hampinn í rifumar og bræða
siðan stálbikið yfir allt sam-
an. Og þótt svíði lítils hátt-
ar í augum og remma komi
í hálsinn af stálbiksbrælunni,
eykur það aðeins á spenning-
inn, sem ávallt fylgir síldar-
vertíðinni. Þetta er ný und-
irbúningsvinna hjá sjómönnun-
um og í tilhlökun sinni og á-
húga að komast norður sjá þeir
ekki og vita ekki að þetta
er vant að vera helzta lifibrauð
þeirra fáu skipasmiða, sem hér
hafa þraukað í sinni sérgrein,
því að flestir höfum við snú-
ið okkur að öðrum léttari og
arðbærari störfum, en áfram
starfa þeir menn, sem af ein-
skærum áhuga á sínu fagi, —
nánast sagt köllun, þrauka á-
fram við hin lélegustu kjör og
óþrifalega vinnu, og ættu þeir
þó raunverulega skilið að fá
verkstjórakaup fyrir það eitt.
Og enn ber þess að gæta að
skipasmíðin er ein iangerfið-
asta og flóknasta starfsgrein,
sem hér þekkist, og er ekki þar
með verið að kasta rýrð á
neina starfsgrein aðra. Og það
verkfærasafn, sem skipasmiðir
þurfa að eiga til þess að geta
mætt þeim mörgu verkefnum,
sem fyrir koma, þekkja ekki
aðrir en þeir sjálfir, en dýrir
eru þeir hlutir allir og erfitt
að rétta hendi eftir þeim. ef
þeir detti fyrir borð, sem oft
kemur fyrir.
Þetta allt og ótal margt
fleira rifjast upp núna, þegar
búið er að semja við flugmenn
og norðlenzk félög, en ekki er
einu sinni talað við þessa
brautseigu menn, sem unnið
hafa sleitulaust og haldið uppi
merki stéttar sinnar með sóma.
Fjrrverandi skipasmiður.
Nýtt skip til
Þingeyrar
Þingeyri í gær. — Nýr bátur
kom hingað á sunnudagskvöld og
hafði verið tæpa fjóra sólar-
hringa frá Kristiansand í Noregi.
Skipið heitir Framnes IS 608 og
er eign Kaupfélags Þingeyrar og
Hraðfrystihúss Þingeyrar h.f.
Skipið fer á næstunni til síld-
veiða fyrir Norðurlandi og er
skipstjóri Kristmundur Finnboga-
son og 1. vélstjóri Hallgrímur
Gíslason. Þetta er stálskip. 165
tonn að stærð og smíðað í Vaag-
land í Noregi.
Úr skipasmíðastöðinni Nökkva við Arnarvog.
Mál og menning
Ný félagsbók
Á árinu 1963 géfur
Mál og ménning út
þessar bækur handa
félagsmönnum sín-
um fyrir aðejns
350 króna árgjald:
Tímarit Má!s og
menningar, fimm
hefti. — Bergsteinn
Jónsson; Mannkyns-
saga 1648—1789. —
Þýdd skáldsaga: The
Flowers of Hiro-
shima eftir Editu
Morris. — Myndlist:
Goya.
s
MANNKYNS-
SAGA1648-1789
eftir BERGSTEIN JÖNSSON.
Mannkynssaga Máls og menningar er braut-
■ ■. ■
ryðjendaverk í íslenzkum sagnfræðibók-
menntum og hefur hlotið almennar vinsæld-
ir. — Með þessari bók eru komin út fjögur
bindi.— Bókin er 480 blaðsíður með mörg-
um myndum.
Félagsménn í Reykjavík eru beðnir að vitja
bókarinnar í Bókabúð Máls og menningar,
Laugavegi 18.
MÁL OG MENNING, Laugavegi 18