Þjóðviljinn - 23.06.1963, Blaðsíða 5

Sunnudagur 23. júití 1963
HðÐVIUINN
SÍÐA
Sigurður Oddgeirsson
Nokkur minningarorð
Það mun vera noikkum veg-
inn hið algengasta að hryggj-
ast við andlátsfregn aettingja
eða vima. En þegar ég frétti
að frændi minn og vinur Sig-
urður Oddgeirsson væri dá-
inn létti mér. Svo hafði til-
veran leikið hann hart. eink-
um hin síðari ár. að hvíldin
var það bezta sem honu-m gat
hlotnazt.
Sigurður fæddist í Vest-
mannaeyjum 24. apríl 1892 og
dó þann 1. júní s.l. Hann var
af fjölmennri og þekktri ætt
kominn. Móðir hans var Anna
Guðmundsdóttir Johnsen pró-
fasts í Arnarbæli í Ölvesi og
íaðir séra Oddgeir Þórðarson
síðast prestur í Vestmnnaeyj-
um. valinkunnur öðlingur og
mannvinur. Ég hef víða farið
og mörgum kynnzt, af því að
ég er atvinnuflakkari, en hvar
sem ég hef heyrt minnzt á
séra Oddgeir, hefur viðkvæðið
alitaf verið eitt og hið sama:
Hann var einlægur og sannur
vinur allra manna. Þegar SÓð-
skáldið Þorsteinn Erlingsson,
vinur manna og málleysingja,
byrjaði að yrkja sín fögru
ljóð, skrifa sögur og boða betri
tíma öllum mönnum til handa,
boða jafnaðarstefnuna, hreifst
séra Oddgeir af kenningum
hans og snilli. og fylgdi þeim
æ síðan til dauðadags, enda
þótt það þætti þá, og þyki
enn af alltof mörgum, jafn-
vel ófínt að vera jafnaðar-
maður. maður alþýðunnar. Sig-
urður var í þeim efnum. sem
mörgum öðrum. arftaki föður
síns.
Sigurður var afburða fríð-
ur sem ungur maður. og góð-
mannlegan svip bar hann alla
tíð. Hann var greindur vel
talinn af þeim. sem þekktu
hann bezt og ýmsum góðum
sérgáfum gæddur. Hann var
var listfengur og ljóðelskur.
snjall teiknari og málaði
fagrar og eðþlegar myndir í
frístundum sínum, oft eftjr
erfiðan og illa launaðan vinnu-
dag, og rithönd skrifaði hann
eina þá fegurstu sem ég hef
séð. Listfengi sinni og öðrum
hæfileikum hélt hann ekki á
lofti, og vissu færri en skyldi.
Hann var prúður í allri fram-
göngu, lítillátur og hógvær.
greiðvikinn og örlátur.
Sigurður átti ekki kost á
teljandi skólagöngu í æsku, en
aflaði sér staðgóðrar þekking-
ar í hagnýtum fræðum. Um
nokkurra ára skeið var hann
verkstjóri og ávann sér þá
traust og vináttu þeirra er
hann sagði fyrir verkum. sem
æ hélzt síðan. en slikt er ekki
of algengt. því miður. Honum
lét betur að segja komdu. en
farðu.
Mestan hluta ævinnar vann
hann þó ýmsa verkamanna-
vinnu og var, sem og í öðru,
trúr og dyggur þeim sem hann
vann. Mér þótti meira um
vert að mæta Sigurði á götu,
er hann kom frá vinnu í sín-
um verkamannafötum, en sum-
um þeim, sem uppstrílaðir eru
og ráða yfir skrifstofum og
lúxusbílum; það duldist eng-
um að þar var sannur maður
á ferð.
Rétt fyrir fyrri heimsstyrj-
öldina var hér ekki margra
kosta völ fyrir alþýðumenn.
En Sigurður var vonglaður og
djarfur. svo sem æskumönn-
um er títt, og fór því ungur
að árum úr föðurhúsum og^.
hélt til Bandaríkja Norður-
Ameríku. þess gjöfula lands
frá náttúrunnar hálfu. Þar
hugði hann sér gott til. En
eftir fæpa fimm ára veru þar
kom hann heim aftur, vonsvik-
inn og fátækur af öllu nema
lífsreynslu. Hann hafði kynnzt
af eigin raun því hyldýpi mis-
réttis, sem slíkt þjóðfélag býð-
ur þegnum sínum upp á. Hann
hafði séð ómælanlegan lúxus
og bílifi auðstéttanna, og hann
hafði einnig séð atvinnuleys-
ingja i hundruðum eða þús-
undum. hungrað fólk. klæð-
leysi þess og sárustu neyð. Að
horfa upp á slíkar öfgar gerði
Sigurð að eldheitum sósíalista,
og þeirri skoðun sinni hélt
hann fram ótrauður, við hvern
sem var, þar til hamn leið.
enda ekki mótvon með mann,
sem kynnzt hafði þvilíkum
öfgum, ég vil segja þjóðfélags-
legu brjálæði, af eigin raun.
ásamt þvj að hann hafði mjög
haldgóða bóklega þekkingu á
þjóðfélagsmálum. svo sem áð-
ur er vikið að.
Irska mikilmennið Bernard
Shaw sagði eitt sinn, að sá
sem ekki yrði sósíalisti af því
að kynna sér stjómmál. væri
bara fífl. Sigurður trúði á
mátt þeirra afla. sem skoðan-
ir hans hneigðust að, og rétt-
mæti þeirra, og að þau myndu
sigra að lokum. En þvi miður
auðnaðist honum ekki að sjá
það og vita, sem hann þráði
svo mjög, að öllum liði vel,
en enginn liði skort, á þessari
allsnægtanna jörð.
Skömmu eftir heimkomuma
frá Bandaríkjunum giftist Sig-
urður Ágústu Högnadóttur frá
Vestmannaeyjum, glæsilegri
konu, en missti hana 1948.
varð það honum þungt áfall.
Þau eignuðust sex böm. en
eitt þeirra. Helga, dó í æsku.
Hin ÖU eru uppkomin og mann.
væmleg.
Það er varla hægt að segja
að lífið hafi farið mjúkum
höndum um Sigurð. Mikinn
hluta ævinnar átti hann við
þrálátan sjúkdóm að stríða.
og ýmislegt annað var honum
mótdrægt í lifinu, þjóðfélags-
legs eðlis. Allt mótlæti bar
hann með dæmafárri stillingu
og æðruleysi. Síðustu ævidag-
ana má þó segja að þyrmt
hafi yfir hanm.
Nú er Sigurður vinur minn
genginn. Um það tjáir ekki
að sakast, svo er gangur lífs-
ins. En við vinir hans getum
ekki heiðrað betur minningu
hans og gert honum betur, en
að vinna af alhug og djörf-
ung fyrir því að hugsjónir
hans megi rætast. En það get-
ur tekið tíma. jafnvel ár og
aldir. En öllum þeim öflum,
sem reyna að koma í veg fyr-
ir að brautin verði rudd öllum
til bjartara og betra lífs skal
sannarlega svefnþom stungið.
Haukur Þ. Oddgeirsson.
Bifreiðastöð
Steindórs vann
firntakeppnina
Firmakeppninni í golfi lauk
á laugardaginn 15. júní sl. með
sigri Bifreiðastöðvar Steindórs
(Ölafur Ág. Ólafsson), sem
sigraði Mars Trading Comp-
any (Jóhann Eyjólfsson). Sagt
verður nánar frá firmakeppn-
inni síðar.
MOSKVA 2276 — Bresnéff, for-
seti Sovétríkjanna, hefur verið
skipaður einn af framkvæmda-
stjórum miðstjómar Kommún-
istaflokks Sovétrikjanna.
Hallfríður BrynjóKsdóttir
Minning
Þann 18. júni síðastiiðinn
andaðist frú Hallfríður Brynj-
ólfsdóttir eftir langa og erfiða
sjúkdómsbaráttu. Otför hennar
fer fram á morgun frá Foss-
vogskapellu.
Hallfríður var fædd að
Broddanesi við Kolla i Stranda-
sýslu 29. febrúar 1892.
Foreldrar hennar voru hjónin
Brynjólfur Jónsson bóndi og
kona hans Ragnheiður Jónsdótt-
ir. Hallfríður ólst upp ásamt
sex systkinum hjá foreldrum
sínum að Broddanesi og Brodda
dalsá. Hún stundaði nám £
Kvennaskólanum á Blönduósi
og einnig i Reykjavík, en 1917
fór hún til Danmerkur til
hjúkrunarnáms, og að námi
loknu starfaði hún við hjúkmn-
arstörf í Danmörk til ársins
1924, að hún fluttist til Islands
og giftist eftirlifandi manni sín-
um Jóni Grímssyni. Á árunum
1926—’27 dvöldu þau hjónin um
þvf nær eins árs skeið í Fær-
—-----------------------------<S>
Bréfaskipti við Arnór Hanníbalsson
Til upplýsjngar þeim, sem
kynnu að hafa lesið opið bréf
frá Arnórj Hanníbalssyni til
undirritaðs í Frjálsri þjóð,
dagsettri 22. júní. leyfi ég mér
að biðja Þjó''viljann að birta
þessi tvö bréf, sem fóru á milli
mín og Arnórs Hanníbalssonar í
febrúar síðastliðnum, þar eð
rifsmíðin í Frjálsri þjóð verð-
ur skiljanlegri eftir lestur
þeirra.
1. — Afrit af bréfi frá Arn-
óri Hanníbalssyni:
Reykjavík. 1. febrúar 1963
Tímarit Máls og menningar,
Sigfús Daðason
Reykjavík.
Virðulegi herra ritstjóri.
Hér með leyfi ég mér að
senda yður handrit að grein,
sem ég hef ritað að beiðni yð-
ar. Greinina hef ég nefnt:
,,Frá ánauð til frelsis".
VæntJ ég þess að þér sjáið
yður fært að birta ritgerðina í
tímariti yðar. Hún yrði hollur
lestur þeim uppþornuðu elli-
æru gamalmennum. sem efst
tróna í síðasta hefti timarits
yðar og telja, að ,,fyrir öllu
(sé) að eiga hugsjónina“ —
trúna á hinn mikla Glæpon.
sem öllu kviku eyddi. Ævi
þessara rit-drauga yðar líður
nú ekki aðeins „að hausti“,
þeir eru fyrir löngu stirðfrosn.
ir á helvegum Stalins. Brýn-
asta verkefnið er að husla þá.
Virðingarfyllst,
Amór Hanníbalsson.
2. — Afrit af bréfi til Arn-
órs Hannibalssonar.
11. febr. 1963
Hr. Arnór Hanníbalsson.
Ég sendi yður nú aftur
grein yðar Frá ánauð til
frelsis — ásamt bréfi yðar,
sem ég held sé réttast að þér
varðveitið sjálfur.
Þér getjð nú líklega nærri
að ég muni ekki — jafnvel
þó ég væri einn ritstjóri —
þiggja tilboð yðar um aðstoð
við að husla höfunda Tímarits
Máls og menningar, enda hlýt-
ur bréf yðar að vera til þess
eins ritað að tryggja yður skjóta
endursendingu greinar yðar.
Reyndar furðar mig álika
mikið á þvi hvað destalinisa-
torarnir sumir hverjir halda
mikjð upp á stalínistískt orða-
lag, og hinu hvað antidogmat-
istamir eru yfirtak elskir að
dogmatískum hugsunarhætti.
Hvorug þessara eiginda er
mér kær, og er það full á-
stæða til að svipta mig löng-
un eftir samvinnu við talent
sem þar að auki virðist eink-
ar ósýnt um samskipti við
aðra menn.
Sigfús Daðason.
Þess skai aðeins getið að
þeir rithöfundar sem áttu efni
i því hefti Tímarits Máls og
menningar sem Arnór Hanní-
balsson vísar til, voru þessir
og í sömu röð og hér:
Kristinn E. Andrésson, Hall-
dór Kiljan Laxness, Snorri
Hjartarson Jóhannes úr Kötl-
um, Guðmundur Böðvarsson,
Gisli Ásmundsson, Björn Jó-
hannesson, Sigurður Blöndal.
Skúlj Guðjónsson, Baldur
Ragnarsson, Gunnar Bene-
diktsson, Kristinn Reyr. Ólaf-
ur Jóh. Sigurðsson, Guðmund-
ur Thoroddsen, Hanries Sig-
fússon, Guðbergur Bergsson,
Þorsteinn frá Hamri, Dagur
Sigurðarson. Skúli Magnússon,
Bjöm Franzson. Björn Þor-
steinsson. Sigfús Daðason.
eyjum, en Jón vann þar að
verzlunarstörfum.
Árið 1927 fluttu þau aftur til
Reykjavíkur og dvöldu þar
þangað til 1932, en það ár fluttu
þau til Eskifjarðar og áttu
þar heima í sjö ár.
Árið 1939 fluttust þau svo til
Reykjavíkur, og hafa átt þar
heimili síðan að undanteknu
síðasta hálfu ári, sem þau höfðu
búsetu í Hveragerði.
Þau hjónin Hallfríður og Jón
eignuðust tvö böm sem bæði
eru gift og búa hér i Reykja-
vík: Ragnbeiði sem gift er Ja-
kob Tryggvasyni, og Braga, sern
kvæntur er Kristbjörgu Gunn-
arsdóttur. Bamaböm þeirra
Hallfríðar og Jóns eru sjö.
Þetta er umgerðin að ævi
Hallfríðar, en um konuna mætti
rita bæði langt mál og mikið.
Svo var hún sterkur persónu-
leiki, að engum sem henni
kynntist mun hún gleymast.
Hún var sérkennilega glæsileg
kona, svo að af bar, viðmót
hennar var í senn alþýðlegt og
ljúft, en hafði þó yfirbragð
höfðingsskapar.
í einkalífi var hún i hópi
þeirra kvenna sem farsælastar
eru, hún átti góðan mann, sem
hún unni alla tið. og hjónaband
þeirra var mjög gott; bama-
láni átti hún að fagna og hún
naut þess að sjá framvindu
sína í mannvænlegum bama-
bömum.
Hallfríður var kona, sem hik-
aði ekki við að taka afstöðu til
þjóðfélagsmála, og lítilmagninn
átti ætíð verjanda þar sem hún
fór. Hún varði hann af næm-
um skilningi og samúð allrar
sálar sinnar. Réttlætiskennd
hennar benti henni ungri á leið
sósíalismans til betra lífs í
þessum heimi, og þá leið vildi
hún opna öllum og lagði sjálf
mjög mikið fram í orði og verki
í áratugi, allt til þess síðasta,
fyrir þann málstað, sem hún
taldi réttastan.
Hallfríður átti um margra
. ára skeið sæti í stjóm Kven-
félags sósíalista í Reykjavík,
og undirrituð átti því láni að
fagna að starfa í nokkur ár
með henni þar og kynnast lífs-
viðhorfum hennar, atorku og
mannkostum. Við konur í
Kvenfélagi sósíalista kveðjum
þig, Hallfríður, með þakklæti og
söknuði. Það er gengin góð og
heil kona þar sem þú ferð.
Manni þínum, bömum og
öðru venzlafólki þínu færum
við hugheilar samúðarkveðjur.
Birna Lárusdóttir.
Þorvarður Arnason
vann Jasonkeppnina
Ódýrir karlmannaskór og sandalar
Seljum á morgun og næstu daga meðan birgðir endast
Karlmannaskó verð aðeins kr. 210.— og kr. 265.—
Karlmannasandala verð aðeins kr. 187.—
SKÓBÚD AUSTURBÆJAR
Laugavegi 100.
1 mjög góðu veðri sunnu-
daginn 16. júní sl., hófu 18
kylfingar leik í JASON-keppn-
inni. Sigurvegari varð Þorvarð-
ur Amason og spilaði hann 36
holumar á 159 höggum nettó.
Annar varö Jóhann Eyjólfsson
á 162 höggum nettó og Ólafur
Ag. Ólafsson þirðji á 163. Jafn-
ir í fjórða og fimmta sæti
urðu þeir Tómas Ámason og
Jón Thorlacius á 164 höggum
nettó.
An forgjafar Htur útkoman
þannig út:
1. Jóh. Eyjólfss. 43-42-42-43-170
2. Ól. Ag. Ólafss. 40-44-46-43-173
3. Pétur Bjömss. 44-46-43-46-179
Jóhann er því beztur án for-
gjafar 36 holumar en Ól. Ag.
bæði 9 holur og 18. Lélegasti
höggafjöldi án forgjafar var
224 högg, en með forgjöf 196
högg.
Þátttakan í keppninni var
heldur lítil og á það auðvitað
einhvern þátt í þvi, að stræt-

isvagnaferðir á nýja golfvöll-
inn í Grafarholtslandi em, enn
sem komið er nokkuð stopular.
Kosningar á
Ítalíu í haust
RÓM 22/6 — Leone, forseti ít-
alska þjóðþingsins, sem Segni
forseti fól að mynda stjórn, hef-
ur tekið það að sér. Stjómin
er minnihlutastjóm Kristilegra
og mun aðeins ætlað að koma
fjárlögum gegnum þingið, cn
síðan efna til nýrra kosninga
í haust.
Leiðrétting
Á forsíðu Þjóðvjljans í gær
var sagt að Verkfræðingafé-
lag Islands hefði boðað verk-
fall; þar átti auðvitað að
standa Stéttarfélag verkfræð-
inga.
i
4