Þjóðviljinn - 03.07.1963, Page 1

Þjóðviljinn - 03.07.1963, Page 1
Miðvikudagur 3. júlí 1963 árgangur — 146. tölublað. Danir hlutu 135 stig Islendingar 77 stig Gylfi Þ. Gíslason, menntamálaráðherra á fundi menntamálaráðherranna: Heimskulegt að „burðast við að halda uppi sjálfstæðu ríki"? Strax farið að þinga að nýju um þátttöku íslands í hinum „stóru heildum' heild Ráðstefna menntamálaráðherra Norðurlandanna hófst í Reykjavík í gærmorgun, og flutti Gylfi Þ. Gíslason, menntamálaráðherra, ræðu við setn- ingu hennar. Það sem einkum vakti athygli við ræðu ráðherrans var það að hann tók nú aftur upp þráðinn frá Þjóðminjasafnsræðunni frægu í vetur en eins og menn muna lét ráðherrann þar orð m.a. falla á þá leið, að allt stefndi að því að smáþjóðirnar yrðu að „hverfa inn í stærri til þess að dragast ekki aftur úr í þróuninni, og bezta ráðið „til þess að vernda sjálfstæði smáþjóðar væri að fórna því“. Ráðherrann lét þessi ummæli falla varðandi hugsanleg „tengsl” við Efnahagsbandalag Evrópu, en fyrir kosningar kepptust stjórn- arflokkarnir hins vegar við að reyna að sanna kjósendum, að það mál væri „ekki lengur á dagskrá” og yrði það ekki um ófyrirsjáanlega framtíð. En ræða Gylfa Þ. Gíslasonar i Háskólanum í gær er glöggt vitni um það, að kosningamar eru ekki fyrr liðnar en ríkis- stjórnin tekur að gæla við sínar fyrri hugmyndir um „tengsl” við „stærri heildir”. Enda þótt hér sé um að ræða ráðstefnu mennta- málaráðherra Norðurlandanna kom ræða ráðherrans einungis að litlu leyti inn á það svið, heldur sveimaði í kringum miklu „stærri heildir” allt frá sviði efnahags- mála til hernaðarbandalaga. Hér gefst ekki tækifæri til þess að rekja efni ræðunnar að þessu sinni svo ýtarlega sem vert væri, en rétt er að gefa les- endum nokkur sýnishorn af um- Þœr fara að salta síldina ■jt Þessa daga dynja auglýsingar í blöðum og útvarpi eftir síldar- stúlkum norður og austur og þeim er lofað gulli og grænum skóg- um að venju fyrir utan fríar ferðir og frítt húsnæði á staðnum. ■jtr Og þessir árlegu flutningar ske með miklum hraða á örfáum dögum og standa einmitt yfir þessa daga. Hcr er síldarstúlka að ganga upp í flugvél til Egilsstaða með gítarinn og pokann. Það eru fleiri myndir og texti á 10. SÍÐU. (Ljósm. G.M.) mælum ráðherrans við þetta tækifæri. Eftir að hafa boðið hina norrænu gesti velkomna, vék Gylfi að sama efninu og var inntak Þjóðminjasafnsræðunnar í vetur og sagði m.a.: „Frá skynseminnar sjónarmiði — mælt á mælistiku hagkvæmni og hagnýtra sjónarmiða — cr það ef til vill heimskulcgt fyrir tæplega tvö hundruð þúsund manna þjóð að burðast við að halda uppi sjálfstæðu riki og vilji vera óháð menningarþjóð“. „Hin stóra heild4 smáríkin og Ráðherrann reyndi þó að vera nokkru varkárari í ummælum sínum en á 100 ára afmæli Þjóðminjasafnsins og skaut við og við inn í ræðu sína ummæl- um um að þrátt fyrir allt væru Islendingar staðráðnir í að varð- veita sjálfstæði sitt! Hin „stóra heild” hélt þó áfram að vera efst í huga hans, og sagði hann m.a. um það efni: „öll vitum við, að við lifum á öld tækni, kjamorku, geimferða, skipulagningar. Það er líka kunn- ara en frá þurfi að segja, að allt þetta eflir stórveldi, en gerir hlutskipti smærri rikja crfiðara. Auðvitað geta smáríki einnig náð langt í tækni og skipulagningu, einkum á takmörkuðu sviði . . . En það breytir ekki þeirri megin staðreynd, að á æ fleiri sviðum tækninnar stendur hinn stóri betur að vígi en hinn smái. Og það er sú þróun, sem gerir hlut- skipti smáríkjanna æ vandasam- ara. Hvað eiga þau að taka til bragðs? . . . Stórveldin „málsvarar hagkvæmni, skynsemi“ Þá lagði ráðherrann á það mikla áherzlu, að það væru, „stórþjóðimar, stórveldin,” sem væru „málsvarar hagkvæmninn- ar, skynseminnar”, og vék síðan að aðild íslands að bandalögum „stórþjóðanna, stórveldanna” á eftirfarandi hátt: „Við Islending- ar byggjum eitt yngsta ríki Evr- ópu, eitt smæsta ríki veraldar. Við höfum komið því á fót á öld raunhyggju og tækni, tímum stórvelda og þjóðabandalaga. Hemaðartækni nútímans hefur gert það nauðsynlegt, að við gerðumst aðilar að hernaðar- samtökum við stórveldi. Þróunin t viðskiptamálum mun eflaust einnig gera það nauðsynlegt, að við gerum einhverja samninga við þær stóru viðskiptaheildir, Framhald á 2. síðu. Poul Erik Andersen í viðbragði. Hann sigraði í 400 m hlaupi í fyrra- dag og var einnig í 400 m. boðhlaupssveitinni dönsku sem sigr- aði I gærkvöld.— (Ljósm. Þjóðv. A.K.). Danir sigruðu með mikium yfirburðum Úrslit landskeppninnar milli Dana og íslendinga í frjálsum íþróttum urðu þau að Danir unnu með enn meiri yfirburðum en nokkur hafði búizt við, hlutu 135 stig gegn 77 stigum. í gær unnu íslend- ingar aðeins tvær greinar. — Sjá 2. síðu. V-íslendingarnir hyggjast reka hér réttar síns Samkvæmt upplýsingum sem Þjóðviljinn hefur afl- að sér, hafa menn úr hópi Vestur-íslendinganna sem hingað voru ráðnir í vor til starfa í fiskvinnslustöðvum í Vestmannaeyjum nú snúið sér til lögfræðings vegna vanefnda sem þeir telja að orðið hafi á ráðningarsamn- ingum þeirra. Telja þeir að þeir hafi verið blekktir bæði varðandi kaup og vinnutíma hér og vilja fá einhverja leiðréttingu mála sinna. Eins og Þjóðviljinn hefur áður skýrt frá hafði séra Róbert Jack milligöngu um ráðningu Vestur- íslendinganna til Eyja og fór hann vestur til Kanada í sam- bandi við það mál. Segja Vestur- Islendingarnir, að hann hafi heitið þeim 140 til 200 þúsund króna árstekjum og ekki getið annars en að þær væru miðaðar við 8 stunda vinnudag. Þóttust þeir því sviknir í samningum er þeir komu hingað og komust að raun um að slíkra árstekna væri ekki hægt að afla á íslandi nema með svo óhæfilega löngum vinnutíma að slíkt er óþekkt í Kanada. Fjórir Kanadamannanna eru þegar farnir frá Vestmannaeyjum en 29 vinna þar enn þrátt fyrir megna óánægju með kjörin. Kemur óánægja þeirra vel fram í viðtölum sem birtust við þá í Morgunblaðinu í gær. Segir blaðið svo í inngangi fyrir við- tölunum: „Allir nema einn fóru úr ágætri vinnu í Kanada og telja sjg hafa verið blekkta með gylliboðum um laun og aðbúð.“ í viðtölunum lýsa Vestur-Is- lendingamir síðan hver af öðr- | um að þeir hafi verið ginntir ti) j íslands með fyrirheitum um ! miklar tekjur en reyndin hafi orðið sú að dagvinnukaupið hér , sé miklum mun lægra en það sem þeir höfðu í Kanada og vinnutíminn lengri og þrældóm- urinn meiri en nokkum þeirra óraði fyrir, enda hafi „austur- fararagentinn“ ekkert um það nefnt. Einnig kvartar fólkið yfir húsnæðinu og aðbúðinni hér. Þar sem Þjóðviljinn hafði fregnað að einhverjir úr hópi Vestur-lslendinga hefðu snúið sér til lögfræðings í því skyni að reka hér réttar síns og fá leið- réttingu mála sinna snéri Þjóð- viljinn sér í gær til lögfræðings- ins, Þorvaldar Þórarinssonar, og innti hann frétta. Kvað hann það rétt vera að hann hefði tekið málið að sér og væri það í at- hugun en kvaðst á þessu stigi ekki geta gefið neinar nánari upplýsingar um það. '•■■■■■■■■■■■■■BBBBBBBBHBBaBaBBBaBaBBBBaaBBBBBBB, ! Söltun byrjuð I í á Siglufirði I ■ S : Siglufirði í gær. — Heildar- ■ ■ söltun á öllu landinu í byrjun ■ j vikunnar reyndist 1587 tunn- : : ur. 1 gær var saltað úr þess- : | um bátum hér á staðnum: ■ • Einar Háífdáns með 1100 tunn- j j ur, Snæfell EA með 1400, : : Garðar GK með 650, Jón j ■ Finnsson 850, Gjafar VE með : j 300, Skarðsvík SH með 250. — j j Kolbeinn. ■ .................................Ml’

x

Þjóðviljinn

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.