Þjóðviljinn - 04.07.1963, Blaðsíða 5

Hmmfudagur 4. íulí 1963
ÞIÓÐVILIINN ------------ " ..—-------------------------------stÐA 5
!
*
I
Verkamannafélagií Hlíf veitir til-
raunaverksmiðju SÍS viðurkenningu
i
I
!
Síðastliðinn fimjmtudag,
hinn 27. júní, heimsótti
stjórn Verkamannafélagsins
Hlífar í Hafnarfirði Tiirauna-
verksmlðju Sjávarafurða-
deildar SÍS við Hvaleyrar-
braut og afhenti fyrirtækinu
heiðursskjai frá félaginu, í
viðurkenningarskyni fyrir
vistlega og vel útbúna kaffi-
stofu handa starfsfólkinu og
þá tillitssemi við verkafólk
verksmiðjunnar. sem Sjávar-
afurðadeildin sýnlr með því
að gera hana svo vel úrr
garði.
Mættir voru úr stjórn Hlif-
ar Hermann Guðmundsson
formaður félagsins, Hallgrim.
ur Pétursson ritari, Sveinn
Georgsson gjaldkeri og Helgi
Kr. Guðmundsson meðstjórn-
andi. Aðrir i stjóm Hlífar,
sem ekki gátu verið viðstadd-
ir, eru Ragnar Sigurðsson,
Nokkrir starfsmeiin tiiraunaverksmiðju SlS í Hafnarfirði í hinni vistlegu kaffistofu fyrir-
tækis ins.
varaíormaður, Gunnar Guð-
mundsson. vararitari og
Reynir Guðmundsson með-
stjómandi.
Auk íorslöðuir.anng verk-
smiðjunnar, Gylfa Sigurjóns-
sonar sem og alls starfsfólks.
ins. voru ejnnig viðstaddir
Vaigarð J. Ólafsson fram-
kvæmdastjóri Sjávarafurða-
deildar SÍS, Hjörtur Hjartar
framkvæmdastjóri, formaður
Vinnumálasambands sam-
vinnufélaganna, Jón Arn-
þórsson fulltrúi og fleiri
gestir frá SÍS.
Hermann Guðmundsson
hafði orð fyrir stjórn ftílfár.
Sagði hann meðal annars, að
frá byrjun hafi barátta verka-
mannafélaganna verið tví-
þætt, annars vegar barátta
fyrir hærra kaupi og hins
vegar fyrir bættri aðstöðu á
vinnustað. Þrjátíu ár væm
síðan Hlíf gerði ^amnjnga um
það. að kaffistofur væru á
vinnustað, þótt hægt hefði
gengið að fá þvi fram fylgt svo
í lagi væri. Árið 1959 hefði
svo sá siður verið upp tek-
inn, að veita þeim fyrirtækj-
um sérstaka viðurkenningu,
sem bezt byggju að verka-
fólkinu í þessum efnum og
væri Tilraunaverksmiðjan
fjórða fyrirtækið í Hafnar-
íirði, sem hana hefði hlot-
ið. Hin eru Fiskiðjuver bæj-
arútgerðarinnar, íshús Hafn-
' arfjarðar og Oiíustöðin h.f.
Sagði formaðurinn að
stjómin liti ekki á þetta ein-
göngu sem kjarabót. heldur
einnig menningaratriði.
Valgarð J. Ölafsson þakk-
aði fyrir hönd Sambandsins
og lýsti ánægju sinni yfir
þeirri vinsemd, sem Verka-
mannafélagið Hlíf sýni Til-
raunaverksmiðjunni með
þessu móti. Hjörtur Hjartar
tók í sama streng og minntist
á nauðsyn vinsamlegrar af-
stöðu vinnuveitenda og
verkamanna hvorra þil ann-
arra og sagði að leiðtogar
samvinnúhreyfingarinnar
hefðu fullan skilning á þvi.
að það eigi að búa vel að
verkafólkinu.
Siðan þágu gestirnir hinar
ágætustu veitingar ásamt
starfsfólkinu og að því búnú
gengu þeir um verksmiðjuna
og horfðu á vinnubrögð við
að flaka reyktan ál og leggja
hann í umbúðir til útflutn-
ings.
!
!
!
!
830 þús. eintök
af bókum Laxness
útgefin í Sovét
í lilefni þjóðhátíðardags ís-
lendinga 17. júní var efnt til
samkomu hinn 18. í Moskvu,
í Húsi vináttu við framandi
þjóðir.,
Aðalræðuna á samkomu þess-
ari hélt Kuzma Ivanof, vara-
rektor Moskvuháskóla og vara-
formaður félagsíns „Sovétríkin-
lsland“. I ræðu sinm benti Iv-
anof m.a. á þann áhuga sem
þjóðir Sovétríkjanna hefðu sýnt
á menningu og list þjóðarinnar.
sem byggir hið fjarlæga land.
ísland. Kynni hefðu sovétþjóð-
imar fengið á verkum Laxness.
Stephans G. Stephanssonar o.
fl. sem þýdd hefðu verið. Sagði
Ivanof m.a. að athyglisvert
væri að skáldverk Halldórs
Kiljan Laxness hefðu nú verið
gefin út í samtals 830 þúsund
eintökum í Sovétríkjunum. Einn-
ig minnti hann á íslenzku
myndlistarsýninguna sem hald-
in hefði verið í Moskvu í fe-
brúarmánuði síðastliðnum.
Haraldur Kröyer, sendiráðs-
ritari við íslenzka sendiráðið
í Moskvu. flutti einnig ræðu
og lagði í henni áherzlu á
hversu vopnaburður hefði verið
fjarlægur íslenzkum hugsunar-
hætti frá aldaöðli.
Á samkomunni komu fram
sovézkir tónlistarmenn, en bæk-
ur eftir íslenzka höfunda í
rússneskum þýðingum voru til
sýnis í anddyri Vináttuhússins.
Hermann Guðmundsson, for- >: ......... ...........
maður Hlífar, flytur ávarp við ?SíjÉ2f:IB^:ÍÍÍStSÍ!
afhendingu heiðursskjalsins. ij...................
Bréf til Borgfirðinga
Svo sem kunnugt er hafa á
þessu landj löngum verið út-
gefin rit margskonar um ætt-
fræði og persónusögu. Hefur
fámenni okkar verið lT-lin ein
orsök þess að við höfum meiri
áhuga á slíkum hlutum en
ýmsir aðrir. Hin síðari ár hafa
verið hvað ávaxtasömust um
slíkar útgáfur. Er þau rit seint
að telja, svo og Þá fræðimenn
ágæta, er þar hafa lagt hönd
að verki.
Nú um skeið hefur sveigt
til þess horfs að taldir væru í-
búar ákveðinna byggðarlaga
og ættir þeirra aftur til ein-
hverra vissra áraskipta. og er
bæði að jafnan verður að setja
takmörk verki. sem og hitt. að
á því hafa menn að öllu jöfnu
mestan áhuga í þessum fræð-
um, sem ekki er þeim órafjar-
•lægt.
Ætla mætti að ekki stæði
það okkur Borgfirðingum f.jær
en öðrum að vilia vita nokkur
deilj á ættum okkar. Hitt er
vitað að hér hefur enn ekki
verið stutt að þessum verkefn-
um af héraðsbúum almennt.
svo sem bezt hefur verið gert
annarsstaðár. I>ó höfum við
átt og eigum þá menn er getu
hafa til að sinna með fullum
árangri fræðastörfum á þess-
um vettvangi. og þurfum þar
um engam =" öfunda.
Er gott frá þvi að segja að
vegna áhuga og eljusemi nokk-
urra ágætra Borgfirðinga
stendur hlutur okkar í þess-
um efnum ekki verr en það að
vel má duga til stórra hluta.
ef ekki skortir samlnig og
vilja til þess að veita braut-
argengi góðu máli.
Dregið hefur verið saman á
síðustu áratugum geyrimikið
efni um ættir í Borgarfirð- 0g
ber til þeirrar söfnunar að
nefna þrjá menn aiveg sérstak-
lega, þó vafalaust hafi fleiri
menn unnið að skráningu ætta
á þessum slóðum. í stærri og
smærri stíl. — Þessir þrír
menn eru þeir: Aðalstein
Haildórsson frá Litlu-Skógum i
Stafholtstungum, Arj Gíslason
frá Syðstu-Fossum í Andakíl
og Guðmúndur Illugason frá
skógum í Fiókadal. Um langt
árabil hafa þessir menn lagt
í þetta starf, bæði fé og fyr-
irhöfn og varið til þess svo
að segjn hverri stund, er þeir
máttu af sjá frá nauðsynlegri
hversdagsönn og brýnum
skyldustcrfum. Það skai ekki
gert í þessu spjalli að fjöl-
yrða um óeigingjarnt starf
þeirra, en hitt mætti liggja
í augum uppi að skyldugt er
nú þeirra samtímamönnum í
Borgarfjarðarhéraði að leggja
fram sinn hlut til mótvægis.
Þessir þrír menn hafa unn-
ið að þessum áhugamálum
sínum af þeirri fyrirhyggju að
frá upphafi höfðu þeir með sér
visst samstarf, þannig að hver
þeirra tók að sér ákveðinn
hluta héraðsins tj] rannsókn-
ar og skráningar.
Ættaskráningu í Borgarfirði
er því lengra komið en svo að
hér megi niður falla áratuga
starf, sökum deyfðar héraðs-
búa sjálfra. — Því er nú uppi
hreyfing um að fylgja þessu
máli eftir jvo sem kostir gef-
ast til.
Það sem fyrir liggur til þess
að út megi koma, áður en
langir tímar liða. rit um ætt-
ir . Borgfirðinga, er, eins og
fyrr getur. árangurinn af
rannsóknar- og söfnunarstarfi
þeirra þriggja manna, sem hér
að framan eru nafngreindir.
sem og samþykki þeirra til
þess að vinna að þessum mál-
um unz áfanga er náð, það er:
vinna að útkomu rits um ætt-
ir Borgfirðinga. — Mætti vel
vera að undir þá byggingu
rynnu fleiri stoðir en nú er
vitað um og hér kæmu tjl
handtök fleiri manna en nokk-
urn grunar.
En það sem vantar til þess
að náð verði slíku marki er
augljóslega og einfaldlega fjár-
hagslegur stuðningur frá hér-
aðsbúum sjálfum og öllum vel-
unnurum málsins, hvar og
hverjjr sem eru. Ekkert verð-
ur gert í máli sem þessu án
þess að byggja því fjárhags-
legan grundvöll. — Til þess
þarf fyrst og fremst að mynda
viðtæk og almenm samtök og
er augljóst að því víðtækari
og almennari sem þau eru, því
léttara verður átak hvers og
eins og auðveldari allur fram-
gangur málsins.
Við, sem setjum nöfn okkar
undir þessi orð, höfum skrif-
að þau til þess að vekja mál-
ið. Býsna margt, þessu verk-
efni viðkomandi er óumrætt
og óákveðið. og hlýtur svo að
verða þangað til þau samtök
eru fyrir hendi, sem hér var
drepið á. En það er trú okk-
ar að þessu máli verði gott til
liðsinnis og létt að veita því
þann stuðning sem til þess
þarf að það komist í höfn sem
fyrst og sem bezt.
Árni Helgason. Langáriossi
Bjarni Backmann
Daníel Brandsson
Davíð Pétursson
Einar Kristleifsson
Einax Siprurðsson
Friðjón Jónsson
Grétar Ingimundarson
Guðmundur Brynjólfsson
Framhald á 6. síðu.
KVIKMYNDIR
Þriðja kvik-
myndahátíðin
í Moskvu
Þriðja alþjóðlcga kvik-
myndahátíðin, sem haldin er
4 - Moskvu,- verður- opnuð í
kongresshöllinni í Kreml á
sunnudaginn kemur, 7. júlí.
Fimmtíu og þrjár þjóðir
hafa tilkynnt þátttöku í há-
tíð þessari og senda til henn-
ar kvikmyndir. Sýndar verða
rúmlega 35 leikmyndir fullr-
ar lengdar og meira en 25
stuttar kvikmyndir, sem gerð-
ar hafa verið í Evrópu (m.a.
Frakklandi, Bretlandi, Itallu,
Tékkósl., Búlgaríu, Júgó-
slavíu og víðar), Asíu (Ind-
landi, Kína, Mongólíu, Viet-
nam og Indónesíu) Afríku
(Arabíska sambandslýðveld-
inu, Marokkó, Sómalíu, Tún-
is og Tanganyika), Ameríku
(Bándaríkjunum, Kanada,
Mexíkó, Chile og Kúbu) og
Ástralíu. Auk kvikmyndanna,
sem sendar hafa verið til
samkeppninnar, verða margar
aðrar sýndar á hátíðinni, m.a.
mun Ösvaldur Knúdsen sýna
myndir eftir sig þar eystra.
Margar kvikmyndanna f jalla
um atburði sem gerðust i síð-
asta heimsstríði eða eru
Joris Ivens
tengdar baráttunni við liðs-
sveitir fasista. Má þar nefna
m.a. þessar: „Köld slóð'
(norsk), „.....af því að við
munum ekki fyrirgefa“ (tékk-
nesk), „Kozara“ (júgóslav-
nesk), „Drengirnir" (finnsk)
„Árás“ (hollenzk), „Nakinn
innan um úlfa“ (austur-þýzk
og „Flóttinn mikli" (banda
rísk).
Af öðrum athyglisverðum
kvikmyndum, sem sýndar
verða á hátiðinni í Moskvu
má nefna nýja mynd eftir hinn
fræga ítalska kvikmynda
. gerðarm. og leikstjóra Fell
ini. Nefnist nýja myndin han
„8V2“. Svíar senda til sam
keppninnar „Ævintýrið um
Nils Hólmgeirsson" og Frakk
ar gamanmyndina „Aðdá
andi“.
Margir heimskunnir kvik
myndagerðarmenn eiga sæti
dómnefnd hátíðarinnar. Þeirra
á meðal er Stanley Kramer
hinn frægi bandaríski leik-
stjóri, Rúmeninn Ion Popes
cu-Gopo sem frægur er eink
um fyrir teiknimyndir sínar
Joris Ivens frá Hollandi sen
er einn kunnasti höfundur
heimildarkvikmynda sem nu
er uppi, Kieshiko Ushihara
frá Japan og Satjajit Ray fr
Indlandi. Enn má nefna Bret
ann Edgar Anstey, Italann
Sergio Amidei sem samc
tckurit myndc.rir.nar „Rccn
opin borg“, franska leikar
ann Jean Marais og sovézk
leikstjórann Grigorí Súkhræ
í hópi gestanna sem hátið-
ina sækja er margt kunnra
manna. Þarna verða m.
leikaramir Edwárd Robin
son, Danny Kay, Tony Curtis
Natalie Wood, Charlton Hest
on, Simone Signoret, Yves
Montand, Marcello Mastroi
anni, Claudia Cardinale o
Sophia Loren, svo að aðein
séu nefnd fáein nöfn kunn
ustu leikaranna og leikkvenn
anna frá Bretlandi, Banda
ríkjunum, Frakklandi og ítal