Þjóðviljinn - 19.07.1963, Blaðsíða 7

Föstudagur 19. júlí 1963
ÞI6ÐVIUINN
---------------------SlÐA ’J
Fræðslu og kynn-
ingarmót skólastj.
Móðir hefuf sent ÞJóðvllJ-
anum svofellt bréf:
—- Fá fyrirtæki nota aug-
lýsingatæknina meir og betur
í sína þjónustu en Coca-Cola
fyrirtækin. Almúganum er
talin trú um að þar sé hinn
ágæti drykkur, sem jafnvel
taki öðrum drykkjum fram.
Vita þó flestir, að hann er
enginn hollustu-drykkur fyrir
tannvöxt og tannheilbrigði
bama og unglinga. Og svo
virðist oft, «em þessi drykk-
ur verði h-oinasti nautna-
drykkur; enda er sagt, að
svipað efni sé í honum og
kaffinu, og hefur kaffið ekki
hingað til þótt bamadrykkur.
Bamanna drykkur hefur verið
og á að vera mjólkin. Hún
styrkir beinin, og veitir hinum
vaxandi líkama þrótt og heil-
brigði. Mjólkin er því böm-
um og unglingum nauðsvn-
legur orkugjafi.
En hvað skeður?
En hvað skeður nú hér hjá
okkur? Hinir dugmiklu aug-
lýsendur brúna drykksins, sem
auglýsa hann um allt, jafnt
utan húss sem innan, hafa nú
einnig lagt undir sig mjólkur-
búðimar, að minnsta kosti
sumar þeirra. 1 einni þeirra
má líta litsterkar auglýsinga-
flennur frá Coca-Cola, sem
límdar eru á ísskápahurðimar,
þar sem mjólkurafurðimar
eru geymdar. Nær væri að
líma á hurðimar auglýsingu
með mynd af mjólkurhyrnu,
eða flösku, ásamt hvatningar-
orðum um að drekka hinn
holla drykk, mjólkina.
Og á hurð mjólkurbúðarinn-
ar er sú hin sama litskrúðuga
auglýsing. Ókunnugir mættu
ætla, að hér væri um „sjoppu“
að ræða. en ekki mjólkurbúð.
Það hljóta allir að sjá, að
Það er íhugunarvert, og
jafnvel sorgleg sjón, að sjá
böm og unglinga hér og þar
sídrekkandi Gos og Kóla, —
að ég nú ekki tali um þegar
morgunmaturinn er, ekki
mjólk og rúgbrauð, heldur
Kók og sætabrauð. Er þá
nokkur furða, þótt íþrótta-
kennaranum, sem mældi þrótt
ungmenna hér, þætti hann í
slakara lagi?
Þurfa ekki stjómendur
Mjólkursamsölunnar að at-
huga sinn gang? Það er í
meira lagi undarlegt fyrir-
bæri, að annar drykkur og
lakari, skuli auglýstur með
hvatningarorðum í mjólkur-
búðunum, en ekld sjálf mjólk-
in. Hvemig má slfkt ske, sem
þetta?
Móðir —
Skólastjórafélag Islands efnir
til fyrsta fræðslu- og kynning-
armóts fyrir skólastjóra dagana
11.-18. ágúst n.k„ að Laugum
í Suður-Þingeyjarsýslu. Lauga-
skóli hefur yfir að ráða rúm-
góðu húsnæði, bæði til gisting-
ar og þinghalds. Þar er sund-
laug, heitt vatn og staðurinn
er vel í sveit settur hvað ferða-
lög snertir til fallegra merkis-
staða.
Dagskrá mótsins er sem hér
segir:
Mótið hefst sunnudaginn 11.
ágúst klukkan 10.30 með messu
og mun séra Sigurður Stefáns-
son, vigslubiskup, prédika.
Setning mótsins fer fram kl.
14.00 og að henni lokinni flyt-
ur norskur biskup erindi um
skóla og kirkju. Biskup íslands
hefur milligöngu um þessi mál.
Aðalleiðbeinandi og gestur
mótsins verður hr. Ola Laukli
fræðslustjóri í Ðrammen i Nor-
egi. Hann hafði námskeið fyrir
skólastjóra og yfirkénnara R-
víkur í vetur. og enginn þátt-
takenda hefði viljað missa af
þeirri kennslu. Hann er mjög
þekktur fyrir skipulagshæfileika
sína og leiðbeiningarstarfsemi
fyrir skólastjói’a. Ola Laukli
flytur sitt inngangserindi kl.
18.00 þennan sama dag, en síð-
an mun hann hafa námskeið
með þátttakendum mótsins
mánudaginn 12. og þi-iðjudaginn
13. ágúst.
Eftirtalin erindi verða flutt
á mótinu: Benedikt Tómasson
skólayfirlæknir flytur erindi
um heilsugæzlu í skólum, Þor-
steinn Einarsson íþróttafulltrúi
um leikvelli og leiktæki. Guð-
mundur G. Hagalín um skóla-
bókasöfn, Óskar Halldórsson
cand. mag. um íslenzkukennslu
í skólum, dr. Heimir Áskelsson
um málakennslu í barnaskólum.
Sigurjón Bjömsson sálfræðing-
ur um geðvernd (opinbert er-
indi á Húsavíkj. þá munu beir
dr. Broddi Jóhannesson skóla-
stjóri og Jónas Pálsson sál-
fræðingur flytja erindi um
tímabær efni, er alla skólastjóra
varða.
Auk þessara fræðsluerinda
verða vandlega undirbúnar
kvöldvökur. og miðvikudaginn
14. ágúst verður farið í ferða-
lag til Mývatns, Dettifoss, Ás-
byrgis og Húsavíkur. Leiðsögu-
maður vérður með í ferðinni,
og kvöldverður verður snædd-
ur i boði bæjarstjórnar Húsa-
víkur.
Aðalfundur Skólastjórafélags
Islands verður haldinn föstu-
daginn 16. ágúst að Laugum.
Lokahóf á
Akureyri
Mótinu lýkur á Akureyri
laugardaginn 17. ágúst með
kvöldverðarboði bæjax-stjórnar
Akureyrar, en síðar um kvöldið
verður Eyfirðingavaka, og hef-
ur sérsaklega verið til hennar
vandað. Þórarinn Björnsson
skólameístari flytur aðalræðu
kvöldsins.
Þátttakendur
Ex-u skólastjórar og yfirkenn-
arar í barna- og framhalds-
skólum. og hafa 60 manns þeg-
ar boðað komu sína til Lauga.
Stjórn Skólastjóra-
félags íslands
Vinnur að undirbúningi móts-
ins, en hana skipa; Hans Jörg-
ensson Reykjavík. formaður,
PáU Guðmundsson Seltjamar-
nesi, gialdkeri, Vilbergur Júlí-
usson Silfurtúni. ritari. Með-
stjórnendur: Sigurbjöm Ketils-
son, Njarðvík og Hermann Ei-
ríksson Keflavík.
T0LLI AKUREYRAR
Fyrir sjö árum steig á
bryggjuna á Akureyri hafn-
firzkur sjómaður með pokann
undir hendinni og átti ekki
pening fyrir næsta málsverði.
Lítil tíðindi þóttu það í þess-
um norðlenzka ferðamannabæ
að sjá sjómann stika upp
Kaupvangsstrætið með sitt
hafurtask og hávaðalaust tók
hann sér bólfestu í lítilli her-
bergiskytru í bænum. Brynj-
ólfur Brynjólfsson hélt ekki
innreið sína til Akureyrar með
homablæstri og skrautsýning-
um.
1 dag hefur þessi hafnfirzki
sjómaður brotið land í höfuð-
stað Norðlendinga og er einn
umsvifamesti gistihúsamaður
bæjarins.
Sumir kalla hann Tolla Ak-
ureyrar.
Hann rekur Hótel Akureyri
og Hótel KEA og hefur níu-
tíu og níu gistirúm til reiðu
fyrir næsturgesti í sumar.
Fyrir nokkrum dögum opnaði
hann stærstu ,,café-teriu“ á
landinu og rekur hana á neðstu
hæð á Hótel Akureyri og
þama geta 180 matargestir
snætt samtímis í björtum og
vistlegum salarkynnum með
s j álfsaf greiðslusniði.
Snotur vínbar
Þá eru tveir stórir matsalir
á KEA og snotur vinbar, og i
nágrenni Akureyrar rekurhann
myndarlegan búgarð með fimm
þúsund hænsum og fimmtiu
svínum og er þar að brjóta
15 ekrur af landi undir korn-
rækt.
Stórt þvottahús er svona
aukasporzla í annríkinu.
Um helgina var boðaður
aukafundur í bæjarstjóminni
og hafði hafnfirzki sjómaður-
inn hrist makkann. Hvað var
á seyði?
íhaldsmenn voru að bjarga
vínbar í Sjálfstæðishúsinu.
Hafði Brynjólfur kært fyrir-
bærið fyrir bæjarfógeta og kom
upp úr dúmum hæpin undir-
staða íhaldsbarsins samkvæmt
lögum og reglum.
Samkvæmt leiðabók póst- og
símamálastjómarinnar hefst
aðalferðamannatímabilið á Ak-
ureyri fimmtánda júlí og
stendur í sex vikur.
Eina morgunstund náðum við
talj af Brynjólfi Brynjólfssyni.
Sat hann við skrifborðið og gaf
stuttar fyrirskipanir í gegn-

Brynjólfur Brynjólfsson — „Tolli“ Akureyrar — á hól fyrir framan búgarð sinn Dverghól
fimm mínútna akstur fyrir utan Akureyri.
um síma í allar áttir og var
þungur á brúnina.
— Ég byrjaði sem matsveinn
á Hótel KEA sumarið 1955 og
mér sinnaðist við framkvæmda-
stjóra hótelsins og var rekinn
úr vistinni.
Tapaði í fyrstu
— Annars er ég útskrifaður
sem matreiðslu- og veitinga-
maður frá Hótel Borg árið 1962
og var síðan lengi á Tröllafossi
og eitt sumar hjá Ríkisskip.
Ég er upprunninn úr Hafnar-
firði og þar búa ættingjar mín-
ir. Ég hóf sjálfstæðan veitinga-
rekstur 11. maí árið 1957 hér á
Akureyri, rak kaffistofu í Ot-
vegsbankahúsinu við Hafnar-
stræti 103 og tapaði fyrstu
árin.
Mér er óhætt að fullyrða að
miklar lífsvenjubreytingar hafa
oi-ðið í daglegu fari Akureyr-
inga og fyrir fimm árum keppt-
ist hver maður við að borða
heima hjá sér allar máltíðir
og skiptu fjarlægðir ekki máli.
Fyrsta árið rak ég veitinga-
stofu á neðstu hæð Hótel Ak-
ureyrar og seldi þá svona tíu
til tólf máltíðir um hádegið
og þrjár til fjórar á kvöld-
in. Þetta er að vísu miðað
við útmánuði, þegar lægsta
gengið er á veitingarekstri hér
á Akureyri. f vetur var þessi
tala komin yfir 100 máltíðir
um hádegið og nokkuð minna
á kvöldin.
Verulegur skriður komst á
þennan rekstur með Kaffiterí-
unni og hef ég einnig fært
út kvíamar á þessum grund-
velli. Ég keypti Vöruhús Ak-
ureyrar með öllum vörubirgð-
um í vetur og er nú öll neðsta
hæðin orðin að einum matsal
Ég hef reynt að skapa þessa
teríu mína eftir nýjustu fyr-
irmyndum á erlendum vett-
vangi og fer þar saman hraði
í sjálfafgreiðslu og ódýrar
máltíðir,
Vaxtar-
broddurinn
— Verður Akureyri ferða-
mannabær í framtiðinni?
— Sennilega er vaxtarbrodd-
ur íslenzkrar ferðamenningar
að færast hingað til Akureyr-
ar og fyrir utan sumartíma-
bilið dreymir okkur Akureyr-
inga um að skapa vetrartíma-
bil, og verður þar kjölfestan
nýja fjallahótelið, sem nefnist
„Skíðastaðir".
Hugsjónamenn
Tveir menn hér á Akureyri
hafa barizt fyrir þessari hug-
mynd með oddi og egg og eru
reyndar hugsjónamenn með
framtíðarsýn í þessum efnum.
Eru það Hennann Stefáns-
son, menntaskólakennari, og
Þórður Gunnarssom forstjóri
hér fyrir Brunabótafélag ís-
1 lands. Erfiðasti hjallinn er
mikill auglýsingakostnaður- er-
lendis. Þá er einnið erfitt við-
ureignar, hvað milúð er af
ófaglærðu fólki til þess að
taka á móti fei-ðamönnum eins
og á ferðaskrifstofum og hót-
elum. Flugfélögin skóla flug-
freyjur og hlaðfreyjur en ekki
ber síður að kenna kurteis-
legt og elskulegt viðmót ásamt
þekkingu hvað ferðafólki kem-
ur bezt á ferðalögum sínum.
Ég er líklega með á annað
hundrað manns í þjónustu
minni og margt af þessu staldr-
ar aðeins við tíma úr árinu.
Tíðar skiptingar á fólki á við-
kvæmum stöðum kemur sér
illa og á ég hér við skóla-
fólk. g.m.
bréf til öl«öaiat
Zl
COCA-COLA OG
MIÓLKURBÚÐIRNAR
hér er of langt gengið, og er
það mikill ljóður á ráði þeirra
sem mjólkursölunni stjóma.
að leyfa slíkan auglýsinga-
áróður sem þennan. Enda
virðíst þessi áróður bei-a góð-
an árangur.
Sorgarsjón
Maiakovskí
risu upp ýmsir delar og sögðu
„bændur og verkamenn skilja
yður ekki“. Ekki dró það held-
ur úr viðsjám að Majakovskí
og aðrir Lefistar voru full-
komlega lausir við diplómat-
ískan hugsunarhátt, voiu ein-
staklega harðorðir í öllum
deilum og mögnuðu hatur
andstæðinganna hvenær sem
tækifæri gafst.
Marx gamli átti sér kjör-
orð „Fylgdu fram þinni stefnu
hvað sem menn segja" og
Majakovskí gat skrifað undir
þau orð með betri samvizku
en flestir aðrir. Af dæmafáum
þrótti barðist hann fyrir því
sem hann taldi rétt í stjórn-
málum og bókmenntum. Til
eru menn, sem kvarta yfir
þvx, að Majakovskí sinnti svo
mjög baráttumálum dagsins, og
víst hefur hann samið skamm-
líf verk. En þau varpa ekki
skugga á hin miklu og sterku
söguljóð byltingarinnar, á
kvæðin um Lenxn, um tíu ár
byltingarinnar, á játningu hans
„Fullum hálsi“ og fleiri merk
verk, þar sem saman fer
djarfleg hraðferð um allar
lendur rússneskrar tungu, ó-
þreytandi hugkvæmni í sköp-
un sterkra, lakónískra mynda,
ástríðufull skarpskyggni hlífð-
arlauss byltingarmanns.
Hann sjálfur
Ljóðið fylgdi Majakovskí
hvert sem hann fór — einnig
inn í hvildarstundir hans eltu
hann ólíkindi rímisins, leikir
orðanna og annar sérkenni-
iegur undirbúningur að alvar-
legum átökum.
Líf hans var barátta, og
enginn sá að honum væri
brugðið: hann lét aldrei und-
an síga, hann var kaldhæðinn,
orðheppinn, höggdjarfur, ó-
svífinn. Og hann lagði það ekki
í vana sinn, að trúa öðrum
fyrir efasemdum um eigið afl,
um eigin möguleika. Líklega er
það þess vegna sem enginn hef-
ur skrifað um orsakir sjálfs-
morðs hans árið 1930 þánnig
að við verði unað.
En þessi þróttmikli maður,
sem virtist fullur sjálfsöryggis
og jafnvel hroka, var f reyfid
mjög viðkvæmur.
Og þegar rætt er um mann-
inn Majakovskí er full ástæða
til að vekja athygli á óvænt-
um samanburði sem einn vina
hans hefur gert — hann hefur
líkt honum við Tsjékhof. Það
er margt sem sameinar þessa
tvo ólíku höfunda. Hinn sami
hreinleiki x samskiptum við
aðra menn. Blíða, falin djúpt
undir háðsbrosi. Hatur á til-
gerð og yfirborðsfegurð. Strang-
ar kröfur til orðsins, fjand-
skapur við skrúðmælgi. Full-
komin andúð á hverskonar
smáborgaraskap. Báðir brostu
þeir oft, en hlógu sjaldan. . .
Og þessir tveir menn eru ást-
sælastir allra skálda í ættlandi
sínu.
Arni Bcrgtnann.
Haukar sigursælir
1 Hafnarfirði er nýlokið vor-
móti í knattspymu. Urslit urðu
sém hér segir: 1. flokkur Haukár
FH 3:2, 2. flokkur Haukar—FH
2:1. 3. flokkur Haukar—FH 7:2,
4. flokkur Haukar—FH 1:0. 5.
flokkur FH—Haukar 1:0.
Einnig hafa Haukar tekið þátt
í miðsumarsmóti f knattspyrnu
í Reykjavík. Unnu þeír Val 4:1,
og Þrótt 6:0, gerðu jafntefli við
KR 1:1 en töpuðu fyrir Frarn 1:0.
0