Þjóðviljinn - 26.07.1963, Blaðsíða 7

Föstudagurinn 26. Júli 1963
H0ÐVILIENN
siða 7
!
i
i
Hin vaxandi stéttaátök síö-
ari ára sýna um leið vaxandi
áhuga fjöldans fyrir samstarfi
og sameiginlegum aðgerðum.
Reynslan sýnir líka að eining-
in vex og dafnar í átökunum.
Fullkomnasta form sameigin-
legra átaka er allsherjarverk-
fallið og notkun hess hefur
færzt mjög í vöxt hin síðari
ár. Á s.l. 4 árum hafa verið
hóð yfir 80 allsherjarverkföll,
eða fleiri en á hinum 12 árun-
um eftir síðari heimsstyrjöld-
ina.
Allsherjarverkfallið er ávallt,
fyrir hverju sem það er háð. á-
tök á milli meiginhluta verka-
lýðsins og ríkjandi stéttar, milli
hagsmuna fólksins og eigna-
stéttarinnar. Það opnar augu
fjöldans fyrir stéttareðli ríkis-
valdsins og þjónustu þess við
hagsmuni yfirstéttarinnar.
Eining
í
í Suður-Ameriku er allsherj-
arverkfallið orðið algengt vopn
í hinni pólitísku baráttu. Á ár-
unum 1961—62 voru háð 2 alls-
herjarverkföll í Brasilíu og 5
í Argentínu.
f ágúst 1961, þegar herinn í
Brasilíu þvingaði forsetann til
að láta af völdum og hugðist
taka þau í sínar hendur kom
verkalýðurinn í veg fyrir þau
áform með hundruðum verk-
falla og mótmælaaðgerða og
með því að stofna sitt eigið
varnarlið. Tvær aðrar tilraunir
af hendi afturhaldsins til
valdaráns, voru hindraðar með
allsherjarverkfalli. Með því var
ekki aðeins komið i veg fyrir
valdarán afturhaldsins heldur
vann verkalýðurinn einnig
kjarabætur og fékk afnumdar
hömlur er voru á verkalýðsfé-
lögum landbúnaðarverkamanna.
Sú eining, sem þarf til slíkra
átaka sem allsherjarverkfalla
verður ekki til af sjálfu sér.
Hún er árangur af þrotlausu
starfi forystuliðs verkalýðs-
hreyfingarinnar, kommúnist-
anna og annarra vinstri sinn-
aðra verkamanna, og í átökun-
um finna verkamennimir styrk
sinn og mátt og fá aukið áræði,
eins og sannaðist bezt í verk-
fallsbaráttu franska verkalýðs-
ins.
Verkföllunum í apr. 1961, gegn
O.A.S., fylgdu mótmælaaðgerð-
imar í des., undir kjörorðun-
um, „Frið í Alsír“ „Niður með
O.A.S.“ Á eftir þeim aðgerðum
komu verkföllin í febr. 1962,
gegn lögregluofbeidinu gegn
andfasistum, er kostuðu 8
mannslíf og 250 særða. Þegar
jarðarför þeirra fór fram, gerði
verkalýður Frakklands allsherj-
Síðasti h/utí
arverkfall. Hámark þessara á-
taka voru svo verkföllin í marz
í ár, þegar 5 millj. tóku þátt
í samúðaraðgerðum með námu-
mönnum.
1 öllum þessum átökum hef-
ur tekizt fullkomin samstaða
með verkalýðnum þrátt fyrir
mismunandi skoðanir og trúar-
brögð. Tilraunir ýmsra hægri-
sinnaðra verkalýðsleiðtoga hafa
ekki megnað að koma í veg
fyrir fánýti kenningarinnar um
stéttasamvinnu og þvingar
hægri leiðtogana til vaxandi
þátttöku í sameiginlegri bar-
áttu, með vinstri verkalýðsfé-
lögunum.
Ástandið í verkalýðshreyfing-
unni í dag gefur aukin fyrir-
heit um að full eining náist
innan hennar.
Lagasetningar
Barátta verkalýðsins gerir
einokunarauðvaldinu erfiðara
fyrir með ýmsar þær breytingar
og fyrirætlanir, er það telur
nauðsynlegt að framkvæma
vegna aukinnar samkeppni.
Þessvegna neytir það allra
bragða til að leiða verkalýðinn
frá baráttunni. Þessvegna gerir
það ítrekaðar tilraunir til árása
á hélztu réttindi hans, svo sem
verkfallsréttinn.
Samtök atvinnurekenda fyrir-
skipa meðlimum sínum hvereu
langt þeir megi ganga ti.1 móts
við kröfur verkalýðsins, hverju
sinni og reyna jafnhliða að
leiða verkalýðinn frá vegi stétt-
arbaráttunnar með nýjum
launagreiðsluaðferðum, svo sem
ágóðahluta og öðru þvi líku.
ftölsku fyrirtækin, Fiat og Oli-
vetti, voru lengi talin til fyr-
irmyndar í hópi atvinnurek-
enda um samskipti sín við
verkamenn. Árum saman lentu
þau aldrei í verkfalli. En 23.
júní, 1962, lögðu verkamenn
þessara fyrirtækja niður vinnu,
undir kjörorðinu,, Við erum aft-
ur orðnir að möxmum”. Og þessi
fyrirtæki sem árum saman
höfðu haft tangarhald á verka-
mönnum sínum, gugnuðu fyrir
baráttukjarki þeirra og urðu
að fullu við kröfum þeirra.
Efnáhagsbandalaginu er ætl-
að mikið hlutverk í baráttunni
gegn verkalýðshreyfingunni.
Lönd þess notfæra sér, út í æs-
ar, réttinn til að flytja vinnu-
afl milli landa til þess að jafna
framboð og eftirspum á vinnu-
markaðinum og einnig beinlín-
is til þess að brjóta verkföll á
bak aftur. eins og átti sér stað
þegar verkamenn í frönsku
málmiðnaðarfyrirtæki. de Knut-
ange, gerðu verkfall, en fyrir-
tækið fékk senda verkamenn
frá Vestur-þýsku fyrirtæki,
sem verkfallsbrjóta.
Ríkisstjómir fjölmargra ríkja
hafa komið til liös við atvinnu-
rekendur í baráttu þeirra gegn
verkalýðssamtökunum, með
lagasetningu til að torvelda eða
hindra verkfallsaðgerðir.
Bandaríkjastjóm hefur hvað
eftir annað beitt þvingunarlög-
um gegn verkamönnum, og um-
ræður eru þar nú um ný og á-
hrifaríkari þvingunarlög.
í Bretlandi er stjómin með
löggjöf á prjónunum til að gera
„óopinber" verkföll refsiverð.
Hæstiréttur Japans hefur úr-
skurðað, að þátttaka opinberra
starfsmanna í hvers konar
verkfallsaðgerðum og jafnvel
fundahöldum um slíkt á virmu-
stað, falli undir hegningarlögin.
í Vcstur-Þýzkalandi og Bélg-
íu em á döfinni lög. sem tak-
marka eiga verkfallsréttinn.
Jafnhliða þessum aðgerðum
af hendi atvinnurekenda og
ríkisvalds þeirra, er svo öllum
áróðuretækjum beitt til að
rejma að hafa áhrif á verka-
menn og fá þá til að trúa því
að verkföll borgi sig ekki fyrtr
þá og að þeir nái meiri árangri
í kjarabaráttunni eftir öðrum
leiðum. Því verður ekki neitað
að áróðuretækjum atvinnurek-
enda verður nokkuð ágengt í
því efni en tilætlaðan árangur
ber áróðurinn gegn verkföllum
þó ekki; það sýnir baráttusaga
undanfarirma ára.
Að mestu eftir World Mandst
Review.
Björn Bjamason
höfuðborg
•ó>
Frá vfðrí veröld Benedík> tishson ,ré
BLASIÐÞIÐ
VINDAR
INDLAND — Stærsta orkuver Indlands er nú í smíðum í Neyvelli,
Nú hefur Hákon Bjamason
skógræktarstjóri fengið sér
þýzkan uppblásturefræðing til
að halda hina árlegu uppblást-
I ursmessu í Morgunblaðinu og
víðar, þar sem slíkt þykir ljúft
að heyra til stuðnings eyðingu
I sveitanna. Áróður Hákonar í
þessu skógræktarmáli fer nú að
verða slíkur, og hefur verið
slíkur, að almennt fara menn
,j svo að halda, að hér sé sá
bamaskapur á ferð, sem litlu
máli skipti og kæri sig ekkert
um að vera fífl í þeim leik.
Hér er góðu máli gerður hinn
mesti óleikur og falleg hug-
sjón rekin í gegn af hrottaskap.
Reynslan í málinu sýnir víðast
hvar erfiðleika og það er sálar-
líf allra almennilegra manna
að vilja hjálpa til að sigra þá.
En þegar að málinu er staðið
með níði um land og lífsbjarg-
arvegi, þá er það sálarlíf allra
almennilegra manna að fyrirlíta
slíkt. Og þegar í þessum áróðri
felst svo botnlaus bamaleikur
með tölur, ásamt vanþekkingu
sem allt sem gróðurlíf, gróður-
mold og sögulegt samhengi lífs
og moldar snertir, þá hljóta
menn að efast um, að hér sé ó
ferðinni starfsemi, sem nokkur
heil brú sé í. Og víst ekki
þyrfti slíkum áróðri að beita,
ef þeir sem það gera, fyndu
ekki til einhverra óþæginda í
tilveru sinni í sambandi við
málið. Málinu þarf blátt áfram
að bjarga úr þessum klóm. því
víst ekki skal það fram ganga
á uppblásturslýgi á landinu,
eða eyðingu á gróðurnotum
landsins, sem ein valda upp-
blæstri á landi.
Ég á það erindi eitt í þetta
sinn í þetta Ijóta lón, að ég
ætla að birta kafla úr ritgerð
eftir Ölaf prófessor Lárusson úr
bók hans, Byggð og saga, en
hann reyndi ég að því, að vera
vitran mann og hófsaman, eins
og sagt var um Sturlu:
„Menn veita hinum eyðandi
öflum náttúrunnar venjulega
glögga athygli. Þau eru oft há-
vær, aðsúgsmikil ©g hraðvirk.
Hins gæta menn ekki jafnvel,
að þessi öfl hafa verið að verki,
jafnt og þétt, frá alda öðli. Þau
höfðu verið að verki hér á
landi langar stundir, áður en
SOVÉTRÍKIN — Þessi gerðarlcga skipsskrúfa er smíðuð í Nikola- 1
éff-sklpasmtðastöftlnnt í Lenlngrad. Þvermál sknifnnnar er 6 m. I
INDÖNESIA — Myndin er af götulífi í Jakarta,
vcldisins Indónesíu.
lýð-
nálægt Madras. Hafa Indverjar fengið aðstoð frá Sovétríkjunum
til þessara miklu framkvæmda, og er myndin tekin þegar ýmis
sovézk tækl voru flutt til þessa staðar.
landið byggðist. Hraun hafa
runnið, aska fallið, jöklar
hlaupið, ár og vötn brotið land
og skriður fallið úr fjöllum,
jafnt fyrir landnámstið sem
eftir. Sandfokið á Rangárvöllum
er ekki einungis eyðingu skóg-
anna fyrir mannshöndinni að
kenna. Sandar voru á söguöld.
Gizur hvíti og Geir goði riðu
„austur yfir sanda til Hofs“ er
þeir fóru að vígi Gunnare á
Hlíðarenda, (Njála kap. 76) og
jarðmyndanir sýna að uppblást-
ur og gróður hefur skipzt þar á, I
um þúsundir ára. Landbrot ,
Þverár og Markarfljóts eru eng- 1
ar nýjungar. Síðan ísöld létti.
hafa vötn þessi bylt sér á ýmsa
vegu, um dalinn milli Eyja- !
fjalla og Fljótshlíðar. Slétt-
lendið þar milli fjalla er allt
saman framburður þeirra. 1
Innhlíðinni sjást enn gamlir og
grónir bakkar eftir Þverá, uppi
undir fjalli, miklu ofar en áin
rennur nú. Einhverntíma hafa
auranir náð upp að þeim.
Náttúran á líka læknishend
ur. Þær vinna hljóðlegar e
eyðinginn og því er þeim min’
gaumur gefinn. Mörgum heh
orðið skrafdrjúgt um það, hv
spjöll náttúruöflin hafi gert
landinu. Hitt hafa fáir mim
á hvað hin græðandi öfl ha
bætt landið, síðan á landnám
tíð, og hverju þau hafa áorka
um það að bæta úr spjöUum
eyðingarinnar, og hefur þó
þetta hvorttveggja átt sér stað.
Hraun gróa til muna á
skemmri tíma en 1000 árum, og
gróðri hraunanna hér á landi
hefur því ekki lítið farið fram
síðan á landnámstíð. Mér er
minnisstæð „heiði“, sem ég
gekk einu sinni um austan-
fjalls, þar var grávíðirinn og
lyngið í ríki sinu, ein sfbreiða,
og eá hvergi í aur eða stein.
Lauzt barð var í heiðinni, sýni-
lega gamall rofbakki. Nú var
hann aUur gróinn og sá hvergi
í sárið. Kunnugur maður sagði
mér að þama hefði verið ör-
foka melur fyrir rúmum 20 ár-
um. Frjómögn gróðursins höfðu
orðið eyðingunni yfirsterkari.
Læknishendur náttúrunnar
höfðu verið þarna að verki, án
hjálpar mannanna, því ekki
hafði landið verið friðað. Hver
sem litur á náttúruna með opn-
um augum getur séð ótal merki
þessa lækningastarfs. Gróður-
inn er sífellt að reyna að nema
löndin á ný, sem eyðingin hef-
ur hrakið hann úr. Jafnvel eyð-
ingin sjálf vinnur stundum
fyrir gróðurinn, þó ólíklegt sýn-
ist. Askan úr eldfjöUunum er
stundum áburður fyrir gras-
lendið, sem hún fellur á. Ám-
ar gera meira en brjóta landið.
Þær bera fram aur og möl.
sem með tíð og tíma verftur
gróöurlendi. Skriðuhlaupin gera
meira en að eyða gróðrmum úr
hh'ðunum. Þau búa smátt og
smátt til túnstæði í hlíðarfætin-
um, sléttan váUlendishalla með
ilmandi töðugróðri. Fjöldi túna
víðsvegar í landinu eru gamlir
grónir skriðuhallar. Menn mega
ekki einblína á eyðinguna.
Þeir verða líka að gefa hinum
græðandi öflum gaum og Btarfi
þeirra".
Valkyrjur í Róm.
Lögreglan 1 Rómaborg heíur
grlplð til nýstárlegra ráðstat-
ana tll að draga úr umferðabrotum. 200 ungar og fallegar stúlkur
hafa verið fengnar til þess að standa á verði á þeim stöðum sem
hættulegastir eru taldir og brosa blítt til þeárra sem fara að sett-
um reglum en stöðva ökuniðinga og hella úr skálum reiði sinnar
yfir þá. Sagt er að umferðaslysum hafi fækkað að mun siðan
valkyrjumar komu til skjalanna.
Strax
/antar unglinga til blaðburðar um KÁRSNES-
íRAUT í Kópavogi. Talið við afgreiðsluna strax.
ÞJÓÐVILJINN, Sími 17500