Þjóðviljinn - 30.07.1963, Blaðsíða 7

Þriðjudagur 30. júlí 1963
ÞIÖDVILIINN
SlDA J
Það verður að teljast til
góðra tíðinda að verkun salt-
síldar fer vaxandi hér á landi.
Þá hefur einnig frysting suð-
urlandssíldar aukizt með hverju
ári. Þetta er góðra gjalda vert,
svo langt sem það nær. Hér
er verið að auka verðmæti þess
góða hráefnis sem síldin er.
En betur má ef duga skal.
Ennþá er óralangt að því
marki sem stefna verður að
við hagnýtingu á síldinni,
sem er Islands silfur og
gull. Svo lengi sem meirihluti
síldaraflans er bræddur í verk-
smiðjum, í lýsi og mjöl, þar
sem þurrefni síldarinnar er
unnið í skepnufóður og áburð,
þá höfum við ekki tekið þetta
verkefni þeim tökum sem taka
þarf oð taka verður.
Verkefnin eru
margþætt
Segja má að verkefnin sem
framundan bíða á þessu sviði
séu margþætt, og að engan þátt-
inn megi vanrækja ef góður ár-
angur á að fást. Við þurfum að
byggja upp niðursuðu- og nið-
LÖGTAK
Eftir kröfu tollstjórans í Reykjavík og að undangengnum
úrskurði verða lögtökin látin fram fara án frekari fyrir-
vara, á kostnað gjaldenda en ábyrgð ríkissjóðs, að átta
dögum liðnum frá birtingu þessarar auglýsingar, fyrir
eftirtöldum gjöldum:
Aföllnum og ógreiddum skemmtanaskatti og miðagjaldi,
gjöldum af innlendum tollvörutegundum, matvælaeftirlits-
gjaldi og gjaldi til styrktarsjóða fatlaðra, skipulagsgjaldi
af nýbyggingum, söluskatti 2. ársfjórðungs 1963 og hækk-
unum á söluskatti eldri timabila, útflutnings- og aflatrygg-
ingarsjóðsgjaldi. svo og tryggingaiðgjöldum af skipshöfn-
um ásamt skráningargjöldum.
Yfirborgarfógetinn í Reykjavík, 29. júlí 1963.
KR. KRISTJANSSON.
TILKYNNING
varððndi vörur í geymslum Tollbúðarinnar
í Reykjavík,
Vegna þrengsla í vöruskemmum tollbúðarinnar eru eig-
endur ílugfarms og annara vara, sem þar eru geymdar,
hvattir til að vitja þeirra sem allra fyrst eftir komudag
þeirra.
Geymslugjald fellur á vörurnar að 15 dögum liðnum frá
því þær koma til landsins. Gjaldið er kr. 0,25 fyrir hvert
kg, eða fyrir hverja 700cm3 sé um svo rúmfreka vöru að
ræða að það gefi hærra gjald, hvortveggja fyrir hverja
byrjaða viku, sem varan liggur umfram 15 daga. Lægsta
gjald er kr. 10.00 fyrir hvert stykki.
TOLLSTJÓRINN 1 REYFJAVlK.
NAUÐUNGARUPPBOÐ
annað og síðasta, á hluta í húseigninni nr. 22 við Greni-
mel, hér í borg, eign Jóhannesar Bjarnasonar, fer fram
á eigninni sjálfri fimmtudaginn 8. ágúst 1963, kl. 3% síðd.
Borgarfógetaembættið í Reykjavík.

w ; ý- . >
tr V-.:
& .•!
■■■
■
,
mmmi

Síldin, sem veidd er við Islandsstrendur, er bezta fáanlega hráefnið til niargvíslegs matvælaiðnaðar.
FISKIMÁL - Eftir Jóhann J. E. Kúld
urlagningaiðnað, þar sem síld-
in er hráefnið, og jafnhliða
verðum við að byggja upp og
skipuleggja viðtæka markaðs-
öflun fyrir þessar vörur.
Sökum smæðar okkar sem
þjóðar, þá getur það verið lífs-
nauðsyn á þessu sviði, að ríkið
hafi hér um einhverja forustu,
líkt og þegar hafizt var handa
með byggingu síldarverksmiðja
ríkisins á sínum tíma. Sú for-
usta sem þá var veitt fyrir
öfluga baráttu Magnúsar heitins
Kristjánssonar var nauðsynleg
og sjálfsögð á þeim tíma. En
jafn sjálfsögð ætti einnig í dag
að vera forusta ríkisins til betri
hagnýtingar á síldinni, þar sem
tæknilegar framfarir og mikil
og vaxandi þörf fyrir fullunnar,
hollar matvörur fara stöðugt
vaxandi í öllum hlutum heims.
Það er heldur ekki bara nið-
ursuða og niðurlagning síldar
sem kemur hér til greina, held-
ur eru allar líkur á, að verkefn-
in til hagnýtingar á sfldinni
til manneldis séu miklu fleiri
og ekki veigaminni í sniöum
ef þeirra er leitað.
Hér þarf hugvit og aðstöðu
til að gera nýjar tilraunir á
sviði matvælaframleiðslu úr
sjávarfangi og þar er síldin
nærtækasta verkefnið sem bíð-
ur.
A meðan milljónir manna 1
heiminum deyjá árlega af völd-
um fæðuskorts og þó sérstak-
lega vegna skorts á eggjahvítu-
efni í fæðunni, þá eyðileggjum
við Islendingar ásamt fleiri
þjóðum tugþúsundir smálesta
af fyrsta flokks eggjahvítuefni
sem breytt er í áburð á akra,
eða þegar bezt lætur notað til
skepnufóðurs. Síld og allskonar
fiskur eru miklir eggjahvítu-
efnisgjafar, svo miklir, að ef
þetta hráefni væri notað af
fullkomnu viti þar sem nútíma
þekking væri látin leysa verk-
efnin í staðinn fyrir aðeins að
ræða um þau á þingum og
öðrum mannfundum, þá væri
hægt að bæta úr miklu heims-
böli. Betri hagnýting síldar og
annars sjávarfangs til mann-
eldis, þar sem sífellt stærri og
stærri hlutur hráefnisins er tek-
inn og notaður til hollrar fæðu-
gerðar, er eitt af þörfustu og
mest aðkallandi verkefnum
heimsins í dag.
A þessu sviði getum við Is-
lendingar unnið sjálfum okkur
og um leið öðrum heimsbúum
mest gagn ef við skiljum okk-
ar vitjunartíma. Hér geta hug-
sjónir og hagsmunir átt farsæla
samleiðleið og lyft Grettistaki
mannkyni til blessunar.
Einn þáttinn í betri hagnýt-
ingu síldarinnar ætti að fela
síldarverksmiðjum ríkisins til
rannsóknar og fyrirgreiðslu.
Þetta er sá þátturinn sem snýr
að framleiðslu síldarmjöls til
manneldis. Ríkisverksmiðjurnar
ættu að byggja tiiraunaverk-
smiðju til að framkvæma þetta
verkefni, þar sem margt mælir
með því, að þetta sé fullkom-
lega framkvæmanlegt, ef rétt er
að unnið. Síldarmjöl sem fram-
leitt væri úr glænýrri síld, þar
sem fyllsta hreinlætis væri gætt
í hvívetna, enda eingöngu mið-
að við framleiðslu til mann-
eldis, ætti að hafa svo margt
til síns ágætis, að trúlega mætti
finna því markað í fjarlægum
heimshlutum, þar sem nú er til-
finnanlegur skortur á slíkum
efnum í fæðu fólksins. Að
sjálfsögðu yrði að fínmala slíkt
mjöl likt og hveiti og flytja það
síðan út í umbúðum sem
tryggðu, að það yrði ekki fyrir
eyðileggingu af völdum áleit-
inna skordýra, en á því ættu
ekki að vera sérstakir erfið-
leikar.
Ég hef orðið svo fjölorður um
þennan þátt í betri hagnýtingu
síldarinnar vegna þess. að það
ætti að vera sérstakt menning-
arhlutverk Síldarverksmiðju
rikisins að framkvæma ná-
kvæma rannsókn á þessu sviði,
en til þess að það geti orðið,
verður að byggja tilraunaverk-
smiðju til framkvæmdanna. En
opinberu fé hefur áreiðanlega
oft verið varið til þess sem
síður skyldi, enda gætu opnazt
miklir möguleikar á sviði síld-
ariðnaðarins, ef slík tilraun
tækist vel.
Tilraunir sem
gefizt hafa vel
Framleiðsla á fiskimjöli til
manneldis hefur verið fram-
kvæmd með mjög góðum ár-
angri víða, en þessi framleiðsla
er mér vitanlega hvergi fram-
kvæmd nema í smáum stfl,
enda hefur eingöngu verið til
hennar stofnað þar sem hráefni
er mjög dýrt, svo sem í Svi-
þjóð og Bandaríkjunum. Hins-
vegar liggur það í augum uppi,
að heppilegra sé að stofna til
slíkrar framleiðslu þar sem völ
er á gnægð af nýju og ódýru
hráefni samanborið við það sem
annarsstaðar er. En á þessu
sviði eru skilyrðin hvergi heppi-
legri heldur en hér á Islandi.
Það gildir sama lögmál með
framleiðslu á síldarmjöli sem
öðru fiskimjöli, hinsvegar verð-
ur að gera sérstakar ráðstafanir
við framleiðsluna til að fjar-
lægja alla fitu úr slíku mjöli,
svo að það þoli vel geymslu og
flutninga í heitu loftslagi, en
á þvf ættu ekki að vera óyfir-
stíganlegir erfiðleikar á þess-
ari tækniöld.
Gerum hugmyndina
að veruleika
Ég set hér þessa hugmynd
fram, sem eina af fjölmörgum
leiðum til að hagnýta okkar
dýrmæta síldarafla á betri hátt
en gert hefur verið fram að
þessu. Það er ekkert vafamál
að margar leiðir er hægt að
fara við betri hagnýtingu á
síldinni og því fleiri leiðir sem
farnar eru á þessu sviði, því
betra. Leið íslendinga til auk-
innar farsældar og velmegun-
ar, liggur óefað að þvi marki,
að fullvinna í sem fjölbreyti-
legastar vörur þau mörgu og
góðu hráefni sem hér eru fyr-
ir hendi til matvælaframleiðslu.
Það er þetta sem ráðamenn
þjóðarinnar þurfa að vita og
skilja.
<•>-
ÞORSMORK
um verzlunarmannahelgina
Feröir f Þórsmörk verða:
l
■
I
i
Miðvikudaginn 31. júlí kl.2 e.h. j
Fimmtudaginn 1. ágúst kl. 8 e.h. j
Föstudaginn 2. ágúst kl. 8 e.h. j
Laugardaginn 3. ágúst kl. 2 e.h. j
A laugardags- og sunnudagskvöld 3.
og 4. ágúst skemmtir hið vinsæla
SAVANNAH-tríó með söng og dan*i.
Gönguferðir, hópleikir, varðeldar og skemmtiafriði.
JT
Ulfar Jacobsen, ferðaskrífstofa
Austurstræti 9. — Sími 13499.