Þjóðviljinn - 15.08.1963, Blaðsíða 5
Fimmtudagur 15. ágSst 1963 —
ÞI6ÐVILJINH
SlÐA 3
Frakkarnir Gerard (aítar) og
Jean við tunnustafla.
Yfir tuttugu síldarplön eru
starfraekt á Siglufirði í sum-
ar. Einn sölskinsdag fyrir
skömmu reikaði ég þarna um
milli stöðvanna og maður sá
mörg kunnugleg andlit hvað-
anæva af landinu.
Kannski er hægt að segja: úr
heiminum.
Þarna vinna menn af ekki
færri en sjö þjóðernum. Þar
eru Englendingar, Frakkar,
Þjóðverji, Ameríkumaður, —
Grikki, Austurríkismaður og
Svisslendingur.
Allir þessir piltar vinna við
hliðina á löndum okkar og
blanda geði við þá, og þarna
slær saman ólíkum menning-
arheimum.
Englendingarnir Terry, Ray-
mond og David.
Hér fara á eftir stutt viðtöl
við þessa menn og láta þeir
í Ijósi hreinskilnislegt álit á
landi og þjóð. Að vísu á tak-
mörkuðu sviði og af stuttum
kynnum. En hreinskilni æsk-
unnar er þeim í blóð borin.
Fimm aura gullhamrar eru
o^f algengir í blöðum um land
og) þjóð, kreistir út úr útlend-
ing)um hér á ferð. Ef marka
maatti þessi skrif, þá væri hér
fyrinmyndarríki á jörð og Is-
lendmgar á æðra plani en aðr-
ar þjtóðir heimsins. Þeir sem
við tölsum við í dag drepa ekk-
ert síður á ókosti Islendinga
en kosti þeirra, og glöggt er
gestsaugað.
Þjóðverjinn Max Brandt.
GLOGGTER
Englendingar
og valdið
Þrír Englendingar vinna í
sumar á Söltunarstöð Þórodds
Guðmundssonar á Siglufirði.
Þeir komu þarna ferðlúnir eitt
kvöldið og bjuggu um sig um
borð í gömlum aflóga báti við
bryggjuna og fengu begar vinnu
á planinu.
„Good old chap, Þóroddur“.
Þetta eru frísklegir strákar
og allir frá Birmingham. Þeir
heita Raymond Amphlett, 18
ára byggingarverkam., Terry
Warner, 22 ára efnafræðistúdent
og David Philipps, 22 ára skrif-
stofumaður.
Stutt heimsókn síðla dags.
Þvottur. hékk á snúru um borð
1 Snorra gamla og einkennilega
stórir fjallgönguskór lulluðu á
dekkinu; gamall heimilisblser
hvíldi yfir þessari vistarveru.
Þetta eru einkennilega merki-
legir náungar.
Þeir tóku þátt í enskum leið-
angri síðastliðið sumar og eiga
heimsmet í hellnaköfun, í
franska hellinum Le Gouffre
Berger í Suður-Frakklandi,
komust niður á botn.
Hellirinn er 1122 metra djúp-
ur og var uppgötvaður árið
1953 af Jo Berger. Áður hafði
ítalskur og belgískur leiðangur
gert tilraunir til niðurgöngu og
orðið frá að snúa. Enski leið-
angurinn samanstóð af 38
mönnum.
Hvar sem Englendingar eru
staddir í heiminum leiða beir
hugann að valdinu á hverjum
stað og brjóta eðli þess tii
mergjar. Þetta er enskur þjóð-
arávani frá saumakonu upp í
ráðherra og sprottinn af sam-
eiginlegri viðleitni að þenja út
og viðhalda brezku heimsveldi;
þetta er þjóðarhugsjón.
Þessir piltar höfðu ekki dval-
izt lengi á Siglufirði, þegar þeir
tóku að kíkja til siglfirzku lög-
reglunnar og meta mátt hennar
og starfshætti og hugleiddu
málið um borð í Snorra gamla.
Eitt kvöldið brauzt út gleð-
skapur og þung drykkja í ein-
um síldarbragganum og ók lög-
reglan fasmikil í hlað. Þeir
gerðu innrás í braggann og
tíndu út óróaseggina einn í einu
og skutu þeim inn í lögreglu-
bílinn, og dágóða stund hent-
ust þessir verðir laganna inn
og út með glaða og reiða menn
á milli sín og fylltu lögreglu-
bílinn af þessum fórnarlömbum
sínum. Svo var hurðinni skellt
í lás.
Siglfirzku lögregluþjónamir
dokuðu nú við um stund, röbb-
uðu pínulítið um veðrið og ann-
ar fékk sér í nefið. Englend-
ingamir voru hrifnir af þeirri
sjón.
En næsta stig í þessum að-
gerðum olli þeim heilabrotum
og reyndust þá ákaflega ensk-
ir í frásögn. Með fullri reisn
settust þessir verðir laganna
undir stýri og brátt söng start-
arinn suðandi tóni út í sigl-
firzka nóttina. Það suðaði og
suðaði og skyndilega varð allt
hljótt.
Enginn merkti hreyfingu á
nokkrum sköpuðum hlut um-
hverfis bílinn og nóttin sveip-
aði umhverfið hljóðlát og hlý
Loks opnuðust bílhurðimar
ofurhægt og út stigu hógværir
menn í vanda og horfðu súrir á
gripinn. Annar lögregluþjón-
anna lyfti húfunni og klóraði
sér bak við eyrað. Tilfellið var.
Bíltíkin stóð kjurr.
O — jæja.
Lyklakippan seig hægt upp
úr vasanum og bílhurðimar
flenntust upp á gátt og svart
opið gein við. Og þama tínd-
ust sökudólgamir undarlega
fljótt út og hurfu út í busk-
ann.
Mikið sögðust Englendingam-
ir hafa orðið hissa.
fslenzka stúlkan
frá frönsku
sjónarmiði
Sameiginlegur arfur á Vest-
urlöndum telur franska íhygli
kafa djúpt í sálarlíf konunnar,
hvar sem er í heiminum og
skynja fínustu litbrigði kon-
unnar í athöfnum sínum. Eng-
inn stendur Frökkum á sporði
í þessum efnum. Ensk meinhorn
telja þó Frakka kynda aðal-
lega undir þessa elda og þeir
hafi skapað þetta alþjóðlega
álit á sjálfum sér.
Franskt álit á konu þykir
þó mi'kilsháttar í dag. Tveir
iranskir skólapiltar vinna i
sumar hjá Söltunarstöð Jóns
Gíslasonar á Siglufirði og hafa
kíkt soldið á íslenzkt kvenfólk
og láta minnsta kosti uppi
hreinskilnislegt álit á íslenzku
stúlkunni samanborið við
frönsku stúlkuna.
Þeir eru nítján ára og byrjað-
ir að fikta við lífið.
Siglfirzkar konuástir eru þó
burðarásinn í lífi þeirra. Þeir
stunda dansleiki í Alþýðuhús-
inu á Siglufirði.
Þessir frönsku skólapiltar
heita Gérard Vautey og Jean
Louis Philippe. og pr annar
búsettur í Massy og hinn í Par-
ís.
Heimili foreldra þeirra eru
eiginlega sitt hvoru megin við
Signu og telja þeir sig ávexti
franskrar millistéttar.
Eldri Vautey vinnur sem
söluframkvæmdastjóri f París
fyrir vefnaðarvöruverksmiðju í
Norður-Frakklandi og eldri
Philippe er arkitekt og skipu-
leggur umferðina í París. Gér-
ard stundar hagfræðinám. Fac-
ulté des Sciences économiques
de Paris og Jean er í franska
ráðherraskólanum Xnstitut d’ét-
udes Plolitiques, sem er skóli
fyrir opinbera starfsmenn
franska ríkisins og hefur reynzt
útungunarvél fyrir franska ráð-
herra í tiðum stjómarskiptum.
Aðaláhugamál eru pólitík og
kvenfólk.
Hér á landi hefur þeim ekki
tekizt að sérhæfa sig í öðru en
íslenzku kvenfólki og hafa látið
pólitíkina sigla lönd og leið.
Þeir eru annars í franska sósí-
aldemókrataflokknum undir for
ystu Guy Mollet, telja sig vera
í vinstra armi og ákafa tals-
menn fyrir samvinnu við
franska kommúnista. Það er
framtíðin.
Við sátum í gömlum tré-
tröppum og sleiktum sólskinið.
Siglfirzk kynbomba stikaði á
stuttbuxum inn í sjónmálið og
ók bamavagni á undan sér.
Augun stóðu á stilkum í ungu
mönnunum og þeir bráðnuðu
eins og smjör í sólinni.
•Missti samband við þá í
nokkrar mínútur.
Þegar þessi éldlega sýn leið
fyrir næsta götuhom, þá opn-
uðust flóðgáttir franskrar heim-
speki um konuna og er þetta
það helzta:
— Islenzka stúlkan er gróf-
ari og sterkari en franska stúlk-
an. Maður er stundum eins og
kettlingur, þegar maður dans-
ar við íslenzka stúlku. sagði
Gérard og skreið allur saman.
— Þær eru sterkar, hraust-
ar og fallegar. Það er að segja
ófullar. Stundum undrast ég
líkamskrafta þeirra hérna á
plönunum.
— En þær skortir þessi fínni
geðbrigði sálarinnar.
— Það vantar fleiri strengi
á instrúmentið.
— Samt er eitthvað mjúkt og
heitt við þær.
Og Jean lætur Ijós sitt
skína:
— Snyrting íslenzku stúlk-
unna,r er fyrir neðan allar hell-
ur.
— Það er algeng sjón hér á
Islandi að sjá ungar stúlkur
með marglitar hárrúllur í koll-
inum á götum úti og er hörmu-
legt að virða fyrir sér þessa
hálfköruðu snyrtingu á al-
mannafæri.
— Þetta meiðir tilfinninguna
fyrir konunni og svona litadýrð
er einskonar amerískur svert-
ingjakomplex.
Gérard hefur orðið:
— Mér finnst vanta þetta
frjálslega samband milli pilts
og stúlku eins og heima í Par-
ís. Ég dansaði við íslenzka
stúlku í Alþýðuhúsinu eitt
kvöldið og hún var elskuleg
og hlý í dansinum.
— Ég fékk að kyssa hana bak
við eyrað. Daginn eftir þekkti
hún mig ekki á götu. Ég fór
auðvitað í rusl. Þekkti ekki að-
stæður.
— Hér er alltaf verið að
kíkja á bak við gluggatjöld
eftir pilti og stúlku á götunni
og það er eins og þau séu að
ganga síðustu skrefin í rúmið.
Þetta er um hábjartan daginn
og þau eru að skreppa í mat.
Þetta eru of afgerandi aðstæður.
Of mikil kröfuharka af um-
hverfinu i þessum efnum, þeg-
ar maður er kannski ekkert
að hugsa um svona hluti.
— Islenzku stúlkumar finna
þetta og þekkja mann ekki ó-
fullar.
Jean hefur orðdð:
— Mér finnst fáránlegt,
hvemig íslenzkir eiginmenn
leika eiginkonur sínar, og er
flokkað undir siðferðisglæp í
Frakklandi.
— A planinu okkar vinna
margir aðkomumenn frá Reykja
vík, Hafnarfirði og mig minnir
líka frá Höfn í Homafirði. —
Allir eru þessir menn kvæntir.
Hvar eru eiginkonumar? Þær
eru fyrir sunnan. Hvemig geta
mennimir verið svona konu-
lausir?
— Margir eru rósemdarmerm
og taka í nefið á kvöldin. Þó
að vinnuaflið sé hreyfanlegt í
landinu. þá á konan að fylgja
manni sínum gegnum þykkt og
þunnt. Þetta er algengt í Frakk-
landi, að flytjast milli vinnu-
staða. Franska konan stendur
alltaf við hlið manns síns. Það
vrði bylting heima undir svona
kringumstæðum.
— Þetta þekkist ekki nema
á vígvöllunum eða á sjónum.
Svona finnst þeim konan ó-
missandi.
Frakkar eru líka elskir að
konum.
Yngri kynslóðin
er að drekka sig
í hel
Þjóðverjar sem ferðamenn
njóta vaxandi óvinsælda hér á
landi og bændur í ýmsum sveit-
um kvarta sáran yfir yfirgangi
og jafnvel ránum og rupli í
landareign þeirra, og liggja
nokkrar kærur fyrir vestur-
þýzka sendiráðinu í Reykjavík.
Þær sögusagnir ganga úti í
Þýzkalandi, að það sé óvenju
ódýrt að ferðast um sveitir Is-
lands, gestrisni takmarkalaus og
jaðri við hálfgerðan bamaskap
hins frumstæða fólks.
Gestrisni Islendínga er mikið
lýst f gömlum þýzkum ferða-
bókmenntum og þjóðinni hælt
fyrir viðkunnanlegar móttökur.
Með þessu hugarfari koma
þýzkir flakkarar með létta
pyngju, ferðast mest á þumal-
fingrinum og halda að matur
sé ókeypis í sveitunum. Fyrir
nokkrum dögum steig svona
þýzkur ferðamaður upp í rútu-
bíl á Egilsstöðum og neitaði að
borga fargjaldið.
Hann slapp með það.
Vestur-Þjóðverji var á ferða-
lagi með menntaskólakennara
frá Akureyri og komu þeir að
bæ einum í þjóðbraut.
Húsfreyjan á bænum bar
fram sex kökutegundir á mörg-
um fötum og smurt brauð á
stóru fati, stóra kaffikönnu,
stóra mjólkurkönnu og rjóma
og sykur út í kaffið.
Og þetta er alit ókeypis,
sagði Þjóðverjinn.
— Nei, — þetta var nú ekki
ókeypis.
Þjóðverjanum varð svo mikið
um tíðindin, að hann borðaði
allt upp til agna og skildi ekki
tangur né tetur eftir.
Meira að segja bruddi hann
upp allan sykurinn úr karinu.
Þarna var hin þýzka ná-
kvæmni á ferðinni.
Þýzk smásmygli og nýtni fer
í taugamar á Islendingum.
Ves tu r-Þ j óðverj i vinnur í
Framhald á 7. síðu.
FYRRI HLUTI
á
k