Þjóðviljinn - 20.08.1963, Blaðsíða 8
8 SI®“
ÞIÖÐVILIINH
annarlegt. Hún hafði aidrei fyrr
séð svona marga svertingja á
götunni. Kannski yrðu einhverj-
ir þeirra í sömu stofu og hún —
sem hún vildi ekki. en hafði þó
mikinn áhuga á. Spennandi var
það, svo mikið var vist. Hún var
klaedd hvítu blússunni og dökku
pilsi sem hún hafði pressað
kvöldið áður og andlitið sam-
vizkusamlega snyrt — aðeins
vottur, ósýnilegur vottur af
púðri.
Hún gekk samhliða Lucy, en
þær töluðu ekki saman. Einstöku
sinnum leit Lucy við og flissaði,
en þær töluðu ekki.
Þær gengu hraðar en dökki
hóiiurinn, gengu yfir stóru gras-
flötina og blönduðust hinum
skólakrökkun um og gleymdu
hvað var á seyði.
Einhver sagði: — Hæ, Ella.
Ella sneri sér við og sá Hank
Kitchen. Hjarta hennar tók
viðbragð. kyrrðist síðan aftur.
— Hæ, sagði hún áhugalaust.
Þau horfðu hvort á annað
stundarkom. Það gat ekki verið,
en ■ Hank sýndist stærri, þrek-
legri en áður. Hann var snyrti-
legur og ungur og ferskur.
Hann var vel til fara. Buxumar
pressaðar, það stimdi á hvíta
skyrtuna, skómir gljáðu, hárið
nákvæmlega tveir sentimetrar á
lengd. kubbað af eins og eftir'
reglustiku.
— Sé þig, sagði hann og
skálmaði upp tröppumar.
Lucy flissaði enn. — Verðurðu
með honum þetta skólaárið?
— Ég veit það ekki, sagði Ella.
— Þú veizt hvemig hann hefur
látið.
— Já, sagði Lucy. — Ég veit.
Og svo er þessi nýi náungi.
Þær litu báðar um öxl, sáu
svertingjahópinn nálgast grasið,
gengu síðan upp tröppumar og
inn í' hálfrokkið anddyri skól-
ans.
Harley Paton horfði rólegur út.
Það var engin svipbrigði að sjá
á andliti hans, þótt hláturhrukk-
umar við augun gerðu hann
alltaf glaðlegan á svip. En það
var engin gleði í huga hans.
Hann Ieit á enskukennarann,
Agnesi Angoff, sem var líka að
Hárqreiðslan
Hárgreiðsln og
snyrtjstofa STEINC og DÓDO
Langavegi 18 m. h (lyfta)
Sími 24616
P E K M A Garðsenda 21.
sími 33968 Hárgrejðslu. og
snyrtistofa
Dömnr nárgreiðsla við
a.lira hæfi -
TJARNARSTOFAN
Tiarnargöto 10 Vonarstrætis
megin — Simi 14662
HARGREIÐSLUSTOFA
ADSTURBÆ.1AR
(Maria Guðmnndsdóttir)
Laugavegj 13 — simi 14656
— Nuddstofa á sama stað -
horfa og sagði: — Hvemig lízt
yður á?
Ungfrú Angoff brosti. Ég er
mjög ánægð, sagði hún. Ég held
þetta fari allt Ijómandi vel.
— Hvers vegna?
— Ég veit ekki af hverju mér
finnst það. En — ég hef eins
konar hugboð, skiljið þér. Ég
sagði yður víst frá þvi, að ég
athugaði einkunnimar þeirra.
MacDowell stúlkan er upp á
hreina ágætiseinkunn.
— Ágætt.
— Og Jósep Green hefur feng-
ið prýðilegan vitnisburð.
— Tja, sagði Paton, — þér
verðið að muna að þau koma
úr Lincolnskólanum.
— Ég veit það. En það gef-
ur góð fyrirheit.
— Hvað um hin?
— Þau eru upp og niður eins
og gerist um krakka, sagði kon-
an. — Vaughan og Read strák-
amir eru ekki miklir námsmenn.
til dæmis. En það er ekkert af-
brigðilegt við hópinn. Engir
vandræðagripir, það er fyrir
mestu.
— Já, það er víst fyrir mestu,
sagði Paton og hugsaði með sér
að það væri ef til vill ennþá
þýðingarmeira ef engir vand-
ræðagripir væru meðal hvítu
nemendanna í Caxton. En þeir
voru til. I hópi átta hundruð
unglinga var ævinlega talsverð-
ur hópur sem erfitt var að
tjónka við.
En til allrar hamingju þekkti
hann þá alla. Og hann hafði
í hyggju að tala alvarlega við
þá alla á morgun.
' Ungfrú Angoff var enn bros-
andi. Hinir kennaramir — herra
Lowell, stærðfærðikennari: frú
Gargan, heimilishagfræði; frú
Meekins, stjómskipunarfræði —
voru hlutlausir á svip.
Paton sagði: — Ég hef alltaf
verið dálítið kvíðinn þegar þessi
stund nálgast. Eftir leyfin og
alla hvíldina. þá byrjar gaura-
gangurinn upp á nýtt. Þeir nálg-
ast okkur eins og hermanna-
floktour.
— En prúður flokkur, sagði
ungfrú Angoff.
Paton uppti öxlum. Hann virti
fyrir sér iðandi flötina og and-
varpaði. Faðir hans var skóla-
stjóri í gagnfræðaskólanum í
Carston, í tuttugu og átta mílna
fjarlægð; afi hans hafði verið
háskólakennari; hann undraðist
það ekki lengur að hann skyldi
hafa orðið skólastjóri. Það var
óumflýjanlegt. Sú staðreynd að
honum þótti ekki gaman að
starfinu — nema börnunum og
vandamálum þeirra — breytti
litlu um það. Þannig var lifið
nú einu sinni.
Hann horfði á svertingjana
ganga inn á grasflötina, horfði á
borgarbúa — svo sem sjötfu og
fimm talsins — sem eltu, horfði
á hvítu nemenduma sem stóðu
þama og horiðu forvitnislega
fram fyrir sig, og honum þótti
þetta of gott til að vera satt,
of gott til að endast. Á háskóla-
árunum hafði hann látið sig
dreyma um stund eins og þessa,
en aldrei i hreinni alvöru. Nú
var hún runnin upp og hann
gat ekki trúað þvL
— * Haldið þið að það verði
einhver vandræði? spurði frú
Gargan allt í einu.
Paton var í þann veginn að
svara en herra Loweli varð fyrri
til: — Auðvitað verða vandræði.
Þessir krakkar eru böm foreldra
sinna. En kannski verður þetta
ekki svo afleitt; kannski getum
við ráðið við það.
— Auðvitað getum við það,
sagði ungfrú Angoff snögg upp á
lagið. Hún var holdug en aðlað-
andi kona, svo sem hálffertug.
Hún var gædd rólegum styrk,
en einnig næstum barnalegum á-
kafa, sem stundum fór í taug-
ámar á starfsfélögum hennar.-
Agnes Angoff tók ekkert eins
nærri sér og að gefa nemanda
falleinkunn; en þetta lét hún
ekki uppi. Gagnvart nemendun-
um gat hún verið ströng og
kuldaleg og ákveðin. Þeir báru
virðingu fyrir henni en voru
ekki hræddir við hana.
— Ég vona það, sagði frú
Gr^gan með angurværð. — Ég
vona það svo sannarlega. Þetta
er svo góður skóli.
Paton fékk skyndilega löngun
til að sparka í bakhlutann á frú
Gargan, en sem betur fór bælt
hana niður. Hann hafði áður
fundið til hans sama. Því að
frú Gargan var þversögn: gáfuð
kona — að minnsta kosti vel/
menntuð kona — en samt sem
áður bjó hún yfir öllum hinum
lágkúrulegu fordómum almenn-
ings. Hún sá aldrei hin leyndu
vandamál æskunnar. Hún vildi
að allt gengi snurðulaust. Og
meðan ekkert bjátaði á. var frú
Gargan ánægð.
Stundum lá við að skólastjór-
inn í menntaskólanum í Caxton
viðurkenndi að hann bæri held-
ur litla virðingu fyrir kennara-
liði sínu, að ungfrú Angoff und-
anskilinni.
— Jæja, sagði herra Lowell
hrjúfri röddu. — Ætli það sá
ekki bezt að vinda sér í það.
— Jú, sagði Paton.
Tom McDaniel kveikti sér í
sígarettu og velti fyrir sér hvers
vegna allt hefði gengið svona
snurðulaust; ótti hans reyndist
ástæðulaus. Hann var ekki bein-
linis vonsvikin nema yfir sjálf-
um sér. Hann hefði verið sann-
færður um að það yrðu mót-
mælagöngur sem réttlaettu kvíða
hans, skrif hans í dálkunum og
undanfarna baráttu. En stað-
reyndin var einfaldlega sú að
hreint ekkert hafði gerzt. Svörtu
bömin höfðu komið niður hlíð-
ina, þau höfðu gengið gegnum
borgina og nú voru bau á leið
yfir grasflötina að skólanum.
Tom var að því kominn að
fara, þegar hann heyrði fyrsta
hrópið. Það var hikandi. var-
færnislegt óp, en það heyrðist.
— Burt niggarar!
Hann hristi af sér slenið og
fór að horfa í raðir fólksins.
Hann sá einn mann, einn eld-
rauðan mann og hann vissi strax
hver hafði kallað. Abner West.
Snattari hjá Towne efnalauginni;
núll. En félagi í samtökum Farra-
gut sýslu til verndar stjómar-
skránni......
— Heim með ykkur. Við vilj-
um ykkur ekki!
Svertingjamir stönzuðu eins
og klippt hefði verið í snúru.
Jói Green snerist á hæli, kreppti
hnefana.
Einhver í hópnum öskraði: —
Við viljum ekki sjá ykkur, svörtu
niggarar!
Hver var það?
Lorenzo Niesen — umferða-
prédikarinn; hann teygði álkuna
eldrauður í framan með æsing'
í augum.
Önnur rödd: — Þetta er hvítur
skóli! /
En enginn hreyfði sig. Radd-
imar hófust og hnigu eíns og
skothríð.
Þá kom Tom auga á annað
fólk sem var á göngu — marsér-
aði í áttina að flötinni. Það hélt
á spjöldum, sumum klömbruðum
saman úr spýtum, öðrum enn
hroðvirknislegri. Hann tók upp
vasabók sína, opnaði hana, mund-
aði blýant og reyndi að lesa á
spjöldin.
Á flestum stóð: Farið heim
Niggarar!!!
önnur voru ýtarlegri: Þetta er
skóli fyrir hvítt fólk — Við vilj-
lún ekki Negra!!!
Fimmtán manneskjur alls með
spjöld: suma þekkti Tcan, aðra
ekki. Sex voru konur. Hann sá
þama Maþel Bodge og Ednu
Callender. Þær héldu á spjöldum
sínum með einbeitni sem virtist
nauðsynleg til að leyna vandræð-
um þeirra. Þær trúðu á málefnið
en ekki eigin styrk.
Sumir spjaldherranna voru
unglingar, byrjendur í mennta-
skóla. Þeir brostu allir héralega,
eins og þeim væri ekki fyllilega
Ijóst hvað þeir væru að gera og
hvers vegna.
Tom skrifaði í skyndi.... hóp-
ur elti. Stilltur. Abner Weststóð
fyrir skætingi úr þvögunni.
— Þeir eru ekki eins sperrtir
núna, sagði einhver við Tom.
Hann snéri sér við og sá Gilla
Devenport, rakara borgarinnar.
Gilli brosti sælubrosi. — Ætli
þeir séu ekki fölir undir litn-
um, ha? — sagði hann.
Tom gekkt burt. Hann velti
fyrir sér hvaðan spjöldin væru
komin: Skriftin var sú sama á
öllum — og með dökku bleki,
sennilega indverksu bleki. Aðeins
ein verzlun í Caxtton hafði á boð-
stólum indverskt blek.
Hann krotaði enn i bók sína.
Svertingjamir stóðu grafkyrrir
eins og dökkar styttur; síðan
sneri Jói Green til höfðinu, sneri
sér við og gekk af stað upp að
skólanum. Fólkið þokaði sér nær
en leyfði þeim að komast hjá.
Fjötrunum var aflétt; hvítu
námsmennimir sem enn voru
utan dyra hreyfðu sig aftur, þeir
hröðuðu sér upp tröppumar.
Þegar Harley Paton birtist í
dyrunum stönzuðu spjaldberam-
ir.
Fólkið hljóðnaði.
Það sá svip skólastjórans —
sem var hvorki reiðilegur né
hneykslaður, en honum þótti
sýnilega miður — og þagnaði
h'ka.
Jói Green gekk á undan böm-
unum ellefu upp tröppumar og
inn í anddyrið. Paton skólas'tjóri
stóð álengdar þar til allir nem-
endumir voru komnir inn, þá
fór hann innfyrir líka og lokaði
dyrunum.
♦
Hann sagði stiililega: Ég heiti
Harley Paton; þið hafið víst tal-
að við mig áður. Ég er skóla-
stjóri í- þessum menntaskóla.
Hann rétti ekki fram höndina.
— Þetta verður sennilega dálítið
óeðlilegt í dag, svo að þið verðið
að sýna þolinmæði. ykkur verður
vísað í kennslustofur ykkar
strax og við fáum tóm til þess.
Jói fann hvemig slaknaði á
spennunni. Fyrsta þolraunin var
á enda og hún hafði ekki verið
eins slæm og hann hafði búizt
við; samt gat hann séð fyrir sér
spjöldin og svipinn á fólkinu....
Hann leit á bömin sem stóðu
umhverfis hann og þau mynduðu
röð fvrir utan skrifstofu skóla-
stjórans.
Það varð töluverð bið. talsvert
um augnagotur til að losna við
ósvífnisgláp og heimskulegt
— Þriðjudagur 20. ágúst 1963
SKOTTA
Áhugamál mín eru strákar, strákar, strákar, strákar, hljómplötur
og föt, nákvæmlega í þessari röð.
Kona óskast
Konu vantar nú þegar í eldhús Kópavogs-
hælis.
Upplýsingar gefur matráðskonan í síma
38011.
Reykjavík, 19. ágúst 1963.
SKRIFSTOFA RÍKISSPÍTALANNA
SKRIFSTOFUSTÚLKA ÓSKAST
Okkur vantar skrifstofustúlku frá næstu mán-
aöarmótum. Nokkur vélritunarkunnátta nauð-
synleg. ðkr'iflegar umsóknir sendist bæjar-
sknfstofunni í Kópavogi.
BÆJARSTJÓRI
N Ý K O M I D
GREPE SOKKAR
N Ý K O M I Ð
Kr. 25.00 'pariðy
ASA
Skólavörðustíg 17 — sími 15188.