Þjóðviljinn - 23.08.1963, Blaðsíða 7

'astudagur 23. ágúst 1963
HOÐVILIINN
SlDA 7
Frá aSalfundi Skógrœktarfélags Islands
740 þúsund plöntur voru
gróiursettar árið 1962
Nýjar girðin
Aðalfundur Skógræktarfélags
Islands var haldinn í Skíðahó-
telinu á Akureyri 16.—18. ágúst
sL Til fundar komu 54 fulltrú-
ar og 26 gestir.
Hér skal fyrst í stuttu máli
skýrt frá fundarstörfum en síð-
an sagt sérstaklega frá þeim
markverðu stöðum á Akureyri
og Eyjafirði, sem fundarmenn
áttu kost á að sjá.
Minnst látinna
forvígismanna
Formaður félagsins, Hákon
Guðmundsson hæstaréttarritari
minntist 1 setningarræðu sinnu
Valtýs Stefánssonar ritstjóra,
um langt skeið formanns fé-
lagsins, en hann lézt sl. verur.
Fór Hákon hlýjum orðum um
Valtý og minntist hver burðar-
ás hann hefði verið félaginu.
Ennfremur minntist form. Árna
Einarssonar í Múlakoti. sem á
sínum tíma átti mestan bátt
í. að Goðaland og Þórsmörk
voru friðuð.
1 setningarræðu sinni drap
Hákon Guðmundsson á nokkur
veigamikil mál, svo sem nauð-
syn gróðurverndar, hversu
vernda mætti sem bezt íslenzka
birkið og nauðsyn þess að koma
upp vinnuflokkum á vegum
skógræktarfélaganna.- o. fl., sem
ei verður rakið.
Erlendir gestir o.fl.
Framkvæmdastjóri félagsins.
Hákón Bjarnason skógræktar-
stjóri skýrði frá framgangi
þeirra tillagna, sem samþykktar
voru á síðasta aðalfundi Skóg-
ræktarfélags íslands. Hann gat
Sjómenn
Framhald af 5. síðu.
kenna þessum útgerðarmönnum
og skipstjóra venjulegar „sigl-
ingarreglur“ hvað þetta varðar.
Stærsta sjómannafélag landsins
ætti ekki að þurfa að láta fé-
laga sína verða homrekur af
Reykjavíkurbátum fyrir alls-
konar aðskotamönnum.
En afskiptaleysi félagsstjóm-
ar í þessu er eftir öðru. Enn er
fjöldi manna bæði á bátum og
togurum á félagssvæðinu, sem
ekki eru í Sjómannafélagi Rvik-
ur.
— Hefur þó ekki nýlega ver-
ið bætt við starfsmanni hjá
félaginu til að líta eftir þessu?
— Jú, þeir bættu við starfs-
manni seinni part vetrar, Krist-
jáni nokkrum Jóhannssyni. en
mér er ókunnugt um að eftirlit-
ið að þessu eða öðru leyti hafi
batnað við þá ráðstöfun. Hann
hefur aldrei komið um borð í
skipið sem ég er á; einu sinni
átt tal við mig um hvað margir
væru þar utanfélags sem
ættu að vera þar, en síðan
hef ég hvorki séð ugga né sporð
af þeim nýja eftirlitsmanni með
hagsmunum og velferð félags-
manna.
— Hvað heldur þú helzt að
gæti afstýrt slíkri • framkomu
við sjómenn sem ekkert hafa
til saka unnið?
— Að félagarnir þjappi sér
aman, snúi bökum samari gegn
’essum ófagnaði, skerpi stétt-
■’ísi sína og félagsþroska. Ef
itjórn Sjómannafélags Reykja-
víkur gengur ekki rösklegar
fram í málum félagsmanna
sinna en hingað til þá hlýtur
fyrr eða síðar að reka að bvi
að starfandi sjómenn sjái sér
ekki annað vænna en stofna
sitt eigið stéttarfélag sem fært
á árinu 6 km
ræðustól.
og ýmissa merkra atburða í
skógræktarmálum', svo sem
heimsóknum erlendra skógrækt-
armanna á þessu sumri, en beir
eru; Valter Hann, yfirmaður
skógræktarmála í Vestur-
Þýzkalandi og Norðmennimir
Elias Mork prófessor við
norsku tilraunastöðina í skóg-
rækt. Jul Lág prófessor í jarð-
vegsfræði við landbúnaðarhá-
skóla Noregs og Toralf Austin
skrifstofustjóri hjá skógræktar-
stjóminni norsku.
Állir þéssir géktir komu mé&'
góðar ráðleggingar um starfið
hér og sameiginlegt var að þeir
dáðust allit að þeim árangri,'
sem þegar hefur náðst. Þannig
taldi t.d. Valter Mann, að
fíæmdir úr
sé að leysa störf stéttarfélags
vel og dyggilega af hendi. Jón
og Pétur Sigurðsson gætu þá
haldið uppi félagsskap með
mönnum eins og Þórði Þor-
steinssyni fyrrverandi hrepp-
stjóra og þrjátíu ára gömlum
blómasala, Hafliða Bjarnasyni
sútara sem stundað hefur bá
iðju í 28 ár að eigin sögn að
hengja upp leiktjöld í Iðnó,
Jóni Axel Péturssyni forstjóra
BÚR og settum bankastjóra
fyrir gerðardómsmálaráðherr-
herrann Emil Jónsson, Frið-
steini Jónssyni sumarhótelstjóra
á Búðum á Snæfellsnesi, Hag-
erupi Isaksen skífulagninga-
meistara, Valdimar Gíslasyni
bjúgnasala, Berta Möller dæg-
urlagasöngvara og þeim öðrum
700—800 fullgildum meðlimum
í Sjómannafélagi Reykjavíkur
sem nú eru í meirihluta - í fé-
laginu en ættu ekki að vera
þar.
Útgerðarmönnum er full-
kunnugt um ástandið i félags-
málum okkar sjómannanna, eru
meira að segja sumir í ájó-
mannafélaginu með fullum
félagsréttindum, og þess vegna
voga þeir sér að koma svona
dólgslega fram við sjómenn.
Og þess er tæplega að vænta
að félagsmál sjómanna komist
í eðlilegt horf meðan starfandi
sjómenn eru ofurliði bornir i
sínu gamla stéttarfélagi. Þar
var að vísu samþykkt á síðasta
aðalfundi að visa til stjórnar-
innar lagabreytingum sem ég
og nokkrir félagar mínir fluttu
í því skyni að koma þessum
málum í eðlilegt horf, en hætt
er við að stjórnin reyni enn að
þrjózkast við að gera nokkuð
í málinu.
— Hefur ekkert komið fram
hvergi sæjust álitlegri gróður-
setningar af síberísku lerki en
sumt af því, sem hann sá á
Hallormsstað. 1 sama streng
tók prófessor Mork.
Hákon Bjamason gat um
gjafir til skógræktar á síðasta
starfsári, en þar er Slippfáiag-
ið í Reykjavik með stærstan
hlut.
Loks hvatti hann til aukins
starfs Skógrasktarfélaganna,
sem nú er að breytast á þá
lund, að nauðsyn á æfðum
vinnukrafti fer æ vaxandi.
740 þús. plöntur —
25 ha. lands
Snorri Sigurðsson erindreki
Skógræktarfélags íslands flutti
þvínæst skýrslu um starfsemi
skógræktarfélaganna 1962. Fara
hér á eftir aðalatriði hennar.
8 nýjar skógræktargirðingar
voru gerðar, alls 6 km langar
og 25 ha að flatarmáli. Efni 02
keypt vinna 160 þús. kr. auk
170 dagsverka í sjálfboðavinnu.
Kostnaður á ha varð nú þrisvar
sinnum meiri en 1960 og 1961.
sem stafaði m.a. af því, að lítil
lönd voru nú tekin fyrir á flest-
um stöðum.
Félögin gróðursettu 740 þús.
plöntur, eða líkt og 1960 og ’61.
Til gróðursetningar voru keypt
1770 dagsverk, en 1500 gefin.
Gróðursetningin skiptist svo á
tegundir:
Birki ................. 14.4%'
Furur ................. 18.4%.
Lerki ................... 2.7%
Greni ca................ 64.5%
Eftir landshlutum skiþtist
gróðursetningin svo:
Norðurland ............... 40%
Austurland ................ 4%
Suðurland ................ 5%
Suðvesturland..............18%
skiprúmi
frá stjóm Sjómannafélagsins
um málin sem þú nefndir?
— Nei, ekki svo ég viti; og
fyrst þeir em farnir að eigna
mér í; „Sjómanninum“ þau 400
atkvæði sem listi starfandi sjó-
manná hlaut í félaginu á sl.
vetri, get ég sjálfsagt gert þá
kröfu í nafni félaga minna að
stjómin skýri frá því tafarlaust
hvað hún hafi gert vegna sjó-
mannafélaga sem flæmdir hafa
verið úr skiprúmi með þessu
móti. Það verður að spyrja um
þetta og fá svar í blöðum, því
engir fundir eru haldnir í fé-
laginu þar sem hægt væri að
ræða slík mál. Það ætti líka að
koma fram til viðvörunar að
útgerðarmönnum og skipstjór-
um yrði ekki liðin slik fram-
koma gagnvart reykvískum sjó-
mönnum án þess að Sjómanna-
félag Reykjavíkur taki í taum-
ana.
Mér þykir það miður að út-
gerðarmenn og skipstjórar skuli
grípa til slíkra ráða. Þeim er
áreiðanlega hollara að hafa
gott samstarf við sjómenn sína
ef vel á að ganga, en að taka
þar hver eftir öðrum að b’ta
í skjaldarrendur og flæma sjó-
menn úr atvinfiu að sakalausu.
Og ég hefði ekki trúað þvi að
óreyndu að Ármann Friðriks-
son á Helgu sýndi slíkt af sér,
hef talið af þeim kynnum sem
ég hef haft af honum að hann
hefði annan mann að geyma.
— Hvað viltu svo segja að
lokum?
— Ég vildi mega óska þess
að menn láti af slíkum frunta-
skap við 'íslenzka sjómenn og
muni að það er á þeim sem
sjósökn og fiskveiðar íslend-
inga hljóta að byggjast, hér eft-
ir sem hingað til.
Séð yfir þiingsalinn á ársþingi Skógræktarfélagsins .
Vesturland ............... 4%
Reykjavík .............. 29%
Nauðsyn sérstaks
vinnuflokks
í grisjun fóru 400 dagsverk
hjá félögunum og vantar bar
mikið á. að nóg sé að unnið.
Hjá félögunum voru alls unn-
in á árinu 7.500 dagsverk. bar
áf 1700 dagsverk í sjálfboða-
vinnu.
Ýmis litlu skógræktarfélögin
berjast nú mjög í bökkum
vegna þess hve erfitt er með
sjálfboðavinnu. Hjá sumum
stærri félögunum er allmikið
unnið í unglingavinnu. Fimm
bæjarfélög veita 220 þús. kr. til
unglingavinnu í skógrækt, þar
af Isafjarðarkaupstaður einn 100
þús.
Snorri Sigurðsson, erindreki
Skógræktarfélagsins flytur
erindi.
Snorri lagði mjög mikla á-
herzlu á það. hve mikla býð-
ingu stofnun fastra vinnuflokka
myndi hafa.
Loks nefhdi hann það til að
sýna hvemig þróunin væri i bá
átt að planta í æ,stærri girð-
ingar en áður, að 70% plantna
skógræktarfélaganna færu nú
aðeins í 20 staði á landinu.
Trjáskaðar 8. apríl
Á öðrum fundardegi voru
flutt 2 erindi. Hákon Bjarna-
son talaði um trjáskaða sem
Síldveiðin við Norður-Noreg
heldur sífellt áfram. Á norður
og austur veiðisvæðinu er um
hreina millisíld að ræða, eða
feitsíld eins og Norðmenn kalla
hana. Hinsvegar er á suður-
hluta veiðisvæðisins út af Lo-
fot og Vesturálnum um hreina
stórsíld að ræða sem í ein-
staka tilfelli er blönduð með
millisíld. Laugardaginn 20. júli
var metveiðidagur á þessum
síidarmiðum. Allur veiðiflotinn
sem saman kominn var á þess-l
um miðum, nokkrir tugir skipa
fékk fullfermi af stórri feitri
síld þennan dag. Fita síldarT
i innar mældist 22%. Norsku
I síldarbræðslurnar greiddu fyrir
j þessa síld norskar kr. 30,00 eða
ísl. kr. 180 fyrir hektólítra sem
1 gera ísl. kr. 270,00 fyrir málið.
urðu eftir páskahretið 8. aprts
í vor og Einar Sæmundsson
skógarvörður skýrði frá til-
raunum, sem gerðar hafa verið
með skjólbelti undanfarin ár.
Niðurstöður Hákonai* Bjama-
sonar voru í sem stytztu máli
þessar:
1. Þær trjátegundir, sem fyrst
lifna á vorin, urðu harðast úti.
2. Þessar tegundir eru: Þing-
víðir. alaskaösp; siktábastarður.
hvítgreni, sitkagreni.
3. Svæðin, þar sem mestar
skemmdir urðu eru: Lágsveitir
Suðurlands og svæðin við Faxa-
flóa að Skarðsheiði, þó urðu
litlar skemmdir í Heiðmörk.
4. Ráð til þess að koma í veg
fyrir svona slys í framtíðinni
virðast helzt vera þau, að sækja
kvæmi af þessum tegundum tii
hlýrri staða en gert hefur ver-
ið. Með því móti er tryggt. að
trén lifna seinna á vorin en
ella og því minni hætta af vor-
hretum eftir hlýindakafla en
ella. Til þess að leita uppi sh'k
suðlægari kvæmi af hinum
amerísku tegundum fer Haukur
Ragnarsson tilraunastjóri Skóg-
ræktarinnar vestur til Ameríku
í haust.
Erindi Einars Sæmundseri um
skjóibelti verður eklu rakið hér,
en það var mjög ítarlegt. bar
sem nýkomin er grein eftir
hann um sama efni í Ársriti
Skógræktarfélags íslands.
Ofbeit landsins er
staðreynd
Síðasta fundardag, sunnudag
18. ágúst, urðu miklar umræð-
ur um gróðurvemd. Flutti Ingvi
Þorsteinsson M.S., beitarsér-
fræðingur Búnaðardeildar At-
vinnudeildar háskólans allítar-
lega ræðu um það mál. Helztu
atriði í ræði hans voru þessi:
1. Á Islandi er enn svo mikil
ofbeit, að með sama áframhaldi
blæs allur jarðvegur burt. svo
að eftir 200 ár verður landið
óbyggilegt.
2. Talsverður hluti hins gróna
lands er vaxinn gróðri, sem er
gagnlaus til beitar.
3. Friða þyrfti alla birkiskóga
landsins, því að þeir væru
bezta vörnin gegn uppblæstri.
4. Bera þyrfti áburð á hin
grónu beitilönd í lágsveitum til
þess að geta margfaldað beitar-
þol þeirra.
5. Fásinna er að eyða fé í að
Kringum 20. júlí var sildarafl-
inn við norður Noreg kominn
upp í milljón og 500 þús. hektó-
lítra. Hæsta síldveiðiskipið J.
M. Senior hafði þá fengið 25
þús. hektólítra af síld, útgerð-
armaður og nótabassi þessa
skips er hinn þekkti síldveiði-
maður Bjame Markuson.
Fiskifræðingurinn Finn De-
vold er nú kominn norður á
þessi síldarmið á rannsóknar-
skipinu Johan Hjort til að at-
huga göngur síldarinnar. En
þessar stórsíldargöngur upp að
Norður-Noregi nú virðast vera
að sanna mjög áþreifanlega
kenningu Devolds um göngur
stórsíldarinnar við Noreg, en
um þessa kenningu hafa ver-
ið nokkuð skiptar skoðanir
meðal fiskifræðinga til þessa. I
sá í og bera á blásin lönd á há-
lendinu.
6. Allir aðilar, sem vinna að
gróðurvernd, þyrftu að lúta
einni yfirstjórn.
Miklar og fjörugar umræður
spunnust út af ræðu> Inga.
I fundarlok voru bomar und-
ir atkvæði tillögur, sem alls-
herjarnefnd fundarins hafði
haft til umræðu. Þær verða
ekki raktar hér. en hinar helztu
fjölluðu um:
tilraunastöðina Mógilsá,
sk j ólbeltarækt
verndun birkigróðurs
vinnuflokka á vegum skóg-
ræktarfélaga.
Fundinum lauk með stjóm-
arkjöri. Hákon Guðmundsson
og Einar Sæmundsen voru end-
urkjörnir aðalmenn og Daníel
Kristjánsson á Hreðavatni
varamaður. — sibl.
Suður-Afrika
Framhald af 4. síðu.
stjómarinnar að gripa til raun-
hæfra ráðstafana sem komið
geti í veg fyrir að suður-afrisk
stjómarvöld hafi í frammi slíka
yfirtroðslu á brezlcu yfirráða-
svæði. Fullyrðir blaðið að þetta
sé ekki í fyrsta sinn sem slíkt
hefur átt sér stað.
— Hvað dr. Abrahams hefur
geit eða ekki gert til að ergja
valdsmenn sína kemur þessu
ekkert víð. Það er nægilegt að
hann fékk brezkt hæli á svæði
sem hann fékk Icyfi til að fara
inn á. Mál hans þolir enga bið.
Of margir munu gera það sem
hann gerði. Reglurnar um hæli
eiga að gilda jafnt um þessa
menn eins og þeir væru í
London, segir í forystugrein
Times.
Eini læknirinn.
Læknirinn Kenneth Abra-
hams er frá Höfðaborg en sett-
ist að í bænum Rehoboth í
Suðvestur-Afríku fyrir um það
bil hálfu ári. íbúar bæjarins
eru 4000—5000 að tölu og er
hvíti læknirinn sem þar hafði
starfað fluttist á brott varð
héraðið læknislaust. Abrahams
er giftur konu frá Rehobothog
íbúamir báðu hann að koma
þangað. Hann kom en slík bú-
staðaskipti brjóta í bága við
suður-afrísk lög og hann var
sendur aftur til Suður-Afríku.
Bæjarstjórinn bað hann enn
að koma og hann gerði svo.
En yfirvöldin voru ekki af baki
dottin. Mál var höfðað gegn
lækninum og fyrir tæpum
mánuði var domur kveðinn upp.
Abrahams fékk ekki le.vfi til
að dveljast i Rehoboth. Lög-
reglumenn komu á vettvang til
að fjarlægja lækninn en bæjar-
búar slógu hring um hús hans
og sagði: — Skjótið; þið fáið
hann 'ekki með góðu. Við höf-
um engan annan lækni. Lög-
reglan lét undan síga og revr.di
að hafa lækninn á brott með
samningum. En meðan að á
þessu gekk flúði Abrahams og
þrír menn með honum. Þessum
fjórum hefur nú verið rænt.
Stjórnarvöldin í Suður-Afr-
íku hafa nú kært Abrahams
fyrir að hafa brótið í bága við
ákvæði I hinum alræmdu lög-
um „um yfirbugun kommun-
ismans”.
Sífdveiðin við N-Noreg
i
4