Þjóðviljinn - 24.08.1963, Blaðsíða 8

KútfViUINN
Laugardagur 24. ágúst 1963
SKOTTA
Halló Jói, hvað ert þú og þrír myndarlegustu vinlr þínir að gera?
HelandermáliS
— Hver eruð þér, herra minn?
spurði Adam Cramer.
— Ég heiti Wolfe, James
Wolfe. Ég er lögfræðingur. Yður
þætti ef til vill fróðlegt að vita
að ég talaði persónulega við
Silver dómara. og ég vil gjarn-
an leiðrétta hjá yður þótt ekki
væri nema eitt atriði. Þér gefið
í skyn að dómari i undirrétti
hafi vald til að breyta úrskurði
ríkisstjómarinnar. Það er al-
rangt. James Wolfe sneri sér að
áheyrendum. — Dómarinn hefur
ekki um neitt að velja. Og per-
sónulega er hann ekki hrifnari
af þessum úrskurði en við hin.
— Abraham Silver er slung-
inn maður, herra Wolfe. Þér
hefðuð þurft að kynna yður
málið út í yztu æsar eins og við
til að skilja það. Við —
— Andartak. Andartak. Það
vill svo til, herra Cramer, að ég
og fleiri upplýstir menn höfum
kynnt okkur málið. Það liggur
alveg ljóst fyrir. Þessi tilvitnun
í Parker dómara sem þér legg-
ið svo mjög uppúr, á engan veg-
inn við um vandamálið í Caxton.
Nema þér leggið til að lögbrot
taki við af löglegum athöfnum.
get ég ekki séð að þér hafið lagt
fram neinar jákvæðar tillögur.
Adam Cramer brosti þolin-
móðlega.
— Það vill svo til, herra
Wolfe, sagði hann, að ég hef
hugmyndir. Og þær eru fullkom-
lega löglegar. Það þarf hugrekki
og dirfsku til að framkvæma
þær, það get ég sagt ykkur strax.
En þær eru löglegar.
— Nú. jæja. Látið okkur heyra.
— Fyrst af öllu vil ég fá af-
dráttarlaust svar við þessu. Ad-
am Cramer talaði skýrt, ávarp-
aði alla samkunduna. — Viljið
þið fá svertingja í skólann
ykkar? Svarið já eða nei!
Hópurinn þrumaði: — Nei!
— Nei. sagði Adam Cramer og
brosti. — Ágætt. Eruð þið bá
reiðubúin að berjast gegn þessu
til þrautar og gefast ekki upp
fyrr en sigur er unninn.
önnur þrumandi holskefla:
— Já!
— Já. Ágætt! Adam Cramer
lyfti höndunum og fólkið bagr^-
Hárfreiðsian
nárgreiðsln og
snyrtistofa STETNU og DÓDO
Langavem X8 HL h (lyftaj
Sími 24616
P E R M A Garðsenda 21.
sim| 33968 Hárgreiðslu. og
snyrtistofa
Dömnr hárgreiðsla vlð
alira hæfi
tjarnarstofan
Tjarnareötn 10 Vonarstrætls-
megin. — Sími 14662
hArgreiðsldstofa
ADSTDRBÆJAR
(Maria Gnðmnndsdóttir)
Langavegj 13 — simi 14656
— Nuddstofa á sama stað —
.aði. — Jæja, ég er reiðubúinn að
vinna með ykkur. Kannski viljið
þið fá að vita hvers vegna. Ég
er ekki Suðurríkjamaður. .Ég
fæddist ekki í Caxton. En ég er
Bandaríkjamaður, vinir mínir,
og ég elska landið mitt og ég
er' reiðubúinn til að fóma lífi
mínu, ef nauðsyn krefur, til bess
að landið mitt verði áfram
frjálst. hvítt og bandarískt!
Phillip Dongan sem sjaldan
hafði komizt í aðra eins geðs-
hræringu, stjómaði fagnaðariát-
unum. Þau ætluðu aldrei að
taka enda.
— Vinir, hlustið á mig andar-
tak. Rödd unga mannsins var
aftur mjúk. Hún hófst og hneig,
orðin voru sefandi eða hvöss eins
og svipuhögg. Gerið svo vel að
hlusta. Herra Wolfe þama
minntist eitthvað á að hafa að-
gerðimar löglegar. Að mínu viti
er eitthvað liiglegt eða ólöglegt
eftir því hvort það er rétt eða
rangt. Ef níu gamlar krákur í
svörtum kuflum segja mér að
það sé ólöglegt að drega and-
ann, þá lít ég ekki á sjálfan
mig sem neinn glæpamann í
hvert sinn sem ég anda. Ég lít
þannig á að fólkið skapi lögin,
heyrið þið það. Fólkið!
Bíllinn sem var með utansveit-
arnúmer. beygði hægt inn í Ge-
orgs stræti af þjóðveginum. Það
var Ford 1939, þakinn ryki og
ryði, hávær og skröltandi. Hann
kom langt að. Manneskjumar
fimm inni í honum voru mátt-
vana af hita, þegjandi og áhuga-
lausar. Aðeins örlítiU hluti af
hugum þeirra var með rænu.
Ginger Beauchamp skipti ekki
úr efsta gír þegar þau lögðu í
brekkuna og hann hafði engar
áhyggjur af skröltinu og ískrinu
í bílnum. Hann hélt fætinum
stöðugt á benzíninu. Hann hugs-
aði um það eitt að ljúka af þess-
um sjötíu mflum sem eftir voru
áður en hann gæti fleygt sér i
rúmið /úttaugaður. Það var til-
gangslaust að vera að heim-.
sækja móður hans. Hún mat það
einskis. Fyrst hún var svona á-
köf í að fá hann í heimsókn,
hvers vegna reyndi hún þá ekki
að vera svolítið hlýlegri? hugsaði
hann.
Jæja, hún er orðin gömul.
Ég segist ekki ætla að aka
þessa leið framar. en eg geri það
samt. Og Harriet vill koma líka
með Villa og Shirley og Pésa.
Æ. fari það kolað. Ef ég gæti
farið einn, þá væri þetta kannski
ekki eins afleitt. En það er ekki
hægt., Hún vill ekki bara sjá
mig, hún vill sjá krakkaha. Og —
Ginger Beauchamp sá fólkið
sem safnazt hafði saman fyrir
framan dómshúsið og hægði
ferðina.
— Hvað er? sagði Harriel. Hún
opnaði augun. en hreyfði sig ekki.
— Ekki neitt. Farðu aftur að
sofa, rejmdu að sofa.
Hann leit sem snöggvast á
konu sína og hét þvi að láta
hana læra að aka bíl strax í
næstu viku. Þá yrði hann sjálfur
ekki eins útjaskaður. Þá gæti
hann sjálfur hvílt sig öðru
hverju.
— Hvað er að, Ginger?
— Ekki neitt, sagði ég.
BíHin rann hægt áfram, hóst-
aði enn og stundi undan þungri
byrgðinni. Ljósið á götuvitanum
framundan varð rautt. Ginger
hemlaði og setti í hlutlaust.
En sá mannsöfnuður.
Hann var að loka augunum
sem snöggvast. þegar hann heyrði
hvassa skerandi rödd gegnum
vélarhljóðið og umlið í mann-
fjöldanum.
— Hæ, lítið á!
Síðan önnur rödd, einnig sker-
andi: — Tölum við þá! Komið
þið!
Ginger leit upp og sá hóp af
ungum piltum koma stikandi í
áttina að bílnum hans. Það voru
hvítir piltar.
Hver fjandinn gengur nú á,
hugsaði hann.
— Ginger, það er grænt ljós,
Ginger.
Hann hikaði aðeins andartak;
svo sá hann hlaupandi fólkið og
heyrði köil þess pg steig fast á
bensínið.
En hann hafði gleymt að setja
bílinn í gír. Vélin stundi þung-
lega en vann ekki. -
— Hæ, niggarar. hæ. Bíðið
andartak, ekki flýja!
Allt í einu var gatan fram-
undan troðfull af fólki. Það um-
kringdi bílinn í nokkurri fjar-
iægð, aðeins unglingamir komu
að honum.
— Er nokkuð að? spurði Ging-
er.
— Ekkert að, svaraði piltur í
bómullarpeysu og gallabuxum.
— varstu að vona að eitthvað
væri að?
— Nei, síður en svo, sagði
Ginger. Þreytumókið var runn-
ið af honum. Harriet starði,
gráti nær. Bömin sváfu. —' Við
emm bara á leið til Hoilister.
— Þið eruð sko barasta. á leið
til Hollister? Hvemig getum við
vitað það?
Einn piltanna tók í glugga-
karminn og fór að hrista bílinn.
— Vertu ekki að þessu. sagði
Ginger. Hann var grannvaxinn
maður og beinaber. En vöðvar
hans voru stæltir; margra ára
æfing í að lyfta þungum köss-
um hafði þjálfað þá.
— Guð hjálpi mér, sagði
,Harriet. Beauchamp. Hún var
farin að titra.
— Uss, sagði Ginger.
a Annar piltur stökk upp á þrep-
ið hinum megin og hristingurinn
jókst.
— Hættið þessu, strákar mín-
ir, sagði Ginger. — Ég vil ó-
gjaman eyðileggja skemmtun
fyrir neinum, en við verðum að
komast heim.
— Hver segir það?
— Fólkið þokaðist nær. Sumir
karlmannanna tóku sig útur
hópnum og nálguðust bílinn. Þeir
voru með herping í hálsinum.
Hnefar þeirra vom krepptir.
Lítill hvítur maður með
þvældan flókahatt sagði: „Eng-
inn hefur leyft ykkur að aka
gegnum Caxton, niggarar. Það
liggur þjóðvegur beint til Holl-
ister.
— Já, auðvitað, sagði Ginger.
— Ég veit það. En —
— En, en — Hvemig stendur
á því að þið emð á okkar götu
að útsvína hana alla?
Piltamir tveir hristu bílinn i
ákafa. Pési Beauchamp .sjö ára
gamall, vaknaði og fór að gráta.
Ginger leit á litla manninn
með þvælda hattinn.' — Hvað
gengur eiginlega að ykkur? sagði
hann. — Við höfum ekkert gert
af okkur. Ekki nokkum skapað-
an hlut. ‘
— Þið eruð búin að útsvína
götuna okkar, sagði htli maður-
inn.
Ginger fann hvemig hjarta
har.s sló örar. Harriet starði gal-
opnum augum og titraði.
— Állt í lagi, sagði Ginger.
Okkur þykir það leitt Við skul-
um aldrei gera það aftur.
— Þú segir það. sagði annar
maður. — Það mætti segja mér
að þú værir að ljúga.
— Ég lýg aldrei, herra minn,
sagði Ginger. Hann reyndi eftir
mætti að halda í skefjum reið-
inni sem farin var að ólga í
honum. Óljóst heyrði hann rödd
hrópa: „Hættið þessu Hættið
þessu, látið þau í friði! en hún
virtist fjarlæg og óraunveruleg.
— Viljið þið gera svo vel og
víkja og þá skulum við fara.
— Emð þið að segia okkur
fyrir veykum? hrópaði einn pilt-
urinn. — Hæ, niggarinn er að
gefa okkur skipanir.
Tveir unglingar í viðbót stukku
upp á aurbrettin. Fordbíllinn
skókst ofsalega til og frá.
— Segið frá erindi ykkar hing-
að, sagði litli maðurinn.
— Ég gerði það, sagði Ginger.
— Ég er búinn að segja ykkur
að við emm á heimleið.
— Það er helvítis haugaiigi!
Ginger Beanchamp fann
hvemig eitthvað splundraðist
ínnaní honum. Hann setti í
fyrsta gír og sagði. — Þið eruð
öll full eða vitlaus. Ég er aðeins
á leið hér í gegn. Ef þið viljið
ekki að ég aki á ykkur, þá víkið
til hliðar.
Pilturinn í bómullarpeysunni
og gallabuxunum teygði sig
snögglega inn í bílinn og kippti
burt lyklinum. Ginger þreif til
hans en um leið fékk hann
hnefahögg á hálsinn. Hann tók
andköf.
í því fóm ungir menn vopnað-
ir hnífum að ráðast á hjólbarð-
ana á bílnum.
Aðrir fleygðu smásteinum í
gluggana. Hvassar steinvölurnar
hittu Ginger og Harriet í andlit-
in og litlu bömin í aftursætinu
vom nú öll vöknuð og hágrétu.
— Hvað á þetta að þýða!
hrópaði Ginger. — Fáðu mér lyk-
ilinn minn.
— Komdu og sæktu hann,
svarti drjóli!
— Já. gerðu það, sæktu hann!
Steinn lenti í ennið á Ginger.
Hann fann heitt blóð streyma
niður ennið. Nú var fólkið kom-
ið allt í kringum bílinn og það
hrópaði og æpti og Fordbíhium
var lyft í loft upp.
— Kannski skilurðu það núfta
að við viljum ykkur ekíci hingað!
— Lítið á hann, ræfilinn!
— Að sjá helvítis gunguna!
Ginger opnaði. Glottandi strák-
amir hörfuðu, störðu á hann,
biðu.
— Gerðu það ekki, elskan!
Ginger stóð þama og fólkið
hljóðaði. Það starði á hann og
hann sá eitthvað í þessum and-
litum sem hann hafði aldrei séð
fyrr. Hann var þrjátíu og átta
ára gamaU og hafði aUa ævi átt
heima í Suðurrfkjunum og móðir
hans hafði sagt honum sögur. en
hann hafði aldrei séð neitt þessu
líkt né órað fyrir að það gæti
átt sér stað.
Þeirri hugsun skaut all í einu
upp hjá Ginger að hann ætti að
deyja.
Og þar sem hann stóð í miðri
þvögu af hvítu fólki ,velti hann
fyrir sér hvers vegna.
Orðin komu fram á varir hans:
— Hvers vegna?
Litli maðurinn ræskti sig og
spýtti. — Þú veizt það náttúr-
lega ekki surtur. sagði hann.
Það var engin hreyfing á loft-
inu. Aðeins hitinn og ðritalykt-
in og þungur andardráttur.
Þögnin stóð andartak enn. Svo
hlógu piltamir og slöngmðu yfir
að bílnum. Einn þeirra studdi
sig við tvo aðra, lyfti fótunum
og sparkaði í bakrúðuna. Glerið
splundraðist inn í bílinn.
Framhald af 4. síðu.
biskupsembættinu uppgÖtvaði
Sundberg kirkjuvörður í Upp-
sölum, þar sem Helander hafði
áður búið, að hann myndi hafa
tekið með sér ritvél af Halda-
gerð, sem hann hafði haft að
láni. . Við vitum að Sundberg
var mjög óvinveittur Helander
og vafalaust hefur það verið
af meinfýsi sem hann sótti svo
fast að fá þessa ritvél aftur.
Hann fékk hana líka skömmu
síðar, skoðaði hana vandlega og
gerði mikilvæga uppgötvun:
þetta var ekki sama vélin og
biskup hafði fengið. Verk-
smiðjunúmer vélarinnar sem
Helander skilaði var 114995. en
númer réttu vélarinnar var
114963.
Sorfið letur
Og nú kemur í ljós að bisk-
up hagaði sér allfurðulega, svo
að ástæða var til að gmnsemd-
ir vöknuðu um að ekki væri
allt með felldu.
Hann segir sjálfur að hann
hafi allt í einu komizt að því
að einhver hafði sorfið niður
letrið á ritvélinni frá Uppsölum
og eyðilagt það. Segir að þar
hafi kannski verið einhver óviti
að verki. Þegar hann var nú
krafinn um að skila ritvélinni
hið bráðasta, veit hann ekki
sitt rjúkandi ráð. Hann veit að
hann á óvini í Uppsölum og vill
ekki gera þeim til geðs að skila
aftur ónýtri ritvéL Hann fer
því til Stokkhólms og í verzlun
sem selur notaðar ritvélar
kaupir hann aðra Halda-vél.
Hann gefur upp rangt nafn
þegar hann gengur frá kaup-
unum, kallar sig „Georg Ar-
vidsson stórkaupmann frá
Södertálje". Sjálfur segist hann
ekki hafa reynt að fá ritvél sem
hefði nærri því sama verk-
smiðjunúmer og sú rétta, — en
það er engu að síður dálítið
einkennilegt að fjórir fyrstu
tölustafimir í báðum númemn-
um skuli vera eins.
Nýtf letur
Sundberg kirkjuvörður lét sér
ekki nægja aðra ritvél jafn-
góða, — heldur krafðist hinnar
réttu. Síðan fann lögreglan
gamla niðursorfna letrið í verk-
stæðinu, þar sem Helander
hafði látið skipta um letur á
vélinni, í það sinn undir réttu
nafni.
Þetta atriði skiptir vemlegu
máli. Það sannfærði dómstól-
ana 1953 alveg um sök hans.
Aðrir myndu ekki vilja fallast
á það, — en framferði Heland-
ers bendir óneitanlega til bess
að hann muni a.m.k. hafa vitað
eða haft gmn um hver bréfrit-
arinn- var. Hugsanlegt er að sá
seki hafi í skelfingarofboði
sorfið niður letrið — en biskup
hafi síðan reynt að fela verks-
ummerki.
Það eitt er víst að á hverju
sem gengur hefur Helander
biskup steinþagað um þetta
mikilverða atriði og harðneitað
að hann hafi hugboð um hver
bréfin skrifaði.
rúmar alla
FJÖLSKYLDUNA
KYNNIÐ YÐUR
MODEL 1963
_ _ Sími 24204
*5wIh#ub3ÖRNSSON * CO. P.O. BOX 1366 - RÉYKJAVlK
RÁDSKONA
og tvær stúlkur óskast 1. september að heima-
vistarskólanum Jaöri.
Upplýsingar hjá skólastjóra í síma 22960, laug-
ardaginn 24. ágúst, frá kl. 2—6 e-h.