Þjóðviljinn - 31.08.1963, Blaðsíða 8

g SÍÖA -----------
frlÚdVIUXNH
Laugardagur 31. ágúst 1963
andi. Þegar hann birtist höíðu
bömin í matarhléinu þagnað; og
nú biðu þau.
Stillilegri röddu sagði Harley
Paton: „Þið viljið tala við mig?“
Adam Cramer steig nær. „Já.
Fólkið í Caxton vill fá að vita,
hvers vegna þér hafið leyft
negrum að blandast börnunum
í þessum skóla. Við heimtum
skýringu á því“.
Bart Carey hnykkti til höfð-
inu. „Það er alveg rétt“, sagði
hann hárri röddu.
Harley Paton beið þess, að
þau þögnuðu. Hann ávarpaði
unga manninn. „Þér virðizt ekki
hafa heyrt getið um úrskurð
hæstaréttar“, sagði hann.
Séra Lorenzo Niesen spýtti
mórauðu í grasið. „Við hlustum
nú ekki á svoleiðis þvætting",
æpti hann.
„Okkur er vel kunnugt um
■þann úrskurð", sagði Adam
Cramer.
„Fyrst svo er, þá þjónar
spumingin engum tilgangi og
þarfnast ekki svars“
„Fólkið er á öðru máli“, ságði
Adam Cramer. „Hvers vegna
neituðuð þér ekki að opna skól-
ann?“
„Vegna þess að ég kaus að
hlýða lögunum".
Fólkið þokaði sér nær þrep-
unum. „Þetta er aumingjaskap-
ur, Paton“, hrópaði einhver
„Þú hefðir átt að loka“.
„Ég ræð ekki slíkum ákvörð-
unum“, sagði Harley Paton
hljóðlega „Beiðni af þessu tagi
var lögð fyrir skólaráðið og var
synjað. Það var ekki um neitt
að velja“.
„Með öðrum orðum“, sagði
Adam Cramer, „þér hefðuð get-
að misst stöðuna. Með öðrum
orðum: hleyptuð negrunum inn,
vegná þess að þér voruð ,of
hræddir um að missa stöðuna
til að gera eitt eða neitt“.
Harley Paton kreppti hnefann.
Hann faldi þá fyTir aftan bak.
„Ég veit ekki hver þér eruð,
ungi maður", sagði hann „en
ég held yður sé fyllilega Ijóst
Hárgreiðslon
Hárgreiðslu og
snyrtistoía STEINU og DÓDÓ
Laugavegl 18 III. h. (Iyfta)
SfMI 34616.
P E R M A Garðsenda 31.
SfMI 33968. Hárgreiðslu- og
snyrtistofa.
Dömur! Hárgreiðsla við
allra hæfi
TJARNARSTOFAN,
Tjamargötu 10, Vonarstrætls-
megin. — SfMI 14662.
HARGREIÐSLUSTOFA
AUSTURBÆJAR
(María Guðmundsdóttir)
Laugavegi 13 — SfMI 14656
— Nuddstofa á sama stað. —
að þér eruð að fara með mark-
leysu“.
„Herra Paton, fólkið í Cax-
ton krefst þess að þér vísið
svertingjunum úr þessum skóla
tafarlaust", sagði Cramer. „Og
ef þér hafið ekki kjark til þess,
þá krefst fólkið þess að þér
látið af embætti".
„Þá mynduð þér sýna hug
yðar til þessa máls“, sagði kona
aftast í hópnum.
,',Alveg rétt!“
Phil Dongen gekk nær. „Pat-
on, við skulum fá eitt á hreint
í eitt skipti fyrir öll. Eruð þér
með eða móti þessari samskóla-
göngu?“
Skólastjórinn leit yfir gras-
flötina, á bömin, á aðkomufólk-
ið; hann leit upp og sá ungfrú
Angoff við gluggann. Hún og
allir hinir biðu eftir svari hans.
„Ég er andvígur samskóla-
göngu kynþáttanna", sagði hann
festulega. „En ég trúi á lög og
reglur. Af þeim ástæðum hef ég
hvorki í hyggju að vísa nýju
nemendunum úr skóla né loka
skólanum. Hvað því viðkemur
að segja af mér starfi — þá trúi
ég því ekki, herra Cramer að
þér séuð fulltrúi íbúanna í Caxt-
on. En ef þér getið sannað mér
að fimmtíu og eitt prósent borg-
arbúa vilji ekki lengur hafa mig
sem skólastjóra, þá mun ég láta
af embætti. Þangað til er ég
yfirmaður hér. og hér verður
engu breytt".
„Þetta er maðurinn sem á að
annast bömin ykkar!“ öskraði
Phil Dongen.
„Fimmtíu og eitt prósent",
endurtók Harley Paton.
„Þér getið eins byrjað að
pakka. Harley! Það. verða næst-
um hundrað prósent".
„Það á eftir að sýna sig“.
.. .JEngar . ... áhyggjuc engar.
áhyggjur!"
Harley Paton mætti augna-
ráðum komufólksins starði stilli-
lega stundarkorn, sneri sér síð-
an við og fór inn. Hann lokaði
dyrunum. Hann fann hjartað
berjast í brjósti sér.
Hann gekk inn í skrifstofu
sína og horfði á fólkið á flöt-
inni, fólkið sem hann hafði séð
þúsund sinnum áður og þó ef
til vill alls ekki séð, horfði á
það mynda losaralega röð og
munda spjöldin og ganga út á
kyrrláta götuna.
Hann heyrði naumast að bar-
ið var að dyrum. „Já?“
Það var ungfrú Angoff. Hún
gekk að skrifborði hans og stóð
þar.
„Já, hvað er það?“
Hún leit á hann og hann fann
að hann gat ekki ráðið svip
hennar. En af einhverjum á-
stæðum leit hann undan augna-
ráði hennar.
„Af hverju sögðuð þér þetta?“
spurði hún.
Hann horfði á svörtu kúluna.
„Sagði hvað?“
„Þér voruð sterkur og stóðuð
ótrauður frammi fyrir þeim, en
þér sögðuð ósatt. Hvers vegna?“
„Ég veit ekki hvað þér eigið
við. Klukkan er næstum eitt,
ungfrú Angoff, og —“
— Mér stendur alveg á sama
um það, herra Paton. Ég hef
unnið hér við skólann í fjögur
ár. Það er kannski ekki langur
tími, en samt sem áður finnst
mér ég vera hluti af Caxton-
menntaskólanum. Hann er mér
mjög mikils virði.
Harley Paton kinkaði kolli,
fann á sér að nú yrði hann að
segja það.
— Þér eruð mér líka mjög
mikils virði, sagði ungfrú Angoff
og bætti síðan við í skyndi: að
því leyti að ég hef alltaf borið
mikla virðingu fyrir yður. Mér
hefur alltaf fundizt — já, að
við hugsuðum eins.— Jafnvel þeg-
ar þér ákváðuð að styðja skóla-
ráðið. En svo fóruð þér þama
fram fyrir áðan —.
— Já?
Enskukennarinn titraði lítið
eitt. — Herra Paton, eruð þér
í alvöru andvígur samskólagöng-
unni?
Harley Panton tók upp kúluna
og snéri henni við.
— Ég veit að ég ér frakkari
en góðu hófi gegnir, sagði hún.
— En ég verð að fá að vita
þetta. Vegna þess að þér getið
ekki barizt með mér, ef þér trú-
ið ekki á þetta. Og ég get ekki
barizt ein.
Grannvaxni maðurinn snéri
sér í stólnum og snéri að glugg-
anum drykklanga stund; svo
snéri hann sér aftur við.
— Þér munuð ekki berjast ein,
sagði hann.
— En af hverju —
— Ungfrú Angoff, ég ætla að
segja yður dálítið núna. Ég hef
aldrei sagt neinum þetta áður,
nema konunni minni, og ef þér
segið nokkrum lifandi manni frá
því, mun ég neita að hafa sagt
það. Ég mun segja að þér mis-
skiljið mig. Skiljið þér þetta?
Ungfrú Angoff kinkaði kolli.
— Gott og vel. Ég er hlynnt-
ur samskólagöngunni. I raun og
veru hefur það verið mér hjart-
ans mál síðan ég man eftir mér.
Það er ekki nóg með að ég
vilji að hún komist á, ég veit
hún hlýtur að komast á. Og þess
vegna var það sem ég laug að
þeim fyrir nokkrum mínútum og
þess vegna mun ég halda áfram
að ljúga. Ef ég tæki frjálslynda
afstöðu núna; ef ég lýsti yfir því
að ég væri andvígur aðskilnaði,
þá myndi ég glata tækifærinu til
að vinna að þessu. Fólkið myndi
ekki treysta mér lengur. Og það
verður að treysta mér, það er
frumskilyrði. Hann leit á ungfrú
Angoff. — Skiljið þér þetta?
Hún hikaði og sagði síðan: Ég
held það.
— En þér eruð ekki vissar. Ég
veit það. Ég var langan tíma að
átta mig á þessu. Ég hugsaði
sem svo: hvem móðgarðu með
því að segja sannleikann? Að-
eins ofstækismenQina, fíflin —
en það er ekki rétt. Ef við ættum
aðeins í höggi við ofstækis-
menn og fífl, þá væri þetfa ekk-
ert vandamál. Nei, það er al-
menning»5r, ungfrú Angoff. Það
eru vinir okkar. Frú Gargan
og herra Spivak og frú Seifried,
skólakennarar .... kaupmenn,
stjómmálamenn . . . Greint
og heiðarlegt og gott fólk. Það
er þetta fólk sem við eigum í
höggi við.
Ungfrú Angoff hristi höfuðið,
— Það er þýðingarmesta atrið-
ið í sambandi við þetta vanda-
mál, sagði Paton. — Maður
verður að sigra sína eigin banda-
menn. Hann brosti beisklega.
— Og það gerir mann næstum
að njósnara. Já, ég er skemmd-
arverkamaður, ungfrú Angoff.
Og skemmdarverksmenn hafa
alltaf komið meiru í framkvæ**6
en morðingjar.
— Ég biðst afsökunar, sagði
enskukennarinn.
— Það er óþarfi, það er engin
ástæða til þess. Beinar aðgerðir
eru hóllar. Þær eru heiðarlegar.
Trúið mér, það er ekkert sem ég
vildi heldur gera en ganga fram
fyrir skjöldu og reyna að koma
vitinu fyrir þetta fólk. Ég hef
röksemdir alveg eins og þér,
sem eru alveg ómótmælanlegar,
Efnislega gætum við tætt sundur
öll rök aðskilnaðarmanna. Við
gætum kallað bömin á fund
strax í dag og skýrt þetta allt
fyrir þeim. En ef við gerðum
það, myndum við vinna gegn
því, sem við erum að berjast
fyrir. Ég veit að þetta er satt.
— Hann slengdi kúlunni niður
á borðið. Allt í einu var hann
orðinn reiðilegur á svip. — Þessi
ungi lýðskrumari, Cramer hann
getur unnið mikið tjón. En þó
er það ekkert á móts við það
sem við getum gert með því
einu að segja sannleikann.
— Ég skammast mín, sagði
ungfrú Angoff.
— Það geri ég líka! Ég skamm-
ast mín í hvert sinn sem ég sit
við þetta borð og hlusta á Har-
kins og Peterson tala um lög og
reglu — rétt eins og það væri
mergurinn málsins! Ég skamm-
ast mín í hvert sinn sem ég
lýsi því yfir, að samskólaganga
sé afleit, en við verðum að vera
góðir borgarar og hlýðnast lög-
unum, þótt við séum þeim ekki
sammála. í hvert sinn sem ég
heyri vanhugsaða athugasemd
eða sé eitt af þessum gulu
spjöldum morandi í ritvillum eða
hugsa um Símonarhlíð — þá
skammast ég mín.
Einhvers staðar fjarri meðvit-
und Patons hringdi bjalla. Hann
spennti greipar og talaði lágt.
— En þó skammast ég mín ekki
eins mikið, —sagði hann, —og
ég myndi gera ef ég gæfist upp
núna, þegar markið er svo nærri.
Dymar opnuðust og ljóshærð
stúlka kom inn. — Jimmi Foster
vill tala við yður herra Paton;
sagði hún.
Skólastjórinn leit upp. Ágætt,
Leoná. Segðu Jimma að koma
inn.
Síðan sagði hann við ungfrú
Angoff: — Munið það, að ég
mun neita öllu.
— Þér fáið ekki ástæðu til
þess.
Á leiðinni fram ganginn var
Agnes Angoff að hugsa um Har-
ley Panton og hinar mörgu á-
sjóliur hugrekkisins.
Hennar var glóandi rauð.
13.
Nautabanabuxurnarvoru þröng-
ar; þær minntu Ellu á líkama
hennar og aldur og ólguna í
blóði hennar. Hún vissi að Adam
Cramer myndi kyssa hana í
kvöld. En hún vissi ekki hvort
hann mundi ætla sér að snerta
hana. Það hafði enginn nokkurn
tima gert, að minnsta kosti ekki
eins og Lucy lýsti því, og hún
vonaði án þess að gera sér Ijóst
að hún væri að vona, að það
myndi gerast. Það var ekkert
Ijótt við það að láta einhvem
snerta sig. Ekki ljótt í alvöru.
Margar stúlkur, sumar yngri en
Ella, töldu það alveg sjálfsagt.
Og með eigin augum hafði hún
séð Alfreð Clancy leggja allan
lófann yfir hægra brjóstið á Dor-
othy Watkins og halda honum
þar — auðvitað utan á fötunum.
Hún saug síðustu dreggjarnar
úr sódaglasinu og leit á klukk-
una. Hún var tíu mínútur yfir
sjö. Eftir fiipm mínútur, hugsaði
Andrés fræntli. Mannstu eftir
sögunni um manninn, sem
skaut epUð af höfði sonar
sínsí
Vitanlega. Það var Vilhjálm- Hæ,
ur- Tell. tak.
Hann var fyrstur til þéss að
gera það. Auðvitað.
— kondu kallinn andar- Hellnamálverk frá stcinöld.
S K OTTA
Góða nótt, öll saman. . . og kærar þakkir fyrir að hjálpa
mér með heimavinnuna.
OrBsending
frá Húsmæðraskóla Reykjavíkur
Kvöidnámskeið í matreiðslu hefjast 30. septem-
ber. Innritun í síma 11578 frá kl. 9—2 í dag.
SKÓLASTJÓRI.
BifreiB tiisöiu
Á bifreiðaverkstæði lögreglunnar við Síðumúla
er til sýnis og sölu jeppabifreið, árgangur 1946.
Upplýsingar á staðnum. Tilboð sendist Skúla
Sveinssyni, varðstjóra, fyrir 5. september n.k-
LÖGREGLUSTJÓRINN í REYKJAVÍK,
30. ágúst 1963.
ÚTBOÐ
Tilboð óskast í áð byggja slökkvistöð við Reykja-
nesbraut, hér í borg. Útboðsgagna skal vitja
í skrifstofu vora. Vonarstræti 8, gegn 3.000.00
króna skilatryggingu.
Ennfremur er óskað eftir tilboðum í byggingar-
framkvæmdir við sundlaugina í Laugardal. Út-
boðsgagna má vitja 1 skrifstofu vorri, frá og
með 4. september n.k., gegn 2 000-00 króna
skiilatryggin'gu.
INNKAUPASTOFNUN REYKJAVÍKURBORGAR.
Tilboð óskast
í uppsett síldarreknet.
37 stk. Ný, ónotuö,
26 — Nýleg, en notuð
9 — Ýsunet, notuð.
Netin eru til sýnis í Netagerðinni Höfðavík h.f.,
kl. 4—5 alla daga nema laugardaga og sunnu-
daga-
Tilboð. óskast fyrir 15. sept. 1963.
SAMVINNUTRYGGINGAR,
— Brunadeild —
^•^^BJÖRNSSON * co
P.O. BOX 1584
Sími 24204
REYKMVlK

RÚMAR ALLA
FJÖLSKYLDUNA
KYNNIÐ YÐUR
MODEL 1963