Þjóðviljinn - 10.09.1963, Blaðsíða 3

Þriðjudagur 10. september 1963
NÝI TÍMINN
SfÐA 3
Námsmenn teknir höndum
hundruium saman í Saigon
\
SAIGON 9/9. — í dag blossuðu
óeirðir í Saigon aftur upp, er
lögregla einræðisstjórnarinnar
réðist að stúdentum sem efnt
höfðu til mótmælaaðgerða gegn
stefnu stjórnarinnar. Handtók
Iögregian stúdentana hundruð-
um saman og réðist meðal ann-
ars inn í tvo skóla til að hafa
hendur í hári námsmanna. Urðu’
talsverð átök þar sem stúdent-
arnir báru hönd fyrir höfuð sér
og nutu tilstyrks aðvífandi
manna.
Ríkisstjómin hefur tilkynnt,
að hún muni grípa til róttækra
BONN 9/8. Um helgina hélt
innanríkfsráðherra Vestur-Þýzka-
Iands, Hermann Höoherl ráð-
stefnu með æðstu embættismönn-
um ráðuneytis síns á heimili sínu
C Regensburg. Snérust ræður
þeirra um öryggisþjónustuna
vestur-þýzku og aðkast sem hún
hefur orðið fyrir heima og er-
lendis.
f vikunni sem leið hélt biaðið
Die Zeit því fram að starfsmenn
öryggisþjónustunnar víluðu ekki
fyrir sér að hlusta á síma og
opna póst manna enda þótt slíkt
sé skýlaust stjórnarskrárbrot.
Munu það vera óánægðir ör-
yggislögregiumenn sem skýrt
hafa blaðinu frá þessu.
Nazistar vaða uppi
Die Zeit skýrir einnig frá þvi,
sem raunar var vitað, að innan
öryggislögreglunnar er að finna
fjölmarga nazista sem á sínum
tíma störfuðu fyrir morðstofnan-
ráðstafana til að yfirbuga upp-
reisnargjarna námsmenn. Þeir
hinna handteknu sem komnir
eru yfir tvítugt verða settir í
herinn en hinum yngri verður
komið fyrir á uppeldisheimil-
um.
Víggirtu skólana
Nemendurnir við skólana sem
lögreglan réðist inn í höfðu kom-
ið upp .víggirðingum í skólahlið-
unum og vörpuðu múrsteinum
og öðru lauslegu á lögreglu-
menn. Jafnframt hrópuðu þeir
vígorð gegn stjóm Diems for-
ir Hitlers. svo sem SS, SD og
Gestapo. Néfnir blaðið marga
slíka með nafni.
Höoherl innanríkisráðherra hef-
ur lýst því yfir að hann myndi
sjá til þess að þetta mál verði
rannsakað og þeir ireknir sem
sekir reyndust. 17. þessa mánað-
ar mun Höcerl leggja skýrslu
fyrir innanríkisnefnd þingsins og
fjallar það plagg um ásakanirn-
ar á hendur öryggislögreglunnar.
Italir sakaðir
um pyndingar
RÓM 9/8. Austuríska ríkis-
stjórnin með Bruno Kreisky ut-
anríkisráðherra í broddi fýlking-
ar gagnrýndi um helgina aðfar-
ir ítölsku lögreglunnar og hélt
því fram að Italir hefðu pyndað
menn sem þeir hafa grunaða um
hermdarvérk í Suður-Tyrol, að
undanförnu.
seta og hinum bandarísku hús-
bændum hans. Tókst stúdentun-
urþ í fyrstu að hrinda árás lög-
reglumannanna. Síðar gátu þó
lögreglumennimir ruðst inn í
skólana og handtekið" fjölmarga
námsmenn. Tvær ungar stúlkur
sem nám stunda við einn æðri
skólanna í Saigon voru hand-
teknar á þeirri forsendu að þær
væru meðlimir í þjóðfrelsis-
hreyfingunni Vietcong.
Mannaskipti
Fregnir herma að Diem for-
seti og Nhu bróðir hans hyggi
á nokkur mannaskipti í stjórn
sinni. Segja heimildarmenn í
Saigon að Tran Von Don hers-
höfðingi hafi verið skipaður að-
stoðarlaridvamaráðherra, en það
er ein mikilvægasta staðan í
stjórninni. Sjálfur er Diem land-
vamaráðherra. Er talið að um-
skipti þessi séu gerð tii að þókn-
ast Bandaríkjamörmum sem fyr-
irskipað hafa Díem að fjarlægjá
vissa ráðherra. Ennfremur ,mun
ætlunin að styrkja Diem og fjöl-
skyldu hans í sessi með því að
veita hemum meiri hlutdeild í
stjóm lamdsins, en heyrzt hefur
að nokkur óánægja hafi gert
vart við sig inrian hans.
Ráðherrar
fá ákárur
STOKKHÓLMI 9/9. 1 dag og í
gær gagnrýndu sænsk blöð ut-
anríkisráðherra Norðuriandanna
eindregið vegna afstöðu þeirrar
sem þeir tóku til Suður-Afríku-
málanna á fundi sínum í Stokk-
hólmi.
1 gær sögðu Stokkholms-Tidn-
ingen og Aftonbladet. sem bæði
eru í eigu alþýðusambandsins
sænska að ráðherramir hefðu
farið eins og kettir í kring um
heitan graut og væri yfirlýsing
þeirra gagnslaust hálfvelkjutaL
Aftonbladet segir að ráðherr-
amir hafi forðast að ræða hlut-
lægt um Suður-Afríku og taka
afstöðu tifli kröfunnar um að Sam
einuðu þjóðimar beittu sér á
raunhæfan hátt gegn hörkuleg-
ustu kynþáttakúgun í heiminum.
1 dag segir frjálslynda blaðið
Expressen að ráðherramir hafi
verið full varkárir er þeir sömdu
yfirlýsingu sina. Væri helzt að
skilja að ráðamenn á Norður-
löndum ætluðu sér ekki að beita
sér upp á sitt einsdæmi í þessu
máli. Segir blaðið að viturlegra
hefði verið fyirir ráðherrana að
krefjast viðskiptabanns gegn S-
Afríku.
Nýstjórnar-
*
skrá sam-
þykktiAlsír
ALGEIRSBORG 9/9. — í gær
fór fram í Alsír þjóðaratkvæða-
greiðsla um hina nýju stjórnar-
skrá sem Ben Belia forsætisráð-
herra hefur iátið semja. Sam-
kvæmt síðustu tölum greiddu
5.010.714 atkvæði með stjórnar-
skrá þessari en 97.197 á móti.
Hefur Ben Bella með þessu unn-
ið mikinn sigur en samkvæmt
hinni nýju stjórnarskrá verður
aðeins einn stjórnmálaflokkur í
landinu.
Belkacem Krim, fyrrverandi
aðstoðarforsætisráðherra i Alsír.
er nú staddur í Lausanne í
Sviss, en hann sagði af sér þing-
mennsku í mótmælaskyni við
stjórnmálaþróunina í landinu.
í dag lýsti hann því yfir að
hann teldi að valdhafarnir hefðu
ákveðið úrslit atkvæðaéreiðsl-
unnar fyrirfram, þar sem mjk-
il andstaða hefði verið gegn
stjórnarskránni meðal almenn-
ings.
Landflótta Kúrdar
Kúrdarnlr I írak hafa nú lýst yfir því að þeir hafi stofnað sitt
eigið ríki. Þeir hafa um langt skeið barizt frelsiisbaráttu gegn aftur-
haldsstjórninni í Bagdad sem virt hefur aiiar kröfur þeirra um
sjálfsforræði að vettugi. Mörg þúsund Kúrdar hafa ncyðst til að
flýja úr landi eftir að flugher stjómarinnar hefur varpað sprengj-
um á þorp þeírra. Fjölskyldan á myndinni er á leið til Tyrklands
en þar hefur vcrið kopiið upp sérstökum flóttamannabúðum. Til-
kynnt hefur verið að loftherinn hafi árangurslaust reynt að finna
aðalstöðvar Kúrdanna í fjöllunum í norðurhluta landsins.
Blaðaskrif í Vestur-Þýzkalandi:
Lögreglan sögð
hlera síma fólks
Einn negri var myrtnr og margir særðir f Birmingham á miðvikudagskvöldið var. Negramir hötöu
safnast saman úti fyrir heimili Arthurs Shores félaga síns, en hvítir ofstækismenn höfðu um dag-
inn gert á það sprengjuárás og var það í annað sinn á tveimtir vikum. Myndin sýnir vopnaða iög-
reglumenn á verði við húsið eftir að hafa hrakið negrana á brott.
Ofbeldisaðgerðir í Alabama
Stjórnarskráin er brotin
með tilstyrk lögreglunnar
HUNTSVILLE og BIRMINGHAM, Alabama 9/9.
Wallace íylkisstjóri í Alabama heldur uppteknum
hætti. Hefur hann láíið lögreglu sína slá hring
um skólana í þrem borgum í 'fylkinu til þess að
hindra að 20 negrabörn fái að stunda nám yið hlið
hvítra jafnaldra þeirra.
Fyrirskipun fylkisstjórans náði
ekki til skóla í borginni Hunts-
viilé þar sem mikið hefur verið
um kynþáttaóeirðir að undan-
förnu. Tókst fjórum negradrengj-
um að setjast á skólabekk þar í
borg í dag og hafa þá negrar
hafið nám i öllum fjórum skói-
um borgarinnar.
Lögregla Wallace fylkisstjóra
vísaði á brott tveimur negram
sem ætluðu að hefja nám í
Murphy High School í borginni
Mobile í dag. Hinsvegar var
hvítum nemendum veittur að-
gangur að skólanum. Lögreglan
vísaði ennfremur frá negriun
sem reyndu að komast inn í
skóla í Tuskegee og Birmingham.
Dómur
Sambandsdómstóll í Mobile
kvað í dag upp úrskurð sem
bannar Wallace að skipta sér af
því hvort svartir og hvítir fengja
að stunda nám í sömu skólum.
Tveir öldungadeildarmenn,
Wayne Morse og Jakob Javits,
sökuðu 1 dag Wallace fylkisstjóra
um að orsaka glundroða í Alab-
ama með því að láta fylkislög-
regluna hindra negra að setjast í
þá skóla sem áður voru einungis
ætlaðir hvítum mönnum, enda er
slíkt brot á úrskurðum dómstóla.
Bandaríkjastjóm mun vera ugg-
andi vegna ástandsins í Alabama
og í dag ræddi Robert Kennedy
dómsmálaráðherra við helztu
ráðgjafa sína um þessi mál og
Fimmburar i
Venezuela
CARACAS 9/9. Á sunnudaginn
ól 35 ára gömul kona í Venezu-
ela fimmbura. Bæði móðirin og
hörnin eru við beztu heilsu.
Konan, Ines Maria Cuervo de
Preito, giftist barnsföður sínum
16 klukkustundum eftir fæðing-
una á Maracaibo-sjúkrahúsinu.
Eiginmaðurinn á átta böm frá
fyrra hjónabandi, en konan
fimm og er þegar orðin amma.
Fimmburarnir sem fæddust á
sunnudaginn vega frá 1,4 til 1,89
kíló.
hugsanlegar ráðstafanir til þess
að fá Wallace til að láta af gjör-
ræði sínu.
Sprengjuárásir
1 sjónvarpsviðtali í gærkveldi
skýrði Wallace frá því að hann
hyggðist enn um hríð halda
negram brott frá hinum „hvítu“
skólum. Ekki vildi hann skýra
nánar frá fyrirætlunum sínum en
skoraði á hvita menn að forðast
lögbrot. Sagði hann meðal ann-
ars að hvítir menn gætu ekki
sigrað með sprengjuárásum, en í
fyrrinótt var gerð sprengjuárás
WASHINGTON 9/9. — Öldunga-
deildin bandaríska hóf í dag
umræður um staðfestingu á
Moskvu-samningnum um tak-1
markað bann við kjarnorkutil-
raunum. Áður en að umræðurn-
ar hófust ræddi Kennedy eins-
lega við forystumenn þingflokk-
anna, demókratann Mike Mans-
field og repúblikanann Everett
Dirksen og skoraði á báða að-
styðja samninginn.
Vítahringur
Fyrstur öldungadeildarmanna
tók til máls William Fulhright,
formaður utanríkismálanefndar-
innar. Mælti hann, eindregið með
bví að deildin staðfesti samning-
inn. Sagði Fulbríght að samn-
ingurinn mvndi verða til þess
að draga úr óttanum og tor-
trvggminni í kalda stríðinu.
Ljóst væri að enpin þióð gæti
vonazt eftir að lifa af k.iarn-
orkustrið sem skimdast samfé-
lag. Væri því nauðsynlegt að
riúfa hinn illa vítahring ótta og
" búnaðar sem endað sæti með
ptvriöld Mr'skvu-samnvnsnrínn
pkki rnfi?i Viann hrins að
fullu, sasði Fulbright, en ef
hann verður virtur getur hann
á hús A. G. Gastons, en hann er
kunnur negraleiðtogi í Birming-
ham. Húsið skemmdist talsvert,
en enginn særðist. Þetta er í ann-
að sinn á fáum dögum sem ráð-
izt er með sprengjukasti á heim-
ili negra í Alabama.
Níu ára bið
Um helgina var kynþáttamisrétti
afnumið formlega i skólum í 8
fylkjum í^suðurhluta Bandaríkj-
anna, og er það níu árum eftir
að hæstiréttur Bandaríkjanna
lcvað upp þann úrskurð að kyn-
þáttaaðskilnaður í skólum væri
ekki í samræmi við ákvæði
stjórnarskrárinnar. Nú hafa yfir-
völdin í Georgíu, Texas, Norðpr-
og Suður-Karólínu, Tennessee,
Virginíu, Florida og Maryland
fallizt á að negrar fái aðgang að
þeim skólum í fylkjum þessum
sem til þessa hafa einungis verið
ætlaðir hvítum mönnum.
dregið úr ótta og tortryggni Qg
ef til vill leitt til þess að unnt
verði að gera nýjar ráðstafanir
til að takmarka vígbúnaðinn.
Kostir og- gallar
Fyrr um daginn birti ein
af ' undirnefndum deildarinnar
skýrslu þar sem segir meðal
annars að Moskvu-samningur-
inn muni hafa óheppilegar af-
leiðingar fyrir varnir Banda-
ríkjanna og fyrir Bandaríkja-
menn séu hernaðarlegir ókostir
hans meiri en kostir.
Tveir þriðju hlutar öldunga-
deildarmanna verða að greiða
atkvæði með samningnum eigi
hann að öðlast gildi. Atkvæða-
greiðslan mun að öllum líkind-
um fara fram í næstu viku.
Forystumenn beggja þing-
flokkanna sögðu er þeir höfðu
rætt við Kennedy forseta í dag
að þeir gerðu ráð fyrir því, að
samningurinn hlyti staðfestingu
öldungadeildarinnar. Skýrði
Dirksen frá því að forsetinn
m.yndi síðar senda helztu
foryctumönnum i öldun?adeild-
inni bréf þar sem hann gerir
grein fyrir ýmsum misskilningi
varðandi samninginn.
Umræður um Moskvu-samninginn
Verður séttmálinn
staðfestur í USA?