Þjóðviljinn - 17.09.1963, Blaðsíða 3

t
Þriðjudagur VI. september 1963
ÞIÓÐVILIINN
SÍÐA 3
Kynþáttaólgan í Bandaríkjunum magnast um allan helming
Fjórar litlar blökkustúlkur myrtar
í sprengjuárás á kirkju í Alabama
BIRMINGHAM, Alabama 16/9 — Kynþáttaólg'-
an í suðurfylkjum Bandaríkjanna hefur magn-
azt um allan helming eftir að það svívirðilega
ódæðisverk var framið í Birmingham í Alabama
í gær að sprenging var gerð í einni kirkju svert-
ingja í borginni, en í henni biðu bana fjórar litl-
ar blökkustúlkur, á aldrinum 11—14 ára. Ekki
bætti það úr skák að tveir blökkudrengír á sama
reki voru síðar um daginn skotnir til bana á göt-
um borgarinnar, annar af lögreglumönnum, en
hinn af hvítum jafnöldrum sínum.
Hámessa stóð yfir í kirkjunni
þegar sprengingin var og var hún
þéttskipuð. Um 200 manns voru
í kirkjunni. af þeim 80 böm sem
hlýddu kennslu í sunnudagaskóla
í kjallara hennar.
Þekktist af hringnum
Sprengingin var svo öflug að
lögreglan telur að komið nafi
verið fyrir í kirkjunni a.m.k. tiu
dýnamíthylkjum. Stórar stein-
steypublakkir kvömuðust úr
veggjum kirkjunnar og urðu
stúlkumar litlu undir þeim. Ein
þeirra var svo illa leikin, að lík
hennar þekktist aðeins á hring
sem hún bar.
Ættum að
viðurkemw
Kinastjórn
WASHINGTON 16/9 —
Fulbright, formaður utan-
ríkismálanefndar Banda-
rikjaþings, sagöii í sjónT
varpsviðtali í gær þar sem
einkum var fjallað um á-
standið í Suður.Vietnam,
að Bandaríkin yrðu nú
brátt að verða reiðubúin
til að hef ja samninga um
að taka upp samband við
kínversku stjórnina. Það
væri algert ósamræmi í því
að Bandaríkin hefðu fullt
stjórnmálasamband við
Sovétríkin og gerðu vSð þau
mikilvæga milliríkjasamn-
inga, en höfnuðu hins veg-
ar öllum tengslum við
Peking.
23 særðust
Auk stúlknanna fjögurra sem
létu lífið særðust 23 aðrir kirkju-
gestir, sumir hættulega.
Það var ekki aðeins kirkjan
sem skemmdist í sprengingunni,
heldur urðu einnig miklar
skemmdir á húsum í nágrenninu
og bílum sem stóðu nálægt kirkj-
unni.
Skothríð víða
Ódæðisverkið vakti að sjálf-
sögðu reiði blökkumanna í borg-
inni. Þeir söfnuðust saman við
kirkjuna og þegar vopnuð lög-
regla kom á vettvang, bjuggust
þeir til vamar. Var kastað grjóti
að lögreglunni, en hún greip þá
til skotvopna sinna og skaut að-
vörunarskotum yfir mannfjöld-
ann. Engan sakaði að ráði i það
skiptið. en fleiri blökkumenn
óttu eftir að liggja í valnum áð-
ur en dagur væri liðinn.
Lögreglan drap hann
Um kvöldið mátti heyra skot-
hríð í ýmsum hverfum borgar-
innar. Á einum stað fór svo að
sextán ára gamall blökkupiltur,
Johnnie Robinson, hneig til jarð-
ar fyrir kúlu úr lögreglubyssu.
Lögreglumennimir báru síðar að
hann hefði kastað í þá steinum,
en þeir þá skotið að honum í að-
vömnarskyni. Þvi miður hefði
eitt skotið hæft hann, sögðu þeir.
Drepinn af jafnöldrum
Annar blökkudrengur, aðeins
þrettán ára gamall. var myrtur.
Tveir hvítir jafnaldrar hans öku
fram hjá honum á götu og skutu
hann til bana og óku þegar burt.
Ekki hefur fremur hafzt upp
á þeim en hinum sem komu fyr-
ir dýnamítinu í kirkjunni né
öllum hinum mörgu sem framið
hafa svipuð ódæðisvesrk í Birm-
ingham og annars staðar í

Svertingjahatari veifar fána suðurfylkjanna fyrir framan skólann í Woodlawn í Birmingham, en
hann er eipn þeirra sem blökkubörnum hefur verið meánaður aðgangur að.
Ben Bella forsetl í
Alsír nær einróma
ALGEIRSBORG 16/9 — Ben
Bella hlaut traust yfirgnæfandi
meirihluta kjósenda í forseta-
kosningunum í gær, og greiddu
um 90 prósent allra sem á kjör-
skrá voru honum atkvæði sitt.
Það var að vísu aldrei neinn
vafi á því að hann næði kosn-
Tveir sakaðir
um lestarránið
LONTXJN 16/9 — Brezka lög-
reglan handtók í gær tvo menn
sem sakaðir eru um hlutdeild
í lestarráninu mikla. Hafa þá
verið handteknir 13 karlar o?
konur í sambandi við máli?'
Þessir tveir voru úrskurðaðir i
varðhald af dómstól í London
1 dag.
ingu þar sem hann var eiinn í
kjöri, svo að menn gátu aðeins
kosið hann eða hafnað honum,
en hin geysimikla kosningaþátt-
taka, sem sumstaðar varð nær
100 prósent, er talin ótvíræður
vottur um vinsældir hans óg
traust.
Samkvæmt bráðabirgðatölum
greiddu 5.548.704 Ben Bella at-
kvæði af 6.319.743 á kjörskrá, en
aðeins 18.355 höfnuðu honum
með þvl að skila auðum seðl-
um.
Kosningaþátttakan var víðast
hvar mjög mikil, en minnst í
Kabylíu, sem Berbar byggja, en
þar hefur andstaðan gegn Ben
Bel'la jafnan verið hörðust. Þar
varð þátttakan ekki nema um 60
prósent, en úrslitin sýna þó að
hann á þar einnig meirihluta að
fagna.
Bandaríkjunum að undanfömu.
Lögreglan handtók að vísu tvo
hvíta menn eftir sprenginguna i
kirkjunni, yfirheyrði þá. en lét
þá síðan lausa. Annar þeirra
ók fram hjá kirkjunni með fána
suðuríylkjanna rétt eftir að
sprengingin varð.
Engun hvítan sakaði
Þótt blökkumönnum í Birming-
ham væri að vonum mikið niðri
fyrir og þeir söfnuðust saman
víða í borginni eftir ódæðisverk-
in hefndu þeir sín ekki á hvítu
fólki. Ekki er þess getið að nein
árás hafi að ósekju verið gerð
á hvita menn og engan þeirra
mun hafa sakað, nema eina konu
lítilsháttar sem varð af tilviljun
fyrir steini.
Kennedy aðvaraður
Foringjar blökkumanna hafa
varað við afleiðingum þess að
stjómarvöldin í Washington
haldi enn að sér höndum og horfi
á það aðgerðarlítil að stjórnar-
skrá og landslög séu fótum troð-
í skeyti sem Roy Wilkins, for-
seti NAACP, sendi Kennedy for-
seta í dag segir að ef stjómin
í Washington veiti blökkumönn-
um ekki viðunandi vemd í stað
þokukenndra loforða hljóti beir
að grípa til þeirra ráða sem ör-
vænting þeirra kennir þeim til
vamar lífi sínu.
Aðvörun Wilkins er því meiri
athygli veitt sem hann hefur
jafnan verið í hópi þeirra
blökkumannaleiðtoga sem hægast
hafa viljað fara í sakimar.
Kviknaði í
vélbát úti
á rúmsjó
Laust eftir hádegi í gær var
v.b. Bergvík stödd nm þriggja og
hálfs tíma siglingu frá Þrídröng-
um. þegar eldur varð laus í vél-
arrúmi bátsins.
Neyðarkall frá bátnum heyrð-
í Loftskeytastöðinni í Vest-
mannaeyjum edna mínútu yfir
eitt í gær og brugðu nærliggj-
andi bátar þegar við og tóku
stefnuna til bátsins og varð
Mummi 2 fyrstur á vettvang.
Skipverjum tókst þó að byrgja
vélarúm bátsins og náði eldur-
inn ekki að æsast að ráði og
með vélina £ gangi tók Bergvík
stefnuna til Þorlákshafnar.
Mummi 2 fylgdi bátnum til
frekara öryggis og einnig mun
Lóðsinn frá Vestmannaeyjum
hafa farið á vettvang og náði
báturinn og hjálparskip Þorláks-
höfn um fimm leytið í gær.
Komst Bergvík þó af eig-
in rammleik til hafnar.
Eldurinn var fljótlega slökktur
eftir að höfn var náð og er
tjón ekki talið mikilsvert.
Gekk á flug-
vélarskrúfu.
slasaðist
Sl. laugardagskvöld varð það
slys á Reykjavíkurflugvelli að
maður varð fyrir skrúfublaði á
kennsluflugvél og meiddist hann
taisvert á læri. Var hann flutt-
ur í slysavarðstofuna og síðan f
Landsspítalann.
Slys þetta bar að með þeim
hætti að verið var að hita upp
kennsluflugvélina og var nem-
andinn, sem hefur einkaflug-
mannsréttindi en er að æfa sig
irndir að taka atvinnuflugmanna-
próf, einn í vélinni. Hafði kenn-
arinn gengið inn á afgreiðslu
Flugsýnar. Skrúfa vélarinnar var
í gangi.
Vissi nemandinn ekki fyrri til
en maður kom utan úr myrkr-
inu rétt fyrir framan vélina. Tók
hann skrúfuna þegar úr sam-
bandi en þrátt fyrir það varð
maðurinn fyrir skrúfublaðinu og
hlaut allmikil meiðsli á læri
eins og áður segir. Sá sem fyrir
slysinu varð er útlendingur.
Liggur hann á Landsspítalanum
og er líðan hans góð eftir atvik-
um.
Fimmburar
fœddir
ABERDEEN,, S-Dakóta 16/9
Fimmburar sem kona ein
í Aberdeen í Suður-Dakóta
ól á laugardaginn voru
en:i allir lifandi í dag. Ef
læknum tekst að halda í
(þeim lifinu enn einn sól-
arhring eru líkur taldar á
að þeir komist á legg.
Búizt við stórsókn Vietcongs í Suður-Víetnam
Diem hótað ao hann verði
sviptur bandarískri hjálp
WASHINGTON og SAIGON 16/9 — Formaður utanríkis-
málanefndar öldungadeildar Bandaríkjaþings, William
Fulbright, hótaði því í gær að ef stjóm Ngo Dinh Diems
í Suður-Vietnam sæi ekki að sér, myndi hún verða svipt
bandarískri aðstoö. í Saigon gegur í senn orðrómur um
að foringjar í hernum hyggi á uppreisn gegn Diem og
að skæruliðar Vietcongs séu að hefja stórsókn.
Fulbright. sem er einn áhrifa-
mesti þingmaður Demókrata
sagði í sjónvarpsviðtali að þróun
mála í S-Vietham að undan-
fömu hefði verið slík að banda-
rískir ráðamenn hefðu af henni
þungar áhyggjur. Tillögur sem
þegar hefðu verið lagðar fram
í öldungadeildinni um að skera
niður aðstoðina við stjórn Diems
hefðu stuðning mjög margra
þingmanna, enda þótt ekki kæmi
enn til mála að hætta einnig
hemaðaraðstoðinni við Suður-
Vietnam. Ef stjórn Diems léti sér
ekki segjast við þá gagnrýni sem
hún hefur orðið fyrir af hálfu
Bandaríkjanna að undanförnu
myndi þingið gera sínar ráðstaf-
anir til að svipta hana aðstoð,
sagði Fulbright.
Stórsókn að hefjast?
Að sögn fréttaritara Reuters
í Saigon gengur um það þrálát-
ur orðrómur meðal herforingja
þar að skæruliðar Vietcongs
hugsi sér nú til hreyfings og
megi búast við stórsókn af beirra
hálfu gegn stöðvum stjórn,ar-
hersins i héraðinu umhverfis höf-
uðborgina.
Sagt er að bandarískar njósna-
þyrlur hafi komizt að raun um
1 að Vietcong hafi dregið saman
mikið lið við ýmsa stærri bæi
í héraðinu og fréttaritarinn segii
það almenna skoðun manna i
Saigon að skæruliðar muni ætlí
að notfæra sér misklíðina of
ringulreiðina sem hlotizt hefur a
ofsóknum stjómar Diems á hend
ur búddatrúarmönnum.
TJppreisn herforingja?
En fleiri hættur steðja a<
stjórn Diems. Blaðið „Times o
Saigon“ sem stjómin hefur í vas
anum sem önnur blöð borgarinn
ar segir í dag að orðrómur sé i
kreiki um að fyrir dyrum stand
uppreisn herforingja gegn stjón
landsins. Blaðið lætur í veði
vaka í forystugrein að Banda
ríkjastjóm standi að baki sam
særi herforingjanna. en það hef
ur áður kennt bandarísku leyni
þjónustunni CIA um að bera f
á foringja í hemum til að fá þ;
til að steypa Diem og ættmenn
um hans. Fullyrt er að nokkri
ungir liðsforingjar hafi veri
teknir höndum.
/