Þjóðviljinn - 17.09.1963, Blaðsíða 8

3 SÍÐA
ÞTÓÐVILJINN
t>riðjiudagur 17. septerriber 1963
FISKIMÁL - Eftir Jóhann J. E. Kúld
' O S>' * V.'Vi. V-///-. \ •• N w< ' V' í" • % v."W< ’ý&fó
Hleðsla fískiskipa
og öryggi þeirra
Eg Mustaði á erindi IHjálm-
ars Bárðarsonar skipaskoðun-
arstjóra, um öryggismál skipa'
í útvarpinu, og las það síðan
í blöðunum. Erindið er á
margan hátt fróðlegt og sýnir
ótvírætt að þessi mál verður
að taka fastari töknim í fram-
tíðinni, ef faökka á sjóslysum
af völdum óstöðygleika skipa.
Eg er sammála skipaskoð-
unarstjóra í því, að mesta
hættan muni liggja í ofhleðslti
skipa, og rangri hleðslu:
þeirra, en til rangrar hleðslu
tel ekki aðeins farm sem
skipið héfnr innanborðs, í lest
og á þilfari, heldur einnig
veiðarfæri og tilfæringar til
veiða svo sem kraftblakkar-
útbúnað og nót. Á ýmislegt er
bent í erindinu sem dregið
gæti úr þessari hættu, esf það
verður framkvæmt. Því ber að
fagna, ef teknir verða upp
stöðugleikaútreikningár is-
lenzkra fisflriskipa, enda er á-
reiðanlega hvergi meiri þörf
fyrir þá en hér.
„Kapp er hezt með íor-
■ * ti
sja
Þetta gamalkunna íslenzka
máltæki hittir beint í mark
sé það stílað upp á íslenzka
sjósókn við fiskveiðar. Þetta
spakmæli þyrfti að brennast
inn í huga og hjarta hvers
og eins skipstjómar- og út-
vegsmanns í þessu landi, þvi
tækist það vel, þá mundi slíkt
stuðla að auknu öryggi í okk-
ar hörðu sjósókn. En sökum
Iegu landsins, þá hlýtur sjó-
sókn okkar ævinlega að verða
hörð, þó gætt verði fyllstu
forsjár, sem því miður hefur
oft skort, þar sem græðgin
hefur verið látin skipa sæti í
stað forsjárinnar, í alltof
mörgum tilfeilum.
Strangari reglugerð og
íastari tök
Þegar maður horfir á út-
búnað ísSenzkra síldarskipa
ofan þilja, t. d. þar sem gef-
ur að lita margupphækkaðan
borðstokk, þar til hann nær
góðum meðalmanni í axlar-
hæð eða jafnvel meira, og
þilfarið hefur verið sundur
hólfað framan frá og aftur
úr, í sömu hæð, þá þarf alveg
sérstakan heimalning, og þá
helzt heilaþveginn líka, ef sá
hinn sami sér ekki, að þér
hefur vitleysan verið sett í
æðsta veldi. Þó þið leitið með
logandi ljósi meðal annarra
fiskveiðiþjóða, þá getið þið
hvergi bent á annað eins og
þetta.
En það er hinsvegar stað-
reynd, að þetta hefur verið
TILKYNNING FRÁ
SEÐLABANKANUM
Eíns og frá var sagt hér í
Þjóöviljanum í gær hefur Seðla-
bankinn sent frá sér fréttatil-
kynningu nýverið um vaxta-
hækkun á yfirdráttarskuldum
banka og sparisjóða hjá Seðla-
bankanum. Fer tilkynning Seðla-
bankans um þetta efni orðrétt
hér á eftir:
„Að gefnu tilefni vill Seðla-
bankinn upplýsa, að bankastjóm-
in hefur ákveðið að breyta beirn
vaxtakjörum, sem bankar og
sparisjóðir búa við á viðskipta-
reikningi við Seðlabankann.
Vaxtabreytingin á að stuðla að
þvi að draga úr óhóflegri aukn-
ingu útlána og er ennfremur
gerð til að hvetja banka og
sparisjóði til að bæta aðstöðu sína
við Seðlabankann.
Umrædd vaxtabreyting tók
gildi 10. þ.m. Felst í henni meöal
annars. að vaxtakjör af innstæð-
um á viðskiptareikningum batna,
en skuldavextir af óumsömd-
um yfirdráttarskuldum á sömu
reikningum hækka í vissum til-
fellum úr 14% í 18%. Er hér
um að ræða nokkurs konar sekt-
arvexti af skuldum, sem mynd-
ast á óheimilan hátt, aðallega
við ávísanaskipti."
látið afskiptalaust of opinberu
valdi, og hefur ósóminn því
orðið stærri með hverju ári.
Skjólborð á borðstokk og
hækkaðar stíur á þilfari,
hækka því meir í sumum til-
fellum, sem skipin verða
stærri er veiðarnar stunda.
Þetta, ásamt1 flei'ru í sam-
bandi við breytta veiðitækni,
rýrir öryggi skipshafnar og
skips meir en eðlilegt getur
talizt.
Skipaskoðunarstjóri kemur
inn á þetta vandamál í
erindi sínu, en það vant-
ar á, að hann segi: Fyr-
ir þetta skal verða tekið,
góðir hálsar. Skipaskoðunar-
stjóri sér möguleikana á því,
að auka öryggið, en það hlýt-
ur að sumu leyti að verða á
kostnað hleðslunnar, það er
að segja þeirrar hleðslu sem
nú'tíðkast, og ræðir hann um
í því samibandi að það muni
rýra tekjumöguleika útgerðar
og áhafnar, ef farmur skip-
anna verður takmarkaður.
Þetta vill skipaskoðunarstjóri
að þjóðin, og þá ekki sízt sjó-
menn og fjölskyldur þeirra,
geri upp við sig.
Síðan spyr skipaskoðunar-
stjóri: „Á að gera skipin eins
örugg og hægt er án tillits til
tekjuöflunar þeirra við veiðar,
eða é að slaka eitthvað til á
fyllsta öryggi til að geta haft
mei'ri tekjur?“ Áður var
skipaskoðunarstjóri búinn að
segja í erindinu, að með því
að takmarka skipsfarminn við
lestarrými en hafa þilfarið
autt, þá mundi vera hægt að
auka mikið öryggi.
Eg efast ekkert um að
meirihluti íslenzku þjóðarinn-
ar kjósi auðvitað öryggi sjó-
mönnum til handa, en í sam-
ræmi við það verður að setja
strangari reglur um s'koðun
skipa og hleðslu þeirra, og
framfylgja þeim undantekn-
ingarlaust. 1 nágrannalönd-
um, sem ég þekki til við-
gengst það hvergi, að menn
geti að eigin vild, bætt skjól-
borðum ofan á borðstokk og
aukið þannig þilfarshleðslu af
þungavöru, eftir þvi sem
hverjum einum sráist. Því
skyldi það þá látio afskipta-
laust hér?
Hlaðinn síldarbátur heldur með aflann til næstu hafnar.
Sljórnunarfélag Islands
Hvernig haga aðrar
þjóðir sér í þessrnn efn-
um?
Frændur vorir Norðmenn
eru miklir sjómenn margir
hverjir, og þeir vilja fá sem
mestan afla, ekki síður en við
Islendingar, en ég fullyrði, að
þeir hagi hleðslu fiskiskipa
sinna á skynsamlegri hátt en
almennt gerist hér.
Eg var staddur í Álasundi
í júnímánuði s.l. og var vitni
að þvi þegar nokkur hluti af
síldveiðiflotanum lagði úr
höfn. Sum skipin fóru á Is-
landsmið en önnur til feitsáld-
arveiða við Norður-Noreg.
Ekltí eitt einasta þessara
skipa var með skjólborð á
borðstokkum og sundurhólfað
þilfar. Eg var líka staddur í
Álasundi, þegar þrjú fyrstu
skipin komu þar til heima-
. hafnar af Islandsmiðum.
Þetta voru 150, 180 og 200
smálesta skip, öll með fullar
lestar af síld, alveg upp í
lestarop. En ekkert þeirra
hafði síld á þilfari, og það
var ekki vegna þess að þau
skorti Síld til þess, því öll
höfðu þau sleppt sOd úr nót-
inni þegar lestin var orðin
full. Mér láðist því miður að
spyrja sjópaennina á skipun-
um hvort þeir höguðu sér
þannig " samkvæmt gildandi
reglugerð um hleðslu norskra
fiskiskipa, eða. að sjómennsk-
an væri þeim þannig í blóð
borin, að þeir teldu þetta svo
sjálfsagt að annað gæti ekki
komið til greina.
Þetta voru allt skip sem
veiddu í bræðslu og fengu
síldina ca. 200 mílur austur
af Langanesi. Þvi hefði það
ekki átt að vera jafn freist-
andi fyrir þessa menn að taka4>
þilfansfarm eins og Islending-
ar, sem þurfa að flytja síld-
ina margfalt styttri leið til
hafnar? Það er ekki um það
að villast að annað hvort réði
þessu um lestunina á norsku
skipunum fullkomin lestunar
reglugerð, eða meiri sjó-
mennska nema hvort tveggja
hafi verið. En þetta er alveg
í samræmi við þá reynslu sem
ég hafði af norskum snui’pu-
veiðum fyrir löngu. Þá var
þilfarslestun snurpuskipa ó-
þekkt, nema- þegar veitt var
alveg upp við norsku strönd-
ina, og þá aðallega innan
skerja, en þá voru skipin oft
sjóhlaðin, mjög líkt og gerist
hér heima á sumarsíldveiðum.
Gera greinarmun á því
hvar veiðin er stundu'ð
Þegar íslenzki síldveiðiflot-
inn sækir veiðina máske 100
—200 sjómílur á haf út. en
skinin eru niðurlestuð eins og
um innfjarðaveiði væri að
ræða, þá horfir málið það al-
varlega við, að ekki er hægt
að láta slíkt afskiptalaust af
opinberri hálfu. Því er það
orðið meira en tímabært, að
settar séu skynsamlegar regl-
ur um lestun íslenzkra fiski-
skipa og þeim framfylgt. Með
þvá að aðhafast ekki neitt í
þessu efni er verið að bjóða
slysunum heim. Því verður að
láta vitið ráða og víkja
græðginni örlítið .til hliðar, til
þess að hægt sé, að tryggja
nguðsynlegt öryggi þeirra,
sem á sjónum vinna.
Sölumiðstöð hraðfrystihús-
' anna kvartar undan
„viðreisninni
■ i
Sölumiðstöð hraðfrystihús-
anna hefur nýlega látið þann
boðskap frá sér fara, að
stöðvun vofi yfir hraðfrysti-
húsunum sökum hækkaðs
framleiðslukostnaðar. Meðal
annars er kvartað yfir hækk-
un sem orðið hafi á hráefnis-
verði og kaupgjaldi, og sagt
að frystihúsin geti ekki
keppt við aðrar atvinnugrein-
ar um vinnuaflið.
Eg efast ekki um, að hrað-
frystiiðnaðurinn fari nú að
finna fyrir viðreisninni, en það
hlýtur hins vegar að vera
rangt, ef því er haldið fram
að kaupgjald og hráefnisverð
séu þeir liðir, sem reksturinn
séu að sliga. Á meðan íslenzk
hraðfrystihús búa við lægsta
hráefnisverð og lægsta kaup-
gjald í rekstri sínum, saman-
borið við keppinauta í ná-
grannalöndum, þá er sízt á-
stæða til að kvarta yfir þess-
um liðum í rekstrinum. En
hversvegna er ekki gengið
hreint til verks, og sagt um-
búðalaust hver ástæðan er?
Og fyrst forráðamenn S.H.
eru svo feimnir að þeir koma
ekki fram með hinar raun-
verulegu orsalkir fyrir erfið-
leikununi, sem eru fyrir hendi,
þá er bezt að ég hjálpi örlít-
ið upp á sakimar í bili, og
bendi á veigamestu liðina sem
erfiðleikunum valda:
1. Álltof háir vextir af
rekstrarlánum.
2. Lánsfjárupphæðimar of
knappar.
3. Tollurinn á útfluttum fisk-
afurðum margfalt sinnum
o f hár.
4. Innflutningstollurinn á
fiskiðnaðarvélum, sem er
35%, alltof hár.
5. 1 ýmsum tilfellum er tími
stofnlána of stuttur og
vextir of háir.
6. Sem bein afleiðing við-
reisnarstefnunnar hafa svo
ýmsar rekstrarvörur hrað-
frystihúsanna stórhækkað
síðustu árin, og munu enn-
þá hækka, að óbreyttri
stefnu.
Hér að frarnan hef ég talið
upp veigamestu liðina sem
erfiðleikunum valda í rekstri
hraðfrystihúsanna, en þeir
sanna, að það er sjálf stjóm-
arstefnan sem e;fiðleikunum
veldur. Þegar nú viðreisnin er
einnig byrjuð að sliga hið
græna tré, hraðfrystiiðnaðinn,
þá má blindan vera mikil, ef
menn fara ekki að sjá hvert
stefnir.
VÖHDUÐ
F
IIU R
Sjgunþorjónsson &co
Jhfmrstrœti tf
óskast til áö sjá um lítið þvottahús. — Góð-
ur vinnutími. TiJboð sendist Þióðviljanum
merkt: ,,ÞV0TTAHÚS — 102” sem íyrst.
4
A
í