Þjóðviljinn - 19.09.1963, Blaðsíða 8

3 SlÐA
ÞIÓÐVILIINN
Frjáls þjóð' endursend
Útgefendur „Frjálsrar þjóð-
ar“ hafa sent mér tvö eintök
af blaðinu ásamt bréfi og
mæLzt til þess að ég gerist
kaupandi að því. Þeir þurfa
sem sé á góðum liðstyrk að
halda við að framkvæma fyr-
irhugaða byltingu í þjóðfélag-
inu — eru í þann veginn að
„velta í rústir og byggja á
tt
ny.
Þeir segja að hin „bylting-
arsinnaða þjóðfélagshugsun"
lifi enn „frjóu lífi“ í huga
„þúsunda bænda“ og „skyn-
samra“ verkamanna og sam-
vinnumanna. Hinum gömlu
byltingarseggjum, svo sem:
Einari Olgeirssyni, Brynjólíi
Bjamasyni, Kristni E. Andrés-
syni, Lúðvik Jósepssyni, Ás-
mundi Sigurðssyni o. fl. o. fl.
er nú til lítils treystandi
lengur þegar til alvörunnar
kemur. Þeir eru aðeins sú
tegund af „byltingarhetjum"
*-----------------1------------$
Sækja leiklistar-
þing í Höfn
Norrænt leiklistarþing verður
haldið í Kaupmannahöfn dag-
ana 26.—28 þ.m. Norræn leiklist-
arþing eru venjulega haldin
þrdðja hvert ár og var síðasta
þingið haldið í Bergen árið 1960.
Aðalmál þingsihs að þessu
sinni verðai
Leikhúslöggjöfin á Norður-
löndum.
Nútímastesfnur í leikhúsinu.
Leiklistar kennsla.
Leikhúsin og sjónvarpið og fl.
Guðlaugur Rósinkranz, Þjóð-
leikhússtjóri er formaður Is-
landsdeildarinnar og verður
hann fulltrúi á þinginu og Jón
Sigurbjömsson mætir fyrir hönd
Félags ísienzkra leikara.
„sem 7. nóvember ár hvert
fara- í Sovétsendiráðið eða
niður á Hótel Borg til að
skála fyrir 46 ára gamalli ör-
eigabyltingu í öðru landi og
dreymir, þegar þær heyra
gegnum jassgaulið óminn af
sínum eigin brennivinshiksta-
flogum, að það séu hand-
sprengjuhvellir eða gelt í
hríðskotabyssum —“.
Það verða sko engir brenni-
vínshikstar þegar frjálsþýð-
ingar brenna af!
„Frjáls þjóð“ boðar nú: Al-
þýðulýðveldi á Islandi „Okkur
er nauðsyn að umbylta hag-
skipulagi auðmannanna, sem
gmndvallast á gróða manns
á 'manni, og leggja nýjan hag-
skipulagsgrandvöll, þar sem
samhjálp manna verði. aflvaki
hinnar efnahags- og menn-
ingarlegu framvindu —“
Þannig er boðskapurinn. En
hvernig mundi hið hýja
hagskipulag verða ? Mundi
það nokkuð eiga skylt við sós-
íalisman og kommúnisma? 1
hvaða aðstöðu yrði frjálsþýð-
ingar gagnvart „heimskomm-
únismanum", þegar borgara-
pressan snéri sér að þeim í
alvöru ?
En „Frjáls þjóð“ gerir ekki
ráð fyrir að þurfa að skil-
greina þetta mál. Þetta eru
aðeins áróðursslagorð og til-
gangurinn að rjúfa samstöðu
íslenzkra sósíalista til mikill-
ar gleði fyrir afturhaldið. —
Ekki er nú vonzkan í Magnúsi
Jónssyni bankastjóra þegar
hann svarar svæsnum árásum
,,F.Þ.“ á Búnaðarbankann.
í „F.Þ.“ sé ég að enn muni
vera til fáeinar heiðarlegar
manneskjur í landinu og áður
hefur maður heyrt, að þjóð-
félagslegu síðgæði hafi hrak-
að. Samtímis hælist afturhald-
bridge
1 dag skulum við æfa okk- á kónginn og báðir andstæð-
ur í útspilinu og reyna
vinna eftirfarandi spil:
að
Suður gefur, allir á hættu.
Norður
A Á-8-6-5
8-2
Á-6-5-4
Á-5-3
¥
♦
*
Suður
A K-2
¥ Á-K-G-10-5
♦ 3
* K-9-6-4-2
Sagnir n—s voru á þessa
leið, a—v sögðu alltaf pass:
Suður
H
L
H
Norður
2 G
3 G
P
Fimm lauf eru öruggari
og betri samningur og á
góðum dögum getur verið að
vinnist slemma í laufi. En
við skulum láta það liggja
á milli hluta og reyna að
vinna fjögur hjörtu. Vestur Vestur
ingarnir fylgdu lit.
Nú voru tveir hæstu í
trompi teknir og allir fylgdu
lit. Nú er samningurinn ör-
uggur, ef sagnhafi heldur
rétt á spilunum. Hann spilar
nú laufi og fríar það. Vömin
spilar aftur tígli, sem sagn-
hafi trompar. Hann á nú eft-
ir G-10 í trompi og spilar nú
fríu laufunum. Séu trompin
skipt hjá andstæðingunum
tapar sagnhafi slag á þess-
ari spilamennáku, en er hins
vegar öruggur með það að
vinna spilið.
Hefði sagnhafi svínað
trompinu eða tekið tvo
hæstu og þriðja tromp, þá
er spilið tapað, vegna þess
að hann þolir ekki annað
tígulútspil án þess að vera
búinn að fría lauflitinn.
Þetta er spil, sem flestir
meistaraflokksmenn vinna,
enda þarf aðeing ofurlitla
aðgæzlu við. Spil a—v voru
eftirfarandi:
spilar út tígulkóng. Hvernig A
er rétt að spila spilið? Er ¥
rétt að syína trompinu? ♦
Gerið spilaáætlun varðandi *
tromplitinn og allt spilið í
heild. Síðan skuluð þið bera
ykkar lausn saman við hina
iréttu.
Lausn:
Tígulkóngurinn var drep-
inn með ásnum og laufásinn
tekinn. Síðan var laufi spilað
G-9
D-9-7-6
K-D-G-9
D-10-8
Austur
A ÐilO-7-4-3
4-3
10-8-7-2
G-7
¥
♦
*
Eins og þið sjáið er fimm
lauf alveg öruggur samning-
ur og hægt að vinna sex
með þvi að svína hjartanu
rétt. Sennilega eru fjögur
lauf hjá suðri réttari sögn
en fjögur hjörtu og segir
norður þá fimm lauf eða
jafnvel sex.

ið og hækjur þess um yfir því,
að það hafi stöðvað vaxtar-
brodd sósíalismans á Islandi
og Sósíalistaflokkurinn tapi
fylgi og áhrifum.
Og þetta er hvorttveggja
sannleikur: hin þjóðfélagslega
spilling eykst og áhrif sósíal-
ismans staðna. — En er þá
ekkert samband þarna á
milli? Jú vissulega. Eftir því
sem þroskuð félagshyggja
hefur haft sterkari áhrif á
þjóðfélagsþróunina, bæði hér
og erlendis, hefur siðferðið
batnað, og þá vitanlega hvað
stutt annað, einstaklingar og
þjóðfélag. En hin dýrslega
einstaklingshyggja nftur-
halds og auðvalds leiðir yfir
þjóðirnar misrétti, ófarsæld og
spillingu, og leiðir til tækni-
legrar og menningarlegrar
stöðnunar, eing og nú stefnir
á Islandi.
Við sósíalistar gerum okkur
vel Ijóst hver aðstaða þrosk-
aðrar félagshyggju er nú í
viðjum natóafturhaldsins, og
vissulega er þetta erfitt tíma-
bil fyrir alla þá sem sjá fag-
urt mannlíf í framtíðarhill-
ingum. En allir sannir félags-^
hyggjumenn og sameignar-
sinnar munU þreyja þorrann og
góuna. Þeir*'vita vel að sú tíð
kemur að þeirra leiðir verður
að fara til mannlegrar far-
sældar — almennrar farsæld-
ar.
Eitt dæmi um spillingif ein-
staklingshyggjunnar er það,
að æ fieiri leita að smugum
>-- -------------- ---- 1 1
Fyrirlestur um
ballettstjórn
Hr. Robert Harrold, ballett-
stjóri Glyndebourne hátíðarinn-
ar er hingað kominn á heimleið
frá Bandaríkjunum. Hann held-
ur fyrirlestur í 1. kennslustofu
háskólans klukkan 5,30 í dag
um ballettstjóm í óperum.
Hann dvelur hér á vegum fé-
lagsins Anglíu.
Hr. Harrold var áður for-
stöðumaður Rambert ballettsins
og hefur talsverða reynslu í
kvikmyndum og sjónvarpi. Fyr-
ir nokkrum árum setti hann á
svið fyrsta óstytta ballettinn við
ríkisóperuna í Tyrklandi. Eitt
af aðaláhugamálum hans er, á
hvern hátt baljettinn geti kom-
ið að notum við íþróttir og aðra
líkamlega þjálfun og hefur hann
víða haldið fyrirlestra um þetta
efni.
Hr. Harrold mun dvelja hér í
3 dága og héðan heldur hann
heim til Bretlands.
flrbæjarsafni var
lokað sl. sunnudag
Árbæjarsafni var lokað sl.
sunnudag. Næstu vikur verður
þó hægt fyrir ferðamenn og
hópferðafólk að fá leiðsögn um
safnið gegn venjulegum að-
gangseyri með því að tilkynna
fyrirfram í síma 18000 (Skjala-
og minjasafn borgarinnar) um
heimsóknartíma og taka leið-
sögumann með í Skúlatúni 2.
Á sama tíma er Minjasafn
borgarinnar í Skúlatúni 2 op-
ið daglega kl. 2—4 án aðgangs-
eyris. Á laugardögum og sunnu-
dögum kl. 2—4 gefst almenn-
ingi kostur á að sjá borgar-
stjómarsalinn í húsinu, sem
m.a. er prýddur veggmálverki
Jóns EngUberts og gobelínteppi
Vigdísar Kristjánsdóttur eftir
málverki Jóhanns Briem af
fundi öndvegissúlnanna, sem
Bandalag kvenna í Reykjavík
gaf borgarstjóminni.
Reykjavík, 17 sept. 1963.
Skjala-' og minjasafn
Reykjavíkurborgar.
til að skríða um, út úr því
sem kallað er „skuggi al-
múgamennskunnar“ í þjóðlíf-
inu. Og margir finna slíkar
smugur en margir leita Ifka
en finna ekki. Þeir eru orðnir
margir þessir smugumenn í
seinni tíð og hugsunarháttur
þeirra smitað og spillt öðr-
um. En „Frjáls þjóð“ reynir
að sundra þeim, sem heil-
steyptastir hafa staðið gegn
hinum þjóðfélagslega ræfil-
dómi. Hún reynir að lokka
sósíalska menn að sinm nafn-
lausu stefnu með kjörorðum
sem hún hefur stolið frá.
sósíalismanum.
En íslenzkir sósíalistar
munu heyja sitt vamarstrið
og sýna manndóm sósiíalskrar
lífshyggju, þegar á reynir, og
áreiðanlega hefjum við sósí-
alistar nýja sókn til betra
þjóðlífs- á Islandi fyrr en var-
ir.
Að þessum orðum enduðum,
lýsi ég því yfir að ég endur-,
sendi blaðið „Frjálsa þjóð“.
Vatnsleysu, 12. sept. 1963
Olgeir Lúthersson.
SMJÖR
Framhald af 7. síðu.
hlutfallið milli smjömeytzlu og
smjörlíkisneyzlu.
Samkeppnishæfni smjörsins
gagnvart smjörlíkinu eykst
vegna ýmissa efnahagslegra
ráðstafaná eins og t.d. minni
verðmunar á smjöri og smjör-
líki, aukinna tekna neytend-
anna eða baettra markaðsað-
ferða, t.d. að framleitt sé,
smjör í betra gæðaflokki, að
auðveldara sé að ná í það, eða
notuð sé viðtækari auglýsinga-
tækni.
f Bandaríkjunum og Kan-
ada er neyzla smjörs á hvert
mannsbarn nú liðlega helm-
ingi minni en fyrir strið, þar
sem smjörlíkisneyzlan hefur
hins vegar þrefaldazt, úr 1,3
upp í 4,4 kg.
Afvopnun
Framhald af 4. síðu.
Bólivíu, Chile, Ecuador og
Mexíkó lýst sig reiðubúið til
að gera ráðstafanir til að Mið-
og Suður-Ameríka verði belti
án kjarnavopna.
Viðleitnin við að tryggja
nýlendunum sjálfstæði verður
rædd, þegar fjallað verður um
skýrslu hinnar sérstöku nefnd-
ar, sem sett var á laggirnar til
að annast þessi mál. Þessi
nefnd, sem hefur m.a. fulltrúa
frá Danmörku, hefur rannsak-
að ástandið á allmörgum
svæðum og lagt til að sjálf-
stjóm eða algert sjálfstæði
verði m.a. veitt Suður Rhód-
esíu, Aden, Möltu, Kenýa og
Zanzíbar.
Suður-Rhódesia hefur — al-
veg eins og Suður-Afríka —
verið tekin á dagskrá Allsherj-
arþingsins sem sérstakt um-
ræðuefni. Hin sérstaka nefnd
um nýlendumál hefur lagt til.
að Allsherjarþingið skuli líta
á alla» tilraunir Suður-Afríku
til að innlima Suðvestur-Af-
ríku sem árásir. Allsherjar-
bingið eigi lika að gera ráð-
stafanir til að tryggja nær-
veru Sameinuðu þjóðanna í
Suðvestur-Afríku.
Af öðrum málum á dagskrá
Allsherjarþingsins má nefna
spuminguna um endurskoðun
stofnskrárinnar, þriðju al-
þjóðaráðstefnu um nýtingu
kjarnorkunnar í þágu friðar-
ins, kyniþáttastefnu S-Afríku.
baráttu UNESCO fyrir útrým-
ingu ólæsis. . .
(Frá S.Þ.)'
—------------- Fimmtudagur 19. september 1963
Myndir fró Sovétríkjunum
I Svanetia-fjöllunum í Grúsíu er að rísa mikið raforkuver,
sem ekki er talið eiga sinn líka hvað ytri gérð snertir. — Á
myndinni sjást verkfræðingar að störfum á virkjunarstaðnum-
Smíði brúar yfir á þá, sem liggur í gegnum þvera borgina
Guríéf í Úralfjöllum stendur nú yfir. Fljót þetta skiptir borg-
inni í eldri og yngri liluta, og er annar borgarhlutinn í Asíu
en hinn i Evrópu.
Þessi mynd er frá einu af hinum nýjustu og glæsilegustu
hverfum borgarinnar Bakú í Azérbaijan.
Þessi mynd var tekin — þótt ótrúlegt megi virðast — snemma
í júlimánuðfi síðastliíSnum. Siglingaleiðin liggur um íshafið
norðan við Sovétríkin og það eru kraftmiklir ísbrjótar, sem
orðið hafa að brjóta flutningaskipunum leið.
r ' r ■- ' —
I Baltiiski-skipasmíðastöðinni í Leníngrad er nú verið að
smiða 60 þúsund lesta olíuflutningaskip. Því hcfur verið gefið
nafnið Sofía og gert er ráð fyrir að skipasmíðastöðin afhendi
skipið fullbúið á byltingarafmælinu í haust, 7. nóvember.
i
i
4
i