Þjóðviljinn - 03.10.1963, Blaðsíða 7

SÍÐA 2
Fimmtudagur 3. október 1963
HÖÐVIIIINN
Haukur Helgason
Næstliðinn þriðjudag var
fjallað um komu varaforseta
Bandaríkjanna og dvöl hans
hér á landi í 56 lesdálkum
Morgunblaðsins. I einum af
þessum dálkum var mín lítil-
lega getið. Sagt að ég hafi
gert tilraunir til að rífa niður
merki þeirra, sem fögnuðu
komu varaforsetans, en ekki
hafi betur til tekizt en svo
að ég hafi dottið í götuna og
því nær verið troðinn undir.
Þessi frétt er uppspuni frá
rótum. Eg hef alla tíð verið
litið gefinn fyrir slagsmál,
enda hvorki stór né sterkur.
Hitt er annað mál, að þegar
piltamir úr Heimdalli komu
œðandi yfir á það svæði, sem
lögreglan hafði afmarkað okk-
ur hernámsandstæðingum, þá
hafði ég ekki skap í mér til
að renna af hólmi og spyrnti
við fótum. Ekki vil ég segja
að þessi viðspyrna mín hafi
borið mikinn árangur, en
hvorki datt ég í götuna né
heldur lá við að ég yrði troð-
inn undir.
Að mínu viti er frétt blaðs-
ins, sem mér er sagt að Vísir
hafi endurprentað, aðeins að
einu leyti eftirtektai’verð. Mér
virðist sem sé sýnilegt, að
Morgunblaðið hefur í þjónustu
sinni blaðamann eða blaða-
menn, sem geta gripið til
pennans með það eitt fyrir
augum að ljúga upp á náung-
ann. Ef satt skal segja þá
Ikemur þetta mér ekki á ó-
vart.
Að öllu öðru leyti er fréttin
það ómerkileg að ekki er um
hana orð á hafandi.
Enda var það allt annað,
sem ég vildi drepa á. Það er
framkoma Heimdallarpiltanna
á þeim mannamótum, sem
vinstri öfl hér í borg hafa
staðið að á undanförnum ár-
um. Og nú síðast í sambandi
við þá mannþröng, sem safn-
aðist saman fyrir utan Hótel
Sögu í tilefni af dvöl varafor-
setans, mr. Johnsons.
Á árunum 1933—39 dvaldi
ég allmikið í Stokkhólmi. Þá
voru sænskir nazistar í nokkr-
um uppgangi þar í borg eins
og annarsstaðar í Svíþjóð.
Iðulega sótti ég á þessum ár-
um fundi, sem vinstra fólk í
borginni stóð að. Ósjaldan
varð ég þá vitni að því hvern-
ig nazistarnir höguðu sér til
þess að hleypa upp þessum
UM SLAGSMÁL OG FLEIRA
fundum. Var fátt eitt til spar-
að af þeirra hálfu. Þeir rudd-
ust inn í mannþyrpingarnar,
þeir köstuðu eggjum, þeir
bauluðu, þeir börðu, og var
þá undir hælinn lagt hver
varð fyrir höggi, karl eða
kona, ungur eða gamall.
Sem kunnugt er hafa
vinstri öflin hér í borg haldið
nokkra útifundi undanfarin
ár, ýmist í sambandi við
kröfugöngur eða af öðrum á-
stæðum. Oftast hefi ég tekið
þátt í þesum fundum og því
fylgzt mætavel með því sem
fram hefur farið. Á síðustu
árum hefur mjög borið á því,
að Heimdallarpiltamir hafa á
sinn sérstæða hátt viljað ger-
ast þátttakendur í þessum
mannamótum. Þátttaka þeirra
hefur verið með nákvæmlega
sama hætti og sænsku nazist-
anna á sínum tíma.
Auðvitað eru ekki allir með-
limir Heimdaliar undir sömu
sökina seldir. 1 þeim félags-
skap eru að sjálfsögðu marg-
ir mætir drengir, sem hafa
skömm á framkomu félaga

';í **\

Myndirnar hér á síðunni voru teknar fyrir utan Háskólabíó síðdegis 16. september sl. og sýnir nokkurn hluta þess mannfjölda, sem
sinna.
Eg hef oft séð þessa pöru-
pilta ryðjást inn í þyrpingar
friðsamra fundarmanna, ég
hef séð þá kasta eggjum, ég
hef heyrt baul þeirra
og ég hef séð þá með bar-
smíðar — og er þá sama hver
fyrir barðinu verður — svo
sem um daginn fyrir utan
Hótel Sögu þegar Heimdell-
ingarnir sóttu sem fastast að
Sigurði Guðnasyni, fyrrver-
andi formanni Dagsbrúnar.
(Að vásu án nokkurs árang-
urs, því Sigurður er maður
fyrir sinn hatt þótt nokkuð
sé hann aldurhniginn). Eg hef
séð þessa pilta ráðast af
bræði að renglulegum nýgræð-
ingi fyrir utan hús Sósíalista-
flokksins við Tjarnargötu 20
og rífa hann upp með rótum
á meðan aðrir félagar þeirra
voru önnum kafnir við að æfa
s'kotfimi sína með því að
brjóta rúður í húsinu. Eitt
sinn sá ég einn piltinn aka
bíl sínum með nokkrum hraða
inn í kröfugöngu verkamanna
1. mai.
Þessar staðreyndir eru al-
varlegs eðlis. Þær sýna ljós-
lega að það er grunnt niður
að hinu nazistiska innræti
þessara pilta. Raunar má vera
að þeir telji sig vera að stuðla
að eigin hagsmuntnn með
eggjakasti sínu og öðrum ólát-
um, hafandi í huga að ýmsir
þeirra, sem hér á árunum
marseruðu í brúnum skyrtum
eftir götum Reykjavíkur,
hafa hlotið skjótan frama og
mikinn. En hvort sem þeir
eru að hugsa um eigin hag
eða ekki þá eru þessar stað-
reyndir mjög alvarlegs eðlis.
Hverjir bera ábyrgðina á
safnaðist undir merki og kröfuspjöld Samtaka hernámsandstæðin ga til þess að Icggja áherzlu á þá orðsendingu sem varaforscta
Bandaríkjanna, Lyndon B. Johnson, var alhcnt í lok bíófundarins frá samtökunum.
Eftir Hauk Helgason
framkomu þessara óláta-
belgja? Auðvitað þeir aðilar,
er bak við tjöldin skipuleggja
aðfarirnar — því oftast eða
alltaf eru þær skipulagðar —,
en koma sjálfir hvergi nærri.
Mestu ábyrgðina ber þó Morg-
unblaðið, sem næst útvarp-
inu er mesta áróðurstækið,
sem fyrirfinnst á Islandi.
Ætíð hefur Morgunblaðið
borið í bætifláka fyrir óaldar-
seggina. Ætíð kennt „komm-
únistum“ eða öðrum vinstri
mönnum um sakir. Það má
með sanni segja að sagan
endurtaki sig. Á sínum tíma
sagði blaðið, að kommúnistar
hefðu kveikt í ríkisþinghúsinu
þýzka, þótt allur heimurinn
vissi að nazistarnir sjálfir
höfðu lagt eld að þeirri
byggingu. Morgunblaðið sneri
við staðreyndum — þá og nú.
I dag býsnast blaðið yfir<$>
þeim sem fengið hafa eggin
framan í sig, ekki hinum sem
köstuðu eggjunum. Það rugl-
ar saman geranda og þolanda,
ekki óviljandi heldur með
fullri vitund. I augum þess
eru þeir, sem vörpuðu eggjun-
um friðsamir borgarar, hinir
sem fyrir eggjunum urðu 6-
aldarseggir. Slikur áróður,
borinn fram í tíma og ótíma,
hefur mikil og alvarleg áhrif,
ekki sízt meðal ungmenna nú-
tímans. Því miður er það istað-
reynd að þegar Morgunblaðið
segir einn hlut þá er hann
orðinn sannleikur í augum allt
of margra Islendinga.
Auðvitað var mr. Johnson,
varaforseti, velkominn til Is-
lands. Okkur hernámsand-
andstæðingum er sem öðrum
löndum okkar gestrisni í blóð
borin, og yfirleitt fögnuðum
við komu hans. En við vild-
um að hann fengi að vita um
liug íslenzku þjóðarinnar til
dvalar erlends hers á íslandi
og til hugsanlegs herskipa-
lægis í Hvalfirði.
Við höfum rökstuddan
grun um að ekki myndu öll
kurl koma til grafar ef yes-
menn á borð við þá ráðherr-
ana, Bjarna ÍBenediktsson og
Guðmund I. Guðmundsson,
væru einir til frásagnar um
hið raunvernlega hugarfar
þjóðarinnar í sambandi við
þetta mál málanna.
Þrátt fyrir allar tiltektir
Heimdellinganna tókst okkur
að ná iþví markmiði, sem við
höfðum sett okkur. Varafor-
setinn gerði okkur af fullri
kurteisi orð um, að hann myndi
veita viðtöku mótmælaorð-
sendingu okkar. Mr. Johnson
stóð við orð sín, leið hans til
okkar var að vísu torvelduð af
Heimdallarpiltum, en hann
kom m.a. fyrir tilstilli fulltrúa
úr utánríkismálaráðuneytinu
íslenzka og Ragnars Stefáns-
sonar, fylgdarmanns varafor-
setans. Sýnilegt var að hann
mat miklum mun meir virðu-
lega framkomu Jónasar Árna-
sonar og Þórodds Guðmunds-
sonar, þegar þeir afhentu orð-
sendinguna, heldur en fram-
komu mannsins sem barði með
regnhlíf í höfuðið á Jónasi
um leið og mr. Johnson tók
við mótmælunum, og jafnljóst
var að hann kunni lítt að
meta baul yes-mannanna úr
Heimdalli.
Þótt við hernámsandstæð-
ingar yfirleitt fögnuðum komu
mr. Johnsons, þá var okkur
lítt að skapi allur sá dæma-
lausi hégómaskapur sem £s-
lenzk stjórnarvöld viðhöfðu í
sambandi við komu mannsins,
konu hans og dóttur. Um
þennan hégómaskap væri
hægt að skrifa langt mál. Það
ætla ég mér ekki að gera. Á
það vil ég þó benda, að flest-
um góðum Islendingum hlýt-
ur að vera misboðið af for-
sætisráðuneytinu þegar það
gefur út tilkynningu um, að
íslenzkir ráðherrar og vara-
forsetinn hafi rætt um við-
horf bandarískra stjórnar-
valda til heimsmálanna yfir-
leitt, Kúbumálið, samninginn í
Moskvu, o. s. frv. o. s. frv.,
en Ólafur Thórs hafi sérstak-
lega talað um það sem að
landi okkar snýr. Samkvæmt
Morgunblaðinu fóru þessar
yfirgripsmiklu umræður fram
á rúmlega 10 mínútum — og
má með sanni segja að hrað-
mæltir hafa þeir verið vara-
forseti Bandaríkjanna og ís-
lenzku ráðherramir.
Haukur Helgason.
Ályktun 23. sambandsþings UMFÍ um æskulýðsmál:
Skemmtanaííf unglinga sé
óháð fjárplógssjónarmiðum

Meðal ályktana, sem
samþykktar voru á 23.
sambandsþingi Ung-
mennafélags íslands í
síðasta mánuSi, var sú um
æskulýSsmál sem fer hér
á eftir:
„23. sambandsþing UMFl
haldið í Reykjavík dagana 7.
og 8. sept. 1963 þakkar skólum
landsins fyrir hinn mikla
skerf. sem þeir hafa lagt frani
til heilbrigðs félagslífs æsku-
lýðsins. Þingið telur að auka
þurfi félagslegt uppeldi í skól-
um landsins og meta beri fé-
lagsstörf til launa ekki síður
en önnur störf í skólunum.
Þingið vekur í þessu sam-
bandi athygli á fyrirhugaðri
stofnun lýðháskóla í SkálhoBi
og minnir á skóla Sigurðar
Greipssonar í Haukadal.
Þingið telur, að ekki megi
svipta unglinga tómstundum
með of löngum vinnudegi,
enda séu þær skipulagðar með
aðstoð hins opinbera. Varast
ber og að láta böm og ung-
linga vinna störf, sem eru um
of áhættusöm og erfið miðað
við þroska þeirra.
Þingið leggur áherzlu á, að
gefa verði þeirri staðreynd
auknar gætur. að heimilið er
grundvöllur þjóðfélagsins og
að þar þurfa böm og ungling-
ar að eiga athvarf, hvað
húsakynni snertir og ytri að-
stæður, en um fram allt, að
foreldrar sinni bömum sínum
sem mest.
Sambandsþingið telur rétt,
að kirkjan og æskulýðssamtök
taki höndum saman og hefji
forustustarf fyrir ungt fólk,
sem hyggur á hjúskap. m.a.
með útgáfu rita um þessi efni.
Þingið telur. að ríkisútvarpið
hafi með lofsverðum hætti
reynt að stuðla að heimaveru
fólks með ýmsu góðu útvams-
efni, svo sem vinsælam
skemmtiþáttum.
Þingið beinir því til Alþing-
is og annarra aðila. að aukið
verði eftirlit með fjárreiðum
unglinga og að heimilunum sé
veitt aðstoð í þessum efnum og
telur lög um skylduspamað í
rétta átt.
Þingið harmar vaxandi af-
brot unglinga og ýmis konar
uppivöðslu á almannafæri og
brýnir það fyrir stjórnarvóld-
um um leið og það þakkar
aukna viðleitni þeirra, að raka
þessi mál föstum tökurn og
Framhald á 4. síðu.