Þjóðviljinn - 05.10.1963, Page 2

2 SÍÐA
ÞlðÐVILJlNN
Laugardagur 5. október 1963
Verkalýðshreyfingin á Norðurlandi
ræðir kjaramálin og skipulagsmál
Þing Aíþýðusambands Norðurlands verður háð
á Akureyri nú um helgina og verður þar fjallað
um kjaramálín og skipulagsmál verkalýðshreyf-
ingarinnar, en þau mál eru brýnt úrlausnarefni
allrar íslenzku verkalýðshreyfingarinnar á þessu
hausti.
Þingið verður sett á Ak-
ureyri í dag, laugardag. Það
verður háð í Alþýðuhúsinu
og hefjast þingfundir um
fjögurleytið síðdegis.
tÉr
Þjóðviljinn hafði í gaer
Kaupmönnum finnst sinn
hlutur fyrir borð borinn
Fyrir skömmu héldu Félag
matvörukaupmanna og Félag
kjötverzlana í Reykjavík sam-
eiginlegan fund í Leikhús-
kjallaranum og var fundarefni
verðlagsmál, rekstrargrund-
völlur matvöruverzlana og af-
koma þeirra.
A vegum félaganna hefur
<S>
Gerizt
áskrifendur
að
Þjóðviijanum
verið starfandi að undanfömu,
verðlagsmálanefnd sem m.a.
hefur haft það hlutverk á
hendi. að rannsaka rekst.rar-
grundvöll og afkomu matvöru-
verzlana. Ólafur J. Ólafsson,
löggiltur endurskoðandi, hefur
staðið fyrir rannsókninni, og
var hann mættur á fundinum
og skýrði niðurstöður rann-
sóknar sinnar og nefndarinnar.
Til grundvallar rannsókninni
voru lagðir rekstursreikningar
verzlana fyrir árið 1961 og
1962, en þar sem viðkomandi
verzlanir eru misgamlar, ým-
ist í einkaeign eða hlutafélög,
voru gerðar viðeigandi þreyt-
ingar í einstökum liðum reikn-
inganna til þess að gera þá
sambærilega hvem öðrum.
Niðurstaða rannsóknanna sýnir
að á árinu 1961 og 1962 hafa
matvöruverzlanir almennt ver-
ið reknar með halla og það
Heim-
ilisböl
Morgunblaðið birtir í gær
leiðara um Framsóknarflokk-
inn. Ekki virðist leiðarinn
vera skrifaður af neinu sér-
stöku tilefni, heldur hefur
hann að geyma almenna
dóma. Framsóknarflokkur-
inn „er í dag staddur á
flæðiskeri"; hann er upp-
vis að „ræfildómi“ sem
veldur „vandræðum og öng-
þveiti"; hann hefur „eng-
an bandamann átt nema hinn
Moskvustýrða kommúnista-
flokk“; hann er „gersamlega
úrræðalaus"; hann „hefur
barizt ofstækisfullri baráttu"
enda „örlar hvergi á sjálf-
stæðri tilraun til þess að
marka ábyrga stefnu gagn-
vart vandamálum þjóðfélags-
ins“. Á þessa leið heldur
Morgunblaðið áfram þar til
heilum dálki er lokið og tími
kominn til að setja punkt.
Þannig virðist efni forustu-
greinarinnar vera það eitt að
gefa Sigurði Bjamasyni
tækifæri til þess að skeyta
skapi sínu á Framsókn, likt
og þegar hundi er sveiað. En
forustugreinin er annað og
meira en skapsmunalumbra
ritstjórans, og þar er í raun-
innl alls ekki verið að tala
við Framsókn. Þetta er árás
á þá menn innan Sjálfstæð-
isflokksins sem beita sér fyr-
ir því að Framsókn verði
tekin inn j viðreisnarstjórn-
ina og eru þegar teknir að
þukla á ýmsum leiðtogum
Framsóknarflokksins í því
skyni. Öllum er Ijóst að við-
reisnarstefnan er hrunln, og
ósamkomulag stjórnarflokk-
anna magnast með hverjum
degi, eins og marka má af
skrifum Alþýðublaðsins. Því
eru leiðtogar íhaldsins að
velta því fyrir sér hvemlg
þeir eigi að fara að því að
hanga í völdunum engu að
síður; sumir telja óhjákvæmi-
legt að taka upp aftur gömlu
helmingaskiptaregluna; aðrir
telja að núverandi stjómar-
flokkar geti bjargað 6ér um
skeið með nýrri gengislækk-
unarkollsteypu án þess að
semja við Framsókn. Um
þetta eru nú illvígar deilur
í Sjálfstæðisflokknum og
raunar einnig innan Alþýðu-
flokksins. Forustugreín Morg-
unblaðsins er til marks um
það hversu alvarlegt heimil-
isbölið er ojðið.
v Til-1
valið [
Alþýðublaðið, málgagn j
sjávarútvegsmálaráðherrans, :
greinir frá þvi í gær að er- [
lend tilboð hafi borizt í stóru •
togarana fjóra sem eftir eru •
í landinu þótt enn sé ekki :
ráðið hvort þeir fari sömu [
leiðina og Freyr. Eru boðnar [
120 milljónir króna í alla [
togarana, en sú upphæð ætti »
að hrökkva nokkum veginn ■
til þess að greiða kostnaðinn :
af bílakirkjugarðinum í Foss- [
vogi, sem viðskiptamálaráð-:
herrann ber ábyrgð á. Þann- »
ig hafa Bmil og Gylfi gullið :
tækifæri til að leysa erfið- :
ustu viðfangsefni sín í náinni \
samvinnu. — Austri. :
enda þótt laun eiganda eða
vextir af eigin fé væri ekki
reiknað til gjalda viðkomandi
fyrirtækja.
Þá er það ennfremur vitað,
að á yfirstandandi ári hafa
þegar orðið þrjár launahækk-
anir hjá starfsmönnum fyrir-
tækja þessara, auk allveru-
legra hækkana á ýmsum öðr-
um kostnaðarliðum. Er því
sýnilegt, að á árinu 1963 kem-
ur afkoma þessara sömu fyrir-
tækja til með að verða ennþá
lakari.
Verðlagsyfirvöldum hefur
verið gerð fullkomin grein
fyrir þessu, bæði nú og áður,
og verður nú eigi lengur hjá
því komizt. að leiðrétta gild-
andi verðlagsákvæði þannig,
að fullt tillit sé tekið til eðli-
legra þarfa fyrirteekjanna.
Á fundinum var eftirfarandi
tillaga samþykkt:
„Almennur sameiginlegur
íundur Félags matvörukaup-
manna og Félags kjötverzlana
f Reýkjavík, haldinn í Leik-
húskjallaranum, miðvikudag-
inn 18. sept. 1963. felur verð-
lagsmálanefnd félaganna að
vinna að því við verðlagsyfir-
völd, að fá leiðréttingu verzl-
unarálagningar til samræmis
við raunverulega þörf fyrir-
tækjanna, sem rannsóknir
nefndarinnar hafa sýnt.
Ef slík leiðrétting fæst ekki
án ástæðulausrar tafar hjá
verðlagsyfirvöldum, telur
fundurinn rétt að benda á, að
óhjákvæmilegt er að verzlunin
sjálf leiðrétti álagninguna á
grundvelli rannsóknanna til
samræmis við sannanlega þörf
fyrirtækjanna, til þess að
greiða raunverulegan kostnað
við dreifingu hverrar vöruteg-
undar.“
(Frá FMK og FKVR).
samband við Tryggva Helga-
son, forseta Alþýðusambands
Norðurlands, og skýrði hann
frá að þátttaka í þinginu
yrði góð, tilkynntir hefðu
verið fulltrúar frá flestum
stöðum á sambandssvæðinu.
Aðalmál þingsins að þessu
sinni verða kjaramálin, eins
og þau standa nú, og at-
vinnumálin á sambandssvæð-
inu. Annað aðalmál þings-
ins verður skipulagsmál al-
þýðusamtakanna, en það mál
knýr nú fast á til úrlausnar.
Félagsdómur 25 ára
Framhald af 4. síðu.
dómara í stað þess, sem Vinnu-
veitendasambandið hefur nefnt.
Slíkt er. þó frekar fátítt. Ef
um er að ræða mál þess efn-
is. hvort tiltekin starfsemi falli
undir iðju eða iðnað víkja þeir
dómendur. sem nefndir eru af
Alþýðusambandinu og Vinnu-
veitendasambandinu, en þeirra
sæti taka dómendur úr flokki
manna. sem Landsamband iðn-
aðarmanna, Iðnsveinaráð Al-
þýðusambands Islands og Fé-
lag ísl. iðnrekenda hafa til-
nefnt í því skyni. Á sama hátt
taka sæti í Félagsdómi dóm-
arar nefndir af fjármálaráð-
herra og Bandalagi starfs-
manna ríkis- og bæja. þegar
fjallað er um mál vegna kjara-
samninga opinberra starfs-
manna.
í Félagsdómi eiga nú sæti
þessir aðaldómendur:
Hákon Guðmundsson. hæsta-
réttarritari, forseti dómsins og
KaupskipihJ. afhent
flutningaskip 2. þ.m.
Gunnlaugur E. Briem ráðuneyt-
isstjóri, báðir nefndir af
Hæstarétti. Einar Amalds
yfirborgardómari nefndur af
Félagsmálaráðherra. Ragnar
Ölafsson hæstaréttarlögmaður
nefndur af Alþýðusambandi fs-
lands og Einar B. Guðmunds-
son hæstaréttarlögmaður, nefd-
ur af Vinnuveitendasambandi
Islands.
Þeir Hákon Guðmundsson
og Gunnlaugr Briem hafa set-
ið í Félagsdómi í 25 ár eða
frá upphafi. Einar B. Guð-
mundsson hefur verið dómari
þar í 18 ár, en Ragnar Ölafs-
son í 13 ár. Að því er varðar
starfsaldur annarra dómenda
er setið hafa í Félagsdómi skal
þess getið. að þegar ísleifur
Árnason borgardómari andað-
ist á sl. ári hafði hann verið
aðaldómari í 17 ár, en þax áð-
ur varadómari í 7 ár.
Á þeim 25 árum, sem Fé-
lagsdómur hefur starfað munu
alls 30 menn hafa tekið þátt
í dómstörfm. En fyrstu dóm-
aramir auk Hákonar Guð-
mundssonar og Gunnlaugs
Briem vor þeir Sverrir Þor-
björnsson nú forstjóri Trygg-
inarstofnunar ríkisins. Kjartan
Thors framkvæmdastjóri og
Sigurjón A. Ólafsson, fyrrum
formaður Sjómannafélags
Reykjavíkur.
Hinn 2. þ.m. var Kaupskip
h.f. afhent í Hamborg flutn-
ingaskip, sem félagið festi kaup
á með samningi undiirrituðum
hinn 9. júli sl. Skip þetta hefur
hlotið nafnið HVlTANES og
verður heimahöfn þess Keflavík.
Skipið er 2574 D.W. tonn sem
Blindraskólinn
fær góða gjöf
Föstudaginn 20. sept. sl. heim-
sóttu þrjár konur úr Rebekku-
stúkunni Bergþóru Blindraskól-
ann í Bjarkargötu 8 í Reykja-
vík. Afhentu þær formanni
Blindravinafélags fslands, Þór-
steini Bjamasyni, höfðinglega
gjöf til skólans. Er það stórt
hnattilíkan upphleypt. Hnötturinn
er gerður í Englandi og mjög
vandaður.
Mun hann koma að góðum
notum við landafræðikennslu,
og áreiðanlega munu margir
fleiri en nemendur fara hönd-
um um hann sér til fróðleiks
og skemmtunar.
Blindravinafélag fslands þakk-
ar þeim Rebekkusystrum inni-
lega þessa nytsömu og veglegu
gjöf.
Ennfremur þakkar félagið
þeim fyrir aðrar gjafir, vin-
áttu og góðan skilning á vanda-
málum blinda fólksins, sem
komið hefur fram á margan hátt
í 25 ára starfi þeirra að vel-
ferðarmálum blindra.
lokað, en 1464 D.W. tonn sem
opið hlífðarþilfarsskip. Rúm-
mál lestanna er 110 til 120 þús.
kubikfet. Aðalaflvélin er 2000
ha. Deutsch dieselvél og gang-
hraði þess 13—13% sjómíla.
Skipið er smíðað hjá August
Pahl skipasmíðastöðinni í Ham-
borg eftir ströngustu kröfum
Germ. Lloyd og British Lloyd og
var tekið í notkun síðast á ár-
inu 1957 og hefur verið í eigu
skipsmíðastöðvarinnar siðan.
Það hét áður STEENDIEK. Skip-
ið er búið fullkomnum sigtinga-
tækjum og hið vandaðasta að
öllum frégangi.
Skipshöfnin er 22 menn. Skip-
stjóri er Sigutður Þorsteinsson,
1. stýrimaður Harry Stcinsson
og 1. vélstjóri Hörður Reynir
Jónsson.
Hlutafélagið Kaupskip var
stofnað seint á árinu 1962 og
hefur verið unnið að skipakaup-
unum síðan. Samninga í Þýzka-
landi af hálfu féfagsins hefur
Vigfús Friðjónsson framkvæmda-
stjóri annazt, en auk hans eru
í stjóm félagsins Árni Guð-
jónsson hrl. formaður, Steinþór
Magnússon, KeHavík og Karl
Sæmundsson, Reykjavík.
Skiplð er nú á leið frá Ham-
borg til Antwerpen, en fer það-
an til Bordeaux og Jamaica.
Gleymið ekki að
mynda bamið.
Fleygið ekki
bókum
Kaupum óskenundar ís-
lenzkar og erlendar bæk-
ur og skemmtirit.
Fornbókaverzlun
Kr. Kristjánsson
Hverfisgötu 26, sími
14179.
Sjálfstæðishúsið
verður nú Sigtún
1 dag verður opnaður skemmti-
staður og greáðasala I Sjálfstæð-
Ishúsinu. Hefur Sigmar Péturs-
son tekið húsið á leigu og kall-
ar veitingastaðinn Sigtún. Að-
aláherzluna hyggst hann leggja
á vcizlur félagssamtaka og ein-
staklinga. Á laugardögum verða
almenningsskemmtanir og hyggst
Sligmar einkum hafa íslenzka
skemmtikrafta I þjðnustu sinni.
Sigmar Pétursson hefur und-
anfarin fimm ár séð um rekstur
Breiðfirðingabúðar og getið sér
gott orð í því starfi. 1 Sigtúni
mun hljómsveit Þorsteins Ei-
ifkssonar leika fyrir dansi og
leggja aðaláherzhina á hæga
músík. Söngvari með hljómsveit-
inni verður Jakob Jónsson. í
kvöld mimu þau Guðmundur
Jónsson og Sígurveig Hjaltested
skemmta gestum bæði með ein-
söng og tvísöng. Þá má og geta
þess, að 12. okt. næstkomandi
verður afmælishóf fyrir dr. Pál
ísólfsson, sem þá er sjötugur.
Fyrir tæpu ári var hús-
ið allt gert upp, og ep nú hið
vistlegasta, t.d. prýðir heljar-
mikill pálmi bljómsveitarpall-
inn. Yfirþjónn í Sigtúni verður
Leifur JónsSon.
Til gamans má geta þess, að
sagt er að Framsóknarflokkur-
inn hafi gert hæsta tilboðið f
leigu hússins, en því verið hafn-
að. Sleppa þvl Reykvíkingar
a.m.k. fyrst um sinn viö Fram-
sóknarvist f Sjálfstæðishúsinu.
Bókamenn
Nú eru síðustu forvöð að eignast ýmsar góðar bækur
á hagstæðu verði. Upplag eftirtalinna verka er ýmist
á þrotum eða mjög Htið til af þeim í gömlu og ódýru
bandi. Þau ritanna. sem bundin verða síðar, hljóta
þá óhjákvæmilega að hækka mjög í verði.
Saga Islendiinga IV-IX, öll bindin, sem út eru komin ■
1 skinnbandi 932.00, í shirtingsbandi 638.00,
óbundin 460.00.
Sturlunga-saga III (myndskreytta útgáfan). 1 skinn-
bandi 400.00, í skinnlíki 300.00, óbundin 18000.
Andvökur Stehans G. Stephanssonar I-IV (heildarútgáfa).
I skinnbandi 665.00, i shirtingsbandi 517.00.
óbundin 387.00.
Heimskringla I-III í skinnk'ki 200.00.
Kviður Hómers I-II. 1 skinnlíki 200.00.
Leikritasafn Mcnningarsjóðs I-XX. í skinnlíki 825.00.
óbundið 600.00.
Ritsafn Theodóru Thoroddsen, í skinnbandi 280.00, í
skinnlíki 225.00, óbundið 180.00.
BÓKAÚTGÁFA MENNINGARSJÓÐS.
>
(