Þjóðviljinn - 13.10.1963, Blaðsíða 12

F LUGSKOTU VEIÐAR
Innst í sainum gengur lítið
miUiþil fram á gólfið og bak
við þetta milliþil hangir
merkilegt málverk eiginlega
hálffalið umheiminum úti í
hinum stóra sai.
Frammi í salnum hanga
rismikii verk eftir innlenda
og erlenda meistara og menn
kíkja seint og um síðir bak
við þetta þil. Þarna er litill
heirnur út af fyrir sig og
tjáir merkiiega IffSreynslu
ekkert síður en hinir miklu
lífsháskar andlegra átaka
frammi í salnum. Hvað eru
tii dæmis flugskötuveiðar?
Veit nokkur maður hér á
landi, hvað flugskata merkir?
Óþekktur nýgræðingur í list-
inni tjáir þó reynsiu sína af
þessum merkiiegu kvikindum
og fjailar málverk hans um
slíkar veiðar. Hver er þessi
Óþekkti listmálari?
Hvar hefur hann stundað
fluguskötuveiðar?
Hann sýnir nú í fyrsta
skipti verk eftir sig á haust-
sýningu niður í Listamanna-
skála þessa daga.
Þetta er eina málverkið
hans á sýningunni.
Hann er hjá
Ríkisskip
Við fundum hann niður við
höfn og vinnur hann sem
hafnarverkamaður hjá Rík-
isskip. Hann stóð í lúgunni
um borð í Esju og handlék
dúsin af linubölum, sem áttu
að fara til Eskifjarðar.
Hann var eiginlega á leið-
inni niður í lest.
Málar þú flugskötur?, spyr
ég.
Hann verður einkennilegur
tdl augnanna.
Svo hlær hann.
Já, — ég er flugskötumál-
arinn.
Mér finnst þær eiga það
skilið að komast á léreft.
Hefur þú stundað flug-
skötuveiðar?
Ég er eini lslendingurinn,
sem hef séð flugskötu.
Hef verið sjómaður síðan
ég var fimmtán ára.
Það er stutt síðan ég kom
í land.
Hann heitir Eggert Magnús-
son.
Við föðurkné
Ég er fasddur að Njálsgötu
17 hér í bæ og er fjörutíu
Eggert Magnússon hafnarverkamaður og listmálari á vinnustað. — (Ljósm. Þjóðv. G.M.).
og átta ára gamall. Faðir
minn hét Magnús Jónsson frá
Breiðholti. Faðir minn hafði
góða frásagnarlist og sagði
mér oft sögur, þegar ég stóð
lftfll við föðurkné, og það
voru merkilegar sögur. Hann
stundaði hvalveiðar við Suð-
ur-Afríku árið 1911 með átta
löndum sínum og fóru þeir
þangað á vegum Ellefsen.
Þessi Ellefsen var norskur
maður og rak hvalveiði-
stöðvar vestur á f jörðum. Þeir
sigldu oft um Gíneuflóann
og rákust þá á merkiieg kvik-
indi. Þetta voru einkennileg
kvikindi í frásögnum föður
míns.
1 bemsku ól ég löngun til
þess að fara einhvertíma á
þessar söguslóðir og stunda
sjómennsku þar. Fimmitán
ára byrjaði ég á Skúla fó-
geta og hef stundað sjó á
togurum og mótorbótum lop-
ann úr minni ævi. Annars
erum við feðgar oft kenndir
við Engjabæ i Laugadai. Fað-
ir minn rak þar h'tið fjárbú
og vann í bæjarvinnunni á
efri árum. Listhneigðina hef
ég sennilega úr móðurættinnL
Móðir mín teiknaði forkunn-
arvel. Ég á sex systur, sem
teikna og mála meira og
minna. Móðurafi minn hét
Málverkið ,,Flugskötuveiðar“ — (Ljósm. Þjóðv. A. K.).
Eggert Noo-ðdahl, bóndi frá
Hóimi. Móðuramma mín hét
Valgerður Guðmundsdóttir.
Hún var föðursystir Guð-
mundar frá Miðdal.
Á Ljóna-
ströndinni
Bernskudraumur minn
komst í framkvæmd árið
1950. Labbaði ég mig inn á
nýlendudeild brezka heims-
veldisins í London og réði
mig semn reyndan fiskimann
á Ljónaströndina.
Ég átti að kenna Súdan-
negrum að veiða fisk. Þama
var ég sex mánuði og hét
dvallarstaður minn Bathrust
í Gambíu.
Kongóflóiinn breiðir úr sér
og er sjórinn 32 gráður á
Celsíus. Heitir vindar blása
innan úr Saharaeyðimörkinni
og sóiin stingur geislum sín-
um þráðbeint ofan á kolla
mannfóíllksins.
Ég fékk bát með dieselvél
til umráða og fimmtíu nem-
endur. Þeir voru allir Mú-
hameðstrúar. Þeir kunnu ekk-
ert, þegar ég fór. Ég hef aldrei
kynnzt eins bænheitu og trú-
uðu fólki.
Þeir lágu síknt og heilagt
á bæn og vildu ekki læra
fiskveiðar. Framan af veidd-
um við hákarl í hænsnafóður.
Síðan áttum við að snúa
okkur að túnfiskveiðum. Þeir
lofuðu okkur í London að
senda okkur kæliskip. Þegar
það kom loksins á vettvang
eftir sex mónuði, þá þoldi
ekki kælikerfið hitann í sjón-
um. Þá gafst ég upp og fór
heim.
Lífsdramað
1 morgunsárið brutumst
við gegnum frumskóginn nið-
ur á ströndina og ýttum
fleytu okkar úr vör. Kongó-
flóinn er einkennilega blár
og er sjávardýpi allt að þrjú
þúsund xnetrar. Allan daginn
háðum við bardaga við há-
karla ofan í hænur brezka
heimsveldisins og lögðust
nemendur mínir oft á bæn.
Einn dag í ofanverðum
ágústmánuði skeði svo mitt
lífsdrama. Ógurlegt flykki
flaug allt í einu upp úr sjáv-
arskorpunni á stjómborða og
tók að svífa kringum bátinn.
Þetta var flugskata.
Halinn stóð þráðbeint út í
loftið og skældur kjaftur
brosti niður til okkar. Nem-
endur mínir urðu hvítir af
skdlffingu. Þessar skötur blaka
til börðunum á flugi og þetta
eru engar smáræðis skepnur.
Þær vega allt að 1200 pund
á þyngd.
Þær ná allt að átta metra
hæð upp í lofftið og geta
haldið sér á lofti í tíu mínút-
ur í senn. Þessi skata hefur
sennilega verið tuttugu fet
á breidd og þama hringsól-
aði hún kritngum bátinn.
Englendingar kalla þetta fyr-
irbæri djöflafisk.
Hvað er list?
Fáir menn í heiminum hafa
séð flugskötur Djúga í kring-
um bátinn sinn og er þetta
sérstasð íslenzk reynsla. Mér
hefur fundizt hún svo merki-
leg, að ég ákvað að festa
hana á léreft. Enginn þarf
að furða sig á, þó að allt
sé morandi af fiugskötum í
myndfletinum. Svo hefur mér
þetta kvikindi orðið hugstætt
gegnum árin. Ein er þó sýnu
stærst og ber af hinum að
öllum gildleika og hef ég
annað augað blátt og hitt
grænt og nota þar steind
litagler. Hún er kannski held-
ur vinaleg um kjaftinn og er
þó ástæða til þess að óttast
þessi kvikindi. Sumir hafa
furðað sig á þessu vopnaða
liði í stafni bátsins og rísa
þar bugspjót, sveðjur og
korðar til himins.
Það er ekkert spaug fyrir
mótorbát úti á opnu hafi,
ef þetta flykki skellir sér
yfir bátinn. Hún getur hvolft
honum.
Þetta eru hættulegar veiðar.
Einn korðinn er kokkteidpinni
af bar hér í bænum. Á hvaða
bar fékkstu þennan kokkaeil-
pinna? spurði dómnefndin á
sínum tima. Ég neita að
svara þessari spumingu.
Það kemur ekki list við.
g-m.
Skaddaðist illa / andlití við sprengingu
Um kl. 12.50 í gær varð það
slys inni í Bústaðahverfi að 15
ára drengur, Viggó Guðmunds-
son, Bústaðahverfi 8, slasaðist
Illa í andliti við sprengingu.
Rannsóknarlögreglan skýrði
Þjóðviljanum svo frá í gær að
drengurinn hefði verið inni í
skúr sem hann á sjálfur við
húsið heima hjá sér ásamt fé-
laga sínum og voru þeir eitt-
hvað að fikta með hvelibettu,
sem Ihann hafði fengið á vinnu-
stað sínum. Var þráður við
hvellhettuna og mun hann hafa
sett hann í samband við vasa-
ljós. Sprakk hvellhettan við
andlitið á drengnum og skadd-
aðist hann illa. Var hann þeg-
ar fluttur í Landsspítalann þar
sem gert var að sárum hans.
Ekki var enn vitað hve alvar-
leg meiðsli drengsins voru er
blaðið fór í prentun í gær.
Sunnudagur 13. október 1963 — 28. árgangur — 221. tölublað.

|»H |@| T§; 1P11
Síldaryfirtaka á Siglufirði gengur vel
SIGLiUFlRÐI 9/10. — Undan-
fama daga hefur nússneskur
yfirtökumaður á síld verið hér
á Siglufirði og hefur yfirtakan
gengið vel og árekstralaust. Eg
hef átt tal við yfirmenn á þrem
plönum og ber þeim öllum sam-
an um þetta. Kristján Ásgríms-
son yfirmaður á plani Einars
Sigurðssonar sagði að yfirtakan
hjá sér hefði gengið vel enda
síldin ágæt vara en ekki væri
von til að yfirtökumennimir
létu bjóða sér hvaða vöra sem
væri. Á þessu plani fór fram
yfirtaka á 1500 tunniun af síld.
Skafti Stefánsson sem rekur
söltunarstöðina Nöf sagði einn-
ig að yfirtakan hefði gengið vel.
Hins vegar benti hann á, að í
fyrra hefðu saltendur fengið
115 krónum hærra verð fyrir
hverja cutsíldartunnu er seld
var tíl Sovétríkjanna heldur en
fyrir það sem fór til Svíþjóðar
og Finnlands. Þessi verömunur
stafar bæði af því að það er 5
kg meira í tunnunni af Rússa-
sildinni en liinum og einnig á
hann að vega upp á móti meiri
sorteringarkostnaði sem er við
Rússasíldina. Enn hefur ekki
verið ákveðið hver verðmunur-
inn verður í ár, en hann þarf
að hæltka frá því í fyrra, sagði
Skaftí, því að vinnan við sorter-
inguna er mikil.
Bjami Þorsteinsson hjá Pól-
stjömunni h.f. sagði að yfirtak-
an þar hefði gengið vel. Hins
vegar taldi hann sig hafa orðið
varan við að þessi nýi yfirtöku-
maður Rússanna gerði strang-
ari kröfur en áður hefðu verið
gerðar varðandi þomún í síld-
inni, — hann vildi meta hana
sem þráabyrjun — en þomun
er rannar byrjunareinkenni á
þráa. — K-F.
Talstöð í Siglufjarðarskarði
Siglufirði 12/10 — Siglufjarð-
arskarð er nú fært á nýjan leik
smærri og stærri bifreiðum.
Skarðið varð ófært aðfaranótt
fimmtudags og stöðvaðist þann-
ig áætlunafbifreiðin í efstu
brekkunni, sem heitir Péturs-
brekka og var þó hægt að sél-
flytja fólkið á smærri bifreiðum
yfir háskarðið. Endurbætur
hafa farið fram á skýlinu, sem
staðsett er í háskarðinu og hef-
ur nú verið komið upp talstöð
í skýlinu og getur fóHk í hrakn-
ingum náð sambandi við um-
heiminn. Talstöðvarmálið hefur
verið baráttumál hjá Kvenna-
deild Slysavamafélagsins í tólf
ár og er nú loksins komin við-
eigandi lausn á þessu máli. —
Kolbeinn. i
Einn bátur kominn á síld
Grindavik 12/10 — Sjósókn
liggur bér niðri að mestu um
þessar mundir og er verið að
dytta að flotanum. Þrír stærri
bátar eru þó byrjaðir á trolli
og fjórar trillur eru á línu, en
lítill afli fæst þó þessa daga.
Hafrenningur var til dæmis að
koma inn áðan og fékk lítið.
Einn bátur er byrjaður héðan
á síldveiðum, en það er Hrafn
Sveinbjamarson HI. og hefur
hann verið viku úti. Síðastliðna
nótt fékk hann 150 tunnur af
síld í Jökuldjúpinu og lagði afl-
ann upp í Hraðfrystihús Ólafs-
víkur. — Hafdís.
Hrútasýning á Skeið-
vellinum í dag kl. 10
Klukkan tíu fyrir hádegi í dag, verður sýning á kyn-
bótahrútum á skeiðvelli Fáks við Elliðaár. Það eru Fjár-
eigendafélag Reykjavíkur og Búnaðarfélag íslands, sem
standa að sýningunni.
Þjóðviljinn hafði í gær tal af
Braga Kristjánssyni úr stjórn
Fjáreigendafélags Reykjavíkur.
Búnaðarfélagið, sagði Bragi,
gengst fyrir slíkum sýningum
í hverju héraði fjórða hvert ár
og er þessi sýning liður í þeirri
starfsemi þess. Það er Pébur
Hjálmsson sem gerir mælingar
og dæmir hrútana, en ég, fyrir
hönd Fjáreigendafélagsins, og
ef til vill einhverjir fleiri, verð-
um honum til ráðuneytis og að-
stoðar. Gera má ráð fyrir að
mi'lli tuttugu og þrjátíu hrútar
verði sýndir þama og eru þrenn
peningaverðlaun veitt: leggur
Búnaðarfélagið fram 1/3 þess
fjár en félag viðkomandi fjár-
ei-genda 2/3.
Auk þessara sýninga hefur
Fjáreigendafélag Reykjavíkur
alla tíð gengizt fyrir millisýn-
ingum og þar veitt samskonar
verðlaun. Nú getur fleiri en
einn hrútur hlotið fyrstu verð-
laun og því var það að fyrir
sex árum gaf Þorkell Einars-
son farandbikar er veita skyldi
vænsta hrút af fyrsta flokks
hrútum á hverri sýningu. Hand-
hafi þessa bikars er nú Ólafur
Jónsson á Reynisvatni. Sýning
Fjáreigendafélagsins feHur nið-
ur á þessu ári og verður næsta
sýning væntanlega næsta haust.
I stjóm Fjáreigendafélags
Reykjavíkur eru nú þessir menn:
Ingimundur Gestsson, formaður,
Hjalti Benediktsson, varafor-
maður, Sigfús Bjarnason, ritari,
Ágúst Kristjánsson, gjaldkeri,
og meðstjómandi Bragi Krist-
jánsson.
,.Fðrantlsön?v-
ararnir" svngja
Fyrsta söngskemmtun „Far-
andsöngvaranna" á Akranesi er
í dag, sunnudag. I hópnum eru
þessir listamenn: Svala Nielsen,
Sigurveig Hjaltested. Erlingur
Vigfússon, Jón Sigurbjömsson og
Ragnar Bjömsson, sem annast
undirleik.