Þjóðviljinn - 16.10.1963, Blaðsíða 4
4 SlkA
MÓÐVIUINN
Miðvikudagur 16. október 1963
Cftgeíandi: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokk-
urinn. —
Ritstjórar: ivar H. Jónsson, Magnús Kjartansson (áb.|,
Sigurður Guðmundsson.
Fréttarltstjórar: Jón Bjamason, Sigurður V. Friðþjófsson.
Ritstjóm, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðust 19.
Sími 17-500 (5 línur). Áskriftarverð kr. 80 á mánuði.
Kröfur verkamanna
\ hinni almennu ráðstefnu Alþýðusambands ís-
lands um kaup- og kjaramálin, sem verka-
lýðssamtök um allt land áttu hlut að, var því
beint til sambandsfélaganna að þau fylki sér um
þser meginkröfur að almennt verkamannakaup
verði 40 krónur um tímann, að lögð verði áherzla
á fullnægjandi ráðstafanir til verðtryggingar og
yarðveizlu þess kaups sem um semst, að vinnu-
tími verði styttur og samið verði um hámark
yinnutíma verkafólks og sérstaklega barna og
unglinga. Á fundum í þremur stærstu verka-
mannafélögum landsins í fyrrakvöld samþykktu
þau einróma aðalatriðin í kröfum sínum til at-
vinnurekenda samkvæmt þessum meginlínum.
Það er því nú Ijóst orðið í aðaldráttum hverjar
kröfur verkamannafélögin bera fram í þeim samn-
ingum sem nú hefjast.
D ökstuðningur verkalýðshreyfingarinnar fyrir
myndarlegri kauphækkun verkamanna er svo
^ugijós að réttmæti þeirrar hækkunar er almennt
talin sjálfsögð. Svo er einnig um kröfuna um
styttingu vinnutímans með óskertu kaupi. Um
nauðsyn þessara ráðstafana er vart deilt lengur.
En ástæða er til að vekja sérstaka athygli á kröfu
.verkalýðshreyfingarinnar um verðtryggingu
kaupsins, enda þótt sú krafa sé síður en svo ný.
Fyrir tveimur áratugum tókst verkalýðshreyfing-
unni eftir harða barátfu að fá inn í kaupsamninga
ákvæði um breytingar á kaupi samkvæmt verð-
lagsvísitölu. Sú verðtrygging kaupsins sem í því
ákvæði fólst, var að vísu alltaf næsta ófullkom-
in og óspart möndlað með vísitöluna verkamönn-
um í óhag. En þessi ákvæði samninga verkalýðs-
félaganna voru engu að síður viss trygging þess,
að ríkisstjórnir gerðu sér ekki leik að því að sleppa
lausri óðadýrtíð.
jYúverandi stjórnarflokkar, Sjálfstæðisflokkur-
1 inn og Alþýðuflokkurinn, unnu það gerræðis-
fulla verk á Alþingi að gera að engu með laga-
ákvæði þessi samningsbundnu réttindi verka-
manna og annarra launþega, og hafa hrósað sér
af. Afleiðingin hefur m.a. orðið að verkalýðsfélög-
in hafa talið sig nauðbeygð nú um sinn að hreyfa
samninga sína tvisvar eða oftar á ári, þar sem rík-
issíjórn þessara flokka hefur fylgt eftir afnámi
vísitöluákvæða samninganna með því að gefa
braski og verðhækkunum lausan taum en jafn-
framt reynt að halda kaupinu niðri. Atvinnu-
rekendasamtök eins og Landssamband íslenzkra
útvegsmanna sem í einu og öllu lýtur stjórn Sjálf-
stæðisflokksins, hafa meira að segja verið látin
fara í ósvífnar kauplækkunarherferðir gegn sjó-
mönnum og ríkisvaldi beitt til að rýra hlut þeirra,
eins og í Emilsgerðardómnum alræmda. Nú er þó
svo komið að varla er heldur lengur deilt um
nauðsyn þeirrar kröfu verkalýðssamtakanna að
eftir myndarlega kauphækkun verði að krefjast
verðtryggingar þess kaups sem um semst. Meira
að segja þjónar ríkisstjórnarinnar í verkalýðs-
hreyfingunni þykjast tilneyddir að taka undir þá
kröfu. Reynslan frá því vísitöluákvæðið í kaup-
gialdssamningum verkalýðsfélaganna var afnum-
ið talar skýru máli til stuðnings málstað og kröfu
verkalýðshreyfingarinnar, einnig í því máli. — s.
ÞingsályktunartíMaga þingmanna Alþýðubandalagsins
Tryggja þarf sérbætur allra
sjómanna áíslenzkum skipum
Tveir þingmenn Alþýðubandalagsins, þeir Geir
Gunnarsson og Hannibal Valdimarsson, hafa
flutt tillögu til þingsályktunar um sérstak-
ar örorku- og dánarbætur sjómanna.
ÞINCSIÁ ÞJÓÐVIL|ANS
Tillagan er svohljóðandi:
„Alþingi ályktar að skora á
ríkisstjóraina að láta undirbúa
og Ieggja fyrir þetta þing frum-
varp til laga, er tryggi, að alllr
sjómenn á íslenzkum skipum
njóti sérstakrar slysatryggingar,
eigi lægri en 200 þús.kr., mliðað
við fulla örorku eða dauða,
vegna allra slysa, er verða um
borð á skipi eða í Iandi.“
1 greinargerð segja flutnings-
menn:
„Flutningsmenn þingsálykt-
unartillögu þessarar hafa tví-
vegis flutt á Alþingi frumvarp
til laga um breytingu á lögum
um almannatryggingar þess
efnis, að auk almennra örorku-
og dánarbóta njóti sjómenn á
íslenzkum skipum sérbóta frá
almannatryggingum að upp-
hæð allt að 200 þús. kr., mið-
að við fulla örorku eða dauða.
Þegar fyrrgreint frumvarp
var fyrst flutt, höfðu félög yf-
irmanna á togurum og farskip-
um náð fram slíkri sértrygg-
ingu með kjarasamningum við
samtök útgerðarmanna, og síð-
ar fengu önnur sjómannafélög
sams konar réttindi, hin fyrstu
þeirra með verkfallsbaráttu.
Sjómenn á bátum undir 12
tonnum að stærð njóta þó ekki
enn sömu sérbóta og stéttar-
bræður þeirra á stærri skipun-
um, en kjarasamningar stétt-
arfélaga ná ekki til skipa inn-
an við 12 tonn, á þau er ekki
lögskráð.
I greinargerð með frumvarpi
því, er að framan er getið,
voru færð fram rök fyrir þvi
að eðlilegt sé, að sjómenn njóti
hærri örorku- og dánarbóta en
aðrir, þar sem þeir taka að sér
áhættusömustu störfin í þjóð-
félaginu og um leið þau störf,
sem óumdeilanlega eru einn
aðalgrundvöllurinn undir þjóð-
arframleiðslunni.
Á þetta sjónarmið um iög-
festingu slíkra sérbóta til allra
íslenzkra sjómanna vildi Al-
þingi þó eigi fallast, og við
endurskoðun laga um almanna-
tryggingar, sem síðar fór fram,
voru ekki lögfestar sérbætur til
sjómanna, sem náð höfðu beim
fram með tímabundnum kjara-
samningum, né þær fengnar
þeim hluta sjómannastéttarinn-
ar, sem algerlega var afskipt-
ur um sérbætur.
Hverja skoðun, sem menn hafa
á því, hvort sjómenn eigi eð
njóta sérbóta umfram slysa-
og dánarbætur almannatrygg-
inganna eða ekki vegna áhættu
þeirrar, er þeir taka á sig
við störf umfram aðra lands-
menn, þá blasir það við, að
vfirgnæfandi meirihluti sjó-
mannastéttarinnar hefur nú
þegar tryggt sér þessar sérbæt-
ur með kjarasamningum. Hlns
vegar er nokkur hluti sjó-
mannastéttarinnar, þ. e. þeir
sem starfa á bátum undir 12
tn., algerlega afskiptur í þessu
efni. Úr þessu misrétti verður
að bæta. Það er algerlega ó-
viðunandi og ósæmandi, að er
sjómenn farast jafnvel samtím-
is við störf, séu sumir þeirra
aðeins bættir hálfum þeim bót-
um, sem greiddar eru aðstand-
endum stéttarbræðra þeirra.
Þá er einnig á því full þörf,
að sú sértrygging, sem sjó-
menn á stærri skipum njóta
með kjarasamningum, verði
lögfest, þannig að afstýrt sé
allri hættu á, að réttur til sér-
bóta tapist, vegna þess að út-
gerðarmenn hafi látið undir
höfuð leggjast að kaupa um-
samda tryggingu, svo sem hef-
ur átt sér stað. Nýleg lagaá-
kvæði þess efnis, að skilríki
frá tryggingafélagi um, að slík
Gcir Gunnarsson
Hannibal Valdimarsson
trygging sé í gildi, skuli lögð
fram við lögskráningu, eru
ekki fullnægjandi í þessu efnij
þar sem verulega skortir á om
framkvæmd laganna.
Það er skoðun flutningsmanna.
að hámarksbætur sértrygging-
arinnar þyrftu að vera all-
nokkru hærri en 200 þús. kr.s
en sú upphæð er hin sama og
í núgildandi kjarasamningjm
sjómanna og útgerðarmanna, 'én
síðan þeir samningar voru gerð-
ir, hefur gildi krónunnar rým-
að verulega."
' ‘7
Leiðrétting
í inngangi að frétt hér á
síðunni í gær um fjárlaga-
frumvarpið hafa fallið niður
setningahlutar, svo að meinlegt
er. Síðari málsgrein inngangs-
ins átti að vera svohljóðandi:
„f frumvarpinu er gert ráð
fyrir að skattar og tollar nemi
samtals 2.110.500.000 krónum,
þar af aðflutningsgjöld
1.366.000.000 kr. Miðað við
fjárlög yfirstandandi árs
hækka rekstursútgjöld sam-
kvæmt frumvarpinu um 329,2
milljónir króna“.
Fastanefndir
deilda voru kjörnar í gær
Kosið var í fastanefndir
beggja þingdeilda í gær, 8
nefndir í hvorri deild. Urðu
úrslit hverrar kosningar jafn-
an hin sömu: 1 neðri deild
hlaut sameiginlegur listi
stjórnarflokkanna, íhalds og
krata, 21 atkvæði og 3 menn
kjörna og listi Framsóknar-
flokksins 13 atkvæði og 2
menn, en listi Alþýðubanda-
lagsins 6 atkvæði og engan
kjörinn. 1 efri deild hlaut
sameiginlegur listi stjórnar-
flokkanna 11 atkvæði og 3
menn kjörna, listi Framsókn-
ar 6 atkvæði og einn kjörinn,
en listi Alþýðubandalagsins 3
atkvæði. Varð því hlutkesti að
skera úr um hvort kjörinn
yrðl í nefndir efri deildar 2.
maður á lista Framsóknar eða
Alþýðubandalagsmaður. Unnu
Framsóknarmenn hlutkestið
sex sinnum en Alþýðubanda-
Iagið tvisvar. Gils Guðmunds-
son í bæði skiptin.
Frumvarp um breyt-
ingu á áfengislögum
Meðal stjórnarfrumvarpa,
sem lögð hafa verið fram á
Alþingi, er frumvarp til laga
um breytingu á áfengislögum
nr. 58. 24. apríl 1954.
Frumvarp þetta er samið á
vegum dómsmálaráðuneytis-
ins á grundvelli tillagna sem
fram koma i álitsgerð nefnd-
ar, sem skipuð var af mennta-
málaráðherra í júnímánuði s.l.
í samráði við dómsmálaráðu-
neytið, í tilefni atburða, sem
gerðust í sambandi við ferðir
æskufólks í Þjórsárdal um
hvítasunnuhelgina 1963. —
Nefndina skipuðu Sigurjón
Sigurðsson, lögreglustjóri,
Símon Jóh. Ágústsson, prófess-
or, og Ólafur Jónsson, formað-
ur bamavemdarn. Reykja-
wíkur.
f umræddum lögum er gert
Framhald á 5. síðu.
Fastanefndir neðri deildar
eru þannig skipaðar:
Fjárhagsnefnd
Davíð Ólafsson, Matthías
Mathiesen, Sigurður Ingi-
mundarson. Skúli Guðmunds-
son og Einar Ágústsson.
Samgöngumálanefnd
Sigurður Bjarnason, Jónas
Pétursson, Benedikt Gröndal,
Björn Pálsson og Sigurvin
Einarsson.
Landbúnaðarnefnd
Gunnar Gíslason, Jónas Pét-
ursson, Benedikt Gröndal,
Ágúst Þorvaldsson og Björn
Pálsson.
Sjávarútvegsnefnd
Svei-rir Júlíusson. Pétur Sig-
urðsson, Birgir Finnsson, Gísli
Guðmundsson og Jón Skafta-
son.
Iðnaðarnefnd
Jónas G. Rafnar, Sigurður
Ágústsson, Sigurður Ingi-
mundarson, Þórarinn Þórar-
inss. og Gísli Guðmundsson.
Heilbrigðis- og
félagsmálanefnd
Matthías Bjarnason, Guð-
laugur Gíslason, Birgir Finns-
son, Jon Skaftason og Ágúst
Þorvaldsson.
Menntamálanefnd
Einar Ingimundarson, Gunn-
ar Gíslason, Benedikt Gröndal,
Sigurvin Einarsson og Björn
Fr. Björnsson.
Allslierjarnefnd
Einar Ingimundarson, Matt-
hías Bjarnason, Sigurður
Bjarnason, Bjöm Fr. Björns-
son og Skúli Guðmundsson.
Fastanefndir efri deildar
eru skipaðar þessum mönnum:
Fjárhagsnefnd
Ólafur Bjömsson, Magnús
Jónsson, Jón Þorsteinss., Karl
Kristjánsson og Helgi Bergs.
Samgöngumálanefnd
Bjartmar Guðmundsson, Jón
Ámason, Jón Þorsteinsson,
Páll Þorsteinsson og Ásgeir
Bjarnason.
Landbúnaðarnefnd
Bjartmar Guðmundsson,
Sigurður Óli Ólafsson, Jón
Þorsteinsson, Ásgeir Bjarna-
son, Páll Þorsteinsson.
Sjávarútvegsnefnd
Jón Árnason, Þorvaldúr G.
Kristjánsson, Eggert G. Þor-
steinsson, Helgi Bergs og
Ólafur Jóhannesson.
Iðnaðamefnd
Magnús Jónsson, Þorvaldur
G. Kristjánsson, Eggert G.
Þorsteinsson, Hermann Jónas-
son og Gils Guðmundsson.
Heilbrigðis- og
Félagsmálanefnd
Auður Auðuns, Þorvaldur
Kristjánsson, Jón Þorsteins-
son, Karl Kristjánsson og Ás-
geir Bjarnason.
Menntamálanefnd
Auður Auðuns, Ólafur
Björnsson, Jón Þorsteinsson,
Páll Þorsteinsson og Gils Guð-
mundsson.
I, .
Allsherjarnefnd
Magnús Jónsson. Ólafur
B.jörnsson, Eggert O Þor-
steinsson, Ólafur Jóhannesson
og Hermann Jónasson.
*