Þjóðviljinn - 25.10.1963, Blaðsíða 4

4 BlÐA
Ctgefandi: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokk-
urinn. —
Ritstjórar: Ivar H. Jónsson, Magnús Kjartansson (áb.),
Sigurður Guðmundsson.
Fréttaritstjórar: Jón Bjamason. Sigurður V. Friðþjófsson.
Ritstjóm. afgreiðsla, auglýsingar. prentsmiðja: Skólavörðust 19.
Sími 17-500 (5 línur). Áskriftarverð kr. 80 á mánuði.
Þörfín viðurkennd
Ifakin var athygli á því hér í blaðinu fyrir nokkr-
um dögum, að svo óvenjulega bæri nú við að
engin rödd heyrðist um að kröfur verkamannafé-
laganna séu of háar eða ósanngjamar. ^nda þótt
verkalýðs’félögin hafi talið sér skylt að 'æra fram
hærri kröfur en offast áður, vegna hinnar ein-
stæðu óðadýrtíðar sem ríkisstjórn Sjáfs'tæðis-
flokksins og Alþýðuflokksins hefur magnað. Með
yerðbólgunni hefur auðbröskurum landsins verið
íærður ómældur gróði og auðgunarfæri, svo það
er einsdæmi í íslandssögu. Enda er því líkas’t’ sem
þeir máttarstólpar Sjálfstæðisflokksins, sem 'ja'fn-
an hafa mætt' hverri kröfugerð af hálfu verka-
lýðsfélaganna með tilbreytingalausri þvælu um
ósvífni verkamanna sem allt' ætli að setja á h'aus-
inn, kinoki sér við að spila þá gatslitnu íhalds-
plötu nú á þessu hausti.
ITitf h'afa andsfæðingablöð verkalýðsh'reyfingar-
innar reynf, sem heldur ekki er frumleg't, að
lýsa varnarkröfum verkalýðsfélaganna við óða-
dýrtíð ríkisstjórnarinnar sem skuggalegu pólitísku
samsæri sijórnarandstæðínga, sem e'fldu kröfugerð
gegnum verkalýðsfélögin stjórninni til óþurftar.
Nokkrar greinar hafa verið skrifaðar á þeim nói-
um í Morgunblaðið og Vísi og Alþýðublaðið hef-
ur meira að segja ymprað á slíkum „rök"semdum“.
Einkennilegt má þó heita ef ritstjórum þessara
blaða og húsbændum þeirra í stjómarklíku Vinnu-
yeitendasambandsins er ekki ljóst’, að slíkur áróð-
ur kemst ekki á oft svo nokkur líti við h'onum
eins og nú er ástait í launamálum og verðlags-
málum.
rililraun stjómarblaðanna að lýsa varnarbaráttu
verkalýðsfélaganna sem nú er að hefjast sem
pólitísku samsæri gegn ríkisstjóm Sjálfs’tæðis-
•flokksins og Alþýðuflokksins hlýtur að misfakasi,
þó ekki væri vegna annars en þess að stjómendur
launþegafélaga úr stjórnarflokkunum, ja’fn'f sijórn
Verzlunarmannafélags Reykjavíkur og Iðjustjóm-
in, haía ekki talið sér annað fært en gera nú kaup-
kröfur engu minni en almennu verkamannafélög-
in, sem áróðri stjórnarflokkanna er venjulega snú-
íð að. Enda er það brýn þörf verkamanna og ann-
arra launþega sem knýr fram kröfur verkalýðs-
félaganna og launþega almennt, enda he'fur a'ft-
urhaldsstjórn Óla’fs Thors og Alþýðuflokksins ekki
fundið ráð til þess að láfa dýrtíðarflóðið einung-
is skella á stjórnarands’tæðingum.
T¥itt er jafnljóst að Sjálfs’tæðis'flokkurinn hugsar
sér að hafa hönd í bagga með aðgerðum verka-
lýðshreyfingarinnar gegnum þau félög sem hafa
verið svo óforsjál að kjósa menn verðbólgustjórn-
arinnar til forystu, það kom þegar fram í tilraun-
unum að sundra röðum verkalýðshreyfingarinnar
með því að boða til sérstakrar ráðstefnu í upphafi
kaupgjaldsbaráttunnar. Sú tilraun tókst þó ekki
betur en svo að það ætti að vera Sjálfstæðisflokkn-
um og Alþýðuflokknum nokkur aðvörun. Hvað
eftir annað þegar mesf hefur legið við í hags-
munabaráttunni hefur verkalýðshreyfingin sýnt
að hún lætur ekki sundra röðum sínum, heldur
sækir rétt sinn. — s.
------ MÓÐVILJINN-----------*--- Föstudagur 25. október 1963
Viðskipti íslands og Póllands
hafa þrefaldazt á fimm árum
Boleslaw Piasecki, sendifuli-
trúi og verzlunarfulltrúi Pól-
lands á Islandi. er nú á förum
til heimalands síns þar sem
hann tekur við störfum í við-
skiptamálaráðuneytinu í Var-
sjá, en við verkefnum hans
hér tekur Viktor Jabczynski
sem nýkominn er til landsins.
Boleslaw Piasecki hefur dval-
izt á Islandi í meira en fimm
ár, síðan í ágúst 1958, þegar
hann kom hingað sem fyrsti
viðskiptafulltrúi Póllands á Is-
landi; 1 maí í ár tók hann
einnig við störfum Sendifull-
trúa Hann hefur reynzt mjög
dugmikill fulltrúi þjóðar sinn-
ar og eignazt hér fjölmarga
vini ásamt fjölskyldu sinni.
Þegar Þjóðviljinn átti við hann
stutt viðtal í tilefni brottfarar-
innar var honum efst í huga
hversu mjög viðskipti Islands
og Póllands hafa aukízt á und-
anfömum árum.
— Viðskipti lslands og Pól-
lands hafa um það bil þre-
faldazt að verðmæti síðan 1958.
sagði hann, og síðustu árin
hefur aukningin ntnnið 15—
20% á hverju ári. I þessari
aukningu felst ekki aðeins
meira magn af fyrri vöruteg-
undum, heldur hafa Islending-
ar talið sér hagkvasmtaðflytja
inn sífellt fleiri vörutegundir
frá Póllandi. Má ég nefna sem
dæmi að nýlega hefur verið
samið um kaup á 20.000 pör-
um af leðurskóm í Póllandi, en
það er allverulegur hluti af
því skómagni sem Islendingar
flytja inn. Af öðrum nýjum
vörutegundum sem bætzt hafa
við síðustu árin nefni ég til
að mynda gluggagler. verulegt
magn af bárujámi og öðru
völsuðu jámi, rafmagnsleiðsl-
ur, miðstöðvarofna, baðker.
malt, þrúgusykur. eldspýtur,
kartöflur og annað grænmeti
o.s.frv. Mér er það ánægju-
efni að innflytjendur og neyt-
endur hafa verið ánægðir með
þessar vörur.
En þvf aðeins hafa þessi við-
skipti aukizt svo mjög að báðir
aðilar eru ánægðir og telja
verzlunina sér í hag hvað verð
og vörugæði snertir. Við kaup-
um héðan ýmsar þær vörur
sem Islendingar telja sér hag-
kvæmt að selja okkur, nýlega
höfum við til dæmis samið am
kaup á 40.000 tunnum af salt-
aðri suðurlandssfld, einn!g
kaupum við hér frysta síld,
síldarmjöl og annað fiskmeti.
1 nýjustu samningum er gert
ráð fyrir að viðskipti landanna
frá 1. október 1963 til jafn-
lengdar 1964 nemi 250 milljón-
um króna, innflutningur og út-
flutningur samanlagt, og að
undanfömu hafa rammasamn-
ingamir staðizt svo til að fuflu.
Islendingar hafa nú næst mest
viðskipti við Pólland af sósíal-
istískum löndunum, næst á
eftir Sovétrikjunum. en 1958
var Pólland hið fjórða í röð-
inni af sósíalistískum ríkjum.
— Og teljið þér að hægt
muni að auka þessi viðskipti?
— Það tel ég ekkert vafa-
mál. Ég vil til að mynda benda
á að Pólverjar hafa nú á boð-
stólum fiskibáta eða litla tog-
ara, 210—230 tonn að stærð,
sem hafa líkað mjög vel í Nor-
egi, og mér er kunnugt um að
íslenzkir útgerðarmenn hafa á-
huga á þeim. Pólland er nú
sjötta mesta skipasmíðaland í
heimi. og auk fiskibáta fram-
leiðum við farskip allt upp f
17.500 tonn og olíuflutninga-
skip upp í 25.000 tonn. Hafa
Pólverjar tryggt sér f öðrum
löndum rétt á að hagnýta
einkaleyfi á vélum og skips-
búnaði samkwæmt þvf sem
fullkomnast er talið og fram-
fylgja að sjálfsögðu ströngustu
alþjóðlegum öryggiskröfum. —
Hefur Hjálmar Bárðarson
Boleslaw Piiasecki
skipaskoðunarstjóri kynnt sér
framleiðslu Pólverja á þessu
sviði og farið um hana lof-
samlegum orðum; einnig hafa
íslenzkir útgerðarmenn sem
hafa látið gera við skip sín
í Póllandi verið ánægðir með
viðskiptin. Ef Islendingar teldu
sér hagkvæmt að kaupa fiski-
skip og farskip í Póllandi
myndi það að sjálfsögðu auka
viðskiptin til mikilla muna.
— Og samskipti Islands og
Póllands á öðrum sviðum?
— Ég hef aðeins verið sendi-
fulltrúi síðan í maí í ár og
hef ekki haft mikið ráðrúm
til að sinna menningarsam-
skiptum á þeim stutta tima,
en þau hafa sem kunnugt er
verið ánægjuleg og farið vax-
andi á undanfömum árum. Þar
hefur verið um gagnkvæmar
heimsóknir að ræða, pólskir
hljómlistarmenn hafa komið
til Islands og sumir starfað hér
lengi, við höfum skipzt ánáms-
mönnum. þannig hefur íslenzka
ríkisstjómin nú veitt pólskum
námsmanni styrk til dvalar við
Háskóla Islands í vetur og ís-
lenzkur námsmaður er í Pól-
landi. Einnig geri ég mér von-
ir um vaxandi samskipti á í-
þróttasviðinu, ætlunin er að
eitt bezta knattspymulið Pól-
lands komi til Islands næsta
sumar og einnig kunnir frjáls-
íþróttamenn, kannski Schmidt,
heimsmeistarinn í þrístökki. og
Czemik, hinn kunni hástökkv-
ari.
— Verður nú ekki ánægju-
legt að koma heim eftir fimm
ára dvöl á íslandi?
— Auðvitað verður það á-
nægjulegt, en engu að síður
hefur mér fallið mjög vel við
að dveljast hér. Hér hef ég
kynnzt fögru landi og sérstak-
lega hlýlegu og gestrisnu fólki.
Dóttir mín má heita hálfur Is-
lendingur, hún hefur dvaljzt
hér helming ævi sinnar. gengið
hér í skóla og talar íslenzku
fullkomlega og betur en móð-
urmál sitt. Ég mun ekki gleýma
vinum þeim sem ég hef eignazt
hér á landi og þeirri sérstæðu
fegurð sem býr í íslenzkrí nátt-
úru, og vitneskju mína um fs-
land mun ég reyna að kynna
í Póllandi. Þegar ég kveð áma
ég íslenzku þjóðinni allra heilla
og vona að viðskipti og vin-
áttutengsl Islendinga og Pól-
verja megi halda áfram áð
eflast.
Ahugi á djáknastarfí
Stefán Rafn, rithöfundur,
hefur beðið Þjóðviljann að
birta eftirfarandi:
Vegna yifirlýsingar forseta
guðfræðideildar háskólans, er
birtist í dagblöðunum í dag,
vil ég leyfa mér að gefa eftir-
farandi skýringu:
Mér er það fyllilega Ijóst, að
ég er eklki innritaður nemandi
í guðfræðideild, enda mun eigi
þurfa embættispróf í guðfræði
til að gerast djákni.
Hins vegar hef ég fengið
munnlegt samþykki allra (fjög-
urra) prófessora deildarinnar
fyrir því að sæikja kennslu-
stundir og fyrirlestra þar, og
hef ég gert það þær vikur,
sem liðnar eru af yfirstand-
andi kennslumisseri.
Ástæða fyrir þessu némi
mínu þar ér, eins og fram
kom í viðtali við dagblaðið
Tímann, álhugi fyrir djákna-
starfr.- Gazfr mér -vel að hug-
myndinni, þegar sú nýbreytni
var upp tekin að vígja Einar
Einarsson til djákna í Gríms-
ey. Langaði mig því til að
auka þekkingu mína í guð-
fræði til þess að vera nokikuð
undir það búinn, ef svo skyldi
fara, að kirkjuyfirvöldin tækju
þá ákvörðun að fjölga djákn-
um í landinu í náinni fram-
tíð.
Fyrirsögn viðtalsins í Tím-
anum var á ábyrgð blaðsins.
Reykjavík 23. október 1963
Vilja að USA hætti
efnahagsaðstoð
Washington 23/10. — Utanrík.
ismálanefnd bandariska öldunga-
ráðsins gaf í gær kvöld út yfir-
lýslngu um að hún væri al-
varlega að hugsa um að mæla
með því að tekið vcrði fyrir
alla efnahagsaðstoð við önnúr
ríki frá 30. júní 1965.
Nefndin hefur þó ekki lagt
fram neina tillögu þessá éfnis,
þar sem talið er að stjórnin
muni semja nýja áætlun um að-
stoð við önnur ríki næsta ár.
MetfíugvéHn tók benzín yfír Kefíuvík
FLUCIÐ
Þegar amerísk sprengjuþoU
af gerðinni B-58 ,,Hustler“
setti nýtt met I flugi frá Tokyo
til London um miðja siðustu
viku, tók hún eldsneytl yfir
Keflavíkurflugvelli, þar sem
þrjár „tank“ flugvélar biðu
komu hennar og afgreiddu á
fáeinum mínútum hver um
sig.
Þota þessi var aðeins 8:35
stundir á leiðinni, sem er
12,9"0 km., og var meðalhraði
hennar 1510 km. á tolukku-
stund. Fór þotan, sem hefur
3ja manna áhöfn, yfir rásmark-
ið við Tokyo klutokan 4,59 eft-
ir meðaltíma í Greenwich, og
var yfir endamarki við Lon-
don kl. 13,34 samdægurs. Flog-
ið var i mikilli hæð eða frá
49,000 til 57,000 feta og á leið-
inni var tekið eldsneyti á
„Hustler‘‘-flugvélin lendir á
flugvelli í Berkshire í Eng-
landi eftir metflugið. Takið
eftir fallhlífinni, scm notuð var
í lendiingu til að draga úr
hraða flugvélarinnar.
☆ ☆ ☆
fimm stöðum, þ.e. yfir Aleut-
eyjum, Eielson í Alaska, Thuie
í Grænlandi, Keflavík og Prest-
wick á Skotlandi.
Áður átti brezk þota af
Canberra- gerð melið á þessari
flugleið, en hún flaug leiðina
á 17 stundum og 42 mínút-
um árið 1955.