Þjóðviljinn - 27.10.1963, Blaðsíða 2

2 SIÐA
Um Skáldatíma
Morgnnblaðið segir | gær,
að ég hafi færzt undan að
segja því álit mitt á Skálda-
tíma Kiljans. Eklki er það nú
alls kostar rétt. Ég bauð blaða-
manninum (mér heyrðist hann
kalla sig Örnólf) að hringja
til mín eftir fáa daga. Tók
hann því með þök'kum, enda
væri svo um fleiri en mig, að
þeir hefðu ekki lokið við að
lesa bokina. En hann er ekki
farinn að hringja, hefur lík-
lega forfallazt. Kannski á hann
það samt eftir. Hver veit nema
Ömólfur hressist. Ef hann
gerir það ekki, má Morgfun-
blaðið prenta þetta eftir J>jóð-
viljanum, og reyndar hvort
sem er.
En meðal annarra orða,
sannsögli þessa Örnólfs virðist
á því stigi, að hann sé rétt-
ur maður á réttum stað.
J>egar Morgunblaðið spyr
mig um álit mitt á Skálda-
tíma Halldórs Laxness, eru
mér efst í huga samskipti hans
við það blað fyrr og síðar.
.Æ’jóð mín hefur verið eins
og viðkvæmt hljóðfæri, sem
svarar áslætti“, sagði Halldór
í nóbelsræðunni sinni. Þetta
var dagsanna. f stórverkum
hans fyrr á árum, meðan hann
gæddi sögupersónur sínar
holdi og blóði, var unaðslegur
tónn, sem náði til h'jartans. En
áhrif hans á hjörtun voru þó
misjöfn. Sumir brugðust illa
við, til dæmis Morgunblaðs-
menn, og reyndu að drepa
Halldór, ekki aðeins í óeigin-
legum skilningi, heldur bók-
staflegum, úr fátækt.
Á sama tima skrifaði Hall-
dór talsvert af ærið misjöfn-
um stjórnmálagreinum. Hann
orti hástemmt lof um bóndann
í Kreml og tvinnaði skammir
um Valtý Stefánsson.
f Skáldgtíma leikur Halldór
á nýja strengi. Eftir að hafa
um árabil skrifað óekta skáld-
sögur og leikrit semur hann
minningar, sem geisla frá sér
mannlegri hlýju og snilld Inn
á milli stingur hann þó póli-
tískum atihugasemdum af gam-
alkunnu kvaliteti. Þær hrífa
hjörtu Morgunblaðsmanna, en
bókmenntasnilldina sjá þeir
ekki, enda gat skáldið ekki
dulið sárindi sín yfir því í við-
tali við blaðið.
En þó að Halldór slái nú
striki yfir ýmis fyrri ummæli
sín í pólitískum efnum, er það
þó eitt, sem hann tekur ekki
aftur og þarf ekki að taka
aftur. Hann barðist fyrir sam-
fylkingu gegn fasismanum, gegn
breiðfylkingu Morgunblaðs-
manna á Hitlersárunum. Sú
barátta var ekki innblásin af
misbrestasömu stjórnmálaskyni,
heldur af ást hans á lífinu,
hinni sömu ást og lyfti í æðra
veldi þeim skáldverkum hans,
sem uppi munu, meðan land-
ið er byggt islenzfcu fólki.
Páll Bergþórsson.
Regnklœðin
frá VOPNA, eru ódýr, létt
og haldgóð. Sjóstakkar, Síld-
arpils og svuntur. MIKIth
AFStÁTTIJR NtJ UM
TÍMA.
VOPNI
Aðalstræti 16.
Afmæliskveðjur
Framhald af 1. síðu.
Lifi Sósíalistaflokkurinn og ein-
ing alþjóðahreyfingarinnar.
Miðstjórn Kománistaflokks
Tékkóslóvakíu.“
„Kæru fólagar.
Ritstjóm Tímaritsins „Vanda-
mál friðar og sósíalisma“ send-
ir ykkur sínar innilegustu
kveðjur í tilefni af 25 ára af-
mæli flokks ykkar. Sameining-
arflokkur alþýðu — Sósíalista-
flokkurinn hefur með einurð og
þrautseigju varið einingu sína,
barizt fyrir hagsmunamálum
þjóðar sinnar, fyrir pólitískú
og efnahagslegu sjálfstæði
landsins, gegn herstöðvum
Bandaríkjanna á Isiandi, fyrir
betri lífskjörum og auknum
réttindum hinna vinnandi stétta.
Við óskum ykkur, kæru félag-
ar, nýrra sigra í baráttunni
fyrir einingu þjóðar ykkar, fyr-
ir bættum kjörum verkalýðsins,
fyrir friði, lýðræði og sósíal-
isma.
Fyrir hönd ritstjómar tíma-
ritsins „Vandamál friðar og
sósíalisma".
A. Rumjantsev, aðalritstjóri.“
MÖÐVILJINN
Sunnudagur 27 október 1963
SUNNUDA G5KR0SSGÁ TA
Nýtt í Ninon
Gegn bleytu, kulda, stormum og hríð.
Regnkápur með svampvend. Verð aðeins kr. 1845.00
Hattur úr sama efni kr. 198.00.
NfNON h.f., Ingólfsstræti 8.
Nýtt í Nínon
Buxur úr þétju en léttu stretch-nylon, með sokkabönd-
um. Sérstaklega henugar fyrir konur með slappa kvið-
vöðva (t.d. eftir bamsburð).
NÍNON h.f., Ingólísstræti 8
MÆÐUR
Athugið hið hagstæða verð á amerísku nyionúlpunum
í NlNON. — Olpurnar eru vattstungnar og tvöfaldar,
(rná venda). Stærðir frá 1—8ára. Verð kr. 525,— til
kr. 575.—
NÍNON h.f., Ingólfsstræti 8.
LÁKÉTT: — 1 hjúskapur. 6 fyrirtæki. 8
refsimál. 9 nýjan. 10 pípan. 12 dyrnar.
14 álpast. 16 króana. 18 vesælli. 21 hús.
23 óhymd. 25 valkyr'jur. 28 kannski. 29
afgamall 30 lík 31 trúna.
LÓÐRÉTT: — 1 lætur inn. 2 karlnafn.
3 syndin. 4 árás. 5 andvana. 6 mennina.
6 réttari. 11 fugl. 13 nýliðið. 15 bit. 16
hagurinn. 16 beiskur. 19 furða sig á. 20
ruggi. 22 framferði. 24 óþæg. 26 Breti
27 streyma.
25. Iðnþing fslendinga:
Reglur séu settar
um verknám nema
25. Iðnþing Islendinga hélt á-
fram fundum í gærmorgun f
Iðnaðarbankahúsinu. Fyrsta mál
á dagskrá var endurskoðun iðn-
fræöslunnar. Öskar Hallgrfms-
son, formaður Iðnfræðsluráðs,
kynnti störf nefndar, sem
menntamálaráðherra skipaði ár-
ið 1961 og hefur haft þessi mál
til athugunar. Urðu miklar um-
ræður um málið. Samþykkt var
áiyktun um iðnfræðslumálin,
Saumanámskeið
hefst 1. nóvember að Grett-
isgötu 82, 2. hæð.
BRYNHILDUR
INGVARSDÓTTIR.
GÓð gjöf
Þeir, sem vilja gefa ungling-
um bækur, sem líklega eru
til að verða góðir ævifélagar
eigandans — vinsamlega at-
hugið þá „Æskudaga“ og —
„Þroskaár“ Vigfúsar. Þær
segja af fátækum afdaladreng
frá bamæsku til efri ára, sem
með reglusemi, viljaþrefci og
óvanalegum ferðalögum hefur
aukið þroska sinn. Bækur V.
G. telja margir meðal beztu
bóka síðari ára. Tvær þær
nýjustu fást ennþá. I Æsku
dögum er m.a. frásögn af lífi
V.G. i „Villta vestrinu". Eng-
inn Islendingur annar getur
sagt slíkt af eigin reynslu.
þar sem m.a. er fagnað eflingu
tæknináms innanlands qg lýst
ánægju yfir þeim vísi að meist-
araskóla, sem kominn er á fót
Þingið telur nauðsynlegt að sett-
ar séu reglur um verklegt nám
iðnnema og jafnframt fyllri á-
kvaeði um löggildingu þeirra
meistara, sem heimild hafa til
að taka nemendur til iðnnáms.
Þá telur Iðnþingið, að endur-
bætur iðnfræðslunnar í landinu
felist m.a. í aukinni starfrænni
kennslu í iðnskólum.
Ennfremur skorar Iðnþingið á
fjárveitinganefnd yfirstandandi
Alþingis til að hækka framlag
ríkissjóðs til byggingar skóla-
verkstæða við Iðnskólann í Rvík
verulega.
Nassta mál á dagskrá voru
lánamál iðnaðarins. Nokkrar
umræður urðu um þau mál og
samþykkti Iðnþingið m.a. áiyfct-
un varðandi lausaskuldir iðnað-
arins, þar sem þeim tilmælum
er beint til ríkisstjómarinnar,
að unnið sé að því að ná sam-
komulagi við viðskiptabankann
um að breyta stuttum skuldum
iðnfyrirtækja við bankana f
Rannsóknanefnd
bréfasölu og eftirlit með
henni.
Nefndinni heimilast að ráða
I þjónustu sína sérfróðan mann
um banka- og viðskiptamál, er
vinni með henni að rannsókn-
inni.
Nefndin skal hafa það vald,
sem heimilað er í 39. gr. stjórn-
arskrárinnar, til þess að heimta
skýrslur af embættismönnum og
öðrum.
Nefndin skal að rannsókn
lokinni gefa deildinni ýtarlega
skýrsla um störf sín og niður-
stöður“.
löng lán, eins og gert hefur ver-
ið varðandi lausaskuldir land-
búnaðar og sjávarútvegs.
Þá hvetur Iðnþingið alla fðn-
aðarmenn til að beina viðskipt-
um sínum til Iðnaðarbankans og
telur jafnframt brýna nauðsyn
bera til, að Iðnaðarbankanum
verði veitt heimild til gjald-
eyrisverzlunar sem fyrst.
Iðnþingið fagnar lögunum um
Iðnlánasjóð, sem samþykkt varu
á síðasta Alþingi og þakkar iðn-
aðarmálaráðherra og ríkisstjóm-
inni fyrir ómetanlegan stuðning
við þetta mikla hagsmunamál
iðnaðarins.
Þá skorar Iðnþingið á ríkts-
stjórnina að gera nú þegar
raunhæfar ráðstafanir, er miði
að því að byggja upp íslenzkan
skipasmíðaiðnað. þannig að ís-
lenzkir aðilar verði þess megn-
ugir að fullnægja þörf þjóðar-
innar um byggingu fiskiskipa og
viðhald fiskiskipaflotans í ná-
inni framtíð.
PJQNUSTAN
LAUGAVEGI 18 SIMI 19113
TIL SÖLU:
2 herb. góð kjallaraíbúð við
Flókagötu, sér inngangur.
3 herb. hæð í timburhúsi
við Grettisgötu. útb. 175
þúsund.
IBÚÐIR ÓSKAST:
miklar útborganir.
2—3 herb. nýjar eða ný-
legar íbúðir.
2—3 herb. ris og kjallara-
íbúðir.
3 herb. góð íbúð í Hiið-
unum, Þingholtunum eða
nágrenni.
3 herb. rúmgóð 1. hæð eða
góð jarðhæð, sem næst
miðborginni.
2 herb. íbúð í Vogunum.
Rúmgott húsnæði á 1.—3.
hæðum hentugt fyrir
rekstur. Má vera í Smá-
íbúðahverfi eða einhverju
af nýjum hverfum borg-
arinnar.
2 herb. íbúð með bílskúr,
eða vinnuplássi í kjall-
ara í Norðurmýri eða ná-
grenni.
6—7 herb. góð hæð með
bílskúr og húsnæði fyr-
ir lækningastofu, helzt í
sama húsi.
SELJENDUR, ef þið þnrf-
ið að sclja eða skipta, vin-
samlegast talið við okkur
sem fyrst.
Skólakerfí
Framhald af 4. síðu.
sem félagslegum stofnunum
eru næg verksvið fyrir tæfcni-
menntaða menn. 1 Sovétrikj-
tmum eru 3.346 tæknimiðskól-
ar og aðrir hliðstæðir miðskól-
ar. 1 þessum skólum eru alls
3.7 mill j. nemar. Auk almennr-
ar æðri fræðslu er fræðileg og
hagnýt kennsla í sérgreinum.
1 þessa skóla er hægt að inn-
ritast foeint úr átta ára skól-
anum eða eftir skemmra eða
lengra starf í verksmiðju, á
skrifstofu o. s. frv. Krafizt er
inntökuprófs. Kennsla fer ým-
ist fram í kvöld- eða bréfa-
skólum. Þarna eru kenndar
allar mögulegar iðngreinar.
Yfirleitt er námstíminn fjög-
ur ár, en þó breytilegt eftir
sérgreinum. Sumir þessara
skóla krefjast lokaprófs frá
ellefu ára skólanum til inn-
göngu. Við skóla þessa eru
verkstæði þar sem nemendur
vinna eigin framleiðsluvörur
og búfræðiskólamir reka eigin
búskap.
(BRÁ þýddi lausl.).
TONLEIKAR
Félagið „Musica nova“ efndi
til tónleika í Þjóðleikhússkjall-
aranum sunnudaginn 20. þ.m.
Efnisskráin hófst á „Con-
certino" fyrir klarínettu og
strengj ahl j óðf æri eftir Ung-
verjann Matyas Seiber. Þetta
var áheyrilegasta verk tónleik-
anna, kunnáttusamlega samið
og margt í því, sem ber vitni
um skemmtilega hugkvæmni.
Verkið var sérstaklega vel og
hreinlega flutt, en flytjendur
voru Gunnar Egilsson, Ingvar
Jónsson, Rut Ingólfsdóttir,
Einar Grétar Sveinbjörnsson
og Hafliði Hallgrímsson.
Allmiklu tilkomuminni voru
tveir lagstúfar fyrir flautu,
fiðlu, lúður og sláttuhljóðfæri
eftir Peter Schaat. Þriðja verk-
ið á efnisskránni, „Adagio“
fyrir fiðlu, klarínettu og píanó
eRir Alban Berg, sver sig í
ætt við önnur tónverk
hans. Síðasta efnisskráratriðið.
„Haustlitir“ eftir Þorkel Sig-
urbjörnsson, hefur verið flutt
áður á tónleikum þessa fé-
Þorkeli Sigairbjörnsson.
lagsskapar (11. apríl 1960).
Flytjendur á tónleikum þess-
um auk þeirra, sem áður eru
nefndir, voru Averil Williams,
Jón Sigurðsson, Jóhannes Egg-
ertsson, Gísli Magnússon, gig-
urður Markússon og söngkon-
an Sigurveig Hjaltested. Á
þetta fólk sérstakt lof skilið
fyrir frammistöðu sína, sem
bar eigi aðeins vitni góðri
kunnáttu, heldur og því. að
það hafði vandað mjög vel til
flutningsins. Bf,