Þjóðviljinn - 27.10.1963, Blaðsíða 10

JQ SlDA
ÞIÓÐVILIINN
Þegar svertinginn mátti fara
á faetur, var búið að taka hlíf-
ina frá rúmi Tumers og um-
búðimar af andliti hans; hann
var enm með sárið reifað, en
sat uppi í rúminu og fylgdist
með öllu. Hann hafði talað við
svertingjann einu sinni eða
tvisvar, en rúm þeirra voru sitt
í ’hvorum enda stofunnar og það
gerði samræðumar erfiðar fyr-
ir Tumer með sárið á höfð-
inu og svertingjann með djúpa
skurðinn á hálsinum. Það var
ekki fyrr en svertinginn var
kominn á fætur og í inni-
slopp að þeir gátu nálgazt
hvor amnan svo, að hægt var
að tala saman með hægu móti.
Tumer sagði: — Hvemig er
að vera kominn á fætur?
Svertinginn sagði: — Mér líð-
ur ekkert of vel núna. Ef ég
hefði vitað að maður fengi
blóðeitrun af því að skera sig
á háis, þá hefði ég reynt að
gera það betur.
— Eða sleppa því alveg, sagði
Tumer.
Svertinginn þagnaði andartak
og hugsaði sig um. — Ja, sagði
hann lofcs. — Það hefði líka
verið leið. Hann sneri sér að
Turner. — En nú er ég kominn
á stjá, og ef yður vantar eitt-
hvað, kapteinn, þá er ekki ann-
að en nefna það.
— Allt í lagi, sagði Tumer og
hélt áfram að lesa blaðið.
Hann þreyttist á því að lesa
lengi I einu; hann fékk verk í
augun og varð að hætta. Svert-
inginn var líka með blað og
eintök af Stars and Stripes og
Yank, en megnið af tímanum
sat hann dapur og hugsaði í
Hárgreiðslan
Hárgrelðsln og
snyrtistofa STEINtJ og DÖDO
Laugavegl 18 111. h. flyftal
SfMI 24616.
P E R M A Garðsenda 21.
‘ SlMI 33968. Hárgreiðslu- og
snyrtistofa.
Dömur! Hárgreiðsla við
allra hæfl
TJARNARSTOFAN.
Tjarnargötu 10. Vonarstrætis-
megin. — SlMI 14662.
HARGREIÐSLUSTOFA
ADSTGRBÆJAR
(Maria Guðmundsdöttir)
Laugavegi 13 — SlMI 14656
•- Nuddstofa 6 sama stað. —
körfustól eða stóð þegjandi og
horfði út um gluggann á hæð-
ótt landsiagið. tJm miðjan dag
sagði Tumer: — Hvað segirðu
um eitt dammtafl? Kanntu að
spila damm?
Hinn rétti úr sér. — Já, já,
kapteinn. Hann stóð upp og
sótti borðið og pappafcassann
með töflunum. — Veiztu það,
sagði hann til að segja eitt-
hvað. — Heima köllum við
þetta rúðuspil.
Þeir settu sfcáfcborðið á rúm-
12
ið hjá Turner og röðuðu töflun-
um. — Hvar áttu heim? sagði
Turner, einnig til að segja eitt-
hvað. — Hvaðan úr Bandaríkj-
unum kemurðu?
— Frá! Nashville, sagði svert-
inginn. — Frá Nashville í
Tennessee-fylki.
Tumer hugsaði sig um and-
artafc. — Er það einihversstaðar
fyrir vestan eða hvað? Eða er
það kannski Texas?
— Nei, nei. Tennessee er að
sunnan, milli vatnanna og Flor-
ida. Ekki alveg syðst eins og
Mississippi eða Louisiana, svona
miðsvæðis suður.
— Ég skil, sagði Turaer á-
hugalaust. — Búinn að vera hér
lengi?
— Fjóra og hálfan mánuð.
>eir fóru að leifca.
— Kanntu vel við þig hér?
— Það er öðru vísi en heima,
kapteinn, sagði negrinn hljóð-
lega. — Stundum fer maður að
hugsa um að það sé býsna langt
heim og þá verður maður ein-
mana. En flestir ofckar lituðu
piltanna kunna vel við sig í
Englandi.
Nokkru seinna spurði Tumer:
— Hvað gerirðu í Nashville?
Við hvað vinnurðu?
— Ég vinn hjá Filtair-fyrir-
tækinu.
— Hvað er það?
Svertinginn leit á hann undr-
andi. — >að er risafyrirtæki,
kapteinn, heima í Nashville.
Þeir hafa meira en fimm þús-
und verkamenn i vinnu núna.
Gera lofthreinsara í bíla og
trufcka og skriðdreka og flug-
vélahreyfla líka. Hann þagnaði
og bætti síðan við: — Pabbi
hefur unnið hjá þeim í meira
en tólf ár. Það er langur tími
hjá sama fjn-irtæki í Bandaríkj-
unum, sérstaklega fyrir litaðan
mann.
— Hvað gerir hann þar?
— Stjómar prentvélinni sem
gerir eftirmyndir af fagteikn-
ingunum. Hann er í rauninni
teiknari, gerir fyrirtaks véla-
teikningar. Við áttum heima í
Hartford þegar ég var Mtifl og
þar vann hann sem teiknari.
Svo fluttum við suður aftur,
vegna þess að afi dó og það
þurfti að Mta til með ömmu. En
sennilega em einhverjir erfið-
leikar í Suðurríkjunum sem ekki
fyrirfinnast í Connecticut.
Pabbi vinnur í prentsalnum.
Hann sagðist hafa verið send-
ur í James HoMis skólann fyrir
litaða drengi í Nashville; teikn-
arinn fyrrverandi hafði veitt
syni sínum eins góða menntun
og blökkupiltur gat hlotið.
— Pabbi vildi að ég yrði telkn-
ari líka og ég tófc námskeiðið
í skólanum og mér líkaði það
vel. En þegar ég var búinn í
skólanum, féfck ég hvergi vinnu
við það. Nei, ónei, ekki í Nash-
ville.
— Af bverju ekki?
Svertinginn horfði á hann.
—• Þetta er dálítið undarlegt í
sumum fylfcjum Bandarikjanria,
sagði hann lágt. — f Filtair
vinna litaðir menn ekki á
teifcnistofunrii. Ég hefði sjálf-
sagt getað fengið vinnu, ef ég
hefði farið til Hartford, en
mamma var heilsulítil og við
vomm ekki sérlega stöndug. En
ég fékk vinnu á bilaverkstæð-
inu hjá Filtair; það era aUt
blökkumenn á verkstæðiriu. Svo
fór ég að aka trufck fyrir þá
og svo fóm þeir að reyna loft-
sigtin á vélökóflu 83 og þá
prófaði ég hana stundum fyrir
þá. Og þegar ég fór í herinn,
komust þeir að því að ég gat
ekið vélskóflu, svo að þeir settu
mig í tæknideildina. Hann hugs-
aði sig um andartak. — Ég
hefði sjálfsagt lent i tæknideild
hvar sem var, sagði hann.
— Þeir senda okkur ekki á víg-
stöðvamar.
Veturinn 1943 hafði hann ver-
ið fluttur yfir Atlanzhafið; hann
var í einn eða tvo mánuði í
Norður-írlandi með herdeild
sinni. Það hafði þurft lending-
arbraut fyrir flugvélar í ná-
grenni við Penzance. í marz
1943 var tæfcnideild hans og
þrjár aðrar famar að virina á
hæð rétt fyrir ofan smábæinn
Trenarth, sem var fjórar tníl-
ur frá Penzance, að slétta engi,
brjóta niður veggi, ryðja burt
bóndabæjum og gera vegi og
brautir. Treriarth er smábær
við jámbrautarleið, við mót að-
allínunnar og Mnunnar norður
á bóginn; þar búa svo sem þús-
urid manns og þar er dálítið
mankaðstorg, kirkja sem byggð
var árið 1356 og bjórkrá. í
tæfcnideildunum vora einungis
svértingjar nema örfáir hvítir
tæknifræðingar; það munaði um
minna en 1500 blökkuhermenn
í þetta litla pláss.
— Mér fellur vel við Tren-
arth, sagði hanri. —• Okkur ger-
ir það öllum.
Það þurfti að leiðrétta ýms-
an misskilning þegar þeir komu
fyrst. Á undan þeim höfðu
komið hvítir eftirlitsmenn úr
áttundu flugdeild til að vélja
staðinn og merkja og þeir höfðu
sagt þorpsbúum aUt um svert-
ingjana sem væntanlegir væru.
Þeir sögðu að svörtu hermenn-
irnir væru ósköp frumstæðir og
þorpsbúar yrðu að vera bæði
varkárir og umburðarlyndir.
Þeir sögðu að svertingjamir töl-
uðu lélega ensku og kynnu ekki
að nota salemi. Þegar þeir væru
svangir, geltu þeir eins og hund-
ar og þeir væru með eftirstöðv-
ar af hala falinn í buxunum,
svo að þeir ættu erfitt með að
setjast niður. Þegar þeir voru
búnir að drekka bjórinn sinn
og marka fyrir lendingarbraut-
inni og ljúga þorpsbúa fulla án
þess að bregða svip, kvöddu
eftirlitsmennimir og skildu
þorosbúa eftir hálfringlaða.
Marston gamli, garðyrkju-
maðurinn á prestssetrinu, hóf
máls á þessu í Hvíta hirtinum
eitt kvöldið. — Ég spurði herra
Kendall, hvort það væri satt
sem þeir segðu um þessa svörtu
hermenn sem von er á, sagði
hann. — Að þeir geltu þegar
þeir vildu fá mat. Hann segir
að þetta sé eintómur uppspuni,
þeir hafi bara verið að Ijúga
að okkur að gamni sinu.
— Já, það er alveg rétt,
sagði herra Brobisher, gestgjaf-
inn í kránni. — Þeir voru bara
að gera gys að okkur. Ég veit
ekki til þess að evertingjar
hafi hala.
Sorgbitinn Mtill náungi, sem
vann sem burðarmaður á braut-
arstöðinni, sagði: — Ég er alls
efcki viss um að þeir hafi ver-
ið að plata okkur. Þeir voru
afskaplega kurteisir og blátt á-
fram þegar þeir töluðu við mig.
Þessi liðþjálfi sagði að hópur-
inn kæmi beinustu leið frá
Afrífcu. Þeir eru Afríkanar —
þess vegna geta þeir ekki tal-
að ensku. Það gerist margt
undarlegt í Afríku, trúið mér.
Flestir álitu þó að sögumar
væru ósennilegar en vissast
væri þó að hafa vaðið fyrir
neðan sig þegar gestimir kæmu.
Ég veit ekki hvemig sagan
barst til svörtu hermannanna,
en þeir heyrðu hana samstund-
is. Eftir kvöldmatinn í óvistleg-
um búðunum sem þeir voru að
reisa á næðingssamri hæðinni,
gengu nokfcrir blökkumenn nið-
ur í þorpið. Þeir voru saman
í hóp, brosandi út að eyrum;
þegar þeir gengu framhjá fólki
geltu þeir eftir beztu getu eins
og hungraðir rafckar. Þeim þótti
þetta bezti brandari og geltu
að hverjum manni í öllum tóri-
tegundum. Þegar þeir voru
komnir að Hvíta hirtinum, vom
þorpsbúar búnir að átta sig;
það var tekáð vel á móti þeim
í barnum, sem ókunnugum
mönrium sem áttu ixmi eins
konar afsökimarbeiðni.
— Þeir voru reglulega vin-
gjarnlegir allt frá fyrsta kvöld-
inu, sagði Lesurier. — Þeir
komu fram við okkur eiris og
jafningja.
Það var ekki aðeins það, að
þorpsbúar fundu sjálfir til eig-
in heimsku. Um þetta leyti hafði
mikið verið rætt um láns- og
leigusamninginn í blöðunum og
þessi aðstoð var öMum augljós
í Trenarth vegna hins aukna
fjölda af amerískum dráttarvél-
um, vörubílum og jeppum á göt-
unum. Eins og fleiri hafði Bessie
Frobisher, hin blómlega dóttir
gestgjafans, hálft um hálft trú-
að sögunum sem henni höfðu
verið sagðar um negrana og
henni fannst næstum sem hún
yrði að bæta þessum kurteisu
og hógværu svörtu piltum það
upp. Og því tók hú fram strok-
járnið sitt, sem hafði verið
bilað í mánuð og kom með það
fram í barinn og sagði: — Get-
ur nokkur yfckar gert við strok-
járn?
Sam Lorimer sergerit tók það
í stórar krumlumar. — Já, Já,
ungfrú, sagði hann. — Ég get
lagað þetta fyrir þig. Hann
velti því milli handanna og at-
hugaði það í krók og kring.
— Hitnar það ekfci lengur?.
Sunnudagur 27. október 1963
Ég keypti þessa töflu til að skrifa á skilaboð til þín, þegar einhver
hringir og þú ert ekki við. En þú verður sjálf að kaupa krítina
fröken góð.
Orðsending til síldar-
útvegsmanna
LÆKKAÐ VERÐ * KRAFTBLAKK-
ARVARAHLUTUM.
Önnumst allar viðgerðir ásamt varahluta-
þjónustu fyrir kraftblökkina.
Varahlutir beint frá framleiðendum. •—
Lækkað verð. — Hafið samband við oss
eða umboðsmenn vora úti á landi.
V élaverkstæði
SIG. SVEINBJÖRNSSON h.f.
Reykjavík.
NÝKOMNIR
Kuldaskór
A KVENFÓLK — KARLMENN 0G BÖRN
margar gerðir.
Skóverzl. Péturs Andréssonar
Laugavegi 17 — Framnesvegi 2.
Ijji ......i
Bifreiðaleigan HJÓL
Verið ekkí svona
ungamir ykkar.
óforsjálir Farið þið aMir á vigtina í
einu, svo deilum við bara
með þremur og fáum út hvað
hver ykkar er þungur. Þetta
sparar tvær krónur.
En hver á þá að fá seðilinn
með sitjömuspánni Andrés
frændi? Ég fæ hann auðvitað
ég átti krónuna.
Hvemig er stjömuspáin?
Uff. Það stendur: Ölánið elt-
ir þig í dag, nú hefur þú
þegar tapað krónu.
Hverfisgötu 62
Sími 16-S70
Auglýsið í
Þjóðviljanum