Þjóðviljinn - 12.11.1963, Blaðsíða 12

ÓTVÍRÆÐUR SIGUR FYRIR
VERKLÝÐSHREYFINGUNA
Þjóðviljmn bað Lúðvjk
Jósepsson, formann þing-
flokks Alþýðubandalagsins,
að fara nokkrum orðum um
baráttuna á Alþingi gegn
þvingunarlagafrumvarpi rík-
isstjómarinnar og um horf-
urnar nú þegar frumvarpið
hefur verið lagt til hliðar.
Lúðvík svaraði á þessa leið:
■ Baráttan á Alþingi
— Málið var níu sólar-
hringa í höndum Alþingis.
Umræður urðu mjög miklar,
svo að segja má að mestöll
önnur störf hafi fallið niður
í þinginu meðan það mál var
á dagskrá. Pundir voru allan
daginn, á kvöldin og oft mest-
alla nóttina.
Rikisstjómin fékk að þreifa
á því að það reyndist ekki
eins auðvelt og hún hafði
sýnilega hugsað sér að fá
málið afgreitt á þinginu á
stuttum tíma. Enginn efi
leikur á að viðtökumar sem
framvarpið fékk á Alþingi
áttu sinn þátt í því að ekki
tókst að koma þeim fjötri á
verkalýðshreyfinguna, sem
efni frumvarpsins fjallaði
um.
Verkalýðshreyfingin fékk
tíma til að kynnast efni frum-
varpsins og átta sig á til-
ganginum sem að baki lá hjá
ríkisstjóminni. Fundir í tuga-
tali voru haldnir í verka-
lýðsfélögunum og mótmælun-
um beinlínis rigndi yfir Al-
þingi meðan á umræðunum
Allsherjar
tékkauppgjör
framkvæmt
í gær barst Þjóðviljanum eft-
iriarandi fréttatilkynning frá
Seðlabanka Islands:
Fyrir forgöngu Seðlabankans
átti sér stað laugardaginn 9.
nóvember allsherjar tékkaupp-
gjör milli banka og sparisjóða í
Reykjavík og nágrenni. Tilgang-
ur þessa uppgjörs var að leiða í
Ijós, hvort í umferð væra inn-
stæðulausir tékkar, en mikil
brögð hafa verið af því um langt
skeið, þrátt fyrir ítrekaðar að-
gerðir af hálfu bankanna.
Tékkauppgjör þetta leiddi i
ljós, að í umferð var þó nokkur
fjöldi innstæðulausra tékka, og
nam upphæð þeirra verulegum
fjárhæðum. Ákveðið hefur verið,
að útgefendur þessara tékka
verði beittir þeim viðurlögum,
sem tékkareglur bankanna gera
ráð fyrir.
Ennfremur er ráðgert, að slík
allsherjaruppgjör verði látin
fram fara við og við héðan í
frá. Verða þau gerð fyrirvara-
laust, svo að þau tryggi sem
bezt aðhald um að settum regl-
um um meðferð tékka verði
fylgt af hálfu fyrirtækja og al-
mennings.
Hjálparbeiðni
frá RKÍ
Rauða krossi Islands hafa bor-
izt tilmæli frá Alþjóða Rauða
krossinum í Genf um aðstoð við
Kúbu, Trinedad og Tobago vegna
eyðilegginga af völdum fellibyls-
ins „Flóru'.
Mikil eymd ríkir á vissum
stöðum nefndra eyja, og eru
menn beðnir að leggja eitthvað
af mörkum til þessa bágstadda
fólks.
Rauði Kross Islands Thorvald-
sensstræti 6 og dagblöð borgar-
innar taka við framlögum í
þessu skvni næstu tvær vikur.
Stjórn Rauða Kposs Islands.
Verklýðsfélögin
samþykkja frest
Lúðvík Jósepsson
stóð. f þinginu var algjör
samstaða í umræðunum milli
Alþýðubandalagsmanna og
Framsóknarmanna um bar-
áttuna gegn frumvarpinu. Um
leið og það var lagt fram,
ákvað þingflokkur Alþýðu-
bandalagsins að flytja van-
traust á ríkisstjómina, og var
umræðunum um vantraustið
útvarpað tvö kvöld i röð. Má
segja að þær umræður hafi
mestmegnis snúizt um launa-
málafrumvarp ríkisstjómar-
innar og á þann hátt gafst
öllum landsmönnum kostur á
að kynnast til fulls hvað var
að gerast í þessum málum.
Og allir stjórnarandstæðing-
arnir greiddu vantraustinu
atkvæði.
■ Sigur fyrir verka-
lýðshreyfingnna
— Hvemig metur þú svo
málalokin?
—• Málalokin era ótvínæð-
ur sigur fyrir verkalýðshreyf-
inguna og alla þá menn, sem
börðust gegn samþykkt á
framvarpi ríkisstjórnarinnar.
Það kom mjög skýrt fram í
umnæðunum á Alþingi að
verkalýðshreyfingin hafði
boðið ríkisstjóminni frest í
tíu til fimmtán daga til samn-
inga um deilumálin áður en
ríkisstjómin hafði lagt fnum-
varp sitt fram fyrir Alþingi.
Ríkisstjómin sjálf óskaði
aldrei eftir neinum fresti til
samninga um málið og hafn-
aði tilboði verkalýðshreyf-
ingarinnar.
■ Frestur var boðinn
Þeir sem á Alþingi mæltu
gegn framvarpinu undirstrik-
uðu í málflutningi sínum frá
upphafi að þeir teldu að eina
rétta stefnan í þessu máli
væri sú að ríkisstjórnin
drægi frumvarp sitt til baka
þægi boðið frá verkalýðs-
hreyfingunni um frest og
tæki þegar upp samninga um
óhjákvæmilegar launabætur
láglaunafólki til handa.
Þessu fékkst ríkisstjórnin
ekki til að sinna í öllum
þeim miklu umræðum sem
fram fóra um málið, fyrr en
komið var að lokaafgreiðslu
frumvarpsins I síðari þing-
deildinni, en þá urðu úrslit
einmitt eins og kunnugt er
að frestur var tekinn, lofað
samningaviðræðum og frum-
varp ríkisstjómarinnar lagt
til hliðar.
■ Steindautt frumvarp
— Hvað telur þú um horf-
umar. Gæti framvarpið lifn-
að við aftur 10. desember
— Frumvarp ríkisst'jórnar-
innar um þvingunarlögin er
endanlega steindautt, ég tel
útilokað með öllu að ríkis-
stjórhin leggi aftur í aðra
eins göngu út í ófærana og
hún gerði í þetta skipti.
En erfitt er að fullyrða
riokkuð um hvojt samningar
muni hafa tekizt 10. desem-
ber um launabætur fyrir lág-
launafólk. Ég hygg þó að rík-
isstjórnin hafi lært það af
þeim átökum sem fram hafa
farið um þetta mál, að leng-
ur þýði ekki að lemja höfð-
inu við steininn og neita því
að kaup þeirra starfsstétta
sem nú höfðu boðað verkfali
og sannanlega hafa dregizt
aftur úr öðrum í launamál-
um, verður að hækka til sam-
ræmis við launabreytingar
annarra og til samræmis við
hækkandi verðlag í landinu.
Verði ríkisstjómin ekki bú-
in að átta sig á þessu til
fulls 10. desember er hætt
við að mikill vandi geti ris-
ið í málum þessum á nýjan
leik.
Akureyri
Á sunnudag var haldinn sam-
eiginlegur fundur Einingar, Iðju
og Bílstjórafélagsins í Alþýðu-
hiísinu á Akureyri. Mælt var
einróma með því við trúnaðar-
mannaráð félaganna, að boðaðri
vinnustöðvun yrði frestað til 10.
desember. Þessi frestur var sam-
þykktur í trúnaðarmannaráðum
félaganna.
Mikil baráttugleði ríkti á þess-
um fundi og var sigri verkalýðs-
hreyfingarinnar fagnað að verð-
leikum.
Siglufjörður
A sunnudag vora haldnir
fundir í Verkamannafélaginu
Þrótti og Verkakvennafélaginu
Brynju á Siglufirði og var sam-
þykkt í báðum félögunum að
fresta boðaðri vinnustöðvun til
10. desember.
Þetta er gert í trausti þess, að
fyrir þann tíma hafi náðst
samningar milli verkalýðssam-
takanna og atvinnurekenda.
Hafnarfjörður
Samkvæmt stuttu viðtali við
Hermann Guðmundsson, for-
mann Verkamannafélagsins Hlíf-
ar i Hafnarfirði, var haldinn
fjölmennur fundur í félaginu í
Góð templarah úsinu í Hafnar-
firði
Á fundinum var samþykkt að
fresta áður boðuðu verkfalli til
10. desember og fögnuðu menn
mjög sigri verkalýðshreyfingar-
innar.
A sunnudaginn var haldinn
fundur i Iðju, félagi verk-
smiðjufólks í Hafnarfirði, í sam-
komusal Rafha og var samþykkt
að fresta áður boðuðu verkfalli
til 10. desember.
Húsavík
Samkvæmt stuttu viðtali í gær
við Svein Júlíusson, formann
Verkamannafélags Húsavíkur,
þá átti að halda fund félagsins
í Samkomuhúsinu í gærkvöld.
A sunnudag samþykkti hins-
vegar stjóm og trúnaðarmanna-
ráð að fresta boðuðu verkfalli til
10. desember.
þennan fund fyrr vegna annrik-
is. Utskipun á síldarmjöli hefur
tafið fundarhöld. Stjóm og trún-
aðarmannaráð samþykkti hins-
vegar á sunnudag frestun á boð-
Framhald á 2. síðu.
UNGUNGA
VANTAR
fíj i
Þjóðviljann vant-
ar fólk til að bera
blaðið út í eftirtalin
hverfi:
Skjól
Hjarðarhaga
Fálkagötu
Tjarnargötu
Laufásveg
Safamýri
Múlahverfi
Laugarás og
Drápuhlíð.
Vinsamlegast hring-
ið í síma 17500.
Kvenfélag
sósíalista
Myndin er af fundi Félags jámiðnaðarmanna á sunnudaginn er félagið samþykkti einróma að frcsta
verkfalli sínu í trausti þess að fresturinn yrði notaður til þess að semja um kaup og kjör. (Lm. A.K.)
Gleðitíðindi í borgarstjórn:
Bærinn er nú loksins laus
við sameignarfélagið Faxa
Á fundi borgarstjómiar sl. fimmtudag gerðust þau tíð-
indi, að gengið var frá sölu á eignum sameignarfélagsins
Faxa. Kaupandi er Síldar- og fiskimjölsverksmiðjan Klett-
ur, og er tilboðið á þá leið, að kaupverð er ákveðið 44,5
milljónir króna og yfirtekur kaupandi skuldir fyrirtækis-
ins. Tap bæjars'jóðs er vonum minna, eða um þrjár millj-
ónir. Kveldúlfur, sem er annar aðili sameignarfélagsins,
þarf að borga um tvær milljónir.
Sameignarfélagið Faxi hefur
nú um fimmtán ára skeið verið
vandræðabarn borgarstjórnar.
Félagið var stofnað 1948, átti
Reykjavíkurbær 60% fyrirtækis-
ins en Kveldúlfur 40%. Stofnfé
var ákveðið 3% milljón króna,
og ákveðin bygging 5000 mála
síldarverksmiðju.
Fljótlega kom í Ijós, að ýmsir
vankantar voru á fyrirtækinu.
Stofnkostnaður reyndist þrisvar
sinnum meiri, en ráð hafði ver-
ið fyrir gert. Hitt var þó meir
um vert, að þegar síldarverk-
smiðjan reis af grunni reyndist
hún óstarfhæf með öllu, og var
ekki talin skila fullunninni
vöru. Þar er skemmst frá að
segja, að frá því síldarverk-
smiðjan reis hefur hún ekki gert
annað en hlaða utan á sig skuld-
um. Er nú loks höggvið á þann
hnút, og bærinn laus við þetta
vandræðabam sitt og Thorsar-
anna.
Á borgar&tjómarfundinum töl-
uðu Guðmundur Vigfússon Qg
Kristján Benediktsson, og lýstu
sig báðir fylgjandi þessum
kaupum. Guðmundur benti þó
á, að kaupandi væri ekki ein-
göngu að festa kaup á eignum
Faxa heldur öðlaðist hann einn-
ig dýrmæta aðstöðu við hafnar-
svæðið, og hefði verið æskilegt,
að Bæjarútgerðin hefði fengið
hana. Kaupin voru síðan af-
greidd í borgarstjórn með sam-
hljóða atkvæðum.
Vestmannaeyjar
Samkvæmt viðtali við Her-
mann Jónsson í Vestmannaeyj-
um, var haldinn fundur I
stjóm og tninaðarmannaráðum
f Verkalýðsfélagi Vestmannaeyja
og Verkakvennafélaginu Snót á
sunnudag og var samþykkt að
fresta verkfaUi til 10. desem-
ber,
Það er sama hvem maður
hittir hér í Eyjum. Enginn mælti
þessu þvingunarframvarpi bót.
Eskifjörður
Samkvæmt stuttu viðtali við
Viggó Loftsson, stjómarmeðlim
V erkamannafélagsins Arvaks á
Eskifirðip samþykfcti stjóm og
trúnaðarmannaráð að fresta
boðuðu verkfalli til 10. desember
og var það gert þegar á laugar-
dagskvöld. Sömu sögu er að
segja frá Verkakvennafélaginu
Framtíðinni á Eskifirði.
Árvakur hafði boðað verkfall
frá 9. nóvember og Verka-
kvennafélagið frá 13. nóvember.
Fáskrúðsfjörður
Samkvæmt stuttu viðtali við
Óskar Þórarinsson formann
Verkalýðs- og sjómannafélags
Fásfcrúðsfjarðar, átti að halda
fund í félaginu í gærkvöld og
hefur ekki verið hægt að halda
Björn Jónsson
Félagsfundur í kvöld,
þriðjudaginn 12. nóvem-
ber, kl. 20.30.
Fundarefni:
1. Félagsmál, kosnir full-
trúar á fund Bandalags
kvenna í Reykjavík.
2. Fræðsluerindi: Breyting-
ar á skipulagi verklýðs-
hreyfingarinnar. Björn
Jónsson alþingismaður
flytur.
3. Kaffidrykkja.
Fjölmennið og mætið
stundvíslega.
Stjómin.
A
•1
%