Þjóðviljinn - 16.11.1963, Blaðsíða 2

2 SlÐA
MÓÐVILIINN
Laugardagur 16. nóvember 1963
Rafveita Seyðis-
fjarðar 50 ára
Seyðisfirði, 14/11. — Rafveita
Seyðisfjarðar á um þessar mund-
ir 50 ára afmæli og er þess
minnzt með hófi sem rafveitu-
nefnd Seyðisfjarðar boðar til í
fcvðld í samkomuhúsinu Herðu-
breið. Meðal gesta eru Jakob
Gíslason raforkxunálastjóri og
Gunnlaugur E. Briem ráðuneytis-
Stjóri.
Það mun hafa verið fyrst ár-
ið 1908 sem bæjarstjóm Seyðis-
fjarðar ræddi um hugsanlega
rafveitu. Endanlega afgreiðslu
féklc mál þetta árið 1913 er
byggð var rafstöð váð Fjarðar-
sel, rétt innan við kaupstaðinn.
Stffla var byggð í Fjarðará og
vatninu veitt þaðan með 45
metra fallhæð til stöðvarhúss-
„Ljóðskáldið"
Framhald af 12. síðu.
áttu sinni og reynslu. Að tveim-
ur vikum liðnum gerir Flíer ráð
fyrir að leggja upp í hljómleika-
för til Júgóslavíu.
A efnisskránni annað kvöld
verður sónata í c-moll (K-457)
eftir Mozart, sónata í b-moll
eftír Chopin og Myndir á sýn-
ingu eftir Mússorgskí. Loks mim
prófessor Flíer leika fimm pre-
lúdíur eftir Kabaléfskí. Prelúd-
íumar samdi Kabaléfskí á
stríðsárunum seinustu og það
var einmitt prófessor Flier sem
fyrst kynnti þær opinberlega
1945.
Prófessor Jakov Flíer er sagð-
tir mjög fjölhæfur túlkandi og
hafa yfir afburða tækni að ráða,
ekapheitur og tilfinninganæmur.
Hann hefur verið nefndur „ljóð-
skáldið" meðal píanóleikara nú-
tfmans.
Þjóðviljanum hafa borizt
fjöldi blaðaummæla um tón-
leika Flíers og munu hlutar úr
nýlegum dómum nokkurra
bandarískra blaða birtast í blað-
inu á morgun.
ins er byggt var lítið eitt neð-
ar. Stendur þetta enn í fullri
notkun. Vélasamstæðan var upp-
haflega 75 ha riðstraumsrafall.
Mannvirki þetta var byggt af
Símens og Schickert. Kaup-
mannahöfn en yfirumsjón með
verkinu mun Guðmundur Hlíð-
dall hafa haft. Kostaði þetta 80
þúsund krónur. Rafmagnið var
fhrtt um háspennulínu með 3000
volta spennu frá rafetöðinni í
fimm straumbreyta sem stað-
settír voru víðsvegar 1 bænum
en þar var spennunni breytt
niður í 120 volt. Er þetta fyrsta
riðstraumsrafveita sem byggð
hefur verið hér á landi og í
fyrsta sámn sem rafmagn er
flutt eftir háspennulínu. Fyrsti
rafveitustjóri var Ingvar ísdal.
Síðan stöðin var byggð hefur
vélasamstæðan verið stækkuð
og stærri stífla byggð við Heið-
arvatn. Rafveitu þessa seldl hluti
bæjarstjómar Rafmagnsveitum
ríkisins 1. janúar 1957 fyrir kr.
700 þúsund þrátt fyrir mikla
andúð bæjarbúa. Rafveita þessi
sem er merki framsýnismanna
starfar enn með fullum afköst-
um. Árið 1958 var byggð dísel-
rafstöð á hinum bakka Fjarð-
arár og undirstrikar það fyrir-
hyggju þessara brautryðjenda
sem byggðu þessa rafstöð fýrir
50 árum og beizluðu þannig ís-
lenzka náttúruorku. — G.S.
Umferðarslys
Framhald af 1. síðu.
þá fyrir annarri bifreið er ók
þar hjá. Ekki er enn kunnugt
um hve meiðsli konunnar voru
mikil.
Loks hljóp drukkinn maður
fyrir bifreið á Vesturgötumni
laust upp úr klukkan átta í
gærkvöld. Hann var fluttur á
Slysavarðstofuna og voru
meiðsli hans ekki sögð alvar-
leg.
Á-
stæðan
Þegar rætt er um kjara-
bætur aðrar en kauphækkanir
eru umbætur í húsnæðismál-
um nærtækasta verkefnið og
það sem mestum umskiptum
getur valdið. Viðreisnin varð
til þess að takmarka mjög
stórlega íbúðabyggingar þær
sem náð höfðu hámarká í tið
vinstristjómarinnar. en í stað-
inn var lögð áherzla á banka-
byggingar, verzlunarhallir og
kirkjur. Þessi takmörkun á
íbúðabyggingum varð fljót-
lega tíl þess að húsnæðis-
ekla fór mjög vaxandi, og í
kjölfar hennar hækkaði verð
jafnt á leiguhúsnæði sem
eignaríbúðum, og hefur verð-
lagið raunar tekið stökkbreyt-
ingum á þessu ári. LeJga fyr-
ir sómasamlega nýja íbúð
nemur nú að heita má fullu
dagvinnukaupi Dagsbrúnar-
manns, og þeir bygginga-
meistarar þykja mikilir skuss-
ar sem græða ekki að minnsta
kosti 100 000 krónur á hverri
íbúð sem þeir selja. Nú er
raunar svo komið að þeir
sem byggja sambýlishús þurfa
ekki einusinni að leggja fram
fjármagn sjálfir eða _ eiga
neitt á hættu; um leið og
þeir f-5 lóð hjá bænum selja
þeir teikn'ngamar af íbúð-
unum og eru með gróðann f
vasanum áður en þeir hefja
verkið.
Úr þessu ástandi væri hægt
að bæta á skömmum tíma
ef ríkið eða Reykjavikurbær
eða til að mynda Húsnæðis-
málastofnun ríkisins gengjust
fyrir byggingu hentugs íbúð-
arhúsnæðis í stórum stíl með
hinum hagkvæmustu nútíma-
vinnubrögðum og ýmist leigðu
eða seldu fbúðimar á kostn-
aðarverðl með ódýrustu láns-
kjörurn. Um leið og eftír-
spuminni yrði fuöllnægt á
þennan hátt. myndi almenn
leiga í bænum þegar lækka
og ennfremur söluverð íbúða.
og myndu fáar ráðstafanir
hagkvæmari öllum launþeg-
um. Slík framkvæmd væri
einnig í samræmi við þá við-
reisnarkenningu að nægilegt
framboð eigi að tryggja lág-
marksverð.
Samt hefur sMkar ráðstaf-
anir ekki borið á góma þegar
ráðherramir hafa verið að
impra á kjarabótahugmynd-
um. Skyldi ástæðan ekkl vera
sú sem Alþýðublaðið lýsti
þegar það sagði að ekki væri
hægt að lækka gengið vegna
þess að heildsalarair skulduðu
svo mikið eriendis? Ef nægl-
legt framboð væri af íbúð-
um á kostnaðarverði misstu
byggingabraskaramir spón úr
askl sinum. — Austri.
VILL KALLA
HANA ÓLAFSEY
Ólafur Vestmann
— kokkurinn
Ólafur Thors
— fyrrv. forsætisráðherra.
Vid höfðum samband við Lár-
us Ársælsson, útgerðarmann í
Vestmannaeyjum í gær, en hann
gerir út vélbátinn ísleif II.
— Báturinn fór á sjó í dag
eins og ekkert hefði í skorizt,
sagði Lárus. Ótrúlegt er þó að
hann hafi farið á sömu slóðir
aftur. Veit satt að segja ekki,
hvert hann hefur farið í dag.
Þetta er hið daglega leyndar-
mál í upphafi hverrar sjóferð-
ar.
Við Eyjamenn erum kvíðnir
með framtíðina og uggandi um
næstu vertíð. Það er ekki að
vita, hvaða áhrif gosið hefur á
fiákigöngur og höfum við í
huga þá hættu, að lögmál þeirra
raskist eitthvað við þessar nátt-
úruhamfarir.
Gosstöðvarnar eru í syðsta og
austasta útjaðri Selvogsbanka.
Þama eru viðkvæm hrygningar-
svæði þorsksins, ýsunnar og
síldarinnar. Vonandi varir gos-
ið ekki lengi.
Nú erum við búnir að eign-
ast nýtt eyland og er ég með
ákveðnar hugmyndir um nafn-
gift á þessu nýja landi.
Kokkurinn okkar á ísleifi II.
sá þetta gos fyrstur manna hér
á landi og vígði það með sjón
mannkynsins. Hann heitir Ólaf-
ur Vestmann og er einn af
elztu starfandi sjómönnum hér
i Eyjum.
Aldraður forsætisráðherra
kvaddi stólinn sinn sama dag.
Hann heitir Ólafur Thors. Ég
vil skipta nafngiftinni til helm-
inga milli þeirra nafna.
Hver veit nema aflasæl mið
verði þar í framtíðinni.
Körfuknatt*
leikur í kvöld
I kvöld hefst að Hálogalandi
Körfuknattleiksmót Reykjavík-
ur, og verður mótinu haldið á-
fram annað kvöld, sunnudag.
I kvöld verða þessir leikir:
M. fl.: KFR—KR. 2. fl.: Ar-
mann—IR. 3. fl.: KR—IR b.
Leikkvöldið byrjar klukkan
20.15.
Annað kvöld verða svo eftir-
taldir leikir á sama tíma:
M. fl.: Ármann— IR. 3. fl.:
KFR—Ármann a. 3. fl.: KR—
ÍR a.
Merkjasöludagur
Styrktarfél. van-
gefinna á morgun
Samræmdar fargjaldareglur
beggja íslenzku flugfélag-
anna á sömu flugleiðanum
— ÞjóðviIJanum barst í gær svo-
feld yfirlýsing frá Loftleiðum:
Dagblöð og útvarp hafa nú
birt fréttatilkynningu frá Flug-
félagl Islands um þær reglur,
sem gilda hjá Loftíelðum og
Fhigfélagi Islands um afelætti,
sem námsmönnum og öðrum
er boðið að njóta vegna ferða
tíl og frá fslandi um hátíðam-
ar. Er þar frá öllu, svo sem
vænta mátti, rétt og skiilmerkl-
lega sagt. En tíl þess að allur
sannleítour þessa máls sé sagð-
ur þá er hér um að ræða regl-
ur, sem bæði flugfélögln hafa
fyrir löngru orðið ásátt um að
halda, tíl tryggingar þvf. að þau
bjóði fahþegum sínum nákvæm-
lega sömu kjör í þeim ferðum,
sem þau fara tíl sameiginlegra
flugstöðva í Bretlandi og á meg-
inlandi Norður-Evróxm.
Þar hafa gllt — og gilda enn
- fluggjöld - og alveg sömu kosta-
kjörin um stórtiátíðar. Flugfélögin
hafa stundum varið sameigtalega
nokkru fé til þess að auglýsa þau
gjöfld, sem félögln hafa bæði boð-
ið hverju sinnl, en þar sem nú
hefur verið brugðið af þetari
venju þykir rétt að vékja á því
athygli, að á hinum sameigtalegu
filugleiðum félaganna eru adlar
fargjaidareglur nákvæmlega
samræmdar og gjöldta af þeim
sökum hin sðmu hjá þeim báð-
um — hvort sem gerður er daga-
munur vegna stórhátíða eða
ferðast í annríki sumarvertíðar-
tanar.
Reykjavík, 15. nóvember 1963.
LOFTLEIÐIR H/F.
Ilalldór Laxness rithöfundur
Iauk 8. þ.m. 10 daga heimsókn
tíl Israels ásamt konu sinni.
Heimsóttu þau hjón ýmsar borg-
ir, bæi og sögustaði og var hvar-
vetna vel fagnað. Meðal annars
gekk Laxness á fund forseta
Israels, sem sjálfur er kunnur
rithöfundur.
Laxness hélt 45 mínútna er-
indi um húmanisma í hópi 250
gesta á vegum Vináttusambands
ísraels og Islands, og voru þar
allmargir fremstu rithöfundar
Israels. svo og embættismenn og
sendimenn erlendra ríkja, þ.á.m.
Norðurlanda. Lýsir eitt blaðanna
aðalinntaki erindisins á þessa
leið: „Á miðöldum náðu bók-
Hinn árlegi merkjasöludagur
Styrktarfélags vangefinna er á
morgun. Svo sem verið hefur
undanfarta ár, munu böra úr
skólum landstas bjóða merkin
tíil sölu, og er að því stefnt
að hvert heimili á landtau eigi
þess kost að kaupa merkta. Verð
merkjanna er kr. 10.00. Félagið
yasrjtír þess að fólk taki böm-
unum vel, þegar þau koma og
bjóða merkin til sölu. Munið að
‘rtiargt smátt gerir eitt stórt.
Athygli bama í skólum
Reykjavíteur og Kópavogs er
hér með vakin á auglýsingu varð-
andi merkjasöluna, sem fest
hefur verið upp í skólunum.
menntir ekki að þróast í Evr-
ópu sakir ofurvalds kenn'L
manna. er ekki leyfði nein frá-
vik frá ríkjandi forskriftum
(dogma). En á Islandi þróaðist
mikil bókmenning, því að þang-
að náði vald kirkjunnar ekki'*.
Þess má að lokum geta, að
blöð og útvarp fylgdust náið
með ferðum Laxness og birtu
mikið efni, bæði um hann og
ritverk hans og um lsland al-
mennt.
Aðalræðismaður Islands í Isra-
el. Fritz Naschitz, telur í skýrslu
til ráðuneytisins þessa heimsókn
hafa orðið til ómetanlegs gagns
fyrir menningarskipti landanna.
(Frá utanríkisráðuneytinu).
Heimsókn Laxness
til ísraels lokið
pjqnúsmn
LAUGAVEGI 18 SfMI 19113
TIL SÖLU:
2ja herbergja íbúð á jarð-
hæð við Lyngbrekku, full-
búin undir tréverk.
3ja herbergja hæð í timbur-
húsi vlð Grettisgötu, laus
nú þegar.
3ja herbergja íbúð í kjall-
ara við Hverfisgötu. sér
inngangur, sér hitaveita,
laus fljótlega.
4ra hcrbcrgja kjaUaraibúð
í Garðahreppi. sér hiti,
séy inngangur. Verð kr.
300 þús. Útborgun 175 þús.
3ja herb nýleg íbúð við
Álfheima teppalögð. stórt
altan.
5 herbergja glæsileg enda-
íbúð við Bólstaðarhlíð.
fullbúin undir tréverk.
Timburhús við Þrastargötu,
6 herb. íbúð. Góð kjör.
Timburhús við Suðurlands-
braut. 5 herb. íbúð. Út-
borgun 150 þús.
Glæsilcg íbúð við Hjálm-
holt. 130 ferm., allt sér,
hálfur kjallari fylgir,
fokheld með bílskúr.
Glæsilegar efri hæðir I
Kópavogi, með allt sér.
fullbúnar undir tréverk.
Byggingarlóð við Hraun-
tungu.
Höfum kaupendur með
miklar útborganir að öllum
tegundum fasteigna.
Þjóðviljann vant-
ar fólk 'til að bera
blaðið út í eftirtalin
hverfi:
Hjarðarhaga
Fálkagötu
Tjamargötu
og Laugarás.
Vinsamlegast hring-
ið í síma 17500.
Trúlofunarhringii
Steinhringir
Söluskattsgreiðendur í Hafnarf.
og Gullbringu- og Kjósarsýslu
Dráttarvextir falla á ógreiddan söluskatt 15. nóv.
n.k. 20. nóvember verður stöðvaður atvinnurekst-
ur þeirra söluskattsgreiðenda hér í umdæminu,
sem ekki hafa gert full skil.
Bæjarfógetinn í Háfnarfirði
Sýslumaðurinn í Gullbringu- og Kjósarsýslu
Áburðarpantanir
fyrir árið 1964
Hérmeð er þess óskað, að allir þeir, sem réttindi hafa
til að annast dreiftagu og sölu áburðar og áburð ætla
að kaupa á næsta ári. sendi áburðarpantanir sínar fyrir
árið 1964 til Áburðarverksmiðjunnar í Gufunesii fyrir 1.
desember n. k.
ÁBURÐARSALA RÍKISINS.
ÁBURÐARVERKSMIÐJAN H. F.