Þjóðviljinn - 17.11.1963, Qupperneq 1
Sunnudagur 17. nóvembex 1963 — 28. árgangur — 244. tölublað.
Itölsk strengjasveit leikur
í Þjóðleikhúsinu 22. þ.m.
Itölsk strengjasveit. ,.I
Solisti Veneti” er vænt-
anleg hingað til lands n.k.
fimimtudagsikvöld og mun
hún halda hljómleika i
Þjóðleikhúsinu föstudaginn
22. þ.m. Stjómandi strengja-
sveitarinnar er Claudio Ssi-
mone, en aðaleinleikari Pi-
ero Toso.
Strengj asveitin ,.I Solisti
Veneti” er skipuð tólf
mönnum er leikið hafa
samán síðustu fjögur ár
og þegár aflað sér viður-
kenningar í tónlistarllfi
Evrópu. Þeir koma hingað á
sjálfs sín vegum en hafa
þó fengið nokkum syrk
frá ítölsku stjóminni vegna
sérstakrar kynningar þeirra
á Feneyjatónlist fyrri alda.
m.a. tónlist Vivaldis. Tart-
inis og Bonp>ortis. Undir-
búning tónleikanna hér og
fyrirgreiðslu strengjasveit-
arinnar annast Skrifstofa
skemmtikrafta.
Á ■ sl. ári fór strengja-
sveitin í hljómleikaferða-
lag um meginlandið, Norð-
urlönd og England og hlaut
hvarvetna prýðilega dóma.
Hingað kemur hún nú frá
Osló. — Myndin er af
streneiasveitinni.
Kvöldvaka verður hjá ÆFR
að Tjarnargötu 20 og hefst kl.
1 í kvöld. Skýrt verður frá sögu
'iandariskra svertingja og les-
ð upp úr verkum negrahöfunda.
ipiluð verður negratónlist.
NÝJA EYJAN
STÆKKAR
□ Hið nýja eyland á gjosstöðvunum suðvestur
af Geirfuglaskerj heldur áfram að vaxa og stækka
og rís nú hæst 43 metra frá sjávarmáli. Það er
svipað og turninn á Landakotskirkju. Eyjan er
hinsvegar orðin hálfur kílómetri á lengd.
Nokkrir klettadrangar eru
famir að skjóta upp kollinum
í nánd við hana. Gosið hélt á-
fram af sama styrkleika í gser-
dag, en líktist þó meira land-
gosi síðan eyjan myndaðist.
Gosmökkurinn var þó ljósari en
daginn áður.
Sunnanlands er spáð austanátt
í dag og ef til vill breytist sú
vindátt til suðausturs og mega
þá Reykvíkingar reikna með
vikurfalli frá gosstöðvunum.
Við áttum tal við Asa í Bæ í
gær og segist hann lítið gera
annað en mæna á þetta nátt-
úruundur og dásamar það frá
sjónarmiði fegurðarinnar. Ægi-
fögur sýn var um sólarlagsbil-
ið f gær i Eyjum.
S'triðjökullinn er
úfinn og brattur
■ Um hádegisleytið í gær flaug Jón Eyþórsson,
veðurfræðingur í einni flugvél Bjöms Pálssonar
yfir Brúarjökul og ætlaði að gera þar frekari at-
huganir um hlaup jökulsins. Hann átti þó erfitt
um vik vegna mugguveðurs og var skyggni slæmt.
Erfitt var að átta sig á kennileitum og hvað
skriðjökullinn hafði náð langt fram. Jökullinn er
hinsvegar brattur og úfinn og sprungur víða.
Vísmdamenn á mörgum sviö-
um standa á öndinni yfir þessu
gullna taekifæri til rannsókna og
athugana.
Varðskipið Albert kom þó inn
til Eyja um hádegið í gær og
vísindamenn þar í land. Þeim
var lofað öðru skipi fyrir kvöld-
ið. Hinsvegar eru fiskimenn i
Eyjum kvíðnir yfir þessum nátt-
úruhamförum.
SlÐUSTU FRÉTTIR:
Um sex leytið í gærdag höfð-
um við samband við Sigurð Þór-
arinsson, jarðfræðing og var
hann þá að-stíga á skipsfjöl um
borð í Tungufoss á leið til Rvík-
ur.
Reglulegur gígur hefur haldið
áfram að hlaðast upp I dag mið-
svæðis á eynni og voru þrjár
sprengingar á mínútu f þeim
gíg. Norðaustan til á eynni gýs
þó þéttar í öðrum gíg og voru
þar fimm til sjð sprengingar á
minútu.
Sem sagt: Eyjan stækkar og
stækkar.
Stórkostleg veður-
fræðileg sýning
■ í yiðtali sem Morgunblaðið átti við Þor-
leif Eínarsson jarðfræðing í fyrramorgun og
birt er í blaðinu í gær skýrir hann svo frá að
varðskipið Albert ha’fi sigHi þá um morguninn
í 0,2—0,3 sjómílna fjarlægð frá gosinu og hafi j
þá vikurhrinur dunið á skipinu og undir gos-
mekkinum hafi komið vinds’troka niður með
gosinu og mældust þar 9 vindstig en aðeins 5
vindstig fyrir utan mökkinn.
Þjóðviljiim snéri sér i gær
til Veðurstofunnar og spurð-
ist fyrir um skýringar á
þessu fyrirbæri. Sagði Páll
Bergþórsson veðurfræðingur
að þetta væri mjög eðlilegt.
f sjálfu gosinu væri mikið
uppstreymi. Hefði hann reynt
að mæla það héðan frá
Reykjavík í gærmorgun og
reyndist uppstreymið í ein-
stökum gosmökkum hafa
tveggja hnúta hraða, en það
samsvarar 10 metrum á sek-
úndu eða 5—6 vindstigum.
Uppstreymið í miðjum gos-
mekkinum væri þó að sjálf-
sögðu miklu meira eða á að
gizka 10—12 vindstig.
Þá sagði Páll að af þessu
mikla uppstreymi leiddi að
það kæmi niðurstreymi ann-
ars staðar og yrði það mest
hlémegin við gosmökkinn
þar sem haglið félli vegna
þess að það kældi loftið
mjög. Sagði hann að þetta
væri þekkt staðreynd i sam-
bandi við þrumuský og hagl-
skúri, er þedm fylgja á sama
hátt og það að eldingar hafa
myndazt í gosmekkinum.
' Páll sagði einnig að þetta
neðansjávargos væri í raun
og veru stórkostleg veður-
fræðileg sýning, sýning á því
hvemig eldingar og hagl
verða til. Og vegna þess að
gosið er staðbundið er miklu
auðveldara að rannsaka þetta
heldur en í sambandi við
myndun annars konar þrumu-
skýja.
Þá sagði Páll að gosmökk-
urinn hefði virzt með hæsta
móti i gærmorgun héðan frá
Reykjavík séð eða rösklega
7 km. á hæð. Neðan til eða
upp i tveggja km. hæð hefði
mökkinn lagt til vesturs og
suðvesturs undan norðaustan
eða austan golu en fyTir ofan
tveggja km hæð hefði ver-
ið vestan eða norðvestan átt
og efrihluta gosmökksins því
lagt til austsuðausturs.
f gærmorgun sáust ein-
kennillegar skýjamyndanir á
lofti hér yfir Reykjavík, það
voru raðir af háskýjum er
stundum væru kallaðir ,Jalsk-
ir klósigar“ en Páll sagði að
erfitt væri að segja til um
það með vissu hvort þetta
stæði i einhverju sambandi
við gosið.
Opnu vurð 2
farrými vegna
aðsóknarínnar
Gullfoss er væntanlegur til Reykjavífcur seiirt í kvöld
eða í fyrramálið úr fyrstu ferð sinni á þessum vetri til
Hamborgar, Kaupmannahafnar og Leith. Er skipið full-
skipað farþegum; 157 farþegar héldu með því utan, þar
af voru 130 með því allan tímann.
Það var í fyrra sem Eimskipa-
félag íslands bauð farþegum í
fyrsta skipti upp á hán hag-
stæðu kjör í vetrarferðum Gull-
foss, ódýrar ferðir á 1. farrými
og gistingu og viðurgjöming um
borð meðan skipið var í höfnun-
um ytra. Urðu ferðir þessar þeg-
ar með afbrigðum vinsælar og
ákvað því stjóm Eimskipafélags-
ins að efna til samskonar ferða
með Gullfossi í vetur.
Mjög mikil eftirspum
I fyrstunni var ætlunin að-
eins að hafa 1. farrýmt skipsins
opið eins og í fyrravetur, en
vegna mikillar aðsóknar var á-
kveðið að opna einnig 2. farrými
í þeim ferðum Guillfoss sem
famar verða fyrir áramótin. Er
fargjaldið í þessari 16 daga
ferð 5870 krónur á 1. farrými og
4670 kr. á 2. farrýml
Alls verða vetrarferðir Gullfoss
7 og sú síðasta farin dagana
27. marz til 12. apríl.
Ferðir í Iandi skipulagðar
Gert er ráð fyrir að Gullfoss
hafi sóHarhrin®9 viökomu í Ham-
borg á útleið. viðstaðan í Kaup-
mannahöfn verður 4—5 sólar-
hringar, en á heimleiðinni er
komið við í Eeith á SkotiandL
Meðan dvalizt er í Kaupmanna-
höfn eiga farþegar þess kost að
taka þátt í ferðum sem skipu-
lagðar verða á landi. þ. e. dags-
ferð um Sjáland og eftirmið-
dagsferð um íslendingaslóðir í
Kaupmannahöfn. Var mikil og
almenn þátttaka f þessum ferð-
um í fyrra.
Olíuframleiðsla
Argentínu þjóðnýtt
BUENOS AIRES 16/11 — Argentínustjórn hefur ákveðið
að þjóðnýta olíuframleiðslu landsins og rifta samningum
við 6 einokunarhringi, erlenda og innlenda, sem allan
fóða hafa fengið fram til þessa. Auðhringir þessir eru
og argentínskir nema tveir; annar brezk-
bandarískir
hollenzkur og hinn ítalskur.
Viðskiptamálaráðherra Argen-
tínu, Evgenío Blanco. lýsti þvf
Happdrœtfi Þgóðvilians 1963 býður
upp á ferð með Gulifossi
Meðal hinna glæsilegn vinninga í Happdrætti Þjóðviljans 1963
er ferð með Gullfossi fyrir tvo til Kaupmannahafnar og heiin aft-
ur. Verðmæti vinningsins er 17 þúsund krónur. Allir sem ferð-
azt hafa með þessu ágæta skipi Ijúka upp einum rómi um að þar
sé gott að vera.
yfir nótt, sem leið, að stjórn-
hefði ákveðið að þjóðnýta
olíuframleiðsluna í landinu. Ol-
íuframleiðsla Argentínu hefur
undanfarið verið í höndum inn-
lendra og eriendra einokunar-
hringa, aðallega bandariskra.
Stjomin ber fyrir sig, að hún
hafi rétt til að rifta samningum
sem gerðir hafi verið við auð-
hringana, þar sem þeir hafi ver-
ið gerðir f tið annarrar ríkis-
stjórnar
Áður hefur því verið haldið
fram. að Illia, forseti tandsins sé
andvígur þióðnýtingu olíunnar
og hafi leitað til lögfræðinea til
þess að reyna að verja rétt
oliuhringanna.