Þjóðviljinn - 27.11.1963, Blaðsíða 10
2Q BÍÐA
HðÐVILJINN
Hiðvikudagur 27. nóvember .1963
NEVIL SHUTE:
SKÁI C-
upp fyrir höfuð sem tákn þess
að hann ætlaði að gefast upp
og sagði aftur: — Bassein. Svo
leit hann á sofandi stúlkuna Dg
lagði fingur á varir sér.
Hið næsta var erfiðara. Hann
reis á fætur með gát; Burma-
búinn gerði slíkt hið sama; þeir
stóðu saman undir trjánum.
Morgan þenti á sjálfan sig og
á stíginn sem lá til Bassein; síð-
an benti hann á þau hin og á
stíginn í gagnstæða átt og bað-
aði handleggjunum. Thet Shay
kinkaði kolli. Morgan reyndi að
sýna með látbragði að hann ætl-
aði að sofa tvær nætur og fela
sig í runnunum og gefast síðan
upp. Hann endurtók þetta, en
hann vissi ekki hvort ungi mað-
urinn skildi hann.
Hann hugsaði sig um andar-
tak. náði síðan í blýantinn sinn.
Hann hafði ekkert á sér nema
blaðið sem hann hafði skrifað á
listann yfir burmversku orðin;
utaná það skrifaði hann:
Ég er farinn til Bassein til að
gefa mig fram við Japani; reyn-
ið ekki að elta mig. Ég ætla að
reyna að fela mig í tvo daga áð-
ur en ég gef mig fram svo að
þið getið komizt undan. Eng-
lendingar munu senda annan
mann í stað Williams majórs,
segið honum af mér. Ég ætla að
reyna að ná sambandi við ykkur
að strfðinu loknu, ef ég get. Ver-
ið ekki of dómhörð við okkur.
Við erum kannski vitlausir, en
við gerum það sem við getum.
Hann fékk Thet Shay blaðið
og gaf til kynna að hann ætti
að sýna Nay Htohn það. þegar
hann væri farinn. Burmabúinn
kinkaði kolli. Morgan tók upD
' Hárgreiðslu og
snyrtistofa STEINtJ og DÖDrt
Langavegi 18 III. h. flvftal
SfMI 24616.
P E R M A Garðsenda 21.
SfMI 33968. Hárgreiðslu- og
snyrtlstofa.
Dðmnrl Hárgreiðsla við
ailra hæfl
TJARNARSTOFAN.
Tjarnargötn 10. Vonarstrætis-
megin. —- SfMI 14662.
hArgreiðslustofa
AUSTDRBÆJAR
(María Guðmnnclsdóttirt
Langavegi 13 — SfMI 14656
•— Nnddstofa á sama stað. —
tösku sína, sneri sér að honum
og rétti fram höndina. Thet
Shay tók brosandi i hönd hon-
um og Morgan sneri sér við og
gekk hljóðlega af stað eftir
stígnum til Bassein. Hann leit
ekki til baka á sofandi stúlk-
una.
Herra Tumer sagði undrandi:
— Það hefur þurft bein í nefið
til að gera þetta.
Morgan hló. — Ég hef aldrei
á ævi minni verið eins hræddur.
Ég var bókstaflega að leka niður
af skelfingu. Ég vonaði það eitt
að ég kæmist alla leið til Bass-
ein áður en ég þyrfti að gefa
mig fram og mætti ekki leitar-
flokki. Hann sneri sér að Tura-
er. — Það voru ungu liðsfor-
ingjamir og nýliðamir sem
29
einkum stunduðu pjmdingar,
sagði hann. — Þeir sem þurftu
að gefa sig fram við Japani,
þurftu að reyna að leita uppi
reyndan yfirmann. Maður þurfti
að reyna að forðast liðsforingja
sem voru úti með leitarflokka ..
— Drottinn minn dýri. sagði
Tumer. — Ég hefði viljað forð-
ast alla heilu súpuna.
Þessi tveggja daga bið var erf-
ið Morgan. Hann gekk góðan
spöl eftir stignum, sneri síðan
inn í þykknið og hélt inn í
skóginn. Eftir svo sem hundrað
metra kom hann í dálítið rjóður
og þar settist hann á trjábol.
Hann hafði engan mat meðferðis
og ekkert vatn.
Hann sá ekki eftir þeirri
gleymsku. Hann hafði í hyggju
að segja Japönunum að hann
hefði farið huldu höfði og ferð-
azt á nætumar í stjömubirtunni.
þaðan sem hann hefði neyðst
til að nauðlenda Spitfirevélinni
og til Bassein. Hann ætlaði að
halda því fram að hann hefði
heyrt getið um Williams majór
heima á flugveQlinum og þess
vegna hefði hann reynt að kom-
ast í áttina til hans, falið sig í
skóginum á daginn og gengið á
nóttinni. Loks hefði hann spurt
hóp Burmabúa um majórinn, þeir
hefðu sagt honum að Englend-
ingurinn væri dáinn og síðan
flúið. Og hann átti ekki annars
úrkosta en halda áfram og gefa
sig fram.
Því meira sem hann hugsaði
um þessa sögu. því meira sann-
færandi fannst honum hún;
hann sá ekki að nein hætta
væri á að tala af sér, þótt hann
væri spurður í þaula. En hann
mátti þó ekki vera of vel á sig
kominn líkamlega, ef hann hefði
átt að fyrirberast í skóginum í
fimm eða sex daga matarlaus
og allslaus. Ef hann væri að-
framkominn af sulti, frávita af
þorsta og bitinn eftir alls konar
skordýr. þá yrði saga hans trú-
legri. Næstu tvo dagana í skóg-
inum varð hann að þola allt
þetta. Hann þraukaði.
1 dögun, tveim dögum seinna,
fann hann stíginn aftur og ráf-
aði eftir honum í átt til Bass-
ein. Hann fór hirðuleysislega,
þorstinn var að yfirbuga hann
og hann var kominn með hita-
sótt. Hann var berhöfðaður. því
hann hafði fleygt stráhattinum
sem óhæfum í hlutverkið, og
hann var klæddur óhreinu
grænu skyrtunni og buxunum.
Hann var í engum nærfötum.
Hann var með strigaskó á fót-
unum, leimga og rifna og
bvælda. hvítan klút um hálsinn.
Hann hélt á tösku sinni með
lyfjakassanum í og á andliti
hans var fimm daga skegg.
Þannig á sig kominn gekk hann
beint inn í Bassein; það var
ekki fyrr en hann kom inn á
aðalgötu borgarinnar, að jap-
anskur liðsforingi handtó>í
hann.
Hann var færður á aðalstöðv-
ar hersins og honum _ gefið að
drekka og hann yfirheyrður;
síðan var hann aftur yfirheyrð-
ur í aðalstöðvunum í Kempeitai
og þar voru skjöl hans tekin af
honum. Hann lék hlutverk sitt
vel. og koma hans vakti ekki
sérlega mikla athygli. Það var
alvanalegt að rekast á flugmenn
sem nauðlent höfðu inni í land-
inu. Hið eina óvenjulega við
betta tilfelli, var að hann hafði
ráfað um landið í sex daga. en
sú staðrejmd skýrðist af dvöl
enska maiórsins, sem nú bafði
verið líflátinn.
Eftir nokkra daga var hann
sendur á pramma niður eftir
ánni til Rangoon og settur í
fangelsi bar með öðmm föngum.
einkum flugmönnum.
1 fangelsinu i Rangoon vom
engar pyndingar viðhafðar, en
spörk og löðrungar voru daglegt
brauð. Maturinn var ólystilegt
mauk úr soðnum hrísgrjónum
og grænmetisleifum, algjörlega
bætiefnalaust, því að hrísgrjónin
höfðu verið geymd í meira en
tvö ár. Gömul hrisgrjón orsaka
beriberi og fangamir í Rangoon
biáðust mjög af þessum sjúk-
dómi.
Klefamir vom ekki óþægileg-
ir í þessu hitabeltisloftslagi.
Fangelsið var fremur nýtízku-
legt hús. Klefi Morgans var
þrettán feta langur og níu feta
breiður með rimlahurð og
rimlaglugga og svalt loftið blás
þar i gegn og það voru þægindi
í þessu loftslagi. Veggirnir voru
hvítkalkaðir og ekkert inni
nema timburflet.
Klefinn bar þess merki að
margir höfðu dvalizt þar á und-
an honum. Þar vom almanök og
skilaboð skrifuð á veggina, hálf-
máð út af japönsku vörðunum.
— J.D. Scott, RAF, 698443 skot-
inn niður hjá Prome í Hurricane
7/2 ’43. Ég verð að hýrast í
bessu greni þangað til veggja-
lýsnar bera mig út, þær erj
nógu stórar. Bakvið hurðina,
þar sem ekki sást eins vel úr
ganginum, voru skrifuð nokkur
nauðsjmleg orð og japanska
þýðingin á þeim — vatn, matur,
læknir. kalt, heitt salemi gott,
vont. Undir þeim stóð þetta
erindi:
Aðeins eitt líf
sem endar brátt.
Aðeins í kristi
mun sæla nást.
Undir því stóð J.K. Davidson,
Kilbum. Morgan velti fyrir sér
hvað orðið hefði um þennan
Davidson.
Morgan var með blýant og
hann byrjaði á því að gera
almanak á vegginn til að strika
yfir dagana eins og títt er um
fanga í einmenningsklefum.
Seinna bætti hann ögn við jao-
anska orðasafnið og skrifaði
auk þess upp öll ríkin i brezka
samveldinu sér til dundurs.
Einnig skrifaði hann burm-
versku orðin sem Nay Htohn
hafði kennt honum og ensku
þýðingamar á þeim, svo að hann
gleymdi þeim ekki.
Hann dvaldist í þessum klefa
frá 23. nóvember 1944 þar til
Japanimir yfirgáfu Rangoon,
hinn 29. apríl 1945.
Líf hans var tilbreytingarlaust
og heilsu hans fór hrakandi
vegna efnaskorts, og hann var
ekki sérlega hamingjusamur.
Hann lá oft tímunum saman í
timburfletinu og hugsaði, og
mest hugsaði hann um Nay
Htohn. Nay Htohn varð honum
ímýnd kvenlegra dyggða. Fram-
koma eiginkonu hans hafði sært
hann djúpt, og Burmastúlkan
var svo miklu gáfaðri og mennt-
aðrf en þær konur sem hann
hafði komizt í kynni við á sinni
stuttu ævi. Hann vildi hitta
hana aftur. þegar hann kæmlst
úr fangelsinu, vildi fá að vita
hvað komið hefði fyrir hana,
eftir að hann skildi við þau,
vildi fá staðfestingu hennar á
því að hún hefði komizt undan
Japönunum. Hann var í litlum
vafa um það. en hann vildi sjá
hana aftur til að fá það áréttað.
Hann langaði til að tala við
hana aftur, vera með henni, sjá
hana hreyfa sif', og hlusta á
þýða rödd hennar. Hann fann
allt í einu að hann hafði verið
hamingjusamur þennan undar-
lega dag. sem hann hafði mest-
megnis dvalizt í bambuskofa í
nafnlausu þorpi í frumskóginum.
Mánuðimir liðu og flugher-
inn varð honum æ fjarlægari.
Hann hafði enn mikinn áhuga á
aðgerðum flugvélanna og þegar
hervélamar gerðu árásir á
Rangoon. stóð hann venjulega
upp við rimlana í glugga sínum
og tók í huganum þátt í þvi sem
gerðist, vitandi það af leiðbein-
ingapésum sínum, að flugmenn-
imir myndu umfram allt varast
að hitta fangelsið. En eftir því
sem tíminn leið. vandist hann
smám saman þeirri tilhugsun að
hann myndi aldrei fljúga fram-
ar; að nýjar áhafnir yrðu tekn-
ar við þegar hann yrði látinn
laus og stríðinu sjálfu lokið.
Hitabeltisumhverfið og Burma
varð honum raunverulegra en
lífið í flughemum; England
sjálft virtist órafjarri, ömurleg-
ur staður sem hann saknaði ekki
mikið. Hann langaði til að kom-
ast á fund Nay Htohn, hlusta á
hana tala og horfa á hana brosa.
Hinn 29. apríl 1945 var sunnu-
dagur. Vikumar á undan höfðu
Japanimir i fangelsinu linað
mjög á öllum aga. enda nálgað-
ist fjórtándi brezki herinn óðum.
Maturinn hafði batnað og slakað
var á eftirliti. Mikill bluti fang-
anna þjáðist af niðurgangi og
vegna þess ama höfðu þeir far-
Hvaða vitlysu ertu nú að
gera Andrés? Hættu strax
við þetta. Já en þú baðst mig
sjálfur að setja nýja númer-
ið á bílinn þinn.
DEPT. OF
MOTOR
VEHICLES
World Rlynfai Rewved .
Eg þarf að athuga þetta
betur.
Þegar ég bið þig um lágt ........ vil ég fá það lægsta
númer .... sem til er.
S KOTTA
1 hamingju bænum vertu ekki svona öfgafull Skotta. Ég bað þig
aðcins að lækka þetta svolítið.
NÝ BÓK
Félagsstörf og mælska
eftir Hannes Jónsson félagsfræðing
er úrvals handbók fyrir alla þá, sem taka
vilja ábyrgan þátt í félagsstarfi og ná ár-
angri í fundarstörfum og mæisku.
Bók þessi er algjörlega hlutlaus og fjailar um allar teg-
undir félags- og fundarstarfa, auk þess sem í henni
er rökfræðiágrip, fróðlegur kafli um áróður og margar
teikningar af fyrirkomulagi í fundarsal.
Þetta er ákjósanleg handbók fyrir aliar félagastjórnir,
nefndir og áhugasama félagsmenn í hvers konar félögum,
— Hvort sem áhugi þeirra beinist að starfi í bindindis-
félagij hiutafclagi, íþróttafélagi, safnaðaríélagi, samvinnu-
félagi, skátafélagi, .skólafélagi, stjórnmáiafélagi o.s.frv.
Auk þess er þetta notadrjúg kennslubók tfl afnota fyr-
ir máifundastarfsemi allra fiokka og féiaga.
Félagsmálastofnunin
Pósthólf 31 — Reykjavík — Sími 40624.
Símanúmer okkar er
218 32
SÓLÓ-HÚSGÖGN
Hringbraut 121