Þjóðviljinn - 28.11.1963, Page 4

4 SlÐA
MðÐVILIINN
Fimmtudagur 28. nóvember 1963
Otgefandi: Sameiningarflokkur alþýöu — Sósíalistaflokk-
urinn. —
Ritstjórar: Ivar H. Jónsson. Magnús Kjartansson (áb.j,
Siguröur Guömundsson.
Fréttaritstjórar: Jón Bjamason. Siguröur V. Friðþjófsson.
Ritstjóm. afgreiðsla. auglýsingar. orentsmiðja: Skólavörðust 19.
Sími 17-500 (5 linuri. Áskriftarverö kr. 80 á mánuði.
Réttlæti
i'\ft hefur verið um það rætt, einkanlega í sam-
” bandi við ágreining um kjaramál, að íslend-
ingar séu of skjótir til átaka og gefi ekki nægan
frest til þess að kanna samningaleiðina; oft kynni
að hafa verið unnt að ná samkomulagi um þá
lausn sem kostaði í staðinn langvinn og erfið
stéttaátök. Þessu verður þó ekki haldið fram um
þá kjarasamninga sem nú standa yfir, aldrei ha'fa
ríkisstjórn og atvinnurekendur fengið annan eins
frest til þess að á'tta sig á málavöxtum, meðan
sannanirnar fyrir kröfum verklýðssamtakanna
hafa hrannazt upp hvarvetna í þjóðfélaginu. Frest-
ur hefur verið gefinn og endumýjaður frá því um
miðjan júní í vor, hann hefur þannig staðið í
hálft ár samfleytt þegar málalok eiga að vera
ljós 10. desember næstkomandi. Langlundargeð
verklýðssamtakanna hefur verið svo mikið að það
hlýtur að vekja ámæli margra þeirra sem sífellt
hafa orðið afskiptari í þróun efnahagsmála á ís-
landi,
f^egar verklýðssamtökin 'féllust á frestinn í júní
í vor var efnahagsástandið hið blómlegasta
að sögn leiðtoga stjórnarflokkanna og hagfræð-
inga þeirra. Ræður þær sem fluttar voru fyrir al-
þingiskosningar um hina einstæðu velmegun þjóð-
arbúsins og atvinnuveganna eru mönnum varla
úr minni liðnar. Nú eiga þessir sömu menn naum-
ast nógu sterk orð til að lýsa því hvernig allt
hafi sigið á ógæfuhlið, alstaðar blasi við glóru-
laust svartnætti. Hér skal sízt amazt við því þótf
stjórnarherrarnir lýsi afleiðingum sinnar eigin
stefnu með áhrifaríkum tilburðum, en á hitt ber
að leggja áherzlu að þessi þróun er að engu leyti
verklýðssamtökunum að kenna. Sú gamalkunna
aðferð að kenna kröfugerð verkafólks um allt
sem aflaga fer í stjórn þjóðarbúsins dugar að
þessu sinni ekki hætishóf; valdhafamir sjálfir
fá ekki umflúið óskoraða ábyrgð sína. Hafi verk-
lýðssamtökin átt rétt á kauphækkun í vor, eins
og stjórnarvöldin viðurkenndu þegar þau fóru
fram á 'frestun, er réttur þeirra mun augljósari nú,
auk þess sem óhjákvæmilegt er að leiðrétta þá
háskalegu þróun sem framkvæmd hefur verið síð-
ustu mánuðina. Ef stjórnarvöldin viðurkenna ekki
þessa staðreynd verður ekki komizt hjá því að
álykta sem svo, að bak við beiðnina um frest hafi
einvörðungu búið svik og fláræði.
jnins og ævinlega þegar fjallað er um kjaramál
^ dynur nú mikil skæðadrífa af tölum yfir þjóð-
ina. Eflausf eru margar þessar tölur fróðlegar og
ávöxtur mikillar þekkingar, þótt mörgum kunni
að ganga erfiðlega að finna áttir 1 öllu því mold-
viðri. En forsendur allra talna sem duga eru ein-
faldar meginreglur um réttsýni og réttlæti. Þess-
ar forsendur hafa aldrei verið jafn ljósar og nú,
rökin aldrei jafn tær, rétturinn aldrei skýlausari.
Ef ríkisstjórn og atvinnurekendur sanna ekki með
tillögum sínum fyrir 10. desember að rétt hafi
verið að sýna þessum aðilum það trausf sem
fólst í hálfs árs fresti, hljóta viðbrögð þjóðarinn-
ar að verða mjög alvarleg, jafnt í orði sem verki.
— m.
SEKT LANDHELGISBRJÓTA
VERÐI HÆKKUÐ TIL MUNA
Lúðvík Jósepsson flyfur í neðri deild frum-
varp til laga um breytingu á lögunum um bann
gegn botnvörpuveiðum. í frumvarpi þessu er
gert ráð fyrir að sektir fyrir landhelgisbrot verði
hækkaðar verulega, bannað verði að láta af hendi
eða selja upptæk veiðarfæri þeirra, sem sekir'
hafa gerzt um botnvörpuveiðar í landhelgi fyrr
en í fyrsta lagi mánuði eftir að dómur hefur ver-
ið kveðinn upp og loks að sett verði ákvæði í
lögin um það, að náist ekki í sekan skipstjóra
á veiðiskipi, sem tekið hefur verið að ólögleg-
um veiðum, sé heimilt að dæma útgerðarfyrir-
tæki skipsins og gera það á allan há'ít ábyrgt
fyrir landhelgisbrotinu.
ÞINCSJÁ ÞJÓÐVILJANS
Frumvarpið er svohljóð-
andi:
»1. gr.
3. gr. laganna orðist svo:
Brot gegn 1. gr. varða sekt-
um, 1000—2000 kr., ef um er
að ræða skip allt að 200 rúm-
lestum brúttó að stærð, en
20000—40000 kr., ef slripið er
200 til 600 rúmlestir brúttó
að stærð, og 40000—70000
kr., ef skipið er yfir 600 rúm-
lestir brúttó að stærð. Skulu
þá og öll veiðarfæri, þar með
taldir dragstrengir, svo og all-
ur afli innanborðs. upptæk.
Óheimilt skal að selja eða
láta af hendi upptæk veiðar-
færi fyrr en að minnsta kosti
mánuður er liðinn frá upp-
kvaðningu dóms.
Brot gegn 2. gr. varða sekt-
; um, 200—1000 kr., ef um er
að ræða skip allt að 200 rúm-
lestir brúttó að stærð, en 4000
— 20000, ef skipið er yfir
200 rúmlestir brúttó að stærð.
Um upptekt afla og veiðar-
færa fer sem um brot gegn
1. gr., ef um ítrekað brot er
að ræða.
Nú er það Ijóst af öllum
atvikum, að skipið hefur
hvorki verið að veiðum í land-
helgi né undirbúningur gerður
í því skyni, og má þá lúka
málinu með áminningu. þegar
um fyrsta brot er að ræða,
en ef um ítrekað brot er að
ræða, með sektum, 400—4000
kr.
Allar sektir samkvæmt
grein þessari eru miðaðar við
gullkrónur, sbr. lög nr. 4 11.
apríl 1924.
Leggja má löghald á skipið
og selja það, að undangengnu
fjárnámi, til Túkningar sektum
samkvæmt þessari grein og
kostnaði.
Nú reynist ekki kleift að ná
í skipstjóra þess skips, sem
tekið hefur verið að ólöglegum
veiðum í landhelgi, eða hann
neitar að mæta fyrir rétti, og
er þá heimilt að stefna út-
gerðarfélagi skipsins, sém
bera skal alla ábyrgð á brot-
inu.
2. gr.
Með lögum þessum eru úr
gildi felld lög nr. 5 29. jan.
1951.
3. gr.
Lög þessi öðlast þegar
gildi.“
í greinargerð segir flutn-
ingsmaður:
„Með frumvarpi þessu er
lagt til, að gerðar verði þrjár
breytingar á gildandi lögum
um bann við botnvörpuveið-
um í landhelgi:
1 fyrsta lagi er lagt til, að
sektir fyrir landhelgisbrot
verði hækkaðar verulega.
I öðru lagi er lagt til, að
bannað verði að láta af hendi
Lúðvík Jósepsson
eða selja upptæk veiðarfæri
þeirra, sem sekir hafa gerzt
um botnvörpuveiðar í land-
helgi, fyrr en j fyrsta lagi ein-
um mánuði eftir að sektar-
dómur hefur verið kveðinn
upp.
I þriðja lagi er lagt til, að
sett verði ótvíræð ákvæði í
lögin um það, að náist ekki
í sekan skipstjóra á veiði-
skipi, sem tekið hefur verið
að ólöglegum veiðum, sé
heimilt að dæma útgerðarfyr-
irtæki skipsins og gera það á
allan hátt ábyrgt fyrir land-
helgisbrotinu.
Skal nú vikið nokkru nán-
ar að hverri þessari breytingu
um sig.
Ákvæði um sektir fyrjr
landhelgisbrot eru í lögum frá
árinu 1951. Þau eru tvímæla-
laust orðin úrelt og ekki i
samræmi við þær breytingar,
sem orðið hafa á verðgildi
fiskiskipa og verðmæti þess
afla, sem skipin nú flytja á
markað.
Þegar þær sektarupphæðir,
sem nú eru í lögum, voru á-
kveðnar, voru flestir togarar,
sem veiðar stunduðu hér við
land, 300—500 rúiplesta skip.
Nú er mikill hluti togaraflot-
ans, sem hér stundar veiðar,
600—1000 rúmlesta skip og
útbúinn margfalt fullkomnari^
og dýrmætari fastatækjum til
veiðanna en þá þekktust. Skip
þau, sem aðallega leita til ólög-
legra fiskveiða í íslenzkri
landhelgi nú, em því margfalt
verðmeiri tæki en þau skip
voru, sem hér stunduðu veiðar
fyrir 12—15 árum og land-
helgissektimar þá voru mið-
aðar við. Svipað er að segja
um verðmæti þess fiskafla,
sem skipin nú hafa mögu-
leika á að veiða.
Að visu má segja, að sekt-
ir fyrir landhelgisbrot hafi
hækkað allmikið á síðustu ár-
um, þar sem sektirnar eru
miðaðar við gulkrónur og
hækka þannig í samræmi við
breytt gengi krónunnar. En
verðmæti aflans hefur hækk-
að meir en sem nemur beinni
verðbreytingu íslenzku krón-
unnar, og verðmæti skipanna
hefur þó breytzt enn meir.
Nú eru algengustu land-
helgissektir 240—260 þús. kr.,
auk upptektar á afla og veið-
arfærum. Sektarfjárhæð þessi
er mjög lág, þegar þess er
gætt, að verðmætj margra
þeirra skipa, sem tekin eru
að ólöglegum veiðum, er orðið
40—50 millj. kr., og þegar
þess er gætt, að aflaverðmæti
eins fiskitúrs er orðið 1.5—2
millj. kr.
Tökur brezkra togara að ó-
löglegum veiðum eru orðnar
ótrúlega tíðar. Lítill vafi er
þó á þvi, að eins margir tog-
arar, sem verið hafa að ólög-
legum veiðum. sleppa undan
réttmætri refsingu landhelg-
isgæzlunnar eins og þeir, sem
teknir eru. Landhelgisbrot er-
lendra togara eru því vafalít-
ið orðin mjög algeng og valda
þegar miklu tjóni á fiskimið-
um bátanna. Sektarfjárhæðin
er því tvímælalaust orðin of
lág og refsingin sem heild
orðin svo væg, að hún býður
jafnvel upp á aukinn ágang
veiðiþjófa.
I gildandi lögum eru sektar-
ákvæði miðuð við tvo stærðar-
flokka fiskiskipa, þ.e.a.s. skip
undir 200 rúmlesta brúttó og
skip yfir 200 rúmlestir brúttó.
I frumvarpi þessu er lagt til,
að miðað verði við þrjá stærð-
arflokka: skip undir 200 rúm-
lestum, skip 200—600 rúm-
lestir að stærð brúttó og skip
yfir 600 rúmlestir. 1 frum-
varpi þessu er lagt til, að
sektir skipa 200—600 rúmlest-
ir að stærð verði 20000—
40000 gullkrónur, en fyrir
skip yfir 600 rúmlestir að
stærð verði sektir 40000—
70000 gullkrónur. Hér er um
verulega hækkun - að ræða
þar sem í gildandi lögum er
miðað við, að sektir skipa
yfir 200 rúmlestir séu 10000—
20000 gullkrónur. Samkvæmt
frumvarpinu yrðu sektir tog-
ara, sem eru yfir 600 rúmlest-
ir að stærð, miðað við nú-
verandi gullgengi íslenzkrar
krónu, 780—1365 þús. kr.
Sektir togara, sem eru 200—
600 rúmlestir að stærð, yrðu
samkv. frumv., 390—780 þús.
kr.
1 frumvarpi þessu er lagt
til, að sett verði skýrt bann
við því, að upptæk veiðarfæri
landhelgisbrjóts verði látin af
hendi eða seld fyrr en í fyrsta
lagi mánuði eftir að dónjur er
uppkveðinn. Nú er sá háttur
venjulega á hafður, að upp-
te'kt veiðarfæra og afla er í
framkyæmd aðeins nafnið
tómt. Hin upptæku veiðarfæri
landhelgisbrjótsins eru metin
til verðs, venjulega mjög lágt,
og aflinn sömuleiðis, en síðan
setur útgerðarfélag veiðiþjófs-
ins tryggingu fyrir því, að
verðmæti veiðarfæranna og
aflans verði greitt, fari ©vo,
að hæstiréttur staðfesti und-
irréttardóminn. Strax eftir að
slík trygging hefur verið sett,
heldur landhelgisbrjóturinn út
á miðin aftur með hin upp-
tæku veiðarfæri og aflann og
heldur fiskveiðunum áfram.
Með því að banna með öllu
að láta af hendi upptæk veið-
arfæri að minnsta kosti um
mánaðartíma, verður hinn
seki í flestum tilfellum að
hætta öllum frekari veiðum
að sinni og halda til heima-
hafnar sinnar á ný. Slík
framkvæmd laganna værj hin
þyngsta refsing fyrir veiði-
þjófinn, og er ekki ósennilegt,
að hún mundi hafa sín áhrif
á að draga úr veiðiþjófnaðL
Þá er í frumvarpinu lagt
til, að skýr ákvæði séu sett
um ábyrgð útgerðarfélags
skips í þeim tilfellum, þegar
eekum skipstjóra tekst að
komast undan ábyrgð, enda
þótt skip hafi verið staðið að
ólöglegum veiðum-
Enn er í fersku minni dæm-
ið um skipstjórann á enska
togaranum Milwood, sem
brezkt herskip skaut á laun
undan íslenzkri réttvísi. Tog-
aranum var haldið hér um
nokkum tíma vegna sektar-
innar, en síðan sleppt úr
landi, og enn er allt í óvissu
um, hvemig réttarfarsleg lok
þess máls verða. Enginn vafi
er é, að svo getur farið oftar,
að sekur skipstjóri komist á
einn eða annan hátt undan,
þó að fiskiskipið hafi verið
tekið. Nauðsynlegt er þvi að
hafa skýr lagaákvæði um það,
að í slíkum tilfellum megi
lögsækja útgerðarfélag skips-
ins og gera það ábyrgt fyrir
lögbrotinu.
Með frumvarpi þessu er að
því stefnt að gera refsingar
við því að brjóta lög og reglu-
gerðir um bann við togveiðum
í landhelgi þyngri en nú er,
Þungar refsingar mundu tví-
mælalaust draga úr ásókn
veiðiþjófa á fiskimið land.
helginnar.
Fiskimiðin við strepdur
landsins eru dýrmætustu auð-
lindir þjóðarinnar. Þeirra
verður að gæta vel. Fyrsta og
sjálfsagðasta Skylda okkar er
sú að haga refsingum við
brotum á fiskveiðilöggjöfihni
á þann hátt, að allir, sem hlut
eiga að máli, forðist sem mest
að hætta á að brjóta lögin.
VDNDUÐ II n
IIH
Sýurþórjónsson &co
Jhfmntœti if