Þjóðviljinn - 01.12.1963, Blaðsíða 5

nnudagur 1. desember 1963
ÞlðÐVIUIMN
SlÐA 5
HANNIBAL VALDIMARSSON:
Farsæl lausn fyrir 10. des.
Mikil kjarabóf láglaunafólki til handa er augljós rétf-
lœtiskrafa, hvort sem i huga er höfÓ sú launabylting,
sem oróin er, eSa sú dýrtiSarskriSa sem fallin er.
□ Öfugum aðferðum hefur verið beitt í Iaunamálum: — Nú hefur Iaunaskipting verið
ákveðin ofan frá og furðulegt að ekkert sé eftir handa þjónum framleiðslunnar.
□ í góðæri til lands og sjávar á réttlát skipting þjóðartekna þrátt fyrir allt að leysa vand-
ann: — Fyrst á að ákveða því fólki, sem framleiðsluatvinnuvegunum þjónar, lífvænleg
kjör. Síðan verður það að ráðast í samræmi við launaþol þjóðfélagsins, hvað aðrir geti
fengið.
Það vakti mikinn fögnuð —
almennan fögnuð — langt út
yfir raðir verkalýðshreyfing-
arinnar — þegar það spurðist
út um landið, að ríkisstjórnin
hefði á síðustu stundu horfið
frá að lögfesta frumvarp sitt
„um launamál og fleira“ a.
m. k. til 10. desember, og að
verkaiýðshreyfingin hefði á-
kveðið að fresta boðuðum
verkföllum til sama tíma að
þvi tilskildu, að samningar
yrðu þegar upp teknir um
launamálin og allra ráða leit-
að til að leysa þau við frjálst
samningaborð, eins og for-
ráðamenn verkalýðssamtak-
anna höfðu frá öndverðu boð-
ið.
Eg tel það rétt vera, sem
haldið hefur verið fram af
mörgum, að með þessari
lausn mála hafi verkalýðs-
hreyfingin unnið einn sinn
stærsta sigur. En ég hika
heldur ekki við að játa, að
með þessari lausn valdi rík-
isstjórnin þann kostinn, sem
viturlegastur var og vann
þannig eigi ómerkan móralsk-
an sigur á sjálfri sér.
Mun ríkisstjómin og aldrei
hljóta ámæli af þeirri ráða-
breytni, að hætta við að gera
þvingunarlagafiumvarpið að
lögum.
En það skyldu menn hafa
hugfast, að með þeirri sáttar-
gjörð, sem í málinu varð, var
------------------------------<$>
Skyrta Or 100% cotton
Ejkur vellíðan yðar
M þess fer straujuð skyrta betnr
j og er þvi hæfari, sem spariskyrta.
Hanníbal Valdimarsson
því sjáifu samt ekki til lykta
ráðið, vandinn ekki leystur,
heldur aðeins ákveðið að tak-
ast á við hann að réttum lög-
um og leikreglum. Menn urðu
á það sáttir, að reyna til
þrautar lieiðarlega samninga
um vandamálin og settu sér
það takmark að hafa náð
samkomulagi um launa- og
kjaramál verkalýðsstéttarinn-
ar, áður mánuður væri liðinn.
Eg vil fullyrða, að verka-
lýðshreyfingin hefur tekið á
því heilum höndum og unnið
að því af alefli, að þetta megi
takast. Það má ekki verða
hennar sök, ef samningar
hafa ekki tekizt þann 10.
desember.
Verkalýðshreyfingin hefur
þokað innri deilumálum til
hliðar. Hún hefur að beztu
manna yfirsýn búið sig þann-
ig til samninganna, að sem
auðveldast sé að ljúka hinu
mikla og margslungna verki á
skömmum tíma:
Hin almennu stéttarfélög
hafa þokað sér saman að einu
samningaborði og samræmt
kröfur sínar.
Félög iðnverkafólks bera
fram sínar kröfur sameigin-
lega.
Samtök verzlunarfólks
ganga nú fram undir einu
merki.
Öll félög málmiðnaðarmanna
og skipasmiða fara sameigin-
lega með samninga.
Félög byggingariðnaðarins
mynda eina fylkingu við
sameiginlegt samningaborð.
Fjögur félög bókagerðar-
manna, þ. e. Hið íslenzka
prentarafélag, Bókbindarafé-
lag Islands, Félag prent-
myndasmiða og Offsetprent-
arafélag íslands, ganga sam-
an að samningaborði.
Og loks bera svo landsfélög
rafvirkja og mjólkurfræðinga
fram kröfur sínar hvort í sínu
lagi.
Allir hafa þessir félagahóp-
ar svo myndað samstarfs-
nefnd, er fylgjast skal með
öllum þátttakendum samn-
inga, jafnt við atvinnurek-
endur sem ríkisstjórn, og
stuðla að samræmingu i
samningagjörðinni.
En þrátt fyrir þessar skipu-
lagsaðgerðir, sem ótvírætt
hljóta að auðvelda hina um-
fangsmiklu og margþættu
samninga, munu þeir, sem á
undanförnum árum hafa tal-
að um sameiginlega samninga
allrar verkalýðshreyfingarinn-
ar eða heihlarsamninga sem
sjálfsagðan hlut, komast að
raun um, að hér er ekkert
smáfyrirtæki á ferðinni.
Hafa menn þegar gert sér
ljóst, að eigi slíkir samningar
að gerast á skömmum tíma,
er óhugsandi að sáttasemjari
ríkisins geti einn annað því
að stjórna þeim, enda hafa
honum nú verið skipaðir þrír
valdir menn til samstarfs og
aðstoðar.
Það er hollast báðum aðil-
um að gera sér þegar ljóst,
að tíminn fram til 10. desem-
ber er fljótur að líða. Verka-
lýðshreyfingin veitti frest í
vor fram til 15. október. Hún
gaf enn mánaðarfrest til 10.
desember í trausti þess að
svikalaust yrði að samning-
um staðið. Með sanngirni g\it-
ur því enginn vænzt þess, á5»
enn verði frestur gefinn þeg-
ar dagurinn 10. desember
rennur upp. Enda er það von-
laust með öllu, að þá verði
um nokkurn frest að ræða,
livemig sem á stendur.
Það er tíminn fram til
þessa dags, sem nota verður.
Eftir það er of seint að iðr-
ast eyddra stunda.
Það voru röng vinnubrögð
hjá atvinnurekendum að eyða
samningafundi eftir samn-
ingafund, án þess að fást til
að taka nokkra afstöðu til
framlagðra krafna, en skjóta
sér á bak við það, að þeir
yrðu fyrst að fá vitneskju um,
hvað ríkisstjórnin hyggðist
gera.
Þeir mega ekki gleyma þvi,
að um kaupgjaldssamninga
er að ræða. Þeir eiga að
að gera það sem fyrst upp
við sig, hversu langt þeir geti
ýtrast teygt sig i kauphækk-
unarátt. Jafnframt ber að
þrautkanna, hverjar séu al-
gerar lágmarkskröfur verka-
lýðsfélaganna, Þá, og þá
fyrst, er réttmætt að krefjast
þess, að ríkisstjórn leggi sitt
lóð á vogarskálina, freisti
þess með , löggjafaraðgerðum
að ná endum saman, til þess
að afstýra þjóðai-voða víð-
tækra atvinnu- og fram-
leiðslustöðvana.
Slík mál sem þessi eiga um
frani allt að leysast við frjálst
samningaborð aðilanna á
vinnumarkaðnum. með sem
allra minnstum -'f'skiptum
rikisvaldsins.
Það eru tvímælalaust rétt
vinnubrögð að byrja f'if'ir-
Framhald á 8. síðu.